🖊چهل، چهلم. در فرهنگ اسلامی و در معارف عرفانی، عدد چهل (اربعین) جایگاه خاصی دارد. چله نشینی برای رفع حاجت یا رسیدن به مقامات سلوک و عرفان معروف است. حفظ کردن چهل حدیث، اخلاصِ چهل صباح، کمال عقل در چهل سالگی، دعا برای چهل مؤ من، چهل شب چهارشنبه و... بسیاری از این نمونه ها و موارد[1].
▪️در فرهنگ عاشورا، اربعین به چهلمین روز شهادت حسین بن علی علیه السلام گفته می شود که مصادف با روز بیستم ماه صفر است. از سنتهای مردمی، گرامیداشت چهلم مردگان است که، به یاد عزیزِ فوت شده خویش، خیرات و صدقات می دهند و مجلس یاد بود برپا می کنند. در روز بیستم صفر نیز، شیعیان، عظیم ترین مراسم سوگواری را در کشورها و شهرهای مختلف به یاد عاشورای حسینی برپا می کنند و همراه با دسته های سینه زنی و عزاداری به تعظیم شعائر دینی می پردازند. در شهر کربلا، اربعین حسینی عظمت و شکوه خاصی دارد و دسته های عزادار، مراسمی پرشور برپا می کنند.
◾️در نخستین اربعین شهادت امام حسین (ع)، جابربن عبدالله انصاری و عطیه عوفی موفق به زیارت تربت و قبر سیدالشهداء شدند. بنابه برخی نقلها، در همان اربعین، کاروان اسرای اهل بیت علیهم السلام در بازگشت از شام و سر راه مدینه، از کربلا گذشتند و با جابر دیدارکردند. البته برخی از مورخان هم آن را نفی کرده و نپذیرفته اند. از جمله مرحوم محدث قمی در « منتهی الامال » دلایلی ذکر می کند که دیدار اهل بیت از کربلا در اربعین اول نبوده است.[2] بعضی از علما نیز در این باره تحقیق مبسوط و مستقلی انجام داده اند که منتشر شده است[3]. به هر حال، تکریم این روز و احیاء خاطره غم بار عاشورا، رمز تداوم شور عاشورایی در زمانهای بعد بوده است. در تاریخ انقلاب اسلامی ایران نیز، سنت احیاء اربعین تأثیر مهمی در شور گستری در شهرها داشت و در چهلم شهدای حادثه قم ( قیام مردم در تاریخ 19 دی 1356 ش ) مردم مسلمانِ تبریز قیام کردند و شهید دادند. در اربعین شهدای تبریز، مردم شهرهای دیگر مجلس یادبود گرفته، تظاهرات کردند و همین گونه اربعینها به هم وصل شد و سراسر ایران به نهضت پیوست، تا آنکه انقلاب اسلامی در 22 بهمن سال 1357 ش به پیروزی رسید. این به برکت الهام گیری از فرهنگ شهادت و ایثار خون بود که ملت قهرمان ایران، از عاشورا گرفته بود. « اربعین »، تداوم « عاشورا » بود و « ذِکر »، رسالتِ بازماندگان پس از « خون » و « شهادت ».
◼️به یاد کربلا دلها غمین است
دلا خون گریه کن چون اربعین است
پیام خون، خطاب آتشین است
بقای دین، رهین اربعین است
که تاریخ پر از خون و شهادت
سراسر اربعین در اربعین است
بسوز ای دل که امروز اربعین است
عزای پور ختم المرسلین است
مرام شیعه در خون ریشه دارد
نگهبانی ز خط خون چنین است.
📚پی نوشت ها:
[1] ر. ک: « اربعین در فرهنگ اسلامی»، سید رضا تقوی، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی.
[2] منتهی الا مال، ج 1، حوادث بازگشت اسرا.
[3] تحقیقی درباره اولین اربعین حضرت سیدالشهداء، شهید قاضی طباطبایی.
#مناسبت
#اربعین
#منبر_کوتاه
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎙سخنرانی کوتاه از حجت الاسلام والمسلمین ماندگاری با موضوع شرحی کوتاه بر زیارت اربعین #سخنرانی