✳️ سیاست دفاعی #قفل_ضعیف و استدلال خنده داری که بحرین را از خاک کشور جدا ساخت! این روزها که برای تدوین #روزشمار_پهلوی متن کامل سخنرانی ها، مصاحبه ها، پیام ها و هر چه مربوط به #پهلوی_دوم است را می خوانم به نکات بدیع و در عین حال تاسف باری برخورد می کنم که نمی توانم از آن عبور کنم. گفت و گوی #محمدرضا_پهلوی با #حسنین_هیکل روزنامه نگار مشهور مصری در #کاخ_نیاوران به تاریخ 23 شهریور 1354 از این نکات بدیع فراوان دارد، نخست درباره #بحرین ، شاه به صراحت و علیرغم تبلیغات این روزهای جریان #سلطنت_طلب می گوید این منطقه جزوی از خاک ایران بوده ولی #دادیم_رفت! ‼️ استدلال شاه در باره بحرین بسیار جالب توجه است، آن جا که پهلوی می گوید : « همه باید روش ما را درمورد بحرین بدانند. ما بحرین را جزئی از خاک ایران می‌دانستیم، در تاریخ نیز چنین خوانده بودیم، ولی حاضر نشدیم به اتکای تاریخ، سرزمینی را در اختیار بگیریم که جز با زور سر نیزه نتوانیم آن را نگاه داریم، همه جزیره را به سنگر مبدل سازیم و در پشت هر سنگر یک دسته مسلح برای نگاهداری آن بگماریم.» محور استدلال شاه آن جا است که ساکنان #بحرین مشروعیت حکومت مرکزی را قبول نداشته و حکومت برای حفظ این منطقه در چارچوب تمامیت ارضی باید هزینه بالایی پرداخت کند، این استدلال را در مورد هر منطقه ای می توان به کار برد، مثلا درباره کردستان، آذربایجان و هر منطقه مرزی و غیر مرزی ... در سال های گذشته #بارزانی در #کردستان_عراق برای جدایی این منطقه از خاک عراق تلاش وسیعی را به کار برد، رفراندوم برگزار کرد و به ظاهر رای بالایی از مردم نیز گرفت ولی دولت مرکزی عراق سکوت نکرده و با مقاومت کردستان را در چارچوب تمامیت کشوری به نام عراق حفظ کرد، آیا به صرف وجود تمایل طبیعی برای استقلال و جدایی از خاک یک کشور هر چند شدید باشد می توان بخشی از مام میهن را جدا و به دیگری هبه کرد؟! اگر این گونه بود جمهوری اسلامی در سال 1358 با هزینه های هنگفتی که متحمل شد بایستی از قید منطقه وسیعی از کشور از جمله کردستان، کرمانشاه و بعدها در جنگ تحمیلی #خوزستان و ... می گذشت و این مناطق را دو دستی به صدام و قاسملو و عزالدین حسینی و ... می بخشید! ‼️ نکته دوم : شاه درباره #سیاست_دفاعی ایران سخن می گوید و این که قدرت دفاعی ایران به مانند #قفل ضعیفی است که دشمن قدرتمندتر از ما را کمی معطل می کند تا دوستانمان فرا برسند، آن جا که می گوید: « با تهدید ضعیفتر از قدرت خود ابداً مواجه نیستیم. در برابر تهدید قدرت هم‌سطح خود مقاومت می‌کنیم. درمورد تهدیدات برتر از قدرتمان نظریه دیگری داریم. به هر حال من معتقدم که قدرت مسلح نوعی قفل پشت در خانه است که حتی برای مدت زمانی هم که شده، مقاومت می‌کند و به ما و دوستانمان و هر کسی که قصد کمک به ما را داشته‌باشد، فرصت کافی برای کمک رساندن می‌دهد، این سیاست دفاعی ما است.» بر اساس این #سیاست_دفاعی مشکلی با قدرت های ضعیف تر از خود نداریم و با قدرت های هم سطح نیز کنار می آئیم ولی اگر قدرت دشمن بالا بود تنها باید قدرت نظامی ایران نقش قفل ضعیف را ایفا کند ... شاه از این نکته مهم غافل بود که تا دوستان برسند دشمن قوی قفل و خانه را با هم تار و مار می کند و بر ثروت های کشور چنبره می زند، مگر شوروی افغانستان را اشغال نکرد و آمریکا و دیگر کشورهای غربی جز تحریم المپیک مسکو غلطی نتوانستند بکنند؟! مگر آمریکا عراق و افغانستان تصرف و خاکشان را به توبره نکشید و روسیه غمض عین کرد؟! با سیاست دفاعی #قفل_ضعیف ماجرای #شهریور_1320 رخ می دهد که کشور تنها 80 ساعت در برابر هجمه #متفقین مقاومت کرد و ارتش #رضاشاه با همه هارت و پورتی که داشت کمر خم کرد! @oldnewspaper

✳️ شاه متوهمی که تنها انقلاب ملت او را از خواب بیدار کرد ؛ سه نکته جالب در یک مصاحبه پهلوی! دیروز بیش از دو ساعت زمان صرف این کردم که مصاحبه شاه با «هفته‌نامه بیلیتز» چاپ هند در 31 خرداد 1350 را مطالعه و برای #روزشمار_پهلوی از آن استفاده کنم، نکات بسیار مهمی در این مصاحبه وجود داشت که تنها به سه بند این مصاحبه بسنده می کنم و می گذرم ، نخست آن که شاه می گوید در خلیج فارس مشکل اصلی بر سر #بحرین بود که برای صلح آن را هم دادیم رفت، دوم آن که در پاسخ به سوالی درباره مخالفین خود می گوید: در ایران دلیلی برای مخالفت وجود نداد و سوم آن که برنامه #اصلاحات_ارضی آن چنان موفقیت آمیز بوده که کشورهای کمونیستی از ما راهنمایی خواسته اند! ⁉️ در خلیج فارس اختلاف اصلی ما بر سر بحرین بود. ما مدعی مالکیت این سرزمین بودیم، اما به خاطر منافع بزرگتر و دوستی با این سرزمین و سراسر منطقه خلیج فارس از آن گذشتیم. این فداکاری اکنون ثمرات نیکو به بار آورده و روابط بحرین با ایران هرگز بهتر از امروز نبوده است. ⁉️ البته ما از شنیدن صدای مخالف رویگردان نیستیم، ما به صف مخالف هم نیازمندیم، ما مخالفانی را که نیت سازندگی دارند تشویق می‌کنیم، ما در صف مخالف احزابی مانند مردم داریم، اما نکته جالب این است که در کشور ما امری برای مخالفت وجود ندارد. ⁉️برنامه اصلاحات ارضی در ایران به قدری با موفقیت قرین بوده است که حتی بعضی از کشورهای کمونیست نسبت به آنچه ما انجام داده‌ایم ابراز علاقه کرده‌اند. و سه نکته 1️⃣ شاه درباره بحرین از همان استدلال #امیرعباس_هویدا بهره می گیرد که این منطقه دختری بود که به سن ازدواج رسیده بود و شوهرش دادیم رفت! شاه مسئله جزایر سه گانه را پیش می کشد و می گوید ما از بحرین گذشتیم که این جزایر را به دست بیاوریم و در این باره سکوت نخواهیم کرد، مثل آن که کسی بگوید من کل خانه شما را می خواهم و شما بگوئید این بخش را بردارید و ما بقی را به ما واگذارید! کل این خانه متعلق به مردم ایران بوده نه بخشی از آن و شاه به چه اجازه و مشروعیتی خود را مجاز به هبه آن می دید مشخص نیست! 2️⃣ درباره وجود مخالف در کشور، شاه دچار توهمی بزرگ بود، توهمی که با سخنرانی 14 آبان 1357 او که گفت« من صدای انقلاب شما را شنیدم» شکست ولی نتیجه ای نبخشید، او به وجود احزاب دست سازی مانند «حزب مردم» اشاره می کند و می گوید این حزب در صف مخالف قرار دارد ولی 11 اسفند 1353 با تاسیس #حزب_رستاخیز این مخالفت ظاهری و صوری را هم به زباله دان پهلوی حواله می دهد که دیگر کسی را یارای انتقاد فرمایشی هم نباشد! 3️⃣ شاه درباره #اصلاحات_ارضی نیز دچار توهم بود، اولین هدف اصلاحات ارضی این بود که دهقانان از زیر بار خوانین آزاد شده و به کشت و کار بپردازند و در نتیجه محصول زیاد شده و ایران از واردات مواد غذایی بی نیاز باشد ولی به ‌رغم تبلیغات پهلوی شیوه اشتباه اجرای این اصلاحات باعث شد درآمد بسیاری از خانوارهای روستایی کاهش یابد و آنها برای تأمین هزینه زندگی مجبور شوند به شهرها مهاجرت کنند؛ اصلاحات ارضی در عمل به‌جای اینکه به توسعه کشاورزی در کشور کمک کند ایران را به کشوری وابسته به واردات مواد غذایی تبدیل کرد. به دنبال اصلاحات ارضی، بخش زیادی از کشاورزان به امید یافتن شغل به شهرها مهاجرت کردند. در این زمان مهاجرت گسترده روستاییها به شهرها باعث شد سهم اشتغال کشاورزی در کل اشتغال کشور، از 56 درصد در سال 1335 به 46 درصد در سال 1345 سقوط کند. روند مهاجرت به شهرها در دهه 1340 به حدی بود که برای مثال سهم مهاجران به نسبت جمعیت شهر تهران به ۳۳ درصد رسید. این آمار نشان می‌دهد بخش زیادی از جمعیتی که تا پیش از این تولیدکننده و تأمین‌کننده محصولات کشاورزی بودند، در اواخر دهه 1340 به مصرف‌کننده مواد غذایی تبدیل شدند. این مسئله باعث شد ایران به واردکننده مواد غذایی از سایر کشورها تبدیل شود؛ برای مثال دولت هم‌زمان با اجرای اصلاحات ارضی مجبور شد 60 هزار تن گندم از شوروی، 25 هزار تن ذرت و چهارده‌هزار تن گندم از آمریکا وارد کند. آمارها نشان می‌دهد که بعد از اصلاحات ارضی، مدام سال‌به‌سال بر واردات محصولات کشاورزی افزوده شده است، برای نمونه، در سال 1351، ایران 13/7میلیارد ریال محصولات کشاورزی وارد کرد و این رقم در سال 1353 به 17/3 میلیارد ریال رسید. البته مصاحبه تفصیلی شاه در سال 1350 نکات فراوان دیگری نیز داشت که بررسی آن نیازمند وقت و زمان بیشتری است که به زمان دیگر وا می گذاریم، وقتی مقامات یک کشور در تحلیل شرایط جاری دچار توهم شوند انقلاب ملت روزی آنان را بیدار می کند که دیگر سودی نمی بخشد. rouzshomar.ir @oldnewspaper

❌ موضع روس‌ها در ماجرای واگذاری #بحرین ! دوشنبه 17 فروردین 1349 «... همان‌طور که پیش‌بینی می‌کردیم، روس‌ها نسبت به اقدام اوتانت در مورد بحرین اعتراض کرده و گفته‌اند که از حدود مسئولیتش فراتر رفته و قبلا از شورای امنیت تأییدیه نگرفته است؛ علی‌رغم اینکه پادگورنی در سفر اخیرش به تهران از این سیاست بسیار تعریف کرد و آن را مورد حمایت قرار داد. البته مسئله اصول مطرح است. شوروی‌ها خوش ندارند دبیر کل سازمان ملل بدون تأیید روس‌ها بر یک رأی‌گیری عمومی ریاست داشته باشد. طبیعی است که حساب کرده‌اند اگر در این مورد دبیر کل را تأیید بکنند، در آینده اگر بخواهد همین عمل را در مورد چکسلواکی بکند، تکلیف آنها چه می‌شود.»1   #شرح_عکس #محمدرضا_پهلوی به اتفاق چند تن از همراهان هنگام استقبال از نیکلای پادگورنی، صدر هیئت‌رئیسه شوروی، در فرودگاه مهرآباد تهران شماره آرشیو: 962-4ع #منبع 1. اسدالله علم، گفتگوهای من با شاه (خاطرات محرمانه امیر اسدالله علم)، ج 1، تهران، طرح نو،‌ بهار 1371، ص 224 @iichs_ir