نکته سوم: #احتمال_ربوی_نبودن_وام_بانکی این روزها و ماه ها بیش از پیش به ربوی بودن نظام بانکی در جمهوری اسلامی ایران تصریح و تأکید می شود. آیا واقعا چنین است یا نه؟ باید مراجع تقلید و متخصصین فن نظر دهند. در اینجا صرفا احتمالی را مطرح می کنیم و متعهد درستی و نادرستی آن نیستیم. صرفا پرسش و تأملی است که باید پیرامون آن فکر کرد و پاسخ داد. فعلا بحث در خصوص ربوی بودن وام وانکی است از جهت دریافت بیشتر از پرداختی. اگر معیار ربوی بودن مطلق زیادت باشد، زیادت هر چیزی به هر شکلی، مسلما این وام ربوی و حرام است. اما اگر معیار، مالی باشد که ارزش ذاتی دارد چه؟ آیا اسکناس های کاغذی امروزی که اعتباریاتی هستند که به اعتبار پشتوانه ای مانند طلا و نفت که دارند ارزشمندند، مطلقا نیز مشمول حکم اند؟ آیا وامی که در قرون نخستین بوده و میان مسلمانان رایج بوده مربوط به طلا و نقره (دینار و درهم) نبوده؟ آیا اسکناس هم و لو به اعتبار پشتوانه ای که دارد ملحق به آن اموالی اند که ذاتا ارزشمند بودند؟ یا اینکه امروزه باید در موضوع معیار مال مورد وام دقت کرد؟ آیا می توان گفت: معیار وام باید همان پشتوانه اسکناس باشد، نه خود اسکناس؟! مثلا می شود گفت: اگر امروز با یک میلیون تومان یک گرم طلا می شود خرید و سال بعد این مقدار طلا را با دو میلیون تومان می شود خرید، دریافت بیش از مقدار دو میلیون تومان از وام گیرنده ربا و حرام است، ولی گرفتن تا دو میلیون تومان نه؟! می شود گفت: اصل حکم و معیار آن تغییر نکرده است ولی موضوع آن متغیر است. معیار ربوی بودن ارزش ذاتی داشتن مال مورد وام است و لو آن مال ارزشمند نقد رایج باشد مانند طلا و نقره و دینار و درهم و سکه و ... نه مانند پول‌های کاغذی؟!!! نظر شما چیست؟