خوشدل ؛ کانون نغمهپردازی
کارگاه مجازی نوحه در دو بخش شعر و موسیقی دوره دوم عمومی: برای عزیزانی که بهتازگی اطلاع یا رغبت پید
دوستان عزیز
برای شرکت در دوره مقدماتی و تخصصی کارگاه مجازی نوحه از طریق ایتا نیز میتوانند ثبتنام خود را انجام دهند
@asir1372
◾️خلاصه بحث جلسه پنجم کارگاه نوحه
#بخش_دوم
✔️راههای مضمونپردازی در بند دوم و سوم
مسألهای که دغدغۀ بسیاری از نوحهسرایان است، چگونگی مضمونپردازی در بند دوم و سوم نوحه است؛ معمولاٌ نوحهسرا در برخی آثار، پس از پایان بند اول، احساس میکند که دیگر حرفی برای گفتن ندارد و هرچه خواسته در همان بند اول آورده است. چند راهکار برای رهاشدن از این تنگنا ارائه میشود:
۱. استفاده از عبارات کلیدی و قابل تکرار در بند اول؛ که بتوان از آن عبارات و کلیدواژهها در بندهای دیگر نیز استفاده کرد. این اتفاق، به ذهن نوحهسرا شکل و قالب میبخشد.
۲. راهکار دیگر برای پردازش مضامین بند اول، در بندهای دوم و سوم، مطالعه است؛ گاهی نوحهسرا برای پردازش مضمون و اندیشۀ مورد نظر خود نیاز به مطالعات قرآنی، روایی، تاریخی، فرهنگی، اجتماعی، روانشناسی و... دارد؛ گاهی این مضمون، از پیشتعیینشده است؛ یعنی شاعر پیش از شروع نوحه، برای خود مشخص کرده که میخواهد به فلان مضمون بپردازد؛ گاهی در حین نوشتن به مضمون و اندیشهای خاص میرسد.
۳. راهکار دیگر این است که نوحهسرا میتواند مضمون و اندیشهای که در ذهن دارد را – با شگردها و نمونههایی که در کارگاه مجازی نوحه گفته شده - در بندهای نوحه تقسیم کند؛ نه اینکه همۀ آن را یکجا در بند اول بیاورد.
#حمید_رمی
@kargah_nohe
* نشر مطالب، بدون ذکر نام صاحب اثر و لینک کانال، به هیچ وجه مورد رضایت نیست.
هدایت شده از آثار《حمید رمی》
کارگاه مجازی نوحه
در دو سطح مقدماتی و تخصصی
دربخشهایشعرنوحهوموسیقینوحه
زیر نظر آقایان
#حمید_رمی و
#سید_صالح_حسینی
مهلت ثبتنام: چهارشنبه ۱۷ اردیبهشت
@hamidrami94
◾️خلاصه بحث جلسه پنجم کارگاه نوحه
✔️استفاده از شگرد کموزیادکردن وزن
همیشه از آثار فاخر میتوان بهرههای مختلفی در ساخت یک تصنیف مذهبی(نوحه) برد. یکی از این روشها، کم یا زیاد کردن وزن از یک یا چند فراز یک اثر فاخر است؛ یعنی در یک فراز یک بیتی یا دوبیتی، از وزن هر مصراع، کلماتی را کم کنیم یا برعکس کلماتی را به وزن آن اضافه کنیم.
اما این کار، بهتنهایی تغییر را حاصل نمیکند؛ یعنی برای اینکه از دل یک اثر فاخر، یک اثر نو و متفاوت خلق کنیم علاوه بر بازی با وزنها، باید نت و آهنگ آن قسمتی که وزن را کم یا زیاد میکنیم نیز تغییر داده شود تا از فضای آهنگ اثر اصلی خارج شویم و به سمت یک کار متفاوت حرکت کنیم.
با استفاده از این روش برخی از کارهایی که امروزه میشنویم ساخته شده است. دقت در اینکه کجا چه تغییر وزنی و آهنگی لحاظ کنیم، بسیار مهم است.
#سید_صالح_حسینی
@kargah_nohe
* نشر مطالب، بدون ذکر نام صاحب اثر و لینک کانال، به هیچ وجه مورد رضایت نیست.
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
◾️اثر منتخب هفته پنجم کارگاه نوحه
✔️ در قالب نوحه سنتی
مثلسرداردلهاشدهعشقحسینمکتبما
"لا اری الموت الا السعاده"شده ذکر لب ما
شد روضه شور انقلابم
راه شهادت انتخابم
با پرچم "نصر من الله"
تا پای جان پا در رکابم
ای جان ای جان
یا قدیم الاحسان
✍ شاعر و نغمهپرداز
#جابر_بابازاده از کاشان
@kargah_nohe
* نشر مطالب، بدون ذکر نام صاحب اثر و لینک کانال، مورد رضایت نیست.
◾️خلاصه بحث جلسه ششم کارگاه نوحه
✔️وحدت زبانی در نوحه
دو نوع زبان داریم:
زبان معیار؛ که زبان رسمی کشور و زبان روزنامه و مجلات و .... است.
زبان محاوره؛ زبان گفتگوی روزمرهی مردم
۱. در یک اثر هنری که مبتنی بر زبان است و زبان در آن محوریت دارد باید یکی از این دو نوع زبان استفاده شود و تداخل زبان محاوره و معیار، اگر دارای وجهی نباشد، یک ضعف فاحش زبانی محسوب میشود.
۲. در یک نوحه نمیشود هر بند را با یک زبان جداگانه سرود؛ تمام نوحه باید یک زبان واحد داشته باشد.
۳. نوع زبان بستگی به درونمایه و نوع ملودی دارد و شاعر باید درست تشخیص دهد که اثر پیش روی او با توجه به ملودی و مضمون آن، کدام نوع زبان را میطلبد.
۴. در نوحه با زبان معیار باید دقت شود که به سمت ادبیات باستان نرویم؛ واژهها باید همعصر با مخاطب امروز باشد.
۵. بسیاری از واژهها هم در زبان محاوره هم در زبان معیار کاربرد دارند.
۶. محاوره یا معیاربودنِ برخی از واژهها باید در متن قضاوت شود؛ بهتنهایی و خارج از متن، تشخیص دقیقی را بهدنبال نخواهد داشت.
۷. گاهی قرائت غلط مداح باعث دوزبانهشدن اثر میشود و این اشکال، متوجه شاعر نیست.
#حمید_رمی
@kargah_nohe
* انتشار مطالب، بدون ذکر نام و آدرس کانال، بههیچ وجه مورد رضایت نیست.
◾️خلاصه بحث جلسه هفتم کارگاه نوحه
✔️ مردمگرایی در نوحه
۱. وجه تمایز یک اثر با سایر آثار، فقط با زبان فاخر و سنگین ایجاد نمیشود؛ مردم گرایی، سادهترین و در عین حال سختترین، موثرترین و بهترین عامل تمایز یک اثر است.
۲. مردمگرایی، استفاده از واژگان، عبارات، اصطلاحات و ضربالمثلهای عامیانه در شعر است.
۳. مردمگرایی بهمعنای سخیفگویی نیست؛ مخصوصاً در نوحه باید مواظب بود که مردمگرایی به ابتذال کشیده نشود. گاهی نوحهسرا به جهت دسترسی به زبان عامیانه، تعابیری را بهکار میبرد که مطابق شأن اهلبیت نیست.
۴. در استفاده از اصطلاحات و ضربالمثلهای عامیانه باید دقیقاً همان طرز بیان را در شعر رعایت کرد؛ نباید اجزای جمله را تغییر داد و جابجا کرد.
۵. مردمگرایی با محاورهسرایی فرق دارد؛ فقط زمانی میتوان محاوره سرود که زبانِ حاکم بر شعر و نوحه، زبان محاوره باشد. نمیتوان به بهانۀ مردمگرایی، در شعر و نوحهای که با زبان معیار گفته شده، وارد زبان محاوره شد که در این صورت اثر دوزبانه میشود.
۶. باید به بازسازی زبان مردم در شعر و نوحه دقت شود؛ نباید اشکالهایی که در زبان مردم هست در شعر و نوحه ورود کند. هنر شاعر این است که با وجود همۀ تنگناها و محدودیتهای زبانی و موسیقایی، به درستی و زیبایی بسراید وگرنه با دیگران فرقی ندارد.
#حمید_رمی
@kargah_nohe
* انتشار مطالب، بدون ذکر نام و آدرس کانال، بههیچوجه مورد رضایت نیست.
◾️خلاصه بحث جلسه هفتم کارگاه نوحه
✔️شگرد معکوسکردن ملودی
از راههای رسیدن به یک اثر مناسب، بهکاربردن یکی از شگردهای مختلفی است که در ساخت ملودیها بهکار گرفته میشود.
یکی از این شگردها، معکوسکردن نوحه است؛ در این روش هر مصراع در یک فراز بصورت جداگانه معکوس میشود و با استفاده از وزن های عروضی یک مصراع، یا با استفاده از کلمات جایگزین هموزن مصراع موردنظر، معکوسکردن صورت میگیرد.
بطور مثال اگر یک مصرع دارای سه وزن یا کلمه باشد(فعلاتن_مفاعلن_فعلن)
وزنها از آخر به اول معکوس میشوند
(فعلن_مفاعلن_فعلاتن).
با استفاده از این تکنیک، برخی نوحههای فاخر ساخته شدهاند که بارها این نوحهها را شنیدهایم.
نکته قابل توجه اینکه در این تکنیک، بهتر است از آثار فاخری که وزنهای کوتاهتری دارند استفاده شود و همچنین از آثاری استفاده شود که ملودی آنها از پیچیدگی خاصی برخوردار نباشد.
#سید_صالح_حسینی
@kargah_nohe
* انتشار مطالب، بدون ذکر نام و آدرس کانال، بههیچوجه مورد رضایت نیست.
#خوشدل
اکنون حدود سهماه از شروع فعالیت کارگاه مجازی نوحه که با هدف پرورش استعدادهای شهرستانی آغاز شد، میگذرد؛ که از این پس، این کارگاه به نام و یاد "مرحوم علیاکبر خوشدل" مزیّن خواهد شد.
مرحوم خوشدل از نوحهسرایان قدیم و صاحب آثار ماندگاری همچون "ای ساقی لبتشنگان" و "بزرگفلسفهی قتل شاه دین این است" میباشد.
کارگاه مجازی نوحه و بسته محتوایی محرم که بناست از طرف این کارگاه، در اختیار مداحان عزیز قرار گیرد، با عنوان "خوشدل" نامگذاری خواهد شد.
امید است در مسیر کسب و نشر معارف اهلبیت علیهمالسلام، همچون گذشتگانمان به صفای باطن برسیم و خوشدلانه برای آلالله نوحهسرایی کنیم.
#حمید_رمی
@kargah_nohe
◾️خلاصه بحث جلسه هشتم کارگاه نوحه
✔️شگرد "تکرار" در نوحه
۱. تکرار یکی از بهترین و اثرگذارترین شگردهای زبانی و موسیقایی در نوحه محسوب میشود.
۲. تکرار یک واژه یا عبارت در نوحه میتواند یک یا چند وجه داشته باشد که این وجوه عبارتند از:
الف) القای حالت یا فضایی خاص
ب) بیان کثرت
ج) تأکید
د) تنبّه و آگاهیبخشیدن
هـ) اشباع موسیقایی
۳. گاهی تکرار باعث مخدوششدن معنا میشود و گاهی واژه یا عبارتی که برای تکرار انتخاب شده، کاربرد درستی ندارد.
۴. واژه یا عبارتی که برای تکرار انتخاب شده، باید قابلیت و شایستگی تکرار را داشته باشد.
۵. با تکرار صامتها(حروف) و مصوّتها(حرکات) میتوان به موسیقی کلمات قوت بخشید؛ همانطور که تکرار نتها در ملودیِ نوحه میتواند به زیبایی اثر کمک کند. البته این تکرارها اگر با تعمّد و بر اساس یک فلسفۀ مشخص باشد و برای مخاطب، القاکنندۀ معانی خاصی باشد، طبیعتاً زیباتر و جذابتر و نشانۀ هنر و تخصص صاحب اثر است.
#حمید_رمی
@kargah_nohe
* انتشار مطالب، درصورتیکه بدون ذکر نام و آدرس کانال باشد، موردرضایت نیست.