جلسه۳_شناخت خداوند.m4a
2.6M
🔴صوت درس #شناخت_خدا
#جلسه_سوم
استاد محمد #بیابانی_اسکوئی
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
#اخلاق_فطری
🔴مرحوم شیخ بهایی میفرماید:
نیت در حقیقت همان قصد بسیط [۱] ایجاد فعل معین است به جهت غایت آن و این معنی از افعال هیچ عاقلی قابل تفکیک نیست. به همین جهت است که برخی از علمای ما گفته اند: تکلیف کسی به ایجاد فعل بدون نیت، تکلیفی است خارج از طاقت. [۲]
مرحوم نراقی در جامع السعادات میفرماید: النِّيَّةَ هِيَ انبعاث النَّفْسِ وَ تَوَجَّهْ إِلَى مَا يَرَاهُ مُوَافِقاً لِغَرَضِهَا [۳] ؛
نیت انگیخته شدن و توجه نفس است به چیزی که آن را با غرض خود موافق میبیند. بعث به معنای تحریک کردن است، بر اساس نظر مرحوم نراقی دواعی (انگیزه ها)، موجب بعث میشوند و پس از بعث، انبعاث حاصل میشود. پس انبعاث غير اختیاری است، لذا نمی توان نیت را «انبعاث نفس» دانست؛ چرا که انسان و جداناً اختیاری بودن نیت را مییابد، البته مرحوم نراقی در تعریف خود از نیت، توجه نفس را هم ذکر کرده است و توجه امری اختیاری است. اما اگر مراد از توجه متنبه و متوجه شدن باشد، غیر اختیاری خواهد بود. در هر صورت این بیان مبهم است و حال آن که در مقام تعریف باید از الفاظ و تعابیر روشن استفاده کرد.
📚[۱]: شاید مراد از قصد بسيط، قصد اجمالی یا حالت ضعیف قصد باشد که ناشی از معرفت بسيط است
📚[۲]: حبل المتین، ص ۲۲۰.
📚[۳]: جامع السعادات، ج ۳، ص ۸۶
اخلاق فطری ، ص ۹۶ ، ۹۷
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
جلسه۴_شناخت خداوند.m4a
2.24M
🔴صوت درس #شناخت_خدا
#جلسه_چهارم
استاد محمد #بیابانی_اسکوئی
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
#اخلاق_فطری
🔴مرحوم خوئی هم میفرماید:
إِنَّ الْمُرَادَ بِالنِّيَّةِ أَمَرَ ثَالِثُ وَ هُوَ الدَّاعِي وَ الْمُحَرِّكُ نَحْوَ الْعَمَلِ وَأَنْ كُلُّ مَا صَدَرَ عَنِ الْمُكَلَّفِينَ مِنِ الْأَفْعَالِ أَمَرَ مُسْتَحْسَنُ فِيمَا إِذَا كَانَ الدَّاعِي إِلَيْهِ حُسْناً كَمَا انْهَ أُمِرَ مُسْتَقْبَحُ فِيمَا إِذَا كَانَ الدَّاعِي إِلَيْهِ قَبِيحاً [۱]
مراد از نیت امر دیگری غیر از او امری است که ذکر شده است و آن عبارت است از امری که انسان را به سوی عمل بعث و تحریک میکند. و هر فعلی که از مكلفين صادر میشود خوب خواهد بود، در صورتی که داعی و محرک آن خوب باشد و بد خواهد بود، اگر داعی آن بد باشد.
به نظر میرسد در تعریف نیت به انبعاث و برانگیخته شدن تسامح شده است؛ زیرا بدیهی است که انبعاث و تحرک اثر نیت و قصد است. از سوی دیگر ممکن نیست عاقل مختار با علم و توجه کاری انجام دهد، ولی هیچ قصد و نیتی نداشته باشد. به همین جهت است که برخی تصریح کرده اند که تکلیف به انجام فعلی برای عاقل مختار بدون قصد و نیت تکلیف به ما لا يطاق است. همچنین در مورد بیان مرحوم خویی باید گفت: داعی، یک حالت نفسانی و خارج از اختیار انسان است. البته داعی ممکن است محرک خارجی و یا غایت فعل باشد. در هر صورت انسان در مقابل دواعی مختار است، پس نمی توان نیت را به داعي معنا کرد. قصد فعل با داعی انجام میشود، اما صرف داعی در نیت کافی نیست، بلکه توجه و جهتی که به داعی داده میشود، نیت را محقق میکند. داعی غیر اختیاری است، اما انسان میتواند به آن، جهت دهد و این جهت دادن اختیاری است. پس نیت، قصد فعل همراه با جهت خاص است، لذا اگر جهت خاص، همان غایت باشد، نظر مرحوم شیخ بهائی صائب خواهد بود. گاهی مراد از نیت، در روایات جهت الهی دادن به قصد فعل است.
📚[۱]: كتاب الطهارة، ج ۴، ص ۴۷۴
اخلاق فطری ، ص ۹۷ ، ۹۸
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
جلسه۵_شناخت خداوند.m4a
2.31M
🔴صوت درس #شناخت_خدا
#جلسه_پنجم
استاد محمد #بیابانی_اسکوئی
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
#اخلاق_فطری
🔴رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم در وصیت خویش به ابوذر میفرماید:
یَا أباذرٍّ، لِیَکُن لَکَ فِی کلِّ شَیءٍ نِیةٌ صَالِحَةٌ، حَتّی فِی النَّومِ وَ الأکلِ [۱] ؛
ای ابوذر! در هر چیزی حتی در خوردن و خوابیدن هم نیت داشته باش. روشن است که منظور پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم آن است که انسان باید به همه افعال خود - حتى امور مباح - جهت الهی بدهد. در نتیجه میتوان گفت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به موردی خاص از نیت نظر داشته است؛ زیرا معنای «نیت» جهت دادن به فعل است، اعم از جهت الهی و غیر الهی.
📚[۱]: مکارم الاخلاق، ص ۴۶۳؛ وسائل الشيعة، ج ۱، ص ۴۸؛ بحارالانوار، ج ۷۴، ص ۸۴
اخلاق فطری ، ص ۹۸
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
جلسه۶_شناخت خداوند متعال.m4a
2.3M
🔴صوت درس #شناخت_خدا
#جلسه_ششم
استاد محمد #بیابانی_اسکوئی
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
#اخلاق_فطری
🔴نیت، عمل قلب و اختیاری است
به طور کلی هر فعلی تا مراحل زیر را طی نکند، اختیاری قلمداد نمی شود: تصور، تصديق به فائده، میل و شوق، اراده و قصد و نیت. در این که همه این مراحل در موطن نفس آدمی تحقق پیدا میکنند و از افعال نفس انسان میباشند، جای شک و تردیدی نیست، ولی در این که آیا همهء اینها با برخی از آنها به اختیار از انسان صادر میشود، میان علما اختلاف وجود دارد. برخی معتقدند که همه این مراحل جبرا در انسان تحقق پیدا میکند و اختیاری نیست [۱]، ولی در مقابل عده ای دیگر از دانشمندان این امور را در برخی صور، اختیاری میدانند. یعنی ممکن است انسان این افعال قلبی خود را تحت اختیار خود در آورد و در صدور و عدم صدور آنها نقش داشته باشد. [۲] روشن است که هر انسانی با مراجعه به نفس خویش مییابد که اراده و امیال و شهواتش را میتواند کنترل کند و میتواند کاری را اراده نکند یا بکند و یا میل و شهوت به چیزی را در خود از بین ببرد و یا جلوی آن را بگیرد. [۳] در اصل وجدانی بودن این امر، شک و شبهه ای نیست [۴]، به علاوه آیات و روایات فراوانی به صراحت بر اختیاری بودن این امور دلالت دارند.
📚[۱]: ر. ک: جامع السعادات، ج ۳، ص۹۷؛ كفاية الأصول، ج ۱، ص ۹۹ - ۱۰۱.
📚[۲]: ر. ک: محاضرات، ج ۱، ص ۵۴.
📌[۳]: اگر چه در برخی موارد شهوت و میل به حدی میرسد که دیگر از اختیار انسان خارج میشود، ولی این عمومیت ندارد و در موارد خاصی اتفاق میافتد.
📌[۴]: بلکه شبهه از ناحیه دیگری برای عده ای پیش آمده که به واسطه آن وجدان خویش را نادیده گرفته اند.
اخلاق فطری ، ص ۹۹
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
جلسه۷_شناخت خداوند.m4a
2.29M
🔴صوت درس #شناخت_خدا
#جلسه_هفتم
استاد محمد #بیابانی_اسکوئی
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
#اخلاق_فطری
🔴خدای تعالی میفرماید: «تِلْكَ الدَّارُ الْآخِرَةُ نَجْعَلُها لِلَّذينَ لا يُريدُونَ عُلُوًّا فِي الْأَرْضِ وَ لا فَساداً وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقينَ» [۱] ؛
این سرای آخرت را برای کسانی قرار دادیم که اراده برتری جویی و قصد فساد در زمین ندارند و عاقبت از آن پرهیزکاران است. در این آیهء شریفه ارادهء برتری جویی در زمین و ارادۀ فساد - که از اعمال قلبی است و در حقیقت همان نیت است [۲] .
از موجبات محرومیت از بهشت شمرده شده است و این با اختیاری نبودن اراده و نیت منافات دارد. و دلالت میکند که انسان میتواند اراده و نیت را تغییر دهد. در روایات هم شواهد زیادی بر این مطلب وجود دارد. به عنوان مثال اختیاری بودن نیت در وصیت رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم به ابوذر بسیار روشن است. در این روایت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به ابوذر میفرماید، در همهء اعمال خود نیت داشته باش و به آنها جهت الهی بده. با توجه به دستور رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم، اختیاری بودن، نیت واضح است.
📚[۱]: قصص (۲۸)، آیهء ۸۳
📌[۲]: اراده یکی از مراحلی است که در تحقق فعل نقش دارد. بدین معنا اراده از اعمال قلب و غیر از نیت است. اما با توجه به قید «في الأرض» در آیه میتوان گفت: مراد از ارادۀ فساد، جهتی است که انسان به عمل خارجی خود میدهد و چون ریشه همه کارها در اراده است، میتوان گفت: مراد از اراده در این آیه همان «نیت» است.
اخلاق فطری ، ص ۹۹ ، ۱۰۰
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a