گفتیم سومین دلیل بر جمع قرآن در زمان پیامبر(ص) احادیثی هستند که درباره ثواب ختم قرآن وارد شده اند. در مورد ختم قرآن و ثواب مترتب بر آن نقل هایی در لابه لای متون روایی به چشم می خورد کهبه چند روایت از دهها روایت نبوی اشاره می کنند؛ ۱- اذا ختم العبد القرآن صلی عند ختمه ستون الف ملک ۲- کان اقویاء اصحاب رسول الله یقرأون القرآن فی سبع و بعضهم فی شهر و بعضهم فی شهرین و بعضهم فی اکثر من ذلك ٣- کان النبی اذا ختم جمع اهله و دعا بر اساس این روایات بی گمان صحیح نخواهد بود که ختم قرآن را پیش از رحلت به معنی قرائت آیات پراکنده بی آنکه در قالب سوره ها عرضه شده باشد قلمداد کنیم بلکه چنین احادیثی را باید حکایت از تلاوت سوره هایی دانست که تا آن زمان تشکل یافته بودند. لازم به یادآوری است پس از اتمام نزول وحی با فاصله ای که تا وقات پیامبر باقی بود به نظر می رسد عموم سوره ها در آن زمان انتظام شایسته را پیدا کرده بودند. احادیث ختم قطع نظر از دلالتی که بر گردآوری و نگارش همه سوره های قرآن قبل از رحلت دارند گویای این واقعیت هم هستند که پیامبر در راهی که برای توجه دادن عموم به قرآن در پیش گرفت موفق شده بود.

دلیل بر جمع قرآن در دوران نزول، وجود مصاحف در زمان حیات رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم) می باشد که فردا در مورد آن صحبت خواهيم کرد.انشالله 🌹🌹🌹

تالیفی مستقل در توضیح مناسبة بين سور از جیاب ابو جعفر بن الزبیر (م۸۷۱ ه.ق)

دیدار آیت‌الله علوی گرگانی(ره) و آیت‌الله وحید خراسانی (حفظه‌الله) شهریور ماه سال 1396

وحيدم من اگر در جرم و تقصير سگی بودم شدم در كوی تو پير بر آن خوانی كه يک عالم نشسته سگی هم در كنارش پا شكسته تو كه قاتل به خوان خود بخوانی نپندارم كه اين سگ را برانی

چهارمین دلیل برجمع قرآن در زمان خود رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) روایاتی نبوی هستند که نشان می دهد در دوران رسالت مصاحف متعددی وجود داشته و اصحاب بر اساس آنها قرائت می کردند برخی از این روایات به قرار زیرند؛ ۱- رسول اکرم (صلی الله علیه وآله) فرمودند: سهم عبادت چشمانتان را از آن دریغ نکنید گفتند ای رسول خدا سهم عبادت چشمان چیست؟ فرمود: نگریستن و اندیشیدن در مصحف و عبرت گرفتن از عجایبش. ۲- حضرت نبی اکرم(ص) فرمودند: چیزی مثل خواندن از روی مصحف بر شیطان سخت نمی آید. ۳- هر کس قرائت از روی مصحف را به فرزند خود بیاموزد خداوند گناهان گذشته و آینده او را مورد عفو قرار می دهد. ۴- چهار چیز در دنیا غریب هستند؛ قرآنی که در حافظه مرد ستمگری جای گرفته باشد- مسجدی که در محله واقع شده که در آن نماز نگذارند- مصحفی که در آن تلاوت نکند - مرد صالحی که در میان جمع بد کرداری به سر برد. این احادیث و امثال آن دلایلی روشن بر وجود مجموعه های تالیفی و مستقلی برای قرآن پیش از درگذشت رسول خدا (ص) هستند.

اکنون نوبت به پاسخ،سوال دوم می‌رسد؛ که مراد از جمع قرآن در زمان خلفا چیست؟ که انشاالله فردا در مورد آن صحبت خواهیم کرد. 🌹🌹🌹

حجةالاسلام والمسلمین استاد محمد حسین الهی زاده (أدام اللّه ظله العالی) از شاگردان تفسیری آیت الله جوادی آملی کسی که در زمینه تناسب آلایات والسور کار کرده ونظرات خاصی دارد. ایشان بحث تناسب را با عنوان تدبر در قرآن مطرح می‌کند وتالیفات متعددی هم در این زمینه دارند. 👇👇👇

بررسی جمع القرآن در زمان خلفا(ابوبکر- عمر-عثمان) پذیرش جمع قرآن در زمان خلفا، توقیفی بودن ترتیب آیات و سور را از بین می برد. لذا لازم است دو امر بررسی شود؛ ۱- چه ادله ای دلالت بر جمع آوری قرآن در زمان خلفا می کنند و آیا این ادله معتبرند یا نه؟ ۲- منظور و مقصود این روایات چیست؟

اجمالا بیان می‌کنیم که سه دسته روایت با تعداد کم، در برخی از صحاح اهل سنت آمده اند که جمع قرآن را به زمان خلفا نسبت می دهند. دسته اول دلالت بر جمع قرآن در زمان ابوبکر می کنند و دسته دوم دلالت بر جمع قرآن در زمان عمر ودسته سوم دلالت بر جمع در زمان عثمان می‌کنند. ما به جهت اختصار فقط یک روایت از دسته اول از صحیح بخاری ج۶ ص۵۸۰ در زیر نقل می کنیم وبعد نکاتی در مورد دسته دوم وسوم هم بیان خواهیم کرد.