آیه‌ای انسان‌ساز، پرمعنا و تأمل‌‌برانگیز! مَا يَفْعَلُ اللَّهُ بِعَذَابِكُمْ إِنْ شَكَرْتُمْ وَآمَنْتُمْ وَكَانَ اللَّهُ شَاكِرًا عَلِيمًا (نساء، ۱۴۷) خدا چه نيازى به مجازات شما دارد اگر شكرگزارى كنيد (و نعمتها را بجا مصرف نماييد) و ايمان آوريد؛ خدا شكرگزار و آگاه است. 🔸ای کاش همه ما در کار خود، در قضاوت‌های خود، در تحلیل‌های خود تأمل کنیم، ممکن است برخی از گرفتارها و عذاب‌های مادی و معنوی، فردی و اجتماعی و سیاسی و بین‌المللی ما معلول غفلت از نعمت شکر‌گزاری باشد! ممکن است نتیجه قدرناشناسی‌ها از زحمات و تلاش‌های مدیران و خادمان مخلص باشد! 🔻باید صدای خدا را شنید. باید در آیات انسان‌ساز و جامعه‌ساز قرآن بیشتر تأمل کرد. مفهوم این آیه را دقت کنید؛ چقدر قاطعانه سنت الهی را بیان می‌کند: «اگر شکرگزار نعمت‌ها نباشید، خداوند شما را عذاب خواهد کرد» @nouruddin_ir

یکی از توصیه‌های مهم قرآن این است که پیش و بیش از آنکه دغدغه هدایت یا ضلالت دیگران را داشته باشیم، باید مراقب گفتار و رفتار و عملکرد خودمان باشیم. متاسفانه بسیاری از افراد وضعیتی برعکس دارند. دائماً در جستجوی عیوب دیگران‌اند و غافل از خویشتن! يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلَيْكُمْ أَنْفُسَكُمْ لَا يَضُرُّكُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَيْتُمْ إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًا فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (مائده، ۱۰۵) «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! مراقب خود باشید! اگر شما هدایت یافته‌اید، گمراهی کسانی که گمراه شده‌اند، به شما زیانی نمی‌رساند. بازگشت همه شما به سوی خداست؛ و شما را از آنچه عمل می‌کردید، آگاه می‌سازد» امیرمؤمنان علیه السلام: يَا أَيُّهَا النَّاسُ، طُوبَى لِمَنْ شَغَلَهُ عَيْبُهُ عَنْ عُيُوبِ النَّاسِ؛ (نهج البلاغه،‌خطبه۱۷۶) «اى مردم خوشا كسى كه پرداختن به عيب خويش وى را از عيب ديگران بازدارد.» سعدی در گلستان در باب اخلاق درویشان می‌گوید: یاد دارم که در ایام طُفولیّت مُتَعَبِّد بودمی و شب‌خیز و مُوْلَعِ زهد و پرهیز. شبی در خدمتِ پدر، رَحْمَةُ اللهِ عَلَیْهِ، نشسته بودم و همه شب دیده بر هم نبسته و مُصْحَفِ عزیز بر کنار گرفته و طایفه‌ای گردِ ما خفته. پدر را گفتم: از اینان یکی سر بر نمی‌دارد که دوگانه‌ای بگزارد. چنان خوابِ غفلت برده‌اند که گویی نخفته‌اند که مرده‌اند. گفت: جانِ پدر! تو نیز اگر بخفتی به از آن که در پوستینِ خلق افتی. "نبیند مدّعی جز خویشتن را که دارد پرده‌ی پندار در پیش گرت چشمِ خدابینی ببخشند نبینی هیچ‌کس عاجزتر از خویش" @nouruddin_ir

📌اعجاز سکوت در بسیاری از موارد سکوت، بهترین واکنش دربرابر افراد تندخو، بداخلاق، خشن، بی‌منطق و بی‌ادب است! 🔻قرآن کریم می‌فرماید یکی از ویژگی‌های مهم «عباد الرحمن» این است که: «إِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا» و هنگامی که جاهلان آنها را مخاطب سازند (و سخنان نابخردانه گویند)، به آنها سلام می‌گویند (و با بی‌اعتنایی و بزرگواری می‌گذرند). 🔸سعدی در گلستان(باب چهارم، در فواید خاموشی) می‌گوید: «جالینوس ابلهی را دید؛ دست در گریبان دانشمندی زده و بی‌حرمتی همی‌ کرد. گفت: اگر این [دانشمند] نادان نبودی، کارِ وی با نادانان بدینجا نرسیدی. @nouruddin_ir

📌«یا سخن دانسته گو ای مرد عاقل یا خموش» یکی از شرایط داشتن یک زندگی درست آن است که فقط در مورد مسائلی سخن بگوییم که از آنها «آگاهی» داریم. آن هم «آگاهی کافی و مطمئن»؛ و هرگز درباره اشخاص، افعال، تصمیمات یا مسائلی که از آنها آگاهی درستی نداریم، داوری نکنیم. قرآن به ما دستور می‌دهد که هرگز با اطلاعات و داده‌های ناقص یا بر اساس سوء‌ظن، به داوری دیگران نپردازیم؛ حتی اگر معلوم شود که داوری ما بر اساس داده‌های نامطمئن، درست از آب درآمده باشد. وَ لا تَقْفُ ما لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ كُلُّ أُولئِكَ كانَ عَنْهُ مَسْؤُلا (اسراء، ۳۶) از آنچه به آن آگاهی نداری، پیروی مکن، چرا که گوش و چشم و دل، همه مسؤولند. رهبر فرزانه انقلاب ذیل همین آیه می‌فرماید: «اگر چنانچه ما چیزی را به کسی نسبت بدهیم که در او نیست، خب این می‌شود تهمت. اگر چنانچه چیزی را بگوئیم که به آن علم نداریم؛ مثلاً یک شایعه است - یک نفری یک حرفی را از قول یکی نقل می‌کند، ما هم همان را دوباره تکرار می‌کنیم - خب، این کمک کردن به شایعه است، این شایعه‌پردازی است؛ قول به غیر علم است. قول به غیر علم، خود قولش هم اشکال دارد، عمل کردن به آن امر غیرمعلوم و بدون علم هم اشکال دارد؛ «وَ لا تَقْفُ ما لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ». «لا تَقْفُ»، یعنی چیزی را که علم به آن نداری، دنبال نکن، دنبال نرو. دنبال کردن، هم در زمینه‌ی عمل هست، هم در زمینه‌ی گفتار هست.(۱۶ مرداد، ۱۳۹۱) از نظر فقهی هم کسانی که قول غیر علم می‌گویند یا شایعه‌سازی می‌کنند و یا با پخش شایعه‌ها به شایعه‌سازان کمک می‌کنند، از عدالت ساقط‌اند؛ نه شهادت آنان پذیرفته است و نه می‌توان نماز را به امامت آنان اقامه کرد. امیرمؤمنان علیه السلام می‌فرماید: لَيْسَ مِنَ الْعَدْلِ الْقَضَاءُ عَلَى الثِّقَةِ بِالظَّن؛ داوری، با تکیه بر گمان، عادلانه نیست. @nouruddin_ir

📌حرمت پیش‌داوری و قضاوت پیش‌هنگام از بدترین آفات در روابط اجتماعی، به ویژه در جامعه ایمانی، قضاوت‌های پیش‌‌داورانه و داوری‌های زودهنگام درباره شخصیت، گفتار یا رفتار دیگران است. یکی از آثار بسیار مخرب و گناه‌آلود این رذیله اخلاقی، به‌هم ریختگی روابط اجتماعی و ایجاد حالت بدبینی نسبت به برادران ایمانی است. به همین دلیل، اولیای دین فراوان از این موضوع نهی کرده‌اند و تأکید کرده‌اند: اولاً، هرگز به شایعات گوش ندهید و آنها را اشاعه ندهید؛ ثانیاً، تا از چیزی مطمئن نشده‌اید و به آن «علم» پیدا نکرده‌اید، آن را بازگو نکنید و بر اساس آن عمل نکنید؛ و ثالثاً، در اموری که به آبرو و اعتبار یک انسان مؤمن مربوط می‌شود، همواره تلاش کنید کار او و گفتار و رفتار او را حمل بر صحت و درستی کنید. امیرمؤمنان علیه السلام می‌فرماید:‏ ضَعْ أَمْرَ أَخِيكَ عَلَى أَحْسَنِهِ؛ حَتَّى يَأْتِيَكَ مَا يَغْلِبُكَ مِنْهُ‏ وَ لَا تَظُنَّنَّ بِكَلِمَةٍ خَرَجَتْ مِنْ أَخِيكَ سُوءاً وَ أَنْتَ تَجِدُ لَهَا فِي الْخَيْرِ مَحْمِلًا امور برادرت را به بهترين وجه آن تفسير كن تا زمانى كه كارى از او سر زند كه راه توجيه را بر تو ببندد؛ و هيچگاه به سخنى كه از دهان برادرت بيرون آيد، تا وقتى که می‌توانی براى آن توجيهی داشته باشی، گمان بد مبَر. @nouruddin_ir

تا دیر نشده، هر کاری می‌توانید برای ظهور بکنید! هر کاری که به ذهنتان می‌آید در این دوره و زمانه، تا ظهور نشده بکنید. جلوترها نگران این بودیم که بمیریم [درحالیکه] ظهور نشده؛ حالا نگرانیم بمانیم [درحالیکه] ظهور شده [باشد] ! چون بعد، [امام زمان علیه السلام] از ما می‌پرسد که وقتی من نبودم شما چکار کردید؟ چه چیزی به ایشان بگویم؟ "آیت الله حائری شیرازی" @nouruddin_ir

رحمت به روح صائب شیرین سخن که گفت: عالَم پُر است از تو و خالی است جای تو... اَللّهُمَّ‌عَجِّل‌لِوَلیِّکَ‌الفَرَج @nouruddin_ir

«اَلشّاکِرُ اَسْعَدُ بِالشّکْرِ مِنْهُ بِالنِّعْمَةِ الَّتی اَوجَبَتِ الشُّکْرَ، لاَنَّ النِّعَمَ مَتاعٌ وَ الشُّکرُ نِعَمٌ وَ عُقْبی؛»

سعادتی که براثر شکر نعمت نصیب انسان شاکر می‌شود بیش از سعادتی است که از خود آن نعمت نصیبش می‌شود. زیرا نعمت‌ها متاع دنیا هستند، امّا شکر، هم نعمت دنیا محسوب می‌شود، و هم نعمت آخرت». [۱] ---------- [۱]: بحارالانوار، ج ۷۸، ص ۳۶۵، ح ۱ و تحف العقول، ص ۳۶۲. @nouruddin_ir

بنابراین، باید به این نکته توجه داشته باشیم که شکر نعمت از خود نعمت ارزشمندتر است؛ ولی غالبا از این نکته غافلیم. @nouruddin_ir

اهمیت مال و ثروت قرآن مالی را که عامل رشد و بالندگی باشد ارزش می‌ شمارد و از آن به خیر و نیکی یاد كرده؛ می‌ فرماید: اگر کسی خیری (مالی) از خود بر جای گذاشت، نسبت به والدین و خویشاوندان سفارش به معروف کند: ﴿إِنْ تَرَكَ خَیراً الْوَصِیةُ لِلْوالِدَینِ وَ الأَقْرَبینَ بِالْمَعْرُوف﴾. [1] چیزی را كه خدا خیر بداند خیر واقعی است، از این‌رو، تحصیل خردمندانه مال نیز خیر و فضیلت و اسراف و تبذیر آن شر و بد است. [1]. سوره بقره، آیه180. @nouruddin_ir