eitaa logo
نکات و دغدغه های علمی و فرهنگی
60 دنبال‌کننده
22 عکس
95 ویدیو
5 فایل
مشاهده در ایتا
دانلود
نکته دوم: از جهت لغوی در واژۀ «کفؤ» به معنای همتا چند لغت وجود دارد: 1. کُفُؤ. بر وزن عُنُق. 2. کُفْؤ. بر وزن قُفْل. 3. کِفْئ. بر وزن حِبْر. 4. کَفْأ. بر وزن فَلْس. 5. کُفُوء. بر وزن سُعود. 6. کِفاء. بر وزن کتاب. 7. کَفِيئ. بر وزن أمیر. 8. کفِئ. بر وزن خَشِن. همۀ این هشت لغت مهموزند. دو لغت دیگر وجود دارد که ناقص واوی اند. 9. کُفْو. بر وزن قُفل. 10. کُفَی. بر وزن هُدی. 📚📚(الطّراز الأوّل والکُناز لما علیه من لغة العرب المعوَّل للسّیّد علیخان المدنيّ، ج 1، ص 173 وتاج العروس للزَّبیدي، ج 1، ص 230 و ج 20، ص 129). از جهت قرائت در قرآن کریم، این واژه تنها در آیۀ چهارم سورۀ توحید آمده است. از میان قرّاء هفتگانه و راویان معروفشان که چهارده تن اند، همه شان این واژه را «کُفُؤاً» بر وزن عُنُق و با همزه خوانده اند به جز حمزه که «کُفْؤاً» بر وزن قُفْل و با همزه خوانده و به جز عاصم در روایت حفص (نه روایت ابی بکر عیّاش) که «کُفُوا» خوانده است. 📚(رک: إعراب القرائات السّبع وعللها لابن خالویه، ج 2، ص 547). قرائات دیگر شاذّی نیز وجود دارد. 📚(رک: معجم القرائات للدّکتور عبداللطیف، ج 10، ص 111 – 113). از جهت لغوی اصل واژه بی تردید مهموز است و تمام مشتقّات فعلی و اسمی آن شاهد این ادّعاست. بنا بر این قرائت «کُفُؤاً» با همزه بر وزن عُنُق کاملا موجّه و مطابق اصل است. قرائت حمزه نیز که فاء را تسکین کرده هم مطابق لغت و استعمال است و هم مطابق قیاس؛ زیرا در وزن فُعُل تسکین عین الفعل جایز است. 📚(رک: شرح کمال بر شافیۀ ابن الحاجب، ص 30). امّا لغت «کُفُو» بر وزن عُنق آن هم با واو در لغت و استعمالات فصیح عربی یافت نشد و احدی از اهل لغت را ندیدم که این لغت را ذکر کرده باشند. مؤیّد این مطلب است آنچه نحویان گفته اند که در کلام عرب به جز اسماء ستّه در حالت رفع اسم معربی نداریم که آخرش واو ما قبل مضموم باشد. 📚(رک: النّهجة (البهجة) المرضیّة للسّیوطي، ص 38). نتیجه بحث بنا بر این ظاهرا اصل آن همان «کُفُؤ» با همزه بوده که حفص از باب تسهیل، همزۀ آن را به واو تبدیل کرده است. لذا، قرائت دیگران به ویژه «کُفؤاً» با همزه و بر وزن عنق هم از جهت روایت و قرائت و هم از جهت درایت و عنایت ارجح است.