🔰شخصیت شناسی حضرت رقیه (س)
♦️مادر حضرت رقیه (س)، مطابق بعضی از نقل ها، (ام اسحاق) نام داشت که قبلا همسر امام حسن (ع) بوده، و آن حضرت در وصیت خود به برادرش امام حسین (ع) سفارش کرد که با ام اسحاق ازدواج کند و فضایل بسیاری را برای ان بانو بر شمرد.[1]
🔷شیخ مفید در کتاب ارشاد، ام اسحاق بنت طلحه را مادر فاطمه بنت الحسین (ع) معرفی می کند.[2]
🔶گفته اند که امام حسین (ع) تنها دو دختر داشت و آن دو سکینه و فاطمه بودند. در پاسخ باید گفت هر چند این طور نقل شده است، اما مورد اتفاق عموم نیست؛ و روایات دیگر حاکی از ان است که حضرت سه دختر و بلکه - به قولی - چهار دختر داشت.
📕طبری امامی می نویسد:
(ان حضرت سه دختر به نام های زینب، سکینه و فاطمه داشت).[3]
🖇از کسانی که قول اخر را نوشته اند، علامه اربلی و ابن صباغ مالکی هستند. ان دو گفته اند: (شیخ کمال الدین بن طلحه گفت: فرزندان پسر و دختر حسین (ع) ده تن بودند.
✅شش پسر و چهار دختر. فرزندان پسر علی اکبر، علی اوسط - زین العابدین، علی اصغر، محمد، عبدالله و جعفرند... و دختران زینب، سکینه و فاطمه هستند. این قول مشهور است.
❇️اربلی و ابن صباغ از نام دختر چهارم به صراحت یاد نکرده اند. بنابراین شاید او همان کسی است که در میان مردم به رقیه شهرت دارد.[4] اخباری داریم که قبر رقیه بنت علی در مصر است. این موضوع را یاقوت حموی و دیگران اورده اند؛[5]
📚[1] اخبارالطوال، ص ۲۶۲؛ کشف الغمه، ج ۲، ص ۲۱۶؛ عوالم الامام الحسین (ع)، ص ۳۳۱.
[2] ارشاد، ج ۲، ص ۱۳۷.
[3] دلایل الامامه، ص ۱۸۱؛ کامل بهایی، ج ۲، ص ۱۷۹.
[4] المناقب، ج ۴، ص ۷۷؛ هدایه الکبری، ص ۲۰۲؛ کشف الغمه، ج ۲، ص ۳۹؛ الفصول المهمه، ص ۱۹۹.
[5] معجم البلدان، ج ۵، ص ۱۶۷؛ اعیان الشیعه، ج ۷، ص ۳۴.
#مناسبتی
#محرم
#شب_سوم
#شخصیت_شناسی
❔شبهه در خصوص حضرت رقیه (س)❔
✅اصل وجود دختری چهار ساله برای امام حسین علیه السلام در منابع شیعی امده است در کتاب کامل بهایی نوشته علاء الدین طبری (قرن ششم هجری) قصه دختری چهار ساله که در ماجرای اسارت در خرابه شام در کنار سر بریده پدر به شهادت رسیده، امده است. [1]
🖱اما در مورد نام او، ایا رقیه بوده یا فاطمه صغری و... اختلاف است.
♦️دو خطاب از امام حسین علیه السلام در کربلا در مصادر شیعی امده است که یکی از دختران حرم خود را با نام رقیه صدا زده است.
1️⃣ “یا اختاه یا ام کلثوم، و انت یا زینب و انت یا رقیه و انت یا فاطمه و انت یا رباب، ...”. [2]
2️⃣ “ثم نادی : یا ام کلثوم و یا سکینه و یا رقیه و یا عاتکه و یا زینب یا اهل بیتی علیکن منی السلام”. [3]
🔶اکثر محدثان دو دختر به نامهای سکینه و فاطمه برای امام حسین (ع) ذکر کرده اند اما علامه ابن شهر اشوب و محمد بن جریر طبری، سه دختر به نامهای سکینه فاطمه و زینب (ع) را برای ان حضرت برشمرده اند.
🔸در میان محدثان قدیم تنها علی بن عیسی اربلی ـ صاحب کتاب کشف الغمه (که این کتاب را در سال687 ه ق تالیف کرده است) به نقل از کمال الدین گفته است که امام حسین (ع) شش پسر و چهار دختر داشت ولی او نیز هنگام شمارش دخترها، سه نفر به نامهای زینب سکینه و فاطمه را نام می برد و از چهارمی ذکری به میان نمی اورد.
💡احتمال دارد که چهارمین دختر همین رقیه (ع) بوده است.
🔷علامه حائری در کتاب معالی السبطین می نویسد: بعضی مانند محمد بن طلحه شافعی و دیگران از علمای اهل تسنن و شیعه می نویسند “امام حسین (ع) دارای ده فرزند، شش پسر، و چهار دختر بوده است.
🔹سپس می نویسد: دختران او عبارتند از: سکینه، فاطمه صغری، فاطمه کبری و رقیه علیهن السلام.
🔹انگاه در ادامه می افزاید: رقیه پنج سال یا هفت سال داشت و در شام وفات کرد. مادرش “شاه زنان“ دختر یزجرد بود. [4]
✳️باید دانست که گاهی بعضی از دختران دو نام داشتند مثلا طبق قرایتی به احتمال قوی همین حضرت رقیه (س) را فاطمه صغری می خواندند و شاید همین موضوع باعث غفلت از نام اصلی او شده است.
🔰به هرحال از لحاظ تحقیقی هیچ استبعادی وجود ندارد که نام این دختر امام حسین (ع) رقیه باشد.
📚[1] کامل بهایی، ج 2، ص 179
[2] اللهوف، سید بن طاووس ص 140 و 141
[3] مقتل ابن مخنف، ص 131
[4] سرگذشت جانسوز حضرت رقیه (س) ص 9 به نقل از معالی السبطین، ج 2، ص 214
#مناسبتی
#محرم
#شب_سوم
#پرسش_و_پاسخ
💠معرفی کتاب
🔶موضوع:محرم و مهدویت(۱)
🌀انتشارات بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج)
#مناسبتی
#محرم
#محتوای_پیشنهادی
🌹شخصیت شناسی حر بن یزید🌹
🔰نسب حر را چنین ذکر کردهاند: «حر بن یزید بن ناجیة بن قَعنَب، بن عتّاب بن هرمىّ بن ریاح بن یربوع»، یا «حر بن یزید بن ناجیة بن قعنب بن عتاب بن حارث بن عمرو بن همام».
🔵با توجه به نام قبیله و تیرهاش، او را به اوصاف «تمیمی»، «یربوعی»،«نهشلی»،«حنظلی»، و «ریاحی»خواندهاند.
⚪️او از افراد سرشناس اهل کوفه بود. ابن زیاد او را از قادسیه با هزار سواره به سمت امام حسین(ع) فرستاد تا مانع ورود حضرتشان به این شهر شود. عمر بن سعد نیز در روز عاشورا او را فرمانده قبائل «تمیم» و «همدان» قرار داد.
🔶اگرچه نام پدر و اجداد او در تاریخ ثبت شده است، اما اشارهای به نام مادر آن بزرگوار نشده است. با این وجود، امام حسین(ع) در دو مورد - بدون آنکه نامی از مادر حر ببرد - از او یاد کرده است.
🔴هنگامی که پس از برخورد سپاه حرّ با امام حسین(ع)، حضرتشان دستور حرکت داد و حرّ مانع حرکت امام شد، آنحضرت به او فرمود: «مادرت به عزایت بنشیند». و حر در پاسخ گفت: «اگر کسی غیر از تو این حرف را به من میزد، همین حرف را به او میزدم؛ هر کس که میخواست باشد! اما به خدا سوگند که درباره مادر تو جز بهترین سخنها، چیز دیگری نمیتوان گفت».
🔺هنگامی که حرّ از لشکر کوفه جدا شد، و خود را به امام(ع) رساند و عرض کرد: آیا میتوانم توبه کنم؟ امام پاسخ مثبت داد و نامش را پرسید. او گفت: من حر بن یزید هستم. امام فرمود: «تو حقیقتاً حرّ (آزاده) هستی، همانگونه که مادرت تو را حر نامید».
🔻در نقل دیگری امام حسین(ع) این سخن را هنگام شهادت حرّ بر زبان آورد.
📚(رجال طوسی)، ص 100، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ سوم،
بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اوّل،
بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج 3، ص 225، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1417ق.
«حُرُّ بن یزِید الرِّیاحی قتل مع الحُسَین بن علی(ع)»؛ دارقطنی، علی بن عمر، المؤتَلِف و المختَلِف، ج 1، ص 505، بیروت، دار الغرب الإسلامی، چاپ اول، 1406ق.
امین عاملی، سید محسن، اعیان الشیعة، ج 4، ص 611، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، 1403ق.
#مناسبتی
#محرم
#شب_چهارم
#شخصیت_شناسی