#تفسیر_جامع
#سوره_غافر
#آیه ۵۲:
🌟يَوْمَ لا يَنْفَعُ الظَّالِمِينَ مَعْذِرَتُهُمْ وَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّارِ (۵۲)
🌟روزی كه عذرخواهی ستمكاران سودی به حالشان نمی‌بخشد؛ و لعنت [و دوری از رحمت الهی] و جايگاه بد برای آنان است. (۵۲)
✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسیر المیزان :👇
☘يَوْمَ لا يَنْفَعُ الظَّالِمِينَ مَعْذِرَتُهُمْ وَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّارِ" اين آيه تفسيری است برای" يَوْمَ يَقُومُ الْأَشْهادُ". و ظاهر اينكه مصدر را بر فاعل آن اضافه كرده و فرموده" معذرتهم- معذرتشان" و نفرموده:" ان يعتذروا- اينكه عذر بخواهند"، اين است كه در آن روز به نوعی معذرت خواهند خواست، و اما اينكه در سوره مرسلات فرموده" هذا يَوْمُ لا يَنْطِقُونَ وَ لا يُؤْذَنُ لَهُمْ فَيَعْتَذِرُونَ" [امروز روزی است كه زبان نمی‌گشايند و اجازه‌شان نمی‌دهند كه معذرت خواهی كنند.]۱۸، مربوط به بعضی از مراحل روز قيامت است، و بايد آن را اينطور معنا كنيم، برای اينكه آيات ديگری هست كه دلالت می‌كند بر اينكه روز قيامت مردم تا اندازه‌ای حرف می‌زنند.
☘" وَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ"- يعنی ايشان دوری از رحمت خدا را دارند." وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّارِ" يعنی و ايشان خانه بدی دارند كه عبارت است از جهنم.
✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسیر نمونه :👇
☘از يك سو عذر خواهی آنها در برابر گواهان به جايی نمی‌رسد و رسوايی در آن محضر بزرگ دامانشان را می‌گيرد.
☘از سوی ديگر از رحمت خدا دورند و لعنت كه همان بعد معنوی از رحمت است گريبانگيرشان می‌شود. و از سوی سوم از نظر جسمانی نيز در شكنجه و عذابند، و در بدترين جايگاه در آتش دوزخ!***
✨✨✨✨✨✨✨✨✨
📚 منابع:
🍃تفسیر المیزان ذیل آیه
🍃تفسبر نمونه ذیل آیه
🌱اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج🌱
#تفسیر_روایی
#سوره_غافر
#آیه ۵۲:
🌼الصّادق (علیه السلام)- وَ أَوَّلُ مَنْ یَنْفُضُ عَنْ رَأْسِهِ التُّرَابَ الْحُسَیْنُ‌بْنُ‌عَلِیٍّ (علیه السلام) فِی خَمْسَهًٍْ وَ سَبْعِینَ أَلْفاً وَ هُوَ قَوْلُهُ تَعَالَی إِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنا وَ الَّذِینَ آمَنُوا فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ یَوْمَ یَقُومُ الْأَشْهادُ یَوْمَ لا یَنْفَعُ الظَّالِمِینَ مَعْذِرَتُهُمْ وَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّار.ِ
🌼امام صادق (علیه السلام)- نخستین کسی که در رجعت از قبر بیرون می‌آید و خاک از سر و روی خود می‌تکاند حسین‌بن‌علی (علیه السلام) است که با هفتادوپنج هزار نفر برانگیخته می‌شوند. چنان‌که خداوند می‌فرماید: إِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنا وَ الَّذِینَ آمَنُوا فِی الحَیاةِ الدُّنْیا وَ یَوْمَ یَقُومُ الْأَشْهادُ یَوْمَ لا یَنْفَعُ الظَّالِمِینَ مَعْذِرَتُهُمْ وَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّارِ یعنی: ما پیغمبران خود و مردم با ایمان را در زندگی دنیا و در روزی که شهیدان برمی‌خیزند یاری می‌کنیم روزی که عذر ستمگران سودی به حال آنها ندارد، لعنت خدا و عاقبت بد؛ برای آنهاست.
🍃تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۴۳۰
🍃 بحارالأنوار، ج۵۳، ص۱۰۶/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۷۳۷/ فرات الکوفی، ص۵۳۷/ الفضایل، ص۱۳۹
🌱اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج🌱
#تفسیر_روایی
#سوره_غافر
#آیه ۵۲:
🌼السّجّاد (علیه السلام)- یَوْمَ تَبْرُزُ الْأَخْبَارُ وَ تَعْظُمُ الْأَخْطَارُ وَ تُبْلَی الْأَسْرَارُ وَ تُهْتَکُ الْأَسْتَارُ وَ تَشْخَصُ الْقُلُوبُ وَ الْأَبْصَارُ یَوْمَ لا یَنْفَعُ الظَّالِمِینَ مَعْذِرَتُهُمْ وَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّار.ِ
🌼امام سجّاد (علیه السلام)- در روزی که همه‌ی خبرها آشکار شده و خطرات هولناک پدید آید و نهان‌ها بر ملا شود و پرده‌ها فرو افتد و قلب‌ها و چشم‌ها از شدّت ترس از حرکت باز ایستد. یَوْمَ لا یَنْفَعُ الظَّالِمِینَ مَعْذِرَتُهُمْ وَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّار.
🍃تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۴۳۰
🍃 بحارالأنوار، ج۹۱، ص۱۵۷
🌱اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج🌱
#تفسیر_جامع
#سوره_غافر
#آیه ۵۳:
🌟وَ لَقَدْ آتَيْنا مُوسَی الْهُدی وَ أَوْرَثْنا بَنِي إِسْرائِيلَ الْكِتابَ (۵۳)
🌟و ما به موسی هدايت بخشيديم، و بنی‌اسرائيل را وارثان كتاب [تورات] قرار داريم. (۵۳)
✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسیر المیزان :👇
☘ اين آيه خاتمه سرگذشتی است كه قبلا از موسی (ع) و فرستادن او با معجزات و براهين روشن و مجادله آل فرعون به باطل و احتجاج مؤمن آل فرعون، بيان كرده بود، در اين خاتمه كه با لام قسم آغاز شده، به حقانيت ماموريت موسی و ظلم فرعونيان در مقابل او اشاره می‌فرمايد:
☘و مراد از كلمه" الهدی" دينی است كه موسی آورد. و مراد از ارث دادن كتاب به بنی اسرائيل اين است كه تورات را در بين آنان باقی گذاشت، تا بدان عمل كنند و به وسيله آن هدايت شوند.
✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسیر نمونه:👇
☘هدايتی كه خداوند به موسی ارزانی داشت معنی گسترده‌ای دارد كه هم مقام نبوت و وحی را شامل می‌شود، و هم كتاب آسمانی يعنی تورات، و هم هدايتهايی كه در مسير انجام رسالتش به او داده شد، و معجزاتی كه در اختيار او قرار گرفت.
☘تعبير به ميراث در مورد" تورات" بخاطر اين است كه بنی اسرائيل نسلی بعد از نسل ديگر آن را در اختيار گرفتند، و می‌توانستند از آن بهره‌گيری كنند بی‌آنكه زحمتی برای آن كشيده باشند، همچون ميراثهای معمولی كه بدون زحمت در اختيار انسان قرار می‌گيرد، هر چند آنها اين ميراث بزرگ الهی را ضايع كردند.
✨✨✨✨✨✨✨✨✨
📚 منابع:
🍃تفسیر المیزان ذیل آیه
🍃تفسیر نمونه ذیل آیه
🌱اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج🌱
#تفسیر_روایی
#سوره_غافر
#آیه ۵۳:
🌼الکاظم (علیه السلام)- یَا هِشَامُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی بَشَّرَ أَهْلَ الْعَقْلِ وَ الْفَهْمِ فِی کِتَابِهِ فَقَال ... یَا هِشَامُ ثُمَّ ذَکَرَ أُولِی الْأَلْبَابِ بِأَحْسَنِ الذِّکْرِ وَ حَلَّاهُمْ بِأَحْسَنِ الْحِلْیَهًْ ... وَ قَالَ وَ لَقَدْ آتَیْنا مُوسَی الْهُدی وَ أَوْرَثْنا بَنِی إِسْرائِیلَ الْکِتابَ هُدیً وَ ذِکْری لِأُولِی الْأَلْباب.
🌼امام کاظم (علیه السلام)- ای هشام! خدای متعال اهل عقل و فهم را در قرآن بشارت داده و فرموده ... ای هشام، سپس خداوند خردمندان را به بهترین وجه ستوده و آنها را با عالیترین صفت‌ها آراسته‌است ... و فرمود: وَ لَقَدْ آتَیْنا مُوسَی الهُدی وَ أَوْرَثْنا بَنِی إِسْرائِیلَ الْکِتابَ هُدیً* وَ ذِکْری لِأُولِی الْأَلْباب.
🍃تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۴۳۰
🍃 الکافی، ج۱، ص۱۵
🌱اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج🌱
#تفسیر_جامع
#سوره_غافر
#آیه ۵۴:
✨هُدیً وَ ذِكْری لِأُولِي الْأَلْبابِ (۵۴)
✨ كتابی كه مايه‌ی هدايت و تذكّر برای خردمندان بود. (۵۴)
✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسیر المیزان:👇
◾️و معنای جمله" هُدیً وَ ذِكْری لِأُولِي الْأَلْبابِ" اين است كه: ما اين كتاب را در بنی اسرائيل باقی گذاشتيم، در حالی كه هدايتی بود كه عوام آنها می‌توانستند با آن هدايت شوند و تذكری بود كه خواص و خردمندان آنها می‌توانستند با آن متذكر گردند.
✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسیر نمونه:👇
◾️تفاوت" هدايت" و" ذكری" در اين است كه هدايت در آغاز كار است، اما" تذكر" به عنوان يادآوری در برابر مسائلی است كه انسان قبلا شنيده و به آن ايمان آورده اما از صفحه خاطرش محو شده است، و به تعبير ديگر كتب آسمانی هم
. آغازگر هدايت است هم تداوم بخش آن.
◾️ولی هم در آغاز، و هم در ادامه كار، بهره واقعی را" اولو الالباب" و صاحبان مغز و انديشه می‌برند، نه نابخردان لجوج و نه متعصبان چشم و گوش بسته.
✨✨✨✨✨✨✨✨✨
📚 منابع:
🍂تفسبر المیزان ذیل آیه
🍂تفسیر نمونه ذیل آیه
🌱اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج🌱
#تفسیر_جامع
#سوره_غافر
#آیه ۵۵:
✨فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّـهِ حَقٌّ وَ اسْتَغْفِرْ لِذَنْبِكَ وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ بِالْعَشِيِّ وَ الْإِبْكارِ (۵۵)
✨پس [ای پيامبر]! صبر و شكيبايی پيشه كن كه وعده‌ی خدا حق است، و برای گناه [ترك اولی] خود استغفار كن، و هر صبح و شام تسبيح و حمد پروردگارت را به‌جا آور. (۵۵)
✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسیر نمونه:
▪️نخست می‌گويد:" صبر و شكيبايی پيشه كن كه وعده خدا حق است" (فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّـهِ حَقٌ).
▪️در برابر عناد و لجاجت دشمنان و كارشكنی آنان صبر كن.
▪️در مقابل نادانی جمعی از دوستان و سستی و سهل‌انگاری و احيانا آزار آنان صبر كن.
▪️و در برابر تمايلات نفس و هوسهای سركش و خشم و غضب نيز شكيبايی نما.
▪️خلاصه كليد پيروزی تو در تمام زمينه‌ها صبر و استقامت است.
▪️در دستور دوم می‌فرمايد:" و برای گناهت استغفار كن" (و استغفر لذنبك).
▪️مسلم است پيامبر بخاطر مقام عصمت مرتكب گناهی نمی‌شد، ولی چنان كه گفته‌ايم اين گونه تعبيرات در قرآن مجيد در مورد پيغمبر اسلام ص و ساير انبياء ع اشاره به گناهان نسبی است، چرا كه گاهی اعمالی كه در مورد افراد عادی عبادت و حسنات است در مورد انبيای بزرگ گناه محسوب می‌شود چرا كه" حسنات الأبرار سيئات المقربين".
▪️يك لحظه غفلت و حتی يك ترك اولی در مورد آنها سزاوار نيست، و به خاطر مقام والا و سطح عالی معرفتشان بايد از همه اين امور بركنار باشند و هر گاه از آنها سر زند از آن استغفار می‌كنند.
▪️اما اين كه بعضی گفته‌اند منظور گناهان امت است، يا گناهانی كه ديگران در مورد پيامبر ص انجام دادند، و يا استغفار در اينجا تعبدی است، بعيد به نظر می‌رسد.
✨✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسبر المیزان:👇
▪️" وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ بِالْعَشِيِّ وَ الْإِبْكارِ"- يعنی خدای سبحان را تسبيح بگو، تسبيحی كه همراه حمد او باشد، حمدش بر نعمتهای جميلش، حمدی كه با توالی ايام استمرار داشته باشد. و يا: حمدی كه در هر صبح و شام انجام شود. و بنا بر معنی اول، دو كلمه" عشی" و" ابكار" از قبيل كنايه خواهد بود.
▪️بعضی از مفسرين [( ۱ و ۲) روح المعانی، ج ۲۴، ص ۷۷.]۲ گفته‌اند: مراد از تسبيح به حمد در صبح و شام، همان نماز صبح و عصر است، و به همين جهت بايد گفت: اين آيه از بين همه آيات سوره در مدينه نازل شده.
▪️ليكن اين تفسير صحيح نيست، بدين جهت كه از نظر روايات و مخصوصا روايات معراج مسلم است كه نمازهای پنجگانه همه در مكه و قبل از هجرت واجب شده، و بنا بر اين اگر مراد از تسبيح به حمد نماز صبح و عصر باشد، بايد آيه شريفه در مكه و قبل از واجب شدن ساير نمازها نازل شده باشد.
✨✨✨✨✨✨✨✨✨✨
📚 منابع:
🍃تفسبر المیزان ذیل آیه
🍃تفسیر نمونه ذیل آیه
🌱اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج🌱
#تفسیر_روایی
#سوره_غافر
#آیه ۵۵:
✨الرّسول (صلی الله علیه و آله)- قال الله جل جلاله: یَا ابْنَ آدَمَ (علیه السلام) اذْکُرْنِی بَعْدَ الْغَدَاهًِْ سَاعَهًًْ وَ بَعْدَ الْعَصْرِ سَاعَهًًْ أَکْفِکَ مَا أَهَمَّک.
✨پیامبر (صلی الله علیه و آله)- خدای جلّ جلاله فرماید: «ای پسر آدم (علیه السلام)! یک ساعت در صبح مرا یاد کن و یک ساعت پس از عصر تا آنچه مهّم داری کفایت کنم».
🍃تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۴۳۲
🍃 بحارالأنوار، ج۸۰، ص۹۹
🌱اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج🌱
#تفسیر_جامع
#سوره_غافر
#آیه ۵۶:
🌟إِنَّ الَّذِينَ يُجادِلُونَ فِي آياتِ اللَّـهِ بِغَيْرِ سُلْطانٍ أَتاهُمْ إِنْ فِي صُدُورِهِمْ إِلاَّ كِبْرٌ ما هُمْ بِبالِغِيهِ فَاسْتَعِذْ بِاللَّـهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ (۵۶)
🌟كسانی كه در آيات خداوند بدون دليلی كه برای آنها آمده باشد ستيزه‌جويی می‌كنند، در سينه‌هايشان فقط تكبّر [و غرور] است، و هرگز به خواسته‌ی خود نخواهند رسيد، پس به خدا پناه بر كه او شنوا و بيناست. (۵۶)
✨✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسیر المیزان:👇
☘اين آيه بيان آيه قبلی را كه به رسول خدا (ص) امر به صبر می‌فرمود، و با وعده نصرت دلگرمش می‌ساخت تاكيد می‌كند، و حاصلش اين است كه: اين مجادلين به آرزوی خود نمی‌رسند، و هرگز نخواهند رسيد، پس تو از جدال ايشان غمناك مباش، و از اين ناحيه دلخوش دار.
☘پس جمله" إِنْ فِي صُدُورِهِمْ إِلَّا كِبْرٌ" علت مجادله ايشان را منحصر می‌كند در كبر ايشان، و می‌فرمايد: عاملی كه ايشان را وادار به اين جدال می‌كند، نه حس جستجوی از حق است و نه شك در حقانيت آيات ما است تا بخواهند با مجادله حق را روشن كنند، و حجت و برهانی هم ندارند، تا بخواهند با مجادله، آن حجت را اظهار بدارند بلكه تنها عامل جدالشان آن كبريست كه در سينه دارند. آری، آن كبر است كه ايشان را وادار كرده در برابر حق جدال كنند، و به وسيله آن حق صريح روشن را باطل جلوه دهند.
☘فَاسْتَعِذْ بِاللَّـهِ"- يعنی پس از ايشان و كبری كه دارند به خدا پناه ببر، هم چنان كه موسی (ع) از هر متكبر جدالگری به خدا پناه برد، و خدا آن را چنين حكايت می‌كند:" وَ قالَ مُوسی إِنِّي عُذْتُ بِرَبِّي وَ رَبِّكُمْ مِنْ كُلِّ مُتَكَبِّرٍ لا يُؤْمِنُ بِيَوْمِ الْحِسابِ" [موسی( ع) گفت: من از شر هر كافر متكبری كه به روز حساب ايمان نمی‌آورد به پروردگارم و پروردگار شما پناه می‌برم. سوره مؤمن، آيه ۲۷.]
☘" إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ"- يعنی: او شنوای دعای بندگان و بينای به حوائج ايشان است، و شدت و رخای ايشان را می‌بيند.
✨✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسیر نمونه:👇
☘مجادله" به معنی مخاصمه و ستيزه‌جويی در سخن و جر و بحثهای بی‌منطق است. هر چند گاهی در معنی وسيع اعم از گفتگوی باطل و حق نيز به كار می‌رود، و تعبير" بِغَيْرِ سُلْطانٍ أَتاهُمْ" تاكيدی است بر آنچه معمولا از معنی مجادله استفاده می‌شود، چرا كه" سلطان" به معنی دليل و برهانی است كه مايه سلطه انسان بر طرف مقابل می‌شود.
☘و تعبير" اتاهم" اشاره به دلائلی است كه از طريق وحی از سوی خدا نازل می‌گردد، و چون وحی مطمئن‌ترين طريق برای اثبات حقائق است در اينجا روی آن تكيه شده است.
☘به اين ترتيب آيه گواه زنده‌ای بر اين حقيقت است كه سرچشمه اصلی مجادله كبر و غرور و خودمحوری است، چرا كه افراد متكبر و خود محور به خاطر علاقه شديد به خويشتن، به ديگران اعتنا ندارند، افكار خود را حق و نظرات ديگران را هر چه باشد باطل می‌پندارند، لذا روی سخنان باطل خود ايستادگی به خرج می‌دهند.
✨✨✨✨✨✨✨✨✨✨
📚 منابع:
🍃تفسیر المیزان ذیل آیه
🍃تفسیر نمونه ذیل آیه
🌱اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج🌱
#تفسیر_روایی
#سوره_غافر
#آیه ۵۶:
🌼ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- قَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ (رحمة الله علیه) فِی قَوْلِهِ تَعَالَی إِنْ فِی صُدُورِهِمْ إِلاَّ کِبْرٌ مَا هُمْ بِبالِغِیهِ فَقَالَ: عَظَمَهًٌْ لَا یَبْلُغُوهَا، ثُمَّ هَذِهِ الْعِزَّهًُْ تَقْتَضِی أَعْمَالًا فِی الظَّاهِرِ وَ الْبَاطِنِ وَ هِیَ ثَمَرَاتُهُ وَ یُسَمَّی ذَلِکَ تَکَبُّراً فَإِنَّهُ مَهْمَا عَظُمَ عِنْدَهُ قَدْرُ نَفْسِهِ بِالْإِضَافَهًِْ إِلَی غَیْرِهِ حَقَّرَ مَنْ دُونَهُ وَ ازْدَرَاهُ وَ أَقْصَاهُ مِنْ نَفْسِهِ وَ أَبْعَدَهُ وَ تَرْفَعُ عَنْ مُجَالَسَتِهِ وَ مُؤَاکَلَتِهِ وَ رَأَی أَنَّ حَقَّهُ أَنْ یَقُومَ مَاثِلًا بَیْنَ یَدَیْهِ إِنِ اشْتَدَّ کِبْرُهُ.
🌼ابن‌عبّاس ( إِنْ فِی صُدُورِهِمْ إِلَّا کِبْرٌ ما هُمْ بِبالِغِیهِ مراد، عظمتی است که بدان نرسند. سپس این عزّت، مقتضی اعمالی در ظاهر و باطن است که همان ثمرات آن است و تکبّر نامیده می‌شود؛ چرا که هرچه منزلت نفسش نسبت به غیر، پیش او بزرگ شود، پایین دست خود را تحقیر و خوار می‌کند و او را از نفس خود دور نموده و عقب می‌راند و از نشستن و با او غذاخوردن، خود را بالاتر می‌بیند. و اگر کبرش شدّت پیدا بکند، به این نظر می‌رسد که حق اوست که شخص مادون او مقابل او به صورت مستخدم حاضر بایستد.
🍃تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۴۳۲
🍃 بحارالأنوار، ج۷۰، ص۱۹۳
🌱اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج🌱
#تفسیر_جامع
#سوره_غافر
#آیه ۵۷:
🌟لَخَلْقُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ أَكْبَرُ مِنْ خَلْقِ النَّاسِ وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ (۵۷)
🌟آفرينش آسمانها و زمين از آفرينش انسانها عظيم‌تر است، ولی بيشتر مردم نمی‌دانند. (۵۷)
✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسیر نمونه:👇
☘كسی كه توانايی دارد اين كرات عظيم و كهكشانهای وسيع و گسترده را با آن همه عظمت بيافريند، و اداره و تدبير كند چگونه از احيای مردگان عاجز و ناتوان خواهد بود؟ اين جهل گروهی از مردم است كه به آنها اجازه درك اين حقايق را نمی‌دهد.
☘غالب مفسران اين آيه را پاسخی به مجادله مشركان در مورد" معاد" دانسته‌اند [مجمع البيان، تفسير كبير فخر رازی، تفسير كشاف، تفسير روح المعانی، تفسير صافی، و تفسير روح البيان]۲ ولی بعضی نيز احتمال داده‌اند كه منظور پاسخی است به كبر متكبران مغرور كه خود و افكار كوتاهشان را بزرگ می‌پنداشتند، در حالی كه در مقايسه با عظمت عالم هستی ذره ناچيزی بيش نبودند، اين معنی از مفهوم آيات چندان دور نيست ولی با توجه با آيات بعد معنی اول مناسبتر به نظر می‌رسد.
✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسیر المیزان:👇
☘لَخَلْقُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ أَكْبَرُ مِنْ خَلْقِ النَّاسِ وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ" لام ابتدای آيه لام سوگند است، و مراد از" سماوات و الارض" مجموع عالم است، و معنای آيه بر حسب آنچه مقام افاده می‌كند اين است كه: مشركين به آرزوی خود نمی‌رسند، و خدا را نمی‌توانند عاجز كنند، چون خدايی كه قادر بر خلقت تمامی عالم است، و همه عالم با آن همه عظمت كه در آن است وی را عاجز نكرد، هرگز ممكن نيست يك جزو كوچك از آن- يعنی انسانها- بتوانند او را عاجز سازند. و ليكن بيشتر مردم جاهلند، و به خاطر جهل خود خيال می‌كنند می‌توانند با جدالی كه به راه می‌اندازند، و يا با هر نيرنگ ديگر، او را عاجز و خسته كنند.
✨✨✨✨✨✨✨✨✨
📚 منابع:
🍃تفسیر نمونه ذیل آیه
🍃تفسیر المیزان ذیل آیه
🌱اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج🌱
#تفسیر_جامع
#سوره_غافر
#آیه ۵۸:
🌟وَ ما يَسْتَوِي الْأَعْمی وَ الْبَصِيرُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ لا الْمُسِي‌ءُ قَلِيلاً ما تَتَذَكَّرُونَ (۵۸)
🌟هرگز نابينا و بينا يكسان نيستند؛ و [همچنين] كسانی كه ايمان آورده، و اعمال صالح انجام داده‌اند با بدكاران؛ هرچند شما كمتر متذكّر می‌شويد. (۵۸)
✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسیر نمونه :👇
☘نابينا همان آدم نادان و بيخبری است كه پرده‌های كبر و غرور بر چشمانش افتاده، و اجازه درك حقايق را به او نمی‌دهد، و بينا كسی است كه در پرتو نور علم و استدلالات منطقی، حق را مشاهده می‌كند، آيا اين دو با هم برابرند؟! اين از نظر ايمان و اعتقاد، و اما از نظر عمل چگونه" افراد مؤمن صالح العمل" با" آلودگان بدكار و مجرم" يكسان خواهند بود؟ در حقيقت مقايسه اول از نظر شناخت و علم است، و مقايسه دوم از نظر بازتاب آن در اعمال آنها است.
☘آری بينايان هم كوچكی خود را می‌بينند و هم عظمت جهان اطراف خويش را، و به همين دليل به موقعيت و قدر خويش واقفند، اما" نابينا" نه موقعيت خود را در زمان و مكان می‌داند، و نه جهان اطراف خويش را می‌بيند، به همين جهت هميشه در ارزيابی وجود خويشتن خطا می‌كند و گرفتار كبر و غرور می‌گردد، و همين كبر و غرور او را به زشتكاری وادار می‌سازد.
☘اين نكته نيز ممكن است از دو جمله آيه فوق در ارتباط با يكديگر استفاده شود كه ايمان و عمل صالح چشم دل را بينا می‌كند كفر و اعمال زشت آدمی را نابينا می‌سازد و حس تشخيص حق را از باطل از او می‌گيرد.
✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسیر المیزان:👇
☘" وَ ما يَسْتَوِي الْأَعْمی وَ الْبَصِيرُ ..." بعد از آنكه تذكر داد كه بيشتر مردم نمی‌دانند، در اين جمله همين معنا را تاكيد كرد كه مردم همه يكسان نيستند، بعضی كور و بعضی بينايند، و اين دو برابر نيستند. آن گاه بعد از كلمه" بصير" جمله" الَّذِينَ آمَنُوا ..." را بر آن عطف كرد، و سپس كلمه" مسی‌ء" را آورد، در نتيجه طايفه اول صاحبان بصيرتند كه آن تذكر را می‌پذيرند، و طايفه دوم كوردلان هستند كه متذكر نمی‌شوند.
☘" قَلِيلًا ما تَتَذَكَّرُونَ"- اين جمله خطاب به مردم است به انگيزه توبيخ آنها و همين منظور باعث شده كه سياق از غيبت به حضور التفات يابد، چون اگر اين نكته نبود، جا داشت بفرمايد" قليلا ما يتذكرون".
✨✨✨✨✨✨✨✨✨
📚 منابع :
🍃تفسیر نمونه ذیل آیه
🍃تفسیر المیزان ذیل آیه
🌱اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج🌱
#تفسیر_جامع
#سوره_غافر
#آیه :
🌟إِنَّ السَّاعَةَ لَآتِيَةٌ لا رَيْبَ فِيها وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يُؤْمِنُونَ (۵۹)
🌟روز رستاخيز به يقين آمدنی است، و شكّی در آن نيست؛ ولی اكثر مردم ايمان نمی‌آورند. (۵۹)
✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسیر نمونه:👇
☘كلمه" ان" و" لام" در" لاتية" و جمله" لا ريب فيها" همه تاكيدهای مكرری است بر محتوای اين جمله كه قيام قيامت است، و از آنجا كه در آيات قرآن دلائل بسياری برای اين رستاخيز بزرگ اقامه شده در پاره‌ای از موارد بدون ذكر دليل، و به عنوان يك مساله قطعی از آن بحث كرده و می‌گذرد.
☘" ساعة" به گفته" راغب" در" مفردات" در اصل به معنی" جزئی از اجزاء زمان" است و از آنجا كه وقوع قيامت و حساب انسانها در آن روز به سرعت انجام می‌گيرد از آن تعبير به" ساعة" شده است.
☘اين تعبير دهها بار در قرآن مجيد به همين معنی به كار رفته، منتها گاه در مورد خود قيامت است، و گاه در پايان جهان و مقدمات رستاخيز، و چون هر دو با يكديگر پيوند دارند، و هر دو به صورت ناگهانی رخ می‌دهند از هر دو تعبير به" ساعة" شده است .
☘اما اينكه می‌گويد:" اكثر مردم ايمان نمی‌آورند" نه به خاطر آن است كه مساله قيام قيامت مطلبی مخفی و مبهم است، بلكه يكی از علل عمده انكار قيامت تمايل به آزادی در بهره‌گيری بی قيد و شرط از دنيا و هر گونه هوسرانی و هوسبازی است، از اين گذشته آرزوهای دور و دراز مانع از آن می‌شود كه انسان به فكر قيامت باشد و نسبت به آن اظهار ايمان كند.
✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسیر المیزان:
☘إِنَّ السَّاعَةَ لَآتِيَةٌ لا رَيْبَ فِيها وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يُؤْمِنُونَ" خدای تعالی در اين آيه مردم را به آمدن قيامت تذكر می‌دهد، و در آيه بعدی با دعوت پروردگارشان به دعا و عبادت او متذكر می‌كند، هم چنان كه مؤمن آل فرعون در داستان سابق آنان را به آمدن قيامت، و به اينكه دعوت از ناحيه خداست نه از ناحيه آلهه ايشان، تذكر می‌داد و می‌گفت آلهه شما مردم نه در دنيا دعوتی دارند، نه در آخرت.
✨✨✨✨✨✨✨✨✨✨
📚 منابع :
🍃تفسیر نمونه ذیل آیه
🍃تفسیر المیزان ذیل آیه
🌱اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج🌱
#تفسیر_جامع
#سوره_غافر
#آیه ۶۰:
🌟وَ قالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرِينَ (۶۰)
🌟پروردگار شما گفته است: «مرا بخوانيد تا [دعای] شما را اجابت كنم. به يقين كسانی كه از عبادت من تكبّر می‌ورزند به‌زودی با ذلّت وارد دوزخ می‌شوند». (۶۰)
✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسیر نمونه :👇
☘از آنجا كه در آيات گذشته تهديداتی نسبت به افراد بی‌ايمان و متكبر و مغرور آمده بود، در اين آيات آن را با لطف و مهربانی می‌آميزد، و آغوش رحمتش را به روی توبه كنندگان می‌گشايد، نخست می‌گويد:" پروردگار شما گفته است كه مرا بخوانيد تا دعای شما را اجابت كنم" (وَ قالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ).
از آيه فوق چند نكته استفاده می‌شود:
☘۱- دعا كردن محبوب الهی و خواست خود او است.
☘۲- بعد از دعا وعده اجابت داده شده است، ولی می‌دانيم اين وعده وعده‌ای است مشروط، و نه مطلق، دعائی به هدف اجابت می‌رسد كه شرائط لازم در" دعا" و" دعا كننده" و" مطلبی كه مورد تقاضا" است جمع باشد.
☘۳- دعا خود يك نوع عبادت است، چرا كه در ذيل آيه واژه عبادت بر آن اطلاق شده.
☘و در ذيل آيه تهديد شديدی نسبت به كسانی كه از دعا كردن ابا دارند كرده، می‌گويد:" كسانی كه از عبادت من استكبار می‌ورزند به زودی با ذلت و خواری وارد دوزخ می‌شوند" (إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرِينَ) [داخر" از ماده" دخور" به معنی ذلت و خواری است، اين ذلت و خواری كيفر آن تكبر و خود برتربينی می‌باشد]
✨✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسیر المیزان :👇
☘در صحيفه سجاديه است كه: پروردگارا تو خودت فرمودی" ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرِينَ" و در اين كلام شريفت دعا و خواندن خود را عبادت، و ترك آن را استكبار خواندی، و تاركين را به دخول در جهنم با خواری تهديد فرمودی [صحيفه سجاديه، دعای ۴۵.]۵.
☘و در كافی به سند خود از حماد بن عيسی، از امام صادق (ع) روايت آورده كه گفت: از آن جناب شنيدم كه فرمود: دعا كن و مگو مقدرات تقدير شده و دعا تغييرش نمی‌دهد، برای اينكه دعا خود عبادت است، و خدای عز و جل می‌فرمايد:" إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرِينَ" و نيز فرموده:" ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ" [كافی، ج ۲، ص ۴۶۶، ح ۳.]۶.
☘ اينكه امام فرمود" دعا خود عبادت است" و به آيه شريفه استشهاد كرد، در حقيقت احتجاجی است كه بر فرمايش قبلش كرده كه فرمود" دعا كن" و اما استشهادش به آيه" ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ" احتجاج به آن گفتار دومش است كه فرمود" مگو چنين و چنان" و به همين جهت در بيان خود، ذيل آيه را بر صدرش مقدم آورد.
☘و در كتاب خصال از معاوية بن عمار، از امام صادق (ع) روايت آورده كه فرمود: ای معاويه به كسی كه سه چيز داده شده باشد از سه چيز محروم نمی‌شود: كسی كه توفيق و حال دعايش داده باشند، از اجابت محرومش نمی‌كنند، و كسی كه توفيق شكر نعمتش داده باشند، از زياد كردن نعمتش دريغ نمی‌كنند، و كسی كه توكلش داده باشند، از كفايت امور او مضايقه نمی‌كنند. چون خدای عز و جل در كتاب عزيزش می‌فرمايد:" وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَی اللَّـهِ فَهُوَ حَسْبُهُ- كسی كه بر خدا توكل كند او كفايت كننده امور وی است" و نيز می‌فرمايد:" لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ- اگر شكر بگذاريد نعمتتان را زيادت كنم"، و نيز فرموده:" ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ- مرا بخوانيد تا اجابتتان كنم" [خصال( صدوق)، ص ۱۰۱، ح ۵۶.]۷.
☘و در كتاب توحيد به سندی كه به امام موسی بن جعفر (ع) دارد از آن جناب روايت كرده كه فرمود: جمعی به امام صادق (ع) گفتند: چرا ما خدا را می‌خوانيم ولی دعايمان مستجاب نمی‌شود؟ فرمود: برای اينكه كسی را می‌خوانيد كه نمی شناسیدش.
✨✨✨✨✨✨✨✨✨
📚 منابع:
🍃تفسیر نمونه ذیل آیه
🍃تفسیر المیزان ذیل آیه
🌱اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج🌱
#تفسیر_روایی
#سوره_غافر
#آیه ۶۰
🌼الرّسول (صلی الله علیه و آله)- أَفْضَلُ عِبَادَهًِْ أُمَّتِی بَعْدَ قِرَاءَهًِْ الْقُرْآنِ الدُّعَاءُ ثُمَّ قَرَأَ (صلی الله علیه و آله) ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ إِنَّ الَّذِینَ یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبادَتِی سَیَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرِینَ أَ لَا تَرَی أَنَّ الدُّعَاءَ هُوَ الْعِبَادَهًُْ.
🌼پیامبر (صلی الله علیه و آله)- افضل عبادت امّت من بعد از قرائت قرآن، دعاکردن است؛ سپس این آیه را تلاوت فرمود: ادْعُونی أَسْتَجِبْ لَکُمْ إِنَّ الَّذینَ یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبادَتی سَیَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرینَ آیا نمی‌بینی که دعا همان عبادت است؟
🍃تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۴۳۴
🍃 بحارالأنوار، ج۹۰، ص۳۰۰/ مستدرک الوسایل، ج۵، ص۱۵۹/ الدعوات، ص۱۹
🌱اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج🌱
#تفسیر_روایی
#سوره_غافر
#آیه ۶۰:
🌼الصّادق (علیه السلام)- وَ عَنْ جَعْفَرِبْنِ‌مُحَمَّدٍ (علیه السلام) أَنَّهُ قَالَ فِی قَوْلِ اللَّهِ عزّوجلّ فَإِذا فَرَغْتَ فَانْصَبْ وَ إِلی رَبِّکَ فَارْغَبْ قَالَ الدُّعَاءُ بَعْدَ الْفَرِیضَهًِْ إِیَّاکَ أَنْ تَدَعَهُ فَإِنَّ فَضْلَهُ بَعْدَ الْفَرِیضَهًِْ کَفَضْلِ الْفَرِیضَهًِْ عَلَی النَّافِلَهًِْ ثُمَّ قَالَ إِنَّ اللَّهَ یَقُولُ ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ إِنَّ الَّذِینَ یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبادَتِی سَیَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرِینَ فَأَفْضَلُ الْعِبَادَهًِْ الدُّعَاءُ.
🌼امام صادق (علیه السلام)- از امام صادق (علیه السلام) روایت شده که در مورد آیه فَإِذا فَرَغْتَ فَانْصَبْ* وَ إِلی رَبِّکَ فَارْغَبْ فرمود: [منظور از آن،] دعا بعد از نماز واجب است؛ مراقب باش آن را ترک نکنی؛ زیرا فضیلت دعا بعد از نماز واجب، مانند فضیلت نماز واجب نسبت به نماز مستحب است. سپس فرمود: «خداوند فرموده است: ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ إِنَّ الَّذِینَ یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبادَتِی سَیَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرِینَ پس بهترین عبادت، دعاست».
🍃تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۴۳۶
🍃 مستدرک الوسایل، ج۵، ص۳۰/ بحارالأنوار، ج۸۲، ص۳۲۵/ دعایم الإسلام، ج۱، ص۱۶۶/ نورالثقلین/ البرهان
🌱اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج🌱
#تفسیر_جامع
#سوره_غافر
#آیه ۶۱:
🌟اللَّهُ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِتَسْكُنُوا فِيهِ وَ النَّهارَ مُبْصِراً إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَی النَّاسِ وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَشْكُرُونَ (۶۱)
🌟خداوند كسی است كه شب را برای شما آفريد تا در آن بياساييد، و روز را روشنی بخش قرار داد؛ خداوند نسبت به مردم صاحب فضل و كَرَم است؛ ولی بيشتر مردم شكرگزاری نمی‌كنند. (۶۱)
✨✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسیر نمونه:👇
☘چرا كه تاريكی شب از يك سو موجب تعطيل قهری برنامه‌های روزانه است، و از سوی ديگر خود تاريكی آرام بخش و مايه استراحت تن و اعصاب و روح است، و نور مايه جنبش و حركت.
☘لذا به دنبال آن می‌افزايد:" و روز را بينا و روشنی بخش" (وَ النَّهارَ مُبْصِراً).
تا محيط زندگی انسانها را روشن سازد و برای هر گونه فعاليت آماده كند.
☘اين نظام دقيق شب و روز، و برنامه متناوب نور و ظلمت، يكی از نمونه‌های
. فضل و كرم پروردگار بر بندگان است، و از عوامل مهم حيات انسانها و موجودات زنده است.
☘اگر نور نبود حيات و زندگی و حركت وجود نداشت، و اگر تاريكی متناوب نبود شدت نور همه موجودات را خسته و ناتوان و فرسوده می‌كرد و گياهان را می‌سوزانيد و نابود می‌ساخت، ولی اكثر مردم از كنار اين مواهب عظيم الهی بی‌توجه می‌گذرند و شكر او را بجا نمی‌آورند.
✨✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسیر المیزان:👇
☘اللَّهُ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِتَسْكُنُوا فِيهِ وَ النَّهارَ مُبْصِراً ..." يعنی آن خدای يگانه كسی است كه به خاطر شما شب را تاريك كرد تا در آن از خستگی روز كه در اثر كار و كوشش و تلاش روزی عارضتان شده، آرامش يابيد و روز را هم به خاطر شما روشن قرار داد تا از فضل خدا و از پروردگارتان طلب كنيد، و روزيتان را به دست آوريد. و اين دو از اركان تدبير زندگی انسانهاست.
☘و با معنايی كه ما برای آيه كرديم، روشن گرديد كه اگر روز را" مبصر- بينا" ناميده، از باب مجاز عقلی است، و آن طور كه بعضی از مفسرين ادعا كرده‌اند، هيچ دلالتی بر مبالغه ندارد.
✨✨✨✨✨✨✨✨✨✨
📚 منابع :
🍃تفسیر نمونه ذیل آیه
🍃تفسیر المیزان ذیل آیه
#تفسیر_روایی
#سوره_غافر
#آیه ۶۰:
🌼الصّادق (علیه السلام)- عَنْ إِسْحَاقَ‌بْنِ‌عَمَّارٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَال إِنَّ الْمُؤْمِنَ لَیَدْعُو اللَّهَ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ فِی حَاجَتِهِ فَیَقُولُ اللَّهُ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ أَخِّرُوا إِجَابَتَهُ شَوْقاً إِلَی صَوْتِهِ وَ دُعَائِهِ فَإِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَهًِْ قَالَ اللَّهُ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ عَبْدِی دَعَوْتَنِی فَأَخَّرْتُ إِجَابَتَکَ وَ ثَوَابُکَ کَذَا وَ کَذَا وَ دَعَوْتَنِی فِی کَذَا وَ کَذَا فَأَخَّرْتُ إِجَابَتَکَ وَ ثَوَابُکَ کَذَا وَ کَذَا قَالَ: فَیَتَمَنَّی الْمُؤْمِنُ أَنَّهُ لَمْ یُسْتَجَبْ لَهُ دَعْوَهًٌْ فِی الدُّنْیَا مِمَّا یَرَی مِنْ حُسْنِ الثَّوَابِ.
🌼امام صادق (علیه السلام)- اسحاق‌بن‌عمّار از امام صادق (علیه السلام) نقل کرده است که فرمود: مؤمن خدا را در حاجتی که دارد می‌خواند؛ پس خدای عزّوجلّ می‌فرماید: «از سر شوقی که به صدا و دعای او دارم، اجابت دعای او را به تأخیر بیندازید»؛ وقتی که قیامت می‌شود خداوند می‌فرماید: «بنده‌ی من! مرا خواندی و من اجابت دعایت را به تأخیر انداختم و ثواب تو فلان و فلان مقدار است و از من فلان و فلان چیز را خواستی و من اجابت دعای تو را به تأخیر انداختم و ثواب تو فلان قدر است». امام (علیه السلام) فرمود: «پس مؤمن با دیدن حسن ثوابش آرزو می‌کند که ای کاش هیچ دعایی از او در دنیا مستجاب نشده بود».
🍃تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۴۴۶
🍃 وسایل الشیعهًْ، ج۷، ص۶۲/ نورالثقلین
🌱اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج🌱
#تفسیر_روایی
#سوره_غافر
#آیه ۶۰:
🌼أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- رُوِیَ عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) أَنَّهُ خَطَبَ فِی یَوْمِ جُمُعَهًٍْ خُطْبَهًًْ بَلِیغَهًْ فَقَامَ إلَیهِ رَجُلٌ فَقَالَ ... نَسْأَلُکَ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَی ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ فَمَا بَالُنَا نَدْعُو فَلَا نُجَابُ؟ قَالَ لِأَنَ قُلُوبَکُمْ خَانَتْ بِثَمَانِ خِصَالٍ أَوَّلُهَا أَنَّکُمْ عَرَفْتُمُ اللَّهَ فَلَمْ تُؤَدُّوا حَقَّهُ کَمَا أَوْجَبَ عَلَیْکُمْ فَمَا أَغْنَتْ عَنْکُمْ مَعْرِفَتُکُمْ شَیْئاً وَ الثَّانِیَهًُْ أَنَّکُمْ آمَنْتُمْ بِرَسُولِهِ (صلی الله علیه و آله) ثُمَّ خَالَفْتُمْ سُنَّتَهُ وَ أَمَتُّمْ شَرِیعَتَهُ فَأَیْنَ ثَمَرَهًُْ إِیمَانِکُمْ وَ الثَّالِثَهًُْ أَنَّکُمْ قَرَأْتُمْ کِتَابَهُ الْمُنْزَلَ عَلَیْکُمْ فَلَمْ تَعْمَلُوا بِهِ وَ قُلْتُمْ سَمِعْنَا وَ أَطَعْنَا ثُمَّ خَالَفْتُمْ وَ الرَّابِعَهًُْ أَنَّکُمْ قُلْتُمْ إِنَّکُمْ تَخَافُونَ مِنَ النَّارِ وَ أَنْتُمْ فِی کُلِّ وَقْتٍ تُقَدِّمُونَ أَجْسَامَکُمْ إِلَیْهَا بِمَعَاصِیکُمْ فَأَیْنَ خَوْفُکُمْ وَ الْخَامِسَهًُْ أَنَّکُمْ قُلْتُمْ إِنَّکُمْ تَرْغَبُونَ فِی الْجَنَّهًِْ وَ أَنْتُمْ فِی کُلِّ وَقْتٍ تَفْعَلُونَ مَا یُبَاعِدُکُمْ مِنْهَا فَأَیْنَ رَغْبَتُکُمْ فِیهَا وَ السَّادِسَهًُْ أَنَّکُمْ أَکَلْتُمْ نِعْمَهًَْ الْمَوْلَی وَ لَمْ تَشْکُرُوا عَلَیْهَا وَ السَّابِعَهًُْ أَنَّ اللَّهَ أَمَرَکُمْ بِعَدَاوَهًِْ الشَّیْطَانِ وَ قَالَ: إِنَّ الشَّیْطانَ لَکُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا فَعَادَیْتُمُوهُ بِلَا قَوْلٍ وَ وَالَیْتُمُوهُ بِلَا مُخَالَفَهًٍْ وَ الثَّامِنَهًُْ أَنَّکُمْ جَعَلْتُمْ عُیُوبَ النَّاسِ نُصْبَ أَعْیُنِکُمْ وَ عُیُوبَکُمْ وَرَاءَ ظُهُورِکُمْ تَلُومُونَ مَنْ أَنْتُمْ أَحَقُّ باللَّوْمِ مِنْهُ فَأَیُّ دُعَاءٍ یُسْتَجَابُ لَکُمْ مَعَ هَذَا وَ قَدْ سَدَدْتُمْ أَبْوَابَهُ وَ طُرُقَهُ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَصْلِحُوا أَعْمَالَکُمْ وَ أَخْلِصُوا سَرَائِرَکُمْ وَ أْمُرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ انْهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ فَیَسْتَجِیبُ اللَّهُ لَکُمْ دُعَاءَکُم.
#تفسیر_جامع
#سوره_غافر
#آیه ۶۲:
🌟ذلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ خالِقُ كُلِّ شَيْ‌ءٍ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ فَأَنَّی تُؤْفَكُونَ (۶۲)
🌟اين است خداوند، پروردگار شما كه آفريننده‌ی همه چيز است؛ هيچ معبودی جز او نيست؛ با اين حال چگونه [از راه حق] منحرف می‌شويد؟! (۶۲)
✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسیر نمونه :👇
☘در حقيقت وجود نعمتهای فراوان الهی دليل بر ربوبيت و مدبريت او است.
☘و خالق همه چيز بودن دليل ديگری بر يگانگی او در ربوبيت است، چرا كه خالق موجودات مالك و مربی آنهاست، زيرا می‌دانيم خالقيت خداوند به اين معنی نيست كه موجودات را بيافريند و كنار رود، بلكه لحظه به لحظه فيض وجود از ناحيه او بر همه موجودات عالم هستی افاضه می‌شود، و چنين خالقيتی از ربوبيت جدا نخواهد بود.
☘بديهی است تنها چنين كسی شايسته پرستش و الوهيت است بنا بر اين جمله" خالِقُ كُلِّ شَيْ‌ءٍ" به منزله دليل برای" ذلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ" می‌باشد و" لا إِلهَ إِلَّا هُوَ" بمنزله نتيجه آن (دقت كنيد).
و در پايان آيه می‌افزايد:" با اين حال چگونه از راه حق منحرف می‌شويد"؟
☘(فَأَنَّی تُؤْفَكُونَ) [قبلا نيز گفته‌ايم" تؤفكون" از ماده" افك" به معنی انحراف و بازگشت از مسير حق است، و اگر" بادهای مخالف" را" مؤتفكات" می‌گويند به همين جهت است و تعبير از" دروغ" به" افك" نيز بخاطر انحراف آن از بيان حق است]
☘و چرا از پرستش خداوند يگانه يكتا به سوی بتها روی می‌آوريد؟! توجه داشته باشيد كه" تؤفكون" به صورت صيغه مجهول است، يعنی شما را از مسير حق منحرف می‌سازند، گويی بت پرستان چنان بی‌اراده‌اند كه در اين مسير از خود اختياری ندارند.
✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسیر المیزان:👇
☘يعنی اين است آن خدايی كه امر حيات و رزق شما را تدبير می‌كند، شب را مايه سكونت شما، و روز را وسيله سعی و كوشش شما قرار می‌دهد، و او اللَّه تعالی است. و او رب شما است، چون تدبير امر شما به دست او است.
☘" خالِقُ كُلِّ شَيْ‌ءٍ"- يعنی برای اينكه رب همه چيز است، چون خالق همه چيز است، و خلقت از تدبير جدايی پذير نيست. و لازمه اين آن است كه غير خدای تعالی هيچ ربی در عالم هستی نباشد، نه برای شما و نه برای غير شما، و به همين جهت دنبال جمله مورد بحث فرمود:" لا إِلهَ إِلَّا هُوَ" يعنی حال كه چنين است، پس هيچ معبود به حقی غير خدای تعالی نيست، چون اگر معبود ديگری در اين ميان باشد، قهرا ربی ديگر خواهد بود، چون الوهيت از شؤون ربوبيت است.
☘" فَأَنَّی تُؤْفَكُونَ" يعنی پس چگونه از پرستش او به سوی پرستش ديگری منحرف و منصرف می‌شويد.
✨✨✨✨✨✨✨✨✨
📚 منابع:
🍃تفسیر نمونه ذیل آیه
🍃تفسیر المیزان ذیل آیه
🌱اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج🌱
#تفسیر_جامع
#سوره_غافر
#آیه ۶۳:
🌟كَذلِكَ يُؤْفَكُ الَّذِينَ كانُوا بِآياتِ اللَّـهِ يَجْحَدُونَ (۶۳)
🌟اينچنين كسانی كه آيات خدا را انكار می‌كردند منحرف می‌شوند.(۶۳)
✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسیر نمونه :👇
☘" يجحدون" از ماده" جحد" در اصل به معنی انكار كردن چيزی است كه در دل وجود دارد، يعنی انسان معتقد به چيزی باشد در عين حال آن را نفی كند، و يا معتقد به نفی آن باشد ولی با زبان آن را اثبات كند، به افراد بخيل و كم خير كه غالبا اظهار فقر می‌كنند" جحد" گفته می‌شود و" ارض جحدة" به معنی زمين كم گياه است [راغب" در مفردات ماده" جحد"]
☘بعضی ديگر از ارباب لغت جحد و جحود را نیز چنین تفسیر کرده اند:
☘الجحود الانكار مع العلم: جحود به معنی انكار توأم با علم است [لسان العرب" اين تعريف را از جوهری نقل می‌كند]
☘بنا بر اين در مفهوم جحد هميشه يك نوع لجاجت يا عناد در برابر حق نهفته است بديهی است كسی كه با چنين صفتی با حقايق برخورد كند سرنوشتی جز انحراف از طريق حق نخواهد داشت، چرا كه تا انسان حقجو و حق طلب و تسليم در مقابل واقعيات نباشد به آنها نخواهد رسيد.
☘به همين دليل وصول به حق نياز به خودسازی قبلی دارد و اين همان تقوای قبل از ايمان است كه قرآن در سوره بقره به آن اشاره كرده، می‌گويد: ذلِكَ الْكِتابُ لا رَيْبَ فِيهِ هُدیً لِلْمُتَّقِينَ" در اين كتاب آسمانی ترديدی نيست و مايه هدايت پرهيزگاران است".
✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسیر المیزان:👇
☘كَذلِكَ يُؤْفَكُ الَّذِينَ كانُوا بِآياتِ اللَّـهِ يَجْحَدُونَ" يعنی نظير اين افك بود كه منكرين آيات خدا در امت‌های ديگر نيز مرتكب شدند، چون آيات خدا روشن بود، و هيچ خفايی در آن نبود، پس انصراف از مدلول آنها سببی نداشت مگر همين انكار و لجبازی.
✨✨✨✨✨✨✨✨✨
📚 منابع:
🍃تفسیر نمونه ذیل آیه
🍃تفسیر المیزان ذیل آیه
#تفسیر_جامع
#سوره_غافر
#آیه ۶۴:
🌟اللَّهُ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ قَراراً وَ السَّماءَ بِناءً وَ صَوَّرَكُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَكُمْ وَ رَزَقَكُمْ مِنَ الطَّيِّباتِ ذلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ فَتَبارَكَ اللَّهُ رَبُّ الْعالَمِينَ (۶۴)
🌟خداوند كسی است كه زمين را برای شما جايگاه امن و آرامش قرار داد و آسمان را همچون سقفی [بر فرازتان]؛ و شما را [در عالم جنين] صورتگری كرد، و تصويرتان را نيكو آفريد؛ و از نعمتهای پاكيزه به شما روزی داد؛ اين است خداوند پروردگار شما؛ زوال‌ناپذير و پربركت است خداوندی كه پروردگار جهانيان است. (۶۴)
✨✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسیر نمونه:👇
☘اين آيات هم چنان بحث از مواهب بزرگ الهی و شمول آن نسبت به بندگان را ادامه می‌دهد، تا هم شناخت بيشتری به آنها عطا كند، و هم اميد افزونتری تا در پرتو آن به مقام دعا بر آيند و از اجابت برخوردار شوند.
☘جالب اينكه در آيات گذشته سخن از" نعمتهای زمانی" يعنی شب و روز بود و در اينجا سخن از" نعمتهای مكانی" يعنی قرارگاه زمين و سقف مرتفع آسمان است، می‌فرمايد:" خداوند همان كسی است كه زمين را برای شما جايگاه مطمئن و آرامی قرار داد" (اللَّهُ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ قَراراً).
☘آری او تمام شرائطی را كه برای يك قرارگاه مطمئن و آرام لازم است در كره زمين آفريده، محلی است ثابت و خالی از هر گونه تزلزل، هماهنگ با ساختمان روح و جسم انسان، دارای منابع گوناگون، مشتمل بر همه وسائل مورد نياز انسان، بسيار گسترده و مباح و رايگان.
☘سپس از آيات آفاقی به آيات انفسی پرداخته، می‌گويد:" او كسی است كه شما را صورتگری كرد، و صورتتان را نيكو آفريد" (وَ صَوَّرَكُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَكُمْ).
☘قامتی موزون و راست، با صورتی زيبا و دلپذير، در نهايت نظم و استحكام كه امتياز آن بر صورت موجودات زنده ديگر و انواع حيوانات در نخستين برخورد روشن و آشكار است، و همين ساختمان ويژه به او امكان می‌دهد كه به انواع كارها و صنايع ظريف يا سنگين دست زند، و با داشتن اعضای مختلف به راحتی زندگی كند و از مواهب حيات بهره گيرد.
✨✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسیر المیزان :👇
☘اللَّهُ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ قَراراً وَ السَّماءَ بِناءً ..." كلمه" قرار" به معنای مستقر و جايگاهی است كه آدمی بر آن قرار می‌گيرد. و كلمه" بناء" به طوری كه ديگران گفته‌اند به معانی قبه و بارگاه است، و از آن جمله بناهايی است كه عرب بر آن قبه می‌زنند. خدای تعالی در اين آيه اين نعمت را به رخ انسانها می‌كشد كه آنان را در زمين و زير آسمان جای داد، و اين خانه مسقف را منزلگاه ايشان كرد.
☘وَ رَزَقَكُمْ مِنَ الطَّيِّباتِ"- منظور از طيبات انواع رزقهای گوناگونی است كه طبيعتش با طبيعت آدمی سازگار است، و با طبيعت ساير حيوانات سازگار نمی‌باشد، مانند انواع دانه‌ها، و گوشتها و غير آن.
☘" ذلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ"- يعنی اين اللَّه است كه رب شما است و امور شما را تدبير می‌كند." فَتَبارَكَ اللَّهُ رَبُّ الْعالَمِينَ"- اين جمله ثنايی است بر خدای عز و جل به اينكه ربوبيت و تدبيرش تمامی عالمها را فرا گرفته، و با آوردن حرف" فا" بر سر اين جمله، آن را متفرع كرد بر جمله قبلی، در نتيجه ربوبيتش برای همه عالمها را فرع ربوبيتش برای انسان قرار داد، و اين به منظور آن بود كه بفهماند ربوبيت خدای تعالی يكی است، و تدبيرش نسبت به امور انسان عين تدبيرش نسبت به امور همه عالم است، چون نظام جاری در سراسر جهان يكی است، و انطباق آن بر سراسر جهان عين انطباقش بر يك يك نواحی آن است، پس خدای سبحان منشا خير كثير است كه در لغت آن را" بركت" گويند:" فَتَبارَكَ اللَّهُ رَبُّ الْعالَمِينَ"
✨✨✨✨✨✨✨✨✨✨
📚 منابع:
🍃تفسیر المیزان ذیل آیه
🍃تفسیر نمونه ذیل آیه
🌱اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج🌱
#تفسیر_روایی
#سوره_غافر
#آیه ۶۴:
🌼السّجّاد (علیه السلام)- عَنْ أَبِی‌حَمْزَهًَْ قَالَ: کُنْتُ عِنْدَ عَلِیِّ‌بْنِ‌الْحُسَیْن (علیه السلام) ... فَقَالَ: یَا أَبَا حَمْزَهًَْ لَا تَنَامَنَّ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ فَإِنِّی أَکْرَهُهَا لَکَ إِنَّ اللَّهَ یُقَسِّمُ فِی ذَلِکَ الْوَقْتِ أَرْزَاقَ الْعِبَادِ وَ عَلَی أَیْدِینَا یُجْرِیهَا.
🌼امام سجّاد (علیه السلام)- ابوحمزه می‌گوید: من نزد امام سجّاد (علیه السلام) بودم ... حضرت فرمود: «ای اباحمزه! قبل از طلوع خورشید نخواب که من آن را برای تو نمی‌پسندم؛ زیرا خداوند در این موقع روزی را بین بندگان تقسیم می کند و به دست ما جاری می نماید».
🍃تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۴۵۶
🍃 بحارالأنوار، ج۴۶، ص۲۴
🌱اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج🌱
#تفسیر_جامع
#سوره_غافر
#آیه ۶۵:
🌟هُوَ الْحَيُّ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ فَادْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ الْحَمْدُ لِلَّـهِ رَبِّ الْعالَمِينَ (۶۵)
🌟زنده [واقعی] اوست؛ معبودی جز او نيست؛ پس او را بخوانيد در‌حالی‌كه دين خود را برای او خالص كرده‌ايد. ستايش مخصوص خداوندی است كه پروردگار جهانيان است. (۶۵)
✨✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسیر نمونه:👇
☘در این آیه مساله توحيد عبوديت را از طريق ديگر تعقيب می‌كند، و آن طريق انحصار حيات به معنی واقعی به خداوند است، می‌فرمايد:" او است زنده واقعی" (هُوَ الْحَيُ).
☘چرا كه حياتش از ذات او است و متكی به غير نيست، حياتی است كه در آن مرگ راه ندارد و جاودانه است، تنها خداوند چنين است، و همه موجودات زنده غير از او حياتی آميخته به مرگ دارند، و اين حيات محدود و موقت را از ذات پاك خداوند می‌گيرند.
☘روشن است كسی را بايد پرستش كرد كه زنده است و دارای حيات مطلق، لذا به دنبال آن می‌افزايد:" هيچ معبودی جز او وجود ندارد" (لا إِلهَ إِلَّا هُوَ).
☘" و اكنون كه چنين است تنها او را بخوانيد، و دين خود را برای او خالص كنيد" (فَادْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ).
☘و هر چه غير او است كنار بگذاريد كه همه فانی می‌شوند، و در حال حياتشان نيز دائما در تغييرند،" آنچه تغيير نپذيرد او است" و" آنچه نمرده است و نميرد او است"! و آيه را با اين جمله پايان می‌دهد:" حمد و ستايش مخصوص خداوندی است كه پروردگار جهانيان است" (الْحَمْدُ لِلَّـهِ رَبِّ الْعالَمِينَ).
✨✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسبر المیزان:👇
☘در جمله" هو الحی" اطلاقی است كه به هيچ وجه مقيد نمی‌شود، نه عقلا و نه نقلا.
☘علاوه بر اين، انحصار را هم افاده می‌كند، در نتيجه معنايش اين می‌شود كه: تنها خدای تعالی حياتی دارد كه دستخوش مرگ و زوال نمی‌شود، پس خدای تعالی حی بالذات است و هر زنده ديگری با احيای او دارای حيات شده.
☘و چون معلوم شد كه در اين ميان يك حی بالذات است و يك حی به وسيله غير، در نتيجه تنها كسی بالذات مستحق عبادت است كه حياتش نيز بالذات باشد و او خدای تعالی است و به همين جهت دنبال جمله مورد بحث فرمود:" لا إِلهَ إِلَّا هُوَ".
☘و اين دو جمله مقدمه است برای جمله بعدی كه در آن امر به دعا می‌كند، البته نه خواندن خدا به طور مطلق، بلكه خواندنش به توحيد و در حالی كه دين را برای او خالص كنند، چون تنها او حی بالذات است و نه ديگری، و چون تنها اوست كه استحقاقش برای پرستش ذاتی است، و هيچ كس ديگری چون او نيست، لذا است كه بعد از دو جمله" هو الحی" و" لا إِلهَ إِلَّا هُوَ" متفرع بر آن دو فرمود:" فَادْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ".
☘و جمله" الْحَمْدُ لِلَّـهِ رَبِّ الْعالَمِينَ" ثنايی است بر ربوبيت خدای تعالی
✨✨✨✨✨✨✨✨✨✨
📚 منابع:
🍃تفسیر نمونه ذیل آیه
🍃تفسیر المیزان ذیل آیه
🌱اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج🌱
#تفسیر_روایی
#سوره_غافر
#آیه ۶۵:(۱)
🌺 السّجّاد (علیه السلام)- إِذَا قَالَ أَحَدُکُمْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ فَلْیَقُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ فَإِنَّ اللَّهَ یَقُولُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ فَادْعُوهُ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ الْحَمْدُ لِلهِ رَبِّ الْعالَمِینَ.
🌺 امام سجاد (علیه السلام)- زمانی که یکی از شما گفت: لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ، پس به دنبالش بگوید: الْحَمْدُ لِلهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ، چرا که خداوند عزّوجلّ می‌فرمایند: لا إِلهَ إِلَّا هُوَ فَادْعُوهُ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ الْحَمْدُ لِلهِ رَبِّ الْعالَمِینَ.
🍃تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۴۵۶
🍃 بحارالأنوار، ج۹۰، ص۲۰۰/ بحارالأنوار، ج۹۰، ص۲۰۸/ القمی، ج۲، ص۲۵۹/ الدعوات، ص۱۶۴/ نورالثقلین/ البرهان
🌱اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج🌱
#تفسیر_روایی
#سوره_غافر
#آیه ۶۵ : (۲)
🌺 الرّضا (علیه السلام)- عَنْ أَحْمَدَ‌بْنِ‌عَبْدِ الصَّمَدِ عَنْ خَالِهِ أَبِی‌الصَّلْتِ الْهَرَوِیِّ قَالَ: کُنْتُ مَعَ الرِّضَا (علیه السلام) لَمَّا دَخَلَ نَیْسَابُور ... عَنْ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) قَالَ أَخْبَرَنِی جَبْرَئِیلُ الرُّوحُ الْأَمِینُ عَنِ اللَّهِ تَقَدَّسَتْ أَسْمَاؤُه ... عِبَادِی فَاعْبُدُونِی وَ لْیَعْلَمْ مَنْ لَقِیَنِی مِنْکُمْ بِشَهَادَهًِْ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُخْلِصاً بِهَا أَنَّهُ قَدْ دَخَلَ حِصْنِی وَ مَنْ دَخَلَ حِصْنِی أَمِنَ عَذَابِی قَالُوا یَا ابْنَ‌رَسُولِ‌اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ مَا إِخْلَاصُ الشَّهَادَهًِْ لِلَّهِ قَالَ طَاعَهًُْ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ (صلی الله علیه و آله) وَ وَلَایَهًُْ أَهْلِ بَیْتِه (علیهم السلام).
🌺 امام رضا (علیه السلام)- اباصلت گوید با امام رضا (علیه السلام) در نیشابور بودم ... امام رضا (علیه السلام) از پدرانش از پیامبر (صلی الله علیه و آله) از جبرئیل از خداوند متعال نقل کرد که فرمود:] ... «پس ای بندگانم مرا بپرستید و کسی که با اخلاص شهادت؛ لا إله إلا الله را می‌گوید و با آن مرا دیدار می‌کند، باید بداند که وارد دژ من شده و هرکس که وارد دژ من شود، از عذابم در امان می‌ماند». از امام رضا (علیه السلام) پرسیدند: «اخلاص در مورد شهادت لا إله إلا الله چیست»؟ حضرت پاسخ داد: «منظور، پیروی از خداوند، رسول او (صلی الله علیه و آله) و ولایت اهل بیتش (علیهم السلام) است».
🍃تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۴۵۶
🍃 بحارالأنوار، ج۳، ص۱۵/ البرهان
🌱اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج🌱
#تفسیر_جامع
#سوره_غافر
#آیه ۶۶:
🌟قُلْ إِنِّي نُهِيتُ أَنْ أَعْبُدَ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّـهِ لَمَّا جاءَنِي الْبَيِّناتُ مِنْ رَبِّي وَ أُمِرْتُ أَنْ أُسْلِمَ لِرَبِّ الْعالَمِينَ (۶۶)
🌟بگو: «من از پرستش معبودهايی كه شما غير از خدا می‌خوانيد نهی شده‌ام، چون دلايل روشن از جانب پروردگارم برای من آمده است؛ و مأمورم كه تنها در برابر پروردگار جهانيان تسليم باشم». (۶۶)
✨✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسیر نمونه :👇
☘نه تنها نهی شده‌ام كه غير او را نپرستم بلكه" مامورم تنها در برابر رب العالمين تسليم باشم" (وَ أُمِرْتُ أَنْ أُسْلِمَ لِرَبِّ الْعالَمِينَ).
☘از يك سو نهی از پرستش بتها است، و به دنبال آن دليل منطقی و روشن و بينات و دلائل واضحی از عقل و نقل كه از طرف پروردگار آمده، و از سوی ديگر امر به تسليم در برابر" رب العالمين" كه خود اين تعبير نيز دليل ديگری بر مقصود است، چرا كه پروردگار جهانيان بودن دليلی است كافی برای تسليم بودن در مقابل ذات پاك او.
☘قابل توجه اينكه در اين آيه مورد امر و نهی جدا است، امر به تسليم در برابر خداوند، و نهی از پرستش بت، اين تفاوت ممكن است به خاطر اين باشد كه در مورد بت تنها چيزی كه تصور می‌شود همان پرستش است كه از آن نهی شده، و اما در مورد خداوند علاوه بر پرستش و عبادت بايد تسليم فرمان و دستورهای او بود.
☘لذا در آيه ۱۱ و ۱۲ سوره زمر می‌خوانيم: قُلْ إِنِّي أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ اللَّهَ مُخْلِصاً لَهُ الدِّينَ وَ أُمِرْتُ لِأَنْ أَكُونَ أَوَّلَ الْمُسْلِمِينَ:" بگو من مامور شده‌ام كه خدا را با اخلاص عبادت كنم، و نيز مامورم كه اولين تسليم شونده در برابر او باشم".
☘به هر حال تعبيرهای آيه فوق كه نظائری نيز در ساير سوره‌های قرآن دارد تعبيرهايی است فوق العاده نرم و ملايم و مؤدبانه كه در برابر دشمنان لجوج و سرسخت گفته می‌شود، تا اگر كمترين آمادگی برای پذيرش حق دارند، تحت تاثير قرار گيرند.
☘دقت كنيد: می‌گويد:" من چنين ماموريت يافته‌ام و من چنين نهی شده‌ام" يعنی شما خودتان حساب خويش را برسيد، بی‌آنكه حس لجاجتشان را تحريك كند.
☘آخرين سخن در باره آيات فوق اينكه در سه آيه پشت سر هم توصيف خداوند به" رب العالمين" تكرار شده است.
☘نخست می‌گويد فَتَبارَكَ اللَّهُ رَبُّ الْعالَمِينَ.
☘بعد می‌گويد الْحَمْدُ لِلَّـهِ رَبِّ الْعالَمِينَ.
☘و سپس می‌فرمايد: أُمِرْتُ أَنْ أُسْلِمَ لِرَبِّ الْعالَمِينَ.
☘يك نوع ترتيب منطقی در ميان آنها مشاهده می‌شود زيرا نخست سخن از جاويدان و پربركت بودن خدا است، سپس از اختصاص هر گونه حمد و ستايش به ذات پاك او، و سرانجام انحصار عبوديت و پرستش در ذات مقدسش.
✨✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسیر المیزان :👇
☘معنای آيه روشن است. و در آن مشركين را برای هميشه از اينكه رسول خدا موافق با آنها شود، و آلهه آنان را بپرستد، نوميد می‌كند. و اين معنا در سوره زمر مكرر آمده بود، و به همين قرينه می‌توان احتمال راجح داد كه اين سوره بعد از سوره زمر نازل شده باشد.
✨✨✨✨✨✨✨✨✨✨
📚 منابع :
🍃تفسیر نمونه ذیل آیه
🍃تفسیر المیزان ذیل آیه
🌱اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج🌱
#تفسیر_جامع
#سوره_غافر
#آیه :
🌟هُوَ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ يُخْرِجُكُمْ طِفْلاً ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّكُمْ ثُمَّ لِتَكُونُوا شُيُوخاً وَ مِنْكُمْ مَنْ يُتَوَفَّی مِنْ قَبْلُ وَ لِتَبْلُغُوا أَجَلاً مُسَمًّی وَ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ (۶۷)
🌟او كسی است كه شما را از خاكی آفريد، سپس از نطفه‌ای، سپس از علقه [و خون بسته شده]ای، سپس شما را به‌صورت طفلی [از شكم مادر] بيرون می‌آورد، بعد [رشد می‌كنيد تا] به مرحله‌ی كمال قوّت خود می‌رسيد، و بعد از آن پير می‌شويد؛ و [در اين ميان] گروهی از شما پيش از رسيدن به اين مرحله می‌ميرند و [در نهايت] به اجل حتمی خود می‌رسيد؛ شايد [در اين مراحل] بينديشيد. (۶۷)
✨✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسیر نمونه : 👇
☘ قابل توجه اينكه در چهار مرحله اول كه مربوط به آفرينش از خاك و نطفه و علقه و تولد طفل است تعبير به" خلقكم" (شما را آفريد) شده، و هيچ نقشی برای خود انسان در آن قائل نيست، ولی در سه مرحله بعد از تولد يعنی مرحله وصول به نهايت قوت جسمانی، و بعد از آن پيری، و بعد پايان عمر، تعبير" لتبلغوا" (تا برسيد) و" لتكونوا" (تا بوده باشيد) آمده است كه هم اشاره‌ای است به استقلال وجودی انسان بعد از تولد و هم احتمالا اشاره‌ای است به اين حقيقت كه اين دورانهای سه‌گانه ممكن است با حسن تدبير يا سوء تدبير خود انسان جلوتر يا عقب‌تر شود، و گاه پيری زودرس، يا مرگ زودرس، دامان انسان را بگيرد، و اين نشان می‌دهد كه تعبيرات قرآن تا چه حد دقيق و حساب شده است.
☘ تعبير به" يتوفی" در مورد مرگ- چنان كه قبلا هم گفته‌ايم- اشاره به اين است كه" مرگ" در منطق قرآن به معنی فنا و نابودی نيست، بلكه فرشتگان مرگ روح انسان را دريافت می‌دارند و به عالم پس از مرگ منتقل می‌سازند، اين تعبير كه بارها در قرآن تكرار شده ديدگاه اسلام را در مورد مرگ به خوبی نشان می‌دهد، و مرگ را از مفهوم مادی آن كه فنا و نيستی است به كلی در می‌آورد و دريچه به عالم بقا معرفی می‌كند.
✨✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسیر المیزان : 👇
☘ " هُوَ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ..." مراد از خلقت آنان از خاك، اين است كه پدر ايشان آدم را از خاك آفريد، چون خلقت غير آدم (ع) بالأخره منتهی به خلقت آدم می‌شود كه از خاك بوده، در نتيجه خلقت ايشان نيز در اصل از خاك بوده است. ممكن هم هست مراد از خلقت ايشان از خاك، اين باشد كه تكوين نطفه پدرها از مواد بسيط زمين بوده.
☘ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ..."- يعنی سپس شما را از نطفه‌ای آفريديم، و نكره آوردن" نطفه" برای اشاره به حقارت آن است، و همچنين نكره آوردن" علقه" در جمله" ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ".....
☘ وَ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ"- يعنی تا شايد شما حق را با نيروی تعقل- كه غريزه شما است- درك كنيد. و اين غايت خلقت انسان از نظر حيات معنوی او است، هم چنان كه رسيدن به اجل مسمی، غايت و نهايت زندگی دنيايی و صوری او است.
✨✨✨✨✨✨✨✨✨✨
📚 منابع :
🍃تفسیر نمونه ذیل آیه
🍃تفسیر المیزان ذیل آیه
🌱اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج🌱
#تفسیر_روایی
#سوره_غافر
#آیه ۶۷:
🌸 الکاظم (علیه السلام)- یَا هِشَامُ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ ذَلِکَ دَلِیلًا عَلَی مَعْرِفَتِهِ بِأَنَّ لَهُمْ مُدَبِّراً فَقَالَ ... هُوَ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ یُخْرِجُکُمْ طِفْلًا ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّکُمْ ثُمَّ لِتَکُونُوا شُیُوخاً وَ مِنْکُمْ مَنْ یُتَوَفَّی مِنْ قَبْلُ وَ لِتَبْلُغُوا أَجَلًا مُسَمًّی وَ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُون.
🌸 امام کاظم (علیه السلام)- [در سفارشات امام کاظم (علیه السلام) به هشام، و تعریف ایشان از «عقل» آمده است] ... ای هشام، خداوند این‌ها را دلیلی بر شناسایی خود قرار داده که بی‌شکّ آنها را مدبّری است، و فرموده: ... هُوَ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ یُخْرِجُکُمْ طِفْلًا ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّکُمْ ثُمَّ لِتَکُونُوا شُیُوخاً وَ مِنْکُمْ مَنْ یُتَوَفَّی مِنْ قَبْلُ وَ لِتَبْلُغُوا أَجَلًا مُسَمًّی وَ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُون.
🍃تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۴۵۸
🍃 الکافی، ج۱، ص۱۳
🌱اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج🌱
#تفسیر_جامع
#سوره_غافر
#آیه ۶۸ :
🌟هُوَ الَّذِي يُحْيِي وَ يُمِيتُ فَإِذا قَضی أَمْراً فَإِنَّما يَقُولُ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ (۶۸)
🌟او كسی است كه زنده می‌كند و می‌ميراند؛ و هنگامی‌كه وجود چيزی را مقرّر كند، تنها به آن می‌گويد: «موجود باش»! بی‌درنگ موجود می‌شود. (۶۸)
✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسیر نمونه:👇
☘آری حيات و مرگ به معنی وسيع كلمه، چه در گياهان و چه انواع حيوانات و انسانها به دست خداوند است، حيات در اشكال مختلف و انواع گوناگون ظاهر می‌شود.
☘جالب اينكه از موجودات زنده تك سلولی گرفته، تا حيوانات غول‌پيكر و از اعماق اقيانوسهای تاريك و ظلمانی گرفته، تا پرندگانی كه بر اوج آسمانها پرواز می‌كنند، از گياه ذره بينی بسيار كوچكی كه در لابلای امواج اقيانوس شناور است، تا درختانی كه دهها متر طول قامت دارند، هر يك دارای نوعی حيات و شرائطی مخصوص به خود می‌باشند و به همين نسبت مرگهای آنها نيز متفاوت است، و بدون شك چهره‌های حيات متنوع‌ترين چهره‌های جهان خلقت و اعجاب انگيزترين آنها است.
☘مخصوصا انتقال از جهان بيجان به جهان موجودات زنده، و انتقال از جهان حيات به مرگ دارای شگفتيهايی است كه اسرار آفرينش را بازگو می‌كند، و هر كدام آيتی است از آيات قدرت خدا.
☘اما قابل توجه اينكه هيچيك از اين مسائل مهم و پيچيده در برابر قدرت او صعوبت و اشكالی ندارد، و به محض اراده و فرمانش صورت می‌گيرد.
☘لذا در پايان آيه می‌فرمايد:" هنگامی كه چيزی را اراده كند تنها به او می‌گويد موجود باش، او نيز بلافاصله موجود می‌شود"! (فَإِذا قَضی أَمْراً فَإِنَّما يَقُولُ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ).
☘حتی تعبير به" كن" (موجود باش) و به دنبال آن" فيكون" (موجود می‌شود) نيز از عدم گنجايش الفاظ است، و الا حتی نياز به جمله كن نيست، اراده خداوند همان و تحقق يافتن موجودات همان.
✨✨✨✨✨✨✨✨✨
تفسیر المیزان :👇
☘هُوَ الَّذِي يُحْيِي وَ يُمِيتُ ..." يعنی خدای تعالی كسی است كه عمل زنده كردن و ميراندن از آن اوست، و با اين عمل، زندگان را از عالمی به عالمی ديگر منتقل می‌كند. و هر يك از اين ميراندن و زنده كردن مبدءی است برای تصرفاتش به نعمت‌هايی كه با آن نعمت‌ها بر آن كس كه تدبير امرش را می‌كند تفضل نمايد، چون هر يك از ميراندن و زنده كردن عالمی را به سوی آدمی می‌گشايد كه در آن عالم از انواع نعمتهای خدايی استفاده می‌كند.
✨✨✨✨✨✨✨✨✨
📚 منابع :
🍃تفسیر نمونه ذیل آیه
🍃تفسیر نمونه ذیل آیه
🌱اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج🌱