#اخلاق_فطری
🔴نیت، عمل قلب و اختیاری است
به طور کلی هر فعلی تا مراحل زیر را طی نکند، اختیاری قلمداد نمی شود: تصور، تصديق به فائده، میل و شوق، اراده و قصد و نیت. در این که همه این مراحل در موطن نفس آدمی تحقق پیدا میکنند و از افعال نفس انسان میباشند، جای شک و تردیدی نیست، ولی در این که آیا همهء اینها با برخی از آنها به اختیار از انسان صادر میشود، میان علما اختلاف وجود دارد. برخی معتقدند که همه این مراحل جبرا در انسان تحقق پیدا میکند و اختیاری نیست [۱]، ولی در مقابل عده ای دیگر از دانشمندان این امور را در برخی صور، اختیاری میدانند. یعنی ممکن است انسان این افعال قلبی خود را تحت اختیار خود در آورد و در صدور و عدم صدور آنها نقش داشته باشد. [۲] روشن است که هر انسانی با مراجعه به نفس خویش مییابد که اراده و امیال و شهواتش را میتواند کنترل کند و میتواند کاری را اراده نکند یا بکند و یا میل و شهوت به چیزی را در خود از بین ببرد و یا جلوی آن را بگیرد. [۳] در اصل وجدانی بودن این امر، شک و شبهه ای نیست [۴]، به علاوه آیات و روایات فراوانی به صراحت بر اختیاری بودن این امور دلالت دارند.
📚[۱]: ر. ک: جامع السعادات، ج ۳، ص۹۷؛ كفاية الأصول، ج ۱، ص ۹۹ - ۱۰۱.
📚[۲]: ر. ک: محاضرات، ج ۱، ص ۵۴.
📌[۳]: اگر چه در برخی موارد شهوت و میل به حدی میرسد که دیگر از اختیار انسان خارج میشود، ولی این عمومیت ندارد و در موارد خاصی اتفاق میافتد.
📌[۴]: بلکه شبهه از ناحیه دیگری برای عده ای پیش آمده که به واسطه آن وجدان خویش را نادیده گرفته اند.
اخلاق فطری ، ص ۹۹
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
جلسه۷_شناخت خداوند.m4a
2.29M
🔴صوت درس #شناخت_خدا
#جلسه_هفتم
استاد محمد #بیابانی_اسکوئی
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
#اخلاق_فطری
🔴خدای تعالی میفرماید: «تِلْكَ الدَّارُ الْآخِرَةُ نَجْعَلُها لِلَّذينَ لا يُريدُونَ عُلُوًّا فِي الْأَرْضِ وَ لا فَساداً وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقينَ» [۱] ؛
این سرای آخرت را برای کسانی قرار دادیم که اراده برتری جویی و قصد فساد در زمین ندارند و عاقبت از آن پرهیزکاران است. در این آیهء شریفه ارادهء برتری جویی در زمین و ارادۀ فساد - که از اعمال قلبی است و در حقیقت همان نیت است [۲] .
از موجبات محرومیت از بهشت شمرده شده است و این با اختیاری نبودن اراده و نیت منافات دارد. و دلالت میکند که انسان میتواند اراده و نیت را تغییر دهد. در روایات هم شواهد زیادی بر این مطلب وجود دارد. به عنوان مثال اختیاری بودن نیت در وصیت رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم به ابوذر بسیار روشن است. در این روایت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به ابوذر میفرماید، در همهء اعمال خود نیت داشته باش و به آنها جهت الهی بده. با توجه به دستور رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم، اختیاری بودن، نیت واضح است.
📚[۱]: قصص (۲۸)، آیهء ۸۳
📌[۲]: اراده یکی از مراحلی است که در تحقق فعل نقش دارد. بدین معنا اراده از اعمال قلب و غیر از نیت است. اما با توجه به قید «في الأرض» در آیه میتوان گفت: مراد از ارادۀ فساد، جهتی است که انسان به عمل خارجی خود میدهد و چون ریشه همه کارها در اراده است، میتوان گفت: مراد از اراده در این آیه همان «نیت» است.
اخلاق فطری ، ص ۹۹ ، ۱۰۰
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
جلسه۸_شناخت خداوند.m4a
2.54M
🔴صوت درس #شناخت_خدا
#جلسه_هشتم
استاد محمد #بیابانی_اسکوئی
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
#اخلاق_فطری
🔴امام صادق علیه السلام میفرماید:
إِنَّ اَلْمُؤْمِنَ لَيَهُمُّ بِالْحَسَنَةِ وَ لاَ يَعْمَلُ بِهَا فَتُكْتَبُ لَهُ حَسَنَةٌ وَ إِنْ هُوَ عَمِلَهَا كُتِبَتْ لَهُ عَشْرُ حَسَنَاتٍ وَ إِنَّ اَلْمُؤْمِنَ لَيَهُمُّ بِالسَّيِّئَةِ أَنْ يَعْمَلَهَا فَلاَ يَعْمَلُهَا فَلاَ تُكْتَبُ عَلَيْهِ [۲] ؛
همانا مؤمن کار خوبی را قصد میکند، ولی آن را انجام نمی دهد، پس برای او یک نیکی نوشته میشود و اگر آن را عمل انجام دهد، ده نیکی برای او حساب میشود. و همانا مؤمن قصد کار بد را میکند ولی آن را انجام نمی دهد، لذا برای او چیزی نوشته نمی شود.
در این حدیث برای قصد و نیت فعل خوب اجر و ثوابی قرار داده شده است. از آنجا که ثواب و حسنه به طور معمول در امور اختیاری است، اختیاری بودن نیت روشن میشود. پس به طور کلی همه اعمال قلبی و جوانی و در رأس آنها نیت و قصد، افعالی اختیاری اند، بلکه در رتبة مقدم بر اعمال ظاهری وجوارحی قرار دارند؛ چنان که خود قلب نیز نسبت به سایر اعضا و جوارح نقش ریاست و مولویت را داراست.
📚[۱]: الکافی، ج ۲، ص ۴۲۸؛ بحارالانوار، ج ۵، ص ۳۲۵.
اخلاق فطری ، ص ۱۰۰ ، ۱۰۱
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
جلسه۹_شناخت خداوند.m4a
2.38M
🔴صوت درس #شناخت_خدا
#جلسه_نهم
استاد محمد #بیابانی_اسکوئی
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
#اخلاق_فطری
🔴امام صادق علیه السلام ایمان را عمل شمرده و میفرماید:
خدای تبارک و تعالی ایمان را بر اعضا و جوارح فرزند آدم واجب کرده و میان آنها تقسیم نموده است. پس هیچ عضوی از اعضای او خالی از ایمان نیست و به هر عضوی مقداری از ایمان داده شده که به دیگری غیر از آن را داده اند.
یکی از این اعضا قلب اوست که با آن میفهمد و تعقل میکند و آن امیر و فرمانده بدن است و همه اعضا و جوارح به فرمان و رأی آن انجام وظیفه میکنند... اما آنچه از ایمان بر قلب فرض شده عبارت است از اقرار و معرفت و اعتقاد و رضا و خشنودی و تسلیم به این که خدایی جز الله نیست و او یگانه است و شریکی ندارد، خدایی واحد است که همراه و فرزندی ندارد و این که محمد صلوات الله علیه و آله بنده و رسول اوست و اقرار به تمام پیامبران و کتابهای آسمانی. و این فرض قلب است از اقرار و معرفت که عمل قلب است. [۱]
در این روایت از معرفت؛ اقرار، تسلیم، اعتقاد، رضایت و خشنودی - که همه از اعمال قلب است - به عنوان تکلیف و فرض یاد شده است و این به صراحت دلالت دارد که همه اعمال قلبی، اختیاری هستند و انسان بر فعل و ترک آنها تسلط کامل دارد و میتواند مانع اعمالی چون معرفت، تسلیم و اعتقاد قلبی گردد.
📚[۱]: الكافی، ج ۲، ص ۳۴.
اخلاق فطری ، ص ۱۰۱
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
جلسه۱۰_شناخت خداوند.m4a
2.36M
🔴صوت درس #شناخت_خدا
#جلسه_دهم
استاد محمد #بیابانی_اسکوئی
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
#اخلاق_فطری
🔴تفکیک فعل جوارحی از نیت روشن است که تفکیک عمل جوارحی از نیت ممکن است و روایت امام صادق علیه السلام نیز بیانگر همین نکته بود. در این روایت بیان شده بود که اگر مؤمن کار خوبی را قصد کند و نتواند انجام دهد، برای او حسنه نوشته میشود. در نتیجه از این روایت استفاده میشود که تفکیک فعل از نیت و قصد ممکن است؛ یعنی ممکن است انسان فعلی را قصد کند، ولی آن را در خارج ایجاد نکند. پس چنین نیست که وقتی قصد و اراده و نیت تحقق پیدا کرد به دنبال آن عمل هم باید در خارج تحقق پیدا کند، بلکه انسان در تمام مراحل، توانایی و تسلط بر فعل و ترک را دارد.
امام صادق علیه السلام میفرماید:
مَا يَصْنَعُ أَحَدُكُمْ أَنْ يُظْهِرَ حُسْناً وَ يُسِرَّ شَيْئاً أَ لَيْسَ یَرَجَعَ إِلَى نَفْسِهِ فَيَعْلَمَ أَنْ لَيْسَ كَذَلِكَ وَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ: (بَلِ اَلْإِنْسٰانُ عَلىٰ نَفْسِهِ بَصِيرَةٌ) [۱] إنَّ السَّريرَةَ إذا صَحَّتْ قَوِيَتِ عَلاَنِيَتُهُ [۲] ؛
هیچ کدام از شماها خوش ظاهر و بد باطن نباشید، آیا (انسان) وقتی به نفس خویش نظر میکند نمی داند که این گونه نیست. در حالی که خداوند متعال میفرماید: «بلکه انسان به نفس خود آگاه است»، همانا وقتی باطن صحیح باشد ظاهر هم قوی خواهد شد.
پس نیت و اراده، اختیاری و غیر از عمل خارجی است و قدرت و اختیار علاوه بر اعمال جوانحی بر اعمال جوارحی نیز حاکم است.
📚[۱]: قیامت (۷۵)، آیهء ۱۴
📚[۲]: الكافي، ج ۲، ص ۲۹۵؛ بحارالانوار، ج ۶۹، ص ۲۸۹.
اخلاق فطری ، ص ۱۰۲
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
جلسه۱۱_شناخت خداوند.m4a
2.41M
🔴صوت درس #شناخت_خدا
#جلسه_یازدهم
استاد محمد #بیابانی_اسکوئی
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a