💠 تفسیر آیه ۱۱۲ سوره مبارکه بقره _ گزيده‌ای از تفسير "تسنيم" آيت‌الله جوادی‌آملی ▫كسی كه در دنيا تسليم خدا و نيكوكار باشد چهره جان او، همواره متوجه خدا خواهد بود؛ لذا نه ترسی (غير از خدا) بر آن‌ها واقع و نه غمگين خواهد شد. ○ بَلَىٰ مَنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ فَلَهُ أَجْرُهُ عِندَ رَبِّهِ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ ○ آری، کسی که روی خود را تسلیم خدا کند و نیکوکار باشد، پاداش او نزد پروردگارش ثابت است؛ نه ترسی بر آن‌هاست و نه غمگین می‌شوند. (بنابر این، بهشت خدا در انحصار هیچ گروهی نیست) ▫گزيده تفسير تسنيم: 🔹ایمان موحدانه به خدای سبحان، اعتقاد به وحی و رسالت و معاد و نیز عمل صالح مطابق وحی، چهره جان را متوجه خدا می‌كند یعنی هم باید حسن فاعلی داشت و هم باید حسن فعلی داشت و کار را درست انجام داد؛ به طوری که هم در عقیده و هم در خلوص محفوظ باشد. 🔹كسی كه به مقام والای اسلام وجهِ بار يافته و همه هويت وی منقاد (مطيع و فرمانبردار) خدا و همه رويكردهای او الهی باشد می‌تواند از برکت عنداللهی بودن اجر خودآگاه شود و اجر چنین انسانی نزد خدای سبحان، مانند نفی هراس و اندوه از وی، مختص آخرت نیست و در دنيا نه ترسی (غير از خدا) بر آن‌ها واقع و نه غمگين خواهد شد. #سوره_مبارکه_بقره #قرآن_کریم #تدبری_در_قرآن @niroo_tahghighat ● کانال "بله" ● کانال "ایتا"

💠 تفسیر آیه ۱۱۵ سوره مبارکه بقره _ گزيده‌ای از تفسير "تسنيم" آيت‌الله جوادی‌آملی ▫به هر سو رو کنید، خدا آنجاست، گناه در خلوت نيز مانند جلوت در برابر وجه الله است ○ وَلِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ فَأَيْنَمَا تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ وَاسِعٌ عَلِيمٌ ○ مشرق و مغرب، از آن خداست و به هر سو رو کنید، خدا آنجاست! خداوند بی‌نیاز و داناست! ▫گزيده تفسير تسنيم: 🔹دو جهت مشرق و مغرب بر وجود اختری آسمانی و حرکت و طلوع غروب آن متوقف است و چون هم کوکب مخلوق خداست و هم حرکت ان به اختیار اوست، مشرق و مغرب که یکی اصل و دیگری فرع و تابع و منتزع از نبود نور است، مِلک و مُلک خدای سبحان است. 🔹وجه خدا در مکان و جهتی معین نیست تا با انحصار قبله در آن، تنها به ان سو استقبال شود. وجوب رو کردن به کعبه یا بیت‌المقدس نیز بر اساس حکمی فقهی است وگرنه نمی‌توان جهت خاصی را برای توجه به خدا مشخص کرد. برای رو کردن به وجه خدا همه جهات یکسان است و هیچ حائل و پوششی جلوی وجه خدا را نمی‌گیرد و مانع استقبال انسان به آن نمی‌شود. 🔹انسان به هر سو رو کند همان سمت می‌تواند وجه الله باشد و او به وجه خدا رو کرده است. توسعه جهت و قبله در نماز به هنگام اضطرار، و در نمازهای نافله در حال حرکت، همچنین نماز در درون كعبه و دعاها نيز بر همين مبناست. وجه خدا همان فیض مطلق، گسترده و فراگیر اوست که با همه چیز بوده و در همه چیز هست و با مصداق‌های خود حمل حقیقت و رقیقت دارد. 🔹مثلا حمل علت بر معلول را حمل حقیقت بر رقیقت و حمل معلول بر علت را حمل رقیقه بر حقیقت گویند؛ بدین معنا که همه چیز وجه خداست، اتّحاد وجه خدا با اشیا چنان است که وجه خدا رنگ هیچ چیز را نمی‌گیرد و نام چیزی را برنمی‌دارد و حکم هیچ شیئی نیز بر ان بار نمی‌شود؛ از این رو که همه چیز هالک و از بین رفتنی است اما وجه الله هالك نيست. 🔹اين بيان كه اولاُ، وجه وفيض خدا فراگير است و جايی از درون وبيرون انسان ونيز دور يا نزديک را از فيض و وجه خدا تهی نمی‌توان يافت وثانياّ، همه مكان‌ها، زمان‌ها و جهت‌ها زير پوشش احاطه علمی خدای سبحان است و انسان هر سمت را هدف قرار داده، به هر سو رو کند، خداوند آن را می‌داند، هم تبشیر به صالحان است که نگران عدم ادراک امکنه(مكان‌ها) و ازمنه(زمان‌ها) مقدسه نباشند و هم انذار تبهکاران است كه گناه در خلوت نيز مانند جلوت در برابر وجه الله است؛ زيرا خداوند بر همه چيز احاطه و سعه دارد و به همه چيز اگاه است. #سوره_مبارکه_بقره #قرآن_کریم #تدبری_در_قرآن @niroo_tahghighat ● کانال "بله" ● کانال "ایتا"

💠 تفسیر آیه ۱۲۰ سوره مبارکه بقره _ گزيده‌ای از تفسير "تسنيم" آيت‌الله جوادی‌آملی ▫خدای سبحان رسول اکرم(ص) را از نرمش در برابر کافران، يهود و نصاری به امید پیشبرد دین، بر حذر داشته است. ○ وَلَن تَرْضَىٰ عَنكَ الْيَهُودُ وَلَا النَّصَارَىٰ حَتَّىٰ تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدَىٰ وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءَهُم بَعْدَ الَّذِي جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ مَا لَكَ مِنَ اللَّهِ مِن وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ ○ هرگز یهود و نصاری از تو راضی نخواهند شد، (تا به طور کامل، تسلیم خواسته‌های آن‌ها شوی، و) از آیین (تحریف یافته) آنان، پیروی کنی. بگو: «هدایت، تنها هدایت الهی است!» و اگر از هوی و هوس‌های آنان پیروی کنی، بعد از آنکه آگاه شده‌ای، هیچ سرپرست و یاوری از سوی خدا برای تو نخواهد بود. ▫گزيده تفسير تسنيم: 🔹مشرکان با تهدید پیامبران به رجم یا تبعید، آنان را به پیروی از ملت باطل خود فرا می‌خواندند و جز تاييد بت‌پرستی، چیزی آن‌ها را از انبیا الهی راضی نمی‌کرد. اهل کتاب نیز که با مشرکان تشابه فکری دارند و کسی را جز خود بر حق ندانسته و از این رو هر یک، دیگری را و هر دو اسلام را نفی می‌کنند، به صلح و مانند ان تن نداده و جز اینکه پیامبراكرم(ص) دین آن‌ها را بپذیرد، از رو راضی نخواهند شد. 🔹هدایت خدا تنها هدایت راستین است و ملت و آیین گروهی که کتاب آسمانی خود را تحریف کرده، به تورات و انجیل اصیل عمل نمی‌کنند، جعلی، گمراه کننده و جهالت است، نه حق و هادی و علم. خدای سبحان رسول اکرم(ص) را از نرمش در برابر کافران، يهود و نصاری به امید پیشبرد دین، بر حذر داشت؛ زیرا نه کاری از آن‌ها ساخته است و نه به هنگام خطر و نیاز، به کمک دین خدا می‌آیند. 🔹پس از روشن شدن حق، اندک گرایشی به آن‌ها مستوجب عذاب قطعی الهی است و در هنگامه خطر، انسان نه وليّی دارد که مستقلاً او را از عذاب برهاند و نه نصیری که در رهیدن از کیفر به وی کمک کند. هرگونه امدادی، اعم از مدد ولایی و نصرتی، فقط از ناحیه خداست و برای انسان محکوم بدان عذاب، از ناحیه خداوند ولایت و نصرتی نازل نمی‌شود. #سوره_مبارکه_بقره #قرآن_کریم #تدبری_در_قرآن @niroo_tahghighat ● کانال "بله" ● کانال "ایتا"

💠 تفسیر آیه ۱۲۹ سوره مبارکه بقره _ گزيده‌ای از تفسير "تسنيم" آيت‌الله جوادی‌آملی ▫تلاوت قران برای منتهی شدن به تعلیم، ادراک و اثربخشی، به تزکیه نفس مستمر نياز دارد، تزکیه نفس یعنی رهیدن از رذایل و رسیدن به فضایل است ○ رَبَّنَا وَ ابْعَثْ فِيهِمْ رَسُولًا مِّنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِكَ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ يُزَكِّيهِمْ إِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ ○ پروردگارا؛ در میان آن‌ها پیامبری از خودشان برانگیز، تا آیات تو را بر آنان بخواند و آن‌ها را کتاب و حکمت بیاموزد، و پاکیزه کند؛ زیرا تو توانا و حکیمی (و بر این کار، قادری) ▫گزيده تفسير تسنيم: 🔹پیدایش امت اسلامی و تشکیل نظام اسلامی، نیازمند تأمین مرکز عمومی دینی و عبادی از یک سو و بهره‌برداری صحیح از آن در پرتو هدایت رهبران آسمانی از سوی دیگر است. تأسیس و تشکیل چنین پایگاه و بارگاه رفیع و منیعی، نیازمند وصف ممتاز عزّت نفوذناپذیر و حکمت مصون از تعقیب است که در پایان آیه به آن اشاره شده است. حضرت ابراهیم(ع) به عنوان مبدأ پیدایش امت اسلامی و پدر مسلمانان، بخش نخست کار را که در توان وی و فرزندش اسماعیل(ع) بود با عنایت الهی انجام داد و تحققِ بخش دوم را با هماهنگی فرزندش از خدای سبحان درخواست کرد، به این امید که ذرّیه او هم شایستگی پیدا کنند تا پیامبری در میان آنان مبعوث شود و هم تعالی یابند که خود شایستگی نیل به مقام رسالت را داشته باشند. 🔹اقدام‌های علمی رسول اکرم(ص) در بیان احکام و معارف، از مصادیق تعلیم کتاب و حکمت و اقدام‌های عملی آن حضرت که سبب تطهیر جامعه اسلامی از آلودگیها و رذایل می‌شود، از مصادیق تزکیه است. همان‌گونه که حکمت الهی، یعنی معارف عقلی، مسائل اخلاقی و احکام فقهی و حقوقی، صرفاً با درس و بحث قابل دستیابی نیست بلکه اساس آن به افاضه خاص خدا وابسته است، تزکیه نفس، یعنی رهیدن از رذایل و رسیدن به فضایل نیز از تدریس و تعلیم صرف ساخته نیست بلکه پایه آن به افازه مخصوص خدا مرتبط است. 🔹ذکر تلاوت، تعلیم و تزکیه با فعل مضارع، افزون بر اینکه مقتضای استمرار وحی و دوام آن تا قیامت است اشاره به این است که تلاوت برای منتهی شدن به تعلیم، و تعلیم برای ثمربخشی به تزکیه باید مستمر باشد، چنان که رهایی از وسوسه مستمر ابلیس و رهزنی مداوم نفس اماره، نیازمند دوام تزکیه است. این سه، یعنی تلاوت، تعلیم و تزکیه را هم رهبر دینی باید محور برنامه ارشادی خود قرار دهد و هم امت اسلامی باید فراگیرد. تعلیم، مقدمه تزکیه و از مبادی قابلی آن است و تقدیم آن بر تزکیه نیز از باب تقدّم طبعی مقدّمه بر ذی‌المقدّمه است، چنان‌که تزکیه به این لحاظ که هدف و علّت غایی است بر تعلیمْ مقدّم است. #سوره_مبارکه_بقره #قرآن_کریم #تدبری_در_قرآن @niroo_tahghighat ● کانال "بله" ● کانال "ایتا"

💠 تفسیر آیه ۱۳۸ سوره مبارکه بقره _ گزيده‌ای از تفسير "تسنيم" آيت‌الله جوادی‌آملی ▫هيچ رنگی بهتر از رنگ بی‌رنگی الهی نیست ○ صِبْغَةَ اللَّهِ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَةً وَنَحْنُ لَهُ عَابِدُونَ ○ رنگ خدایی (بپذیرید! رنگ ایمان و توحید و اسلام) و چه رنگی از رنگ خدایی بهتر است؟! و ما تنها او را عبادت می‌کنیم. ▫گزيده تفسير تسنيم: 🔹رنگ بی‌رنگی خدایی؛ هيچ رنگی بهتر از رنگ بی‌رنگی الهی نیست. هیچ‌کس زیباتر از خداوند رنگ‌آمیزی نمی‌کند، و این صبغه الهی مایه تزکیه نفس و اثاره دفینه فطری و احیای آن است. 🔹«صبغه الله» از آنِ مسلمانان است، زیرا تنها آنان برای خدا عبادت می‌کنند و عبادت آنها ثبات و دوام دارد. مراد از «صبغه الله» دین اسلام است؛ تعبیر از دین خدا به «صبغه» ممکن است استعاره باشد. مصحّح و داعی چنین مجاز و استعاره‌ای صنعت بدیعی «مشاکله» است، زیرا اهل کتاب، فرزندان خود را به عنوان «غسل تعمید» در آبی رنگین شست‌وشو می‌دهند، به این گمان که با این غسلْ طاهر می‌شوند. 🔹خدای سبحان در برابر آن فرمود: رنگِ بی‌رنگی خدایی را بگیرید که انسان را از هر رنگ و آلودگی پاک می‌کند. همان‌گونه که آثار رنگ بر بدن نمایان می‌شود، آثار و نشانه‌های اسلام و ایمان نیز در شئون زندگی ظهور می‌کند. 🔹یکتاپرستی و توحید و تسلیم در برابر خداوند و ایمان به معارف بلند انبیاست که می‌تواند بشر را از آلودگی‌ها تطهیر کند و بهترین و زیباترین رنگ و زینت را به او ببخشد؛ نه آب زرد رنگی که برابر برخی نقل‌ها نصارا آن را «معمودیه» می‌نامیدند و برای تطهیر، مولود خویش را در آن فرو می‌بردند و نیز نه آن رنگی که هر کدام از یهود و نصارا با آن مولود خویش را رنگ‌آمیزی می‌کردند. #سوره_مبارکه_بقره #قرآن_کریم #تدبری_در_قرآن @niroo_tahghighat ● کانال "بله" ● کانال "ایتا"

💠 تفسیر آیه ۱۴۸ سوره مبارکه بقره _ گزيده‌ای از تفسير "تسنيم" آيت‌الله جوادی‌آملی ▫در نیکی‌ها و اعمال خیر، بر یکدیگر سبقت جویید. انگیزه در كار خير فقط جلب رضایت خدا و بهره‌گیری از رحمتِ خاص او باشد؛ نه چشم داشت از دیگران! ○ وَلِكُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّيهَا فَاسْتَبِقُوا الْخَيْرَاتِ أَيْنَ مَا تَكُونُوا يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعًا إِنَّ اللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ○ هر طایفه‌ای قبله‌ای دارد که خداوند آن را تعیین کرده است؛ (بنابراین، زیاد در باره قبله گفتگو نکنید! و به جای آن) در نیکی‌ها و اعمال خیر، بر یکدیگر سبقت جویید! هر جا باشید، خداوند همه شما را (برای پاداش و کیفر در برابر اعمال نیک و بد، در روز رستاخیز) حاضر می‌کند؛ زیرا او، بر هر کاری تواناست. ▫گزيده تفسير تسنيم: 🔹هر امتی همان‌گونه که دارای شریعت و منهج و منسکی خاص است، وجهه و قبله‌ای خاص دارد. البته مولّی و زمامدار همه رویکردها با حفظ اختیار انسانْ، خداست. مؤمنان بی‌آنکه به شرق یا غرب روکنند باید به سمت خیر حرکت کرده و در انجام کارهای نیک سرعت گرفته و از دیگران سبقت بگیرند. 🔹خیر و استباق، در پیمودن راه راست و امتثال فرمان الهی و رسیدن به مقصد است که در هر عصر و مصری منهاج خاص دارد و در عصر کنونی با شریعت و منهج محمدی(صلّی الله علیه وآله وسلّم) همراه است. راه‌ها فراوان است و هر کسی راهی را که پسندید برمی‌گزیند؛ لیکن پایان همه راه‌ها و بازگشت همه به سوی خداست. همه چیز در مشهد خداست و هیچ چیز از قلمرو علم نامحدود و قدرت مطلق الهی بیرون نیست، ازاین‌رو خداوند بر احضار انسان، در هر جا باشد، برای حساب و داوری تواناست. پیام آیه، با توجه به دو نکته اخیر، وعده به نیکان و وعید به بدان است. 🔹«وجه الله» که در آیات متعددی به کار رفته، به معنای فیض گسترده خدای سبحان است؛ مانند خلق، تدبیر، رزق که به وسیله آن خیر و رحمت فراگیر او بر مخلوقات افاضه می‌شود و معنای اینکه عمل «لوجه الله» باشد این است که انگیزه آن جلب رضایت خدا و بهره‌گیری از رحمتِ خاص او باشد؛ نه چشمداشت از دیگران: (إنّما نطعمکم لوجه الله لانرید منکم جزاءً و لاشکوراً) #سوره_مبارکه_بقره #قرآن_کریم #تدبری_در_قرآن @niroo_tahghighat ● کانال "بله" ● کانال "ایتا"

💠 تفسیر آیه ۱۵۰ سوره مبارکه بقره _ گزيده‌ای از تفسير "تسنيم" آيت‌الله جوادی‌آملی ▫تغيير قبله مسلمين به مسجدالحرام ○ وَ مِنْ حَيْثُ خَرَجْتَ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَحَيْثُ مَا كُنتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُ لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَيْكُمْ حُجَّةٌ إِلَّا الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْهُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِي وَلِأُتِمَّ نِعْمَتِي عَلَيْكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ ○ و از هر جا خارج شدی، روی خود را به جانب مسجدالحرام کن! و هر جا بودید، روی خود را به سوی آن کنید! تا مردم، جز ظالمان (که دست از لجاجت برنمی‌دارند) دلیلی بر ضدّ شما نداشته باشند؛ (زیرا از نشانه‌های پیامبر، که در کتب آسمانی پیشین آمده، این است که او، به سوی دو قبله، نماز می‌خواند) از آن‌ها نترسید و (تنها) از من بترسید! (این تغییر قبله، به خاطر آن بود که) نعمت خود را بر شما تمام کنم، شاید هدایت شوید! ▫گزيده تفسير تسنيم: 🔹استقبال مسلمانان در نماز به بیت‏‌المقدس، افزون بر طعن تبعیت از یهود و عدم استقلال در قبله، دو اعتراض متفاوت اما به ظاهر منصفانه و مستدل را درپی داشت: ۱- اعتراض مشرکان درباره عدم استقبال پیامبر اسلام(ص) به اثر جاویدان حضرت ابراهیم، یعنی کعبه، با اینکه مدعی پیروی از دین حنیف آن حضرت بود. ۲- اشکال اهل کتاب به اینکه مطابق کتاب‌های آسمانی نباید قبله دائمی پیامبر خاتم(ص) بیت‏‌المقدس باشد. 🔹تغییر قبله به این‌گونه طعنه‌ها و اعتراض‌ها پایان داد؛ لیکن با اعتراض سفی‌هانه‌ای درباره عدم ثبات قبله مسلمانان روبه‌رو شد. به این اعتراض و سؤال نیز چنین پاسخ داده شد که همه جهات از آنِ خداست و هیچ جهتی تعیّن ذاتی برای قبله بودن ندارد. از آن پس اعتراض‌ها ظالمانه و لجوجانه بود، که تصلّب و استقامت مسلمانان بر اساس خشیت توحیدی، راه برخورد با آن شناسانده شد، بنابراین با تغییر قبله اهل جدال هیچ حجت جدلی بر مسلمانان نداشتند و ستم‌پیشگان همواره در ستیز با حق بوده و هستند. 🔹اِتمام نعمت الهی در مسئله قبله و هدایت مسلمانان به صراط مستقیم در این باره و در نتیجه رهایی آنان از تحیّرِ ناشی از اعتراض‌های کافران و مشرکان، از دیگر ثمرات تغییر قبله است. #سوره_مبارکه_بقره #قرآن_کریم #تدبری_در_قرآن @niroo_tahghighat ● کانال "بله" ● کانال "ایتا"

💠 تفسیر آیه ۱۵۱ سوره مبارکه بقره _ گزيده‌ای از تفسير "تسنيم" آيت‌الله جوادی‌آملی ▫رسالت پيامبر اكرم(ص) تلاوت آیات الهی بر مردم، تزکیه نفوس و تعلیم کتاب یعنی مجموعه قوانین و مقررات دین و آموزش حکمت یعنی دانش نظری و عملی ○ كَمَا أَرْسَلْنَا فِيكُمْ رَسُولًا مِّنكُمْ يَتْلُو عَلَيْكُمْ آيَاتِنَا وَيُزَكِّيكُمْ وَيُعَلِّمُكُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُعَلِّمُكُم مَّا لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ ○ همان‌گونه (که با تغییر قبله، نعمت خود را بر شما کامل کردیم) رسولی از خودتان در میان شما فرستادیم، تا آیات ما را بر شما بخواند و شما را پاک کند و به شما، کتاب و حکمت بیاموزد و آنچه را نمی‌دانستید، به شما یاد دهد. ▫گزيده تفسير تسنيم: 🔹رسالت پیامبر اسلام(ص) دعای مستجاب حضرت ابراهیم(ع) است. بیگانه و ناشناخته بودن یک پیامبر و اختلاف نژادی و زبانی او با جامعه، از عوامل عدم پذیرش رسالت آن پیامبر از سوی مردم است. خدای سبحان همه این امور را از رسول اکرم(ص) نفی کرد. آن حضرت هم در بین مردم و هم از نژاد آنان بود و از این رو مقبولیت وی همانند مشروعیت او دارای نصاب خاص خود بود. 🔹تلاوت آیات الهی بر مردم، تزکیه نفوس و تعلیم کتاب یعنی مجموعه قوانین و مقررات دین و آموزش حکمت یعنی دانش نظری و عملی و سخنان مبرهن، مستحکم و متضمن اسرار درباره بود و نبود و باید و نبایدها در عقاید، اخلاق، فقه و حقوق، همچنین آموختن علومی که جز از طریق وحی به آن دسترسی نیست، از اهداف رسالت پیامبر گرامی(ص) است. توجه مردم به این برنامه‌ها زمینه پذیرش رسالت را در آنان فراهم می‌کند. تلاوت، خواندنِ همراه با تعلیم و ارائه طریق سیر است. #سوره_مبارکه_بقره #قرآن_کریم #تدبری_در_قرآن @niroo_tahghighat ● کانال "بله" ● کانال "ایتا"