#آثار_استاد_هاشمی_نسب
📗معرفی کتاب سیری در آثار علامه سیدمحمد حسین طهرانی (لاله زاری)
🔶 تلاش پیامبران و امامان (علیهم السلام) و به تبعیت از آنان، علمای وارسته ی دین در طول تاریخ بشریت برای تبیین عقیده صحیح بوده و برای شناساندن عقاید حقیقی و ابطال باورهای نادرست از هیچ کوششی دریغ نورزیدند.
🔶 «سید محمد حسین طهرانی» یکی از پایه گذاران تصوف در حوزه علمیه مشهد بوده و با تالیفات و آثار خود در نشر و ترویج مسلک صوفیه سعی فراوان نمود!
🔶 در این کتاب، نقطه نظرات علامه طهرانی از میان صدها صفحه کتب ایشان استخراج شده و اشکالات آن تبیین گردیده است.
👈 این کتاب در ۴ بخش تدوین شده است:
١. آراء سیاسی
٢. بررسی داستان ها و حکایت ها
٣. آراء معارفی
۴. نگاهی به کتاب «نور مجرد»
✅ این اثر توسط انتشارات دلیل ما به چاپ رسیده است.
📚دریافت فایل pdf کتاب سیری در آثار علامه سید محمد حسین طهرانی 👇👇👇
TEHRANI .pdf
34.22M
#آثار_استاد_هاشمی_نسب
📚 سیری در آثار علامه سید محمد حسین طهرانی (لاله زاری)
✍️ حجة الاسلام و المسلمین استاد سيد محمود هاشمی نسب
👈موضوع: نقد و بررسي علمي و دقيق مباني و كلمات سيدمحمدحسين طهراني نويسنده كتاب روح مجرد
استفتائاتي از مراجع و علماي بزرگ شيعه پيرامون عقايد و مطالب مدعيان عرفان
@ostadhasheminasab
#آثار_استاد_هاشمی_نسب
📗 معرفی کتاب محک در میزان ( عیار سنجی علمی صوفیان)
🔶 پس از آنکه کتاب «سیری در آثار علامه سید محمد حسین طهرانی» توسط استاد سید محمود هاشمی نسب به چاپ رسید که حاوی نقد بعضی از آراء وی بود این امر موجب شد مریدان ایشان درپاسخ ،کتابی به نام«محک»منتشر کنند که حاوی مطالبی بی پایه و بی اساس بود.
👈 نویسنده در جواب سخنان غیر علمی آنان نوشتاری را به نام«کتاب محک در میزان یا عیار سنجی علمی صوفیان» گرد آوری کرده است.
👈 امید آنکه مورد استفاده حق جویان قرار گیرد وسستی عقائد مدعیان عرفان بر همگان روشن گردد.
☑️ این اثر تا کنون به چاپ نرسیده است.
📚 دریافت فایل pdf کتاب محک در میزان (عیارسنجی علمی صوفیان) 👇
نقد محک (1).pdf
1.28M
#آثار_استاد_هاشمی_نسب
📚 محک در ميزان (عیار سنجی علمی صوفیان)
✍️ حجة الاسلام و المسلمین استاد سيد محمود هاشمی نسب
----------------------
@ostadhasheminasab
📿 نماز اول ماه بخوان و سلامتی در آن ماه را از خداوند بخر...
✨ علامه مجلسی در بحارالانوار از امام جواد علیهالسلام روایت میکند، که فرمودند:
✨ إِذَا دَخَلَ شَهْرٌ جَدِیدٌ فَصَلِّ أَوَّلَ یَوْمٍ مِنْهُ رَکْعَتَیْنِ
➖تَقْرَأُ فِی الْأُولَی بَعْدَ الْحَمْدِ التَّوْحِیدَ ثَلَاثِینَ مَرَّةً
➖وَ فِی الثَّانِیَةِ بَعْدَ الْحَمْدِ الْقَدْرَ ثَلَاثِینَ مَرَّةً
ثُمَّ تَتَصَدَّقُ بِمَا تَیَسَّرَ فَتَشْتَرِی بِهِ سَلَامَةَ ذَلِکَ الشَّهْرِ کُلِّهِ.
✨ وقتی ماه جدید فرا رسید، در اولین روز آن دو رکعت نماز بگزار:
➖در رکعت اول پس از حمد سی مرتبه سوره توحید
➖و در رکعت دوم سی مرتبه قدر را بخوان
و پس از آن هر آنچه در توان داری صدقه بده و به واسطه آن سلامتی تمام آن ماه را بخر.
✨ علامه مجلسی رحمه الله میگوید: در روایت دیگری دیدم که بعد از نماز این دعا را باید بخواند [و بعد صدقه دهد]:
✨ 《بِسْمِ الله الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ وَ ما مِنْ دَابَّةٍ فِی الْأَرْضِ إِلَّا عَلَی الله رِزْقُها وَ یَعْلَمُ مُسْتَقَرَّها وَ مُسْتَوْدَعَها کُلٌّ فِی کِتابٍ مُبِینٍ
بِسْمِ الله الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ وَ إِنْ یَمْسَسْکَ اللَّهُ بِضُرٍّ فَلا کاشِفَ لَهُ إِلَّا هُوَ وَ إِنْ یُرِدْکَ بِخَیْرٍ فَلا رَادَّ لِفَضْلِهِ یُصِیبُ بِهِ مَنْ یَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ
بِسْمِ الله الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ سَیَجْعَلُ الله بَعْدَ عُسْرٍ یُسْراً
ما شاءَ الله لا قُوَّةَ إِلَّا بِالله حَسْبُنَا الله وَ نِعْمَ الْوَکِیلُ
وَ أُفَوِّضُ أَمْرِی إِلَی الله إِنَّ الله بَصِیرٌ بِالْعِبادِ
لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ
رَبِّ إِنِّی لِما أَنْزَلْتَ إِلَیَّ مِنْ خَیْرٍ فَقِیرٌ
رَبِّ لا تَذَرْنِی فَرْداً وَ أَنْتَ خَیْرُ الْوارِثِینَ》
📚 بحارالانوار ج۹۴ ص۱۳۳
-------------------------
@ostadhasheminasab
#آثار_استاد_هاشمی_نسب
📗معرفی کتاب مقدمات بحث های توحیدی
🔶مقدمات بحث های توحیدی که به کوشش مدرسه علمیه آیة الله خوئی رحمة الله علیه تهیه شده تقریرات درس استاد هاشمی نسب می باشد که در حقیقت مقدمه و مدخل برای ورود در مباحث توحیدی است.
👈 امید است خواننده با مطالعه کتاب با روش فقهای اصولیین در مباحث اعتقادی آشنا شود.
☑️ این اثر تا کنون به چاپ نرسیده است.
📚دریافت فایل pdf کتاب مقدمات بحث های توحیدی 👇👇👇
مقدمات بحثهای توحیدی.pdf
1.61M
#آثار_استاد_هاشمی_نسب
📚 مقدمات بحث های توحیدی
✍️ حجة الاسلام و المسلمین استاد سيد محمود هاشمی نسب
------------
@ostadhasheminasab
#آثار_استاد_هاشمی_نسب
📗معرفی کتاب التوحید علی ضوء الثقلین
🔶 در این کتاب یک دوره مباحث توحیدی با رویکرد قرآنی و حدیثی در ضمن چهار فصل بیان شده است.
🔷 فصل اول : طریق معرفة الله از نظر آیات و روایات مورد بحث قرار گرفته و معنای فطرت و تفسیر صحیح آن با توجه به محکمات باب بیان شده است.
🔷 فصل دوم : با التفات به ملاک مباحث توحیدی در نزد اهل بیت علیهم السلام که همان نفی التعطیل و نفی التشبیه است، ادله نفی التعطیل تبیین شده یعنی ادله عقلی که در آیات و روایات برای اثبات صانع اقامه شده توضیح داده شده است.
🔷 فصل سوم : به ادله عقلی و نقلی نفی تشبیه خالق تعالی به مخلوق و ثمرات آن اختصاص یافته است.
🔷 فصل چهارم : اسماء و صفات الهی با توجه به قاعده نفی التشبیه مورد بحث قرار گرفته است.
☑️ این اثر تا کنون به چاپ نرسیده است.
---------------------
@ostadhasheminasab
#نقد_فلاسفه
#تعارض_فلسفه_و_عرفان_در_مبانی_و_نتائج
♠️ تعریف فلسفه و پیدایش آن
🔷 استاد مطهری: «کلمه «فلسفه» يك لغت معرب است؛ یعنی لغتی است غیر عربی که تحت قاعده زبان عربی درآمده و وزن عربی به آن داده شده است. ریشه این لغت یونانی است. «سوفیا» در لغت یونانی به معنی دانش است و «سوفیست» به معنی دانشور است.
در یونان گروهی به همین اسم خوانده شده اند و معروفند. آنها عقاید و آراء خاصّی داشتند. گروهی دیگر که عقایدی برضدّ عقاید این عدّه داشتند برای این که فروتنی کرده باشند، خود را «سوفیست» و «دانشور» نخوانده بلکه خود را «فیلاسوفیا» یعنی «دوستدار دانش» خواندند.
سقراط و افلاطون و ارسطو از این دسته اند.
دسته اوّل منکر حقیقت واحيانا منکر واقعیت بودند؛
ولی دسته دوّم معترف به واقعیت وامکان شناخت آن، چنانکه هست، بودند.
از آن به بعد «فیلاسوفی» گری نقطه مقابل «سوفیست» گری شناخته شد.
در زبان عربی «فیلاسوفی گری را «فلسفه» و «سوفیست» گری را «سفسطه»
خواندند. » [۱]
🔷 در تعریف فلسفه گفته شده است:
«صَيرورَةُ الانسانِ عَالِماً عَقْلِيّاً مُضاهِياً لِلْعَالِمِ الْعَيْنِيِّ »
یعنی فیلسوفی عبارت است از اینکه انسان جهانی بشود عقلی شبیه جهان عینی. » [٢]
🔷 ابن سینا میگوید:
إنّ الغرض في الفلسفة أن يوقف على حقائق الأشياء كلّها على قدر ما يمكن الإنسان أن يقف عليه. » [٣]
«هدف در فلسفه این است که اطلاع بر حقائق همه اشیاء به مقداری که برای انسان ممکن است حاصل شود. »
🔷 استاد مصباح یزدی: «بنابر اینکه فلسفه... موضوع آن را « موجود مطلق» (نه مطلق موجود) بدانیم میتوانیم آنرا به این صورت تعریف کنیم: علمی را که از احوال موجود مطلق، بحث میکند؛ یا علمی که از احوال کلّی وجود گفتگو میکند؛ یا مجموعه قضایا و مسائلی که پیرامون موجود بما هو موجود، مطرح میشود. » [۴]
--------------------------
📚 منابع :
[١] مجموعه آثار ج۵ ص ۴۷۵
[٢] مجموعه آثار ج۲۳ ص ۳۰
[٣] الشفاء (المنطق)، المدخل، ص: ۱۲
[۴] آموزش فلسفه ج ۱ ص۹۰-۹۱
📚 تعارض و نقد در آراء فلسفی و عرفانی
---------------------
@ostadhasheminasab
#نقد_فلاسفه
#تعارض_فلسفه_و_عرفان_در_مبانی_و_نتائج
♠️علت ورود فلسفه به جامعه اسلامی
💠 استاد مصباح یزدی: «دستگاههای ستمگر بنی امیه و بنی عباس که به ناحق، مسند حکومت اسلامی را اشغال کرده بودند به شدت، احساس نیاز به پایگاهی مردمی در میان مسلمانان میکردند، و در حالی که اهل بیت پیامبر صلوات الله عليهم اجمعین یعنی همان اوليای به حق مردم، معدن علم و
خزانه دار وحی الهی بودند، دستگاههای حاکم برای جلب افراد، وسیله ای جز تهدید و تطمیع در اختیار نداشتند.
از این رو کوشیدند تا با تشویق دانشمندان و جمع آوری صاحب نظران، به دستگاه خویش رونقی بخشند و با استفاده از علوم یونانیان و رومیان و ایرانیان در برابر پیشوایان اهل بیت (علیهم السّلام) استان دکّانی بگشایند.
بدین ترتیب، افکار مختلف فلسفی و انواع دانشها و فنون با انگیزههای گوناگون و به وسیله ی دوست و دشمن، وارد محیط اسلامی گردید» [۱]
💠 علامه مجلسی (رحمه الله):
«هذه الجناية على الدين و تشهیر کتب الفلاسفة بين المسلمين من بِدَع خلفاء الجور المعاندين الأئمة الدين ليصرفوا الناس عنهم و عن الشرع المبين و يدل على ذلك ما ذكره الصفدي في شرح لامية العجم أن المأمون لما هادن بعض ملوك النصارى أظنه صاحب جزيرة قبرس طلب منهم خزانة كتب اليونان و كانت عندهم مجموعة في بيت لا يظهر عليه أحد فجمع الملك خواصه من ذوى الرأي و استشارهم في ذلك فكلهم أشار بعدم تجهيزها إليه إلّا مطران واحد فإنّه قال جهزها إليهم ما دخلت هذه العلوم على دولة شرعية إلّا أفسدتها و أوقعت الاختلاف بين علمائها وقال في موضع آخرأن المأمون لم يبتكر النقل والتعريب أي لكتب الفلاسفة بل نقل قبله كثير فإن يحيى بن خالد بن برمك عزب من كتب الفرس كثيرا مثل كليلة ودمنة و عرّب لأجله كتاب المجسطی من کتب اليونان والمشهور أن أوّل من عرب كتب اليونان خالد بن يزيد بن معاوية» [۲]
👈این جنایت بردین و شهرت دادن کتابهای فلاسفه بین مسلمانان از بدعتهای خلفاء جور میباشد آنان که دشمنان ائمه دین بوده اند و هدف آنان نیز دور نمودن مردم از ائمه علیهم السلام و از شرع مبین بوده است دلیل این مطلب گزارشی است که صفدی در شرح لاميه عجم نقل کرده که چون مامون با بعضی از پادشاهان مسیحی که به گمانم صاحب جزیره قبرس بود صلح نمود از آنان درخواست کرد که کتابهای خزانه یونان را برای وی بفرستد، آن کتابها در اتاقی بود که احدی بر آن دسترسی نداشت پادشاه مشاوران خود را جمع نمود و از ایشان مشورت خواست همگی جواب منفی دادند مگر یک نفر که او گفت برایشان بفرست چون این علوم در دولت دینی وارد نشده مگر آن را فاسد کرده و سبب اختلاف بين علماء آنان شده و در جای دیگر میگوید مامون در مساله تعريب كتب فلسفی مبتکر نبوده بلکه قبل از او افراد زیادی این کار را کردند یحیی بن خالد برمکی بسیاری از کتب فارسی را به عربی ترجمه کرد مثل کتاب کلیله و دمنه و برای او کتاب مجسطی از کتابهای یونان تعريب شد مشهور این است که اولین کسی که کتابهای یونانی را تعریب کرد خالد بن يزيد بن معاویه است. »
💠 استاد حسن زاده: «هارون الرشید و پسرش مأمون را در طلب علوم فلسفیه و طبيه رغبتی تمام بود، و مأمون را بیشتر، چنان که از اطراف و اکناف عالم حکم به جمع آوری علماء واصحاب معارف را میکرد و آنها را بسیار گرامی میداشت و کمال جدّ و جهد را در ترجمه کتب فلاسفه یونانی بزبان عربی داشت. و مترجمینی که بر آنها اعتماد بسیار مینمود چهار نفر بودند: حنين بن اسحاق عبادی، و یعقوب بن اسحاق کندی، و ثابت بن قره حرانی، و علم بن فرجان طبری. و مؤلفات فيثاغورس و افلاطون و ارسطاطالیس و بقراط و جالینوس را از زبان یونانی به زبان عربی ترجمه نمودند. و همچنین عبد الرحمن اموی ملقب به ناصر در اندلس نیز در ترجمه این علوم به نهایت راغب بود. » [٣]
---------------------------------
📚 منابع :
[۱]: آموزش فلسفه ج ١ ص۲۹
[۲]: بحار ج ۵۷ ص۱۹۷
[٣]: هزار و يك كلمه ج ۱ ص ۴۸۶
📚 تعارض و نقد در آراء فلسفی و عرفانی
------------------------
@ostadhasheminasab
💠 علاقمندان می توانند برخی آثار حجة الاسلام و المسلمین استاد سيد محمود هاشمی نسب را از طریق نرم افزار کتابخوان قائمیه دانلود و مطالعه نمایند
آثار موجود در این نرم افزار :
📚نقدی بر تصوف
📚عاشورا روز حزن یا سرور؟
📚بحوث هامة في المناهج التوحیدیة
📚تأملی در نظریه اصالت وجود و وحدت وجود
📚تعارض و نقد در آراء فلسفی و عرفانی
📚سیری در آثار علامه طهرانی
کتاب های الإمامة علی ضوء الثقلین، محک در میزان و مقدمات بحث های توحیدی هنوز در این نرم افزار قرار داده نشده است.
------------
@ostadhasheminasab
#نقد_صوفیه
🛑صوفی کیست ؟!
🔷 متکلم خبیر مرحوم آیة الله شیخ محمد جواد خراسانی رحمة الله عليه می نویسد :
👈تصوف» را اصولی است که هر کس ملتزم به آنها شد«صوفی» است
👈خواه شیعی و خواه سنی خواه مسلم و خواه ترسا خواه خود را صوفی بنامد یا ننامد
👈مدار «تصوف بر آن اصول است که بر نام که خود را صوفی بنامد یا عارف بنامد یا عاشق يا أهل الله وأولياء الله بنامند.
👈چه شیوه متأخرین از متصوفه از چندی قبل بر این شده که نام تصوف را از خود بردارند تا موجب گریزانی خلق نشود به نام عرفاء و عشاق و اهل دل و اهل طریقت و اهل حقیقت و أهل الله وأولياء الله و امثال ذلك خود را میخوانند.
--------------------
@ostadhasheminasab
نقدی بر تصوف حوزوی.pdf
2.59M
#آثار_استاد_هاشمی_نسب
📚 نقدی بر تصوف
✍️ حجة الاسلام و المسلمین استاد سيد محمود هاشمی نسب
👈 معرفی کتاب
-------------------
@ostadhasheminasab
#نقد_صوفیه
🔴 آشنایی با تصوّف (۱)
⏮️ بخش بعدی
🔷 تصوّف چیست؟
🔶 واژه «تصوّف» بنابر اظهر احتمالات، از واژه «صوف» گرفته شده است و از لغات ساخته شده به معنی «پشمینهپوشی» به عنوان نمادی از زندگی سخت و دوری از تنپروری و لذّتپرستی میباشد؛ یکی از مؤلفان «تاریخ تصوّف در اسلام» پس از نقل اقوال و عقاید مسلمانان و بعضی از مستشرقین دربارۀ اصل و اشتقاق کلمه «صوفی» و «متصوّف»، نتیجه گرفته است که نزدیکترین قولها به عقل و منطق و موازین لغت، این است که «صوفی» کلمهای است عربی و مشتق از لغت «صوف» یعنی پشم؛ وجه تسمیۀ زهّاد و مرتاضین قرون اول اسلام به «صوفی» آن است که لباس پشمینۀ خشنی میپوشیدند و نیز لغت «تصوّف» مصدر باب تفعّل و به معنای پشمینه پوشیدن است، همان طور که «تقمّص» به معنی پیراهن پوشیدن است. [۱]
🔶 درباره معنی «تصوّف» و اینکه به چه کسی «صوفی» میگویند، باید اعتراف کرد که یک تعریف جامع که طریقه و روش صوفیه را در برگرفته و مورد قبول همگان باشد، یافت نمیگردد؛ گویند: «ابومنصور عبدالقادر» (متوفی ۴۲۹ ق) در بغداد بر حسب حروف ابجد و با توجه به تألیفات بزرگان صوفیه، در حدود یک هزار تعریف درباره تصوّف و صوفیه و نظریات آنان جمعآوری کرده است. [۲] البته مشایخ صوفیه صدها تعریف برای تصوّف و معنی «صوفی» ذکر کردهاند و از هر کدام از اقطاب و رؤسای این فرقه، چند تعریف درباره تصوّف نقل شده است. [۳]
از این مطلب آشکار میگردد که تا چه اندازه تباین و اختلاف در فروع نظریۀ تصوّف وجود دارد و به قول «ابوسعید بن اعرابی صوفی» (م۳۴۰ق) صوفیه قائل به جمع بودند؛ اما صورت این جمع نزد هر دسته از آنان بر خلاف آن چه بوده که در نزد دیگری است و با این ترتیب در اسماء، متّفق و در معانی، مختلف هستند! [۴]
🔶 با وجود همۀ این تعریفات، تا به حال نتوانستهاند یک تعریف جامع برای «تصوّف» بیان کنند و خودِ این همه اختلاف و مغایرت که در تعاریف آنان وجود دارد، کاشف از این است که هر کدام مفهوم جداگانهای برای تصوّف و صوفی قائل بودهاند؛ [۵]
و لذا باید گفت: تصوّف یک مذهب خاص و منظم و محدود نیست، بلکه یک طریقۀ التقاطی است که از به هم آمیختن عقاید و افکار گوناگون به وجود آمده است؛ به همین جهت، حدّ و حصاری ندارد و در طی قرون و اعصار، با مقتضیّات و شرایط و افکار هر دوره تغییر شکل داده است؛ برخلافِ «تشیّع» که هیچگاه از مسیر اصول اساسی خود بیرون نرفته است و همواره یک مذهب خاص و منظم با حدود و ثغور مشخصی بوده است. یکی از محققین صوفی پژوه به نام مرحوم داود الهامی در رابطه با تعریف تصوّف میگوید: تصوّف، مسلک و روش لغزنده و متغیّری است که نقطۀ شروع آن، #زهد و پارسایی و نقطه پایان آن، عقیدۀ #وحدت_وجود است! و در بین این دو نقطۀ شروع و پایان، تنوّع و اقسام عقاید گوناگون و مسالک مخصوص فکری و تمایلات رنگارنگ پیدا شده است. [۶]
--------------------------------
📚 منابع:
[۱] تاریخ تصوّف در اسلام (قاسمغنی)، ص۴۵
[۲] نفحات الانس (جامی)، مقدمه مصحح، ص۱۵
[۳] عبارت سهروردی چنین است: «و اقوال المشایخ فی ماهیة التصوّف تزید علی الف قول» (سخنان مشایخ صوفیه در تعریف تصوّف، بیش از هزار قول است!)
[۴] مقدمه نفحات الانس، ص۱۶
[۵] در دیار صوفیان (علیدشتی)، ص۹
[۶] تاریخ تصوّف (عمیدزنجانی)، ص۱۵۹
---------------
@ostadhasheminasab
#نقد_فلاسفه
#تعارض_فلسفه_و_عرفان_در_مبانی_و_نتائج
❎ گفتار متعارض در باره فلاسفه يونان
⏭️ بخش قبلی ⏮️ بخش بعدی
🔷 استاد حسن زاده آملی: «یکی از حکمای بزرگ پیشین انباذقلس است. وی اول حکمای خمسه معروف به اساطین حکمت است.... انباذقلس در زمان داود نبی (علیه السّلام) بود، و حکمت را از لقمان (علیه السّلام) اخذ نمود. » [١]
✍️ ولی نظریات شخص مذکور شباهتی به انبیاء و شاگردان آنان ندارد.
🔷استاد مطهری در باره او میگوید: «انباذقلس به طور دیگری تكوّن عالم را بلاغایت توجيه میکرده است. به عقیده وی عناصر اولیه بسيطه عالم، آب و هوا و خاك و آتش است و همه مركّبات، از ترکیبات مختلف این چهار عنصر که چهار طبع مختلف دارند تشکیل یافته اند و این ترکیبات گوناگون همه از روی اتفاق یعنی بدون هدف گیری صورت گرفته و هر مرکبی که به حسب اتفاق دارای ساختمانی محکم بوده، باقی مانده. » [٢]
🔷 استاد جوادی آملی: «گفته منسوب به اَنباذُقُلُس حکیم است که جهان را به
بخت و اتفاق استناد داده است، به این معنا که ذرات عالم بر اساس حرکتهای کور و بی غایت خود، اجزاء و ارکان عالم را به وجود آورده اند. » [٣]
🔷 استاد جوادی آملی میگوید: «افلاطون و ارسطو هم از پرورش یافتگان مکتب انبیای الهی بودند. اگرچه آنها از نبوغ بهره داشتند، اما اگر در آن مکتب پرورش نمی یافتند، بدین پایه از علم و معرفت نمی رسیدند. » [۴]
✍️ ولی پرورش آنان در مکتب انبیاء جای تأمل دارد زیرا خدای ارسطو شباهتی به خدای ادیان الهی ندارد.
👈چنانکه استاد مطهری میگوید: «فرضا خدای فلاسفه، مثلا « محرّك اول» ارسطو، که تنها با نیروی عقل و اندیشه بشر سرو کار دارد و با دل و احساسات و عواطف او کاری ندارد» [۵]
👈و نیز میگوید: «برهان ارسطو از راه «محرك اول» هم ناقص است. محرك اول یعنی موجود ثابت غیرطبیعی، یعنی وجودی که خاصیت طبیعت در آن نباشد، تغیر و تحول در آن نباشد. خوب نباشد، تازه میشود يك موجود غیرطبیعی و تازه به قول خود ارسطو میشود يك عقل (او اسم هر موجود غیرطبیعی را عقل مجرّد میگذارد). (ممکن است کسی بگوید آن عقل معلول عقل دیگری است و او هم معلول عقل دیگری است و... الى غيرالنهایه. پس ما در استدلالات خودمان این اشتباه را نکنیم» [۶]
✍️همان طور که در گزارشی آمده است که ابن عربی، ارسطو را به عنوان جاهل و نادان توصیف نموده است.
🔷 در کتاب کشف الغايات في شرح ما اكتنفت عليه التّجلیات آمده است:
«شرح تجلّى العلّة رأيت الحلّاج في هذا التّجلى (القاضي بتحقیق کونه تعالى! هل هوعلّة تستلزم وجود العالم في الازل و قدمه اولیس بعلّة؟ ) فقلت له: يا حلّاج، هل تصحّ عندك علّية؟ واشرت (اشارة تفهمه انّي لم اقل بها) فتبسّم! (تبسّما يفهمني انّه لم يقل بها) و قال لى: تريد بقول القائل یا علّة العلل و یا قديما لم يزل قلت له: نعم. قال هذه قوله جاهل «یعنی من اسّس قاعدة الفلسفة» [٧]
«حلاج را در این تجلّی دیدم (که این تجلّی دلیل است بر اینکه آیا خداوند علت است که لازمه آن وجود عالم در ازل باشد و از قدیم یا علت نیست) به او گفتم: ای حلاج آیا در نزد تو علّیت ثابت است و اشاره کردم که من قبول ندارم، تبسمی کرد تبسمی که به من فهماند من این مطلب را معتقد نبودم و به من گفت منظورت گفتار کسانی است که به خدا میگویند ای علّة العلل وای قدیمی که لم يزل و همیشه بوده؟ گفتم آری. گفت این قول شخص نادان است یعنی کسی که قاعده و قانون فلسفه را تاسیس کرد. »
👈 ابن سودکین میگوید: شيخ من گفت: مقصود از این جاهل و نادان ارسطو است. [٨]
--------------------------------
📚منابع :
[١]: دروس معرفت نفس ص۶۲۱
[٢]: مجموعه آثارج۶ ص ۷۰۴
[٣]: رحیق مختوم جا بخش سوم ص۱۵۲
[۴]: فلسفه حقوق بشر ص ۱۴۶
[۵]: مجموعه آثار ج۱ ص۷۲
[۶]: مجموعه آثارج ۴ ص ۱۸۱
[٧]: محيي الدين ابن عربی چهره برجسته عرفان اسلامی ؛ متن؛ ص۱۴۲، شرح التجليات الالهيه ص ۱۵۲
[٨]: همان
📚 تعارض و نقد در آراء فلسفی و عرفانی
----------------------
@ostadhasheminasab
🔴 آشنایی با تصوّف (۲)
⏭ بخش قبلی ⏮ بخش بعدی
🔶 «تصوّف» به عنوان یکی از انحرافات جدّی در امّت اسلام، دوران پر فراز و نشیبی را طی نموده است؛ اهلبیت علیهمالسلام از همان ابتدای تشکیل این جریان، به مخالفت با آن پرداختند؛ این انحراف، از بین اهل تسنّن آغاز گردید و تقریباً تا دوران صفویه در بین شیعیان جایگاهی نداشت؛ اکثر قریب به اتفاق بزرگان صوفیه از اهل تسنّن و مخالفین بودند؛ این جریان انحرافی، با زهد وَرزیهای دروغین حسن بصری و سفیان ثوری در عصر بنیامیّه آغاز گردید تا اینکه در دوران امام صادق علیهالسلام رسماً به عنوان یک مسلک و مذهب توسط ابوهاشم کوفی اعلام موجودیت کرد.
🔷 مفهوم شناسی تصوّف
برای کلمه «صوفی» هزار و یک معنا در نظر گرفتهاند که در اینجا به بیان سه قول مشهور میپردازیم.
🔹 قول اوّل: قول ابوریحان بیرونی و تابعین اوست؛ آنها قائلند کلمه صوفی از Soph که کلمه یونانی است، گرفته شده و به معنای حکمت و دانش است! (کلمه «فیلسوف» هم از Fila به معنای علاقمند و Sophia به معنای دانش اخذ شده است؛ پس فیلسوف یعنی علاقمند به دانش.) این نظر که صوفی به معنای حکمت و دانش باشد مردود است؛ به جهت اینکه علمای علم حروف، سین یونانی (سیکما) را همه جا (از جمله کلمه فیلسوف) به عنوان سین ترجمه کردهاند و علی القاعده باید «سوفی» ترجمه میشد نه صوفی! [۱]
🔹 قول دوّم: قول متصوّفه است که گفتهاند کلمه «صوفی» مشتق از صُفّه است؛ این عده نیز سعی دارند آن را به اصحاب صُفّه که یاران پیامبر بودند و به جهت فقر و نداری روی سکوی مسجد زندگی میکردند، برسانند؛ این قول نیز مردود است! چرا که این جریان، یک واقعیت تلخ اقتصادی است که #رسول_خدا صلّیاللهعلیهوآله آنها را یک به یک بیرون آورد و متحوّل کرد؛ در عین حال، صوفیه برای اثبات این نظر هیچ سندی ارائه ندادهاند؛ در ضمن اگر از صُفّه مشتق شده بود، باید «صُفّی» میشد نه صوفی!
🔹 قول سوّم: این قول از اهمیت ویژهای برخوردار است، زیرا روایات ائمّه علیهمالسلام مؤیّد آن میباشد؛ بر اساس این نظریه، واژه «صوفی» از «صوف» به معنای پشم گرفته شده است؛ چون صوفیانِ اوّلیه، لباسهای پشمینه میپوشیدند؛ دکتر اسدالله خاوری از پیروان فرقه صوفیه ذهبیّه نیز در کتاب خود این نظریه را تأیید میکند؛ دکتر عبدالحسین زرینکوب از مدافعان تصوّف مینویسد: «در میان ریشهشناسیهایی که برای کلمه صوفی پیشنهاد شده است، محتملترینشان بیشک آن است که صوفی را از صوف به معنای پشم، مشتق میداند؛ صوفیان به عنوان نشانهای از فقر دینی خود، جامههای پشمی خشنی به تن میکردند!» [۲]
--------------------------
📚 منابع:
[۱] تحقیق ماللهند (ابوریحانبیرونی)، ص۱۶
[۲] تصوّف ایرانی در منظر تاریخی آن (عبدالحسینزرینکوب)، ص۳۸
---------------------
@ostadhasheminasab
@Hedayatgary
🌺 ولادت حضرت زينب سلام الله علیها
🔶 ولادت با سعادت حضرت زينب سلام اللَّه عليها در مدينه طيبه در سال پنجم يا ششم هجرى در روز ۵ جمادی الاولی واقع شده است.
📚 عقيله بنى هاشم عليها السّلام: ص ۵
📚زينب الكبرى عليها السّلام: ص ۱۷.
📚 منتخب التواريخ: ص ۹۵۹۴
📚 رياحين الشريعة: ج ۳، ص ۳۳)
👈 اقوال ديگر در ولادت آن حضرت
عبارت است از :
١- ۵ جمادى الاولى سال ۶ ه’
٢- اوايل شعبان سال ۶ ه’
٣- ماه رمضان سال ۶ ه’
۴-دهه آخر ربيع الثانى در سال ۵ يا ۶ يا ۷ ه’
📚 رياحين الشريعة: ج ۳، ص ۳۳
🔶 پدر بزرگوار آن حضرت امير المؤمنين عليه السّلام، و مادر گرامى اش حضرت صديقه طاهره سلام اللَّه عليها است. همسر آن حضرت جناب عبداللَّه بن جعفر ابى طالب عليه السّلام، و فرزندان آن حضرت، على، عون، عباس، محمّد و امّ كلثوم هستند كه عون و محمّد در كربلا شهيد شدند.
🔶 كنيه آن مخدرهام كلثوم، امّ عبداللَّه و امّ الحسن است، ولى كنيه هاى خاص حضرت امّ المصائب، امّ الرزايا و امّ النوائب است.
🔶القاب آن مخدره بسيار است، و از آن جمله: عقيله بنى هاشم، عقيلة الطالبين، صديقه صغرى
(اشاره به مادرش كه صديقه كبرى است و پدرش كه صديق اكبر است)
عصمت صغرى، ولية اللَّه، الراضية بالقدر و القضاء، صابرة البلوى من غير جزع و لا شكوى، امينة اللَّه، عالمة غير معلمة، فهمة غير مفّهمةمحبوبة المصطفى صلّى اللَّه عليه و آله، ثانية الزهراء سلام اللَّه عليها، الشريفة.
📚 رياحين الشريعة: ج ۳، ص ۴۸
🔶از نسل على فرزند حضرت زينب سلام اللَّه عليها كه معروف به زينبى است فرزندان زيادى به دنيا آمده اند، كه سيوطى رسابه زينبيه را در باره آنها تأليف كرده است.
📚منتخب التواريخ: ص ۱۱۳
📚تاريخ الخميس: ج ۲، ص ۳۱۷.
📚تذكرة الخواص: ص ۴
-------------------
@ostadhasheminasab
❇️ ماجراى ولادت حضرت زینب کبری سلام الله علیها
🔶 هنگام ولادت آن حضرت، پيامبر صلّى اللَّه عليه و آله در سفر بودند. امير المؤمنين عليه السّلام براى نامگذارى اين مولود فرمودند: «بر پيامبر صلّى اللَّه عليه و آله سبقت نمى گيرم». تا آنكه حضرت آمدند و منتظر وحى شدند. جبرئيل نازل شد و عرض كرد: خداوند سلام مى رساند و مى فرمايد: «اين دختر را زينب نام بگذار، چه اينكه اين نام را در لوح محفوظ نوشته ايم».
پيامبر صلّى اللَّه عليه و آله حضرت زينب سلام اللَّه عليها را طلب كرده بوسيدند و فرمودند: «وصيت مى كنم به حاضرين و غائبين كه اين دختر را به خاطر من پاس بداريد، كه همانا وى به خريجه كبرى سلام اللَّه عليها مانند است». سكينه و وقار آن حضرت را به خديجه كبرى سلام اللَّه عليها و عصمت و حيايش را به فاطمه زهرا سلام اللَّه عليها و فصاحت و بلاغتش را به على مرتضى عليه السّلام و
حلم و بردباريش را به حسن مجتبى عليه السّلام و شجاعت و قوّت قلبش را به حضرت سيّد الشّهداء عليه السّلام همانند نموده اند.
🔷 ابن حجر در اصابة و ابن اثير در اسد الغابه در حالات آن حضرت نوشته اند: در مجلس يزيد لعنت اللَّه عليه حضرت زينب سلام اللَّه عليها كلماتى فرمودند كه دلالت بر قوّت قلب آن حضرت دارد. آن حضرت در كرم و بصيرت و حلم مشهور خاندان بنى هاشم و عرب بوده، و بين جمال و جلال، سيرت و صورت و اخلاق و فضيلت جمع كرد. شبها در عبادت بود و روزها روزه و او به اهل تقوى معروف بود.
📚مجلة الاسلام: شماره ۲۷، محمّد غالب شافعى
--------------------
@ostadhasheminasab
🔴 آشنایی با تصوّف (۳)
⏭ بخش قبلی ⏮ بخش بعدی
🔷 چگونگی پیدایش تصوّف
معمولاً بسیاری از صوفیان و مدافعان آنها سعی میکنند زمینه پیدایش تصوّف را «زُهد اسلامی و نیاز امّت!» معرفی کنند؛ در همین زمینه، به دو نظر از مدافعان تصوّف اشاره میشود:
🔹اوّل: قول جلالالدین همایی: «عامل پیدایش تصوّف، همان زهد و پرهیزگاری است!» [۱]
🔹دوم: قول کاظم یوسفپور: «در جهان اسلام، خاستگاه اصلی تصوّف را باید در اعتراض گروهی از مؤمنان دلسوخته جستجو کرد که پس از دوران طلایی اسلام، شاهد گرایش مسلمین به مادّیگری و دنیاطلبی بودند!» [۲]
طبق این دو نظر، خاستگاه اصلی تصوّف اعتراض گروهی مؤمن دلسوخته در برابر گرایش به مادّیگری مسلمانان بوده است!
❓طرح سؤال
🔹اول: اگر بروز این تفکّر به سبب اعتراض مؤمنان دلسوخته بود، چرا اهلبیت علیهمالسلام که زاهدترین افراد بودند، آن را همراهی نکردند؟! و چرا سردمداران این جریان انحرافی را نیز طرد و تکفیر نمودند؟!
🔹دوم: این مؤمنان دلسوخته چه کسانی بودند؟ حسن بصری، سفیان ثوری یا ابوهاشم کوفی؟! بدیهی است که اینان در زمان حیات ظاهری اهلبیت علیهمالسلام زندگی میکردند و روایات رسیده گواه آنست که ائمّه معصومین به شدّت با اینان مخالف بودند!
حسن بصری که حرفهای بنی امیه را «اسلامیزه» میکرد، کارش به جایی رسید که فقیه دربار حجّاج ثقفی خونخوار شد! او امیرالمؤمنین و امام مجتبی علیهماالسلام را میشناخت و آن بزرگواران نیز حسن بصری را خوب میشناختند؛ حال اگر دلسوختگی کسانی چون حسن بصری باعث پدید آمدن تصوّف شد، آیا میتوان پذیرفت که او مَشرب حَقّهای درست کرده باشد که امیرالمؤمنین علیهالسلام آن را تأیید نکنند؟! اگر قرار بود از این جریان، زهد اسلامی شکل گیرد، پس چرا در تشکیلات او از افرادی چون کمیل و عمّار و مقداد خبری نیست؟! همچنین تاریخ شهادت میدهد که امثال ابوهاشم کوفی از سرمایهداران زمان خود بودند و رابطهای با زهد و دنیاگریزی نداشتند!
🔷 قول صحیح در زمینۀ پیدایش تصوّف
جریان تصوّف را میتوان «سقیفه بنیساعدۀ دوم» نامید؛ چرا که منافقین و یهود پس از شهادت رسول خدا صلّیاللهعلیهوآله با تشکیل سقیفه بنیساعده توانستند خلافت و حکومت ظاهری را از ائمّه معصومین علیهمالسلام بگیرند، ولی در مقابلِ معنویّت امام علیهالسلام ماندند و نتوانستند کاری کنند؛ از این رو بهترین کار، ساخت جریانها و شخصیتهایی بود که بتوان آنها را جایگزین امام علیهالسلام کرد و ولایتی را تعریف کرد که در عین تبعیّت مردم از آن، دست خلفای غاصب را در حکومت ظالمانهشان باز گذارد!
🔷 اوّلین صوفی
عثمان بن شریک کوفی مشهور به «ابوهاشم کوفی» است که بعدها ابوهاشم صوفی هم لقب گرفت؛ وی در قرن دوم میزیست و معاصر امام صادق علیهالسلام بود؛ از آن حضرت روایت شده است که درباره او فرمودند: «اِنّهُ کانَ فاسدُ العقیدةِ جداً وهُوَ الذّی اِبتَدَعَ مَذهَباً یُقالُ لَهُ التَصَوّف وَاجَعَلَهُ مَفَرّاً لِعَقیدتِهِ الخَبِیثَۀِ.» [۳]
«همانا او (ابوهاشم کوفی) کسی است که جدّاً عقیدۀ فاسدی دارد و اوست که از روی بدعت، مذهبی را بنا نهاد که تصوّف نامیده شد و آن را محل فراری برای عقاید خبیثۀ خود قرار داد!»
کیوان قزوینی که ۳۲ سال نزد مؤسس فرقه صوفیه گنابادیه (ملاسلطان محمد گنابادی) خدمت کرد تا اینکه به منصور علیشاه ملقّب شد و بعدها هم از تصوّف توبه کرد، میگوید: «اوّلین کسی که زیر بار این ننگ و بدعت رفت، ابوهاشم کوفی بود که رنجها به خود داد تا اَرّادۀ صوفیه به راه افتاد!» [۴]
----------------------------
📚 منابع:
[۱] تصوّف در اسلام (همایی)، ص۶۰
[۲] نقد صوفی (یوسفپور)، ص۲۸
[۳] سفینة البحار (محدثقمی)، ج۵، ص۱۹۸
[۴] استوارنامه (کیوانقزوینی)، ص۲۲
--------------------
@ostadhasheminasab
@Hedayatgary
#نقد_فلاسفه
#تعارض_فلسفه_و_عرفان_در_مبانی_و_نتائج
✴️ گفتار متعارض درباره نبوت فلاسفه یونان
⏭️ بخش قبلی ⏮️ بخش بعدی
🔷 استاد حسن زاده آملی: «آغاثاذيمون آنجناب را حضرت شیث بن آدم (علیهما السّلام) میدانند. انباذقلس بن ماتن... هرمس آنجناب را حضرت ادریس نبی (علیه السّلام) میدانند» [۱]
🔷استاد جوادی آملی میگوید: «گروهی از عارفان و حکیمان به استناد برخی از تواریخ، حضرت ادریس (علیه السّلام) را همان «هرمس» پنداشته اند، چنانکه حضرت شیث را همان «آغاثاذیمون» دانستند و عدّه ای شاید براثرهمین پندار، هرمس و آغاثاذيمون و فيثاغورس و مانند آنها را انبیا دانستند،... لیکن در «شرح فصوص» قیصری آن را اشتباه و منشاء این تطبيق را اشتراك لفظی دانسته، میگوید: آغاثاذیمون در زمان اسکندر میزیسته و بین او و حضرت شیث (علیه السّلام) نزديك چهارهزار سال فاصله است. » [۲]
🔷 قیصری میگوید:
لأنه [آغاثاذيمون] كان من جملة شيوخ أفلاطون، و كان في زمان اسکندر، و كما ذكر في التواریخ، و كان أرسطو أستاذاً له تلميذا لأفلاطون. و بينه وبين شیث «علیه السّلام» قريب بأربعة آلاف سنة أو أكثر، إذ كان بعد الطوفان بمدة متطاولة. ويلزم مما قيل أن يكون قبل نوح «علیه السّلام» لأنه ابن ملك بن متوشلخ بن أخنوخ، و هو إدريس بن شیث «علیه السّلام». فهو ظن من شارح الإشراق، كما ظن أن هرمس الحكيم هو إدريس المسمی بهرمس أيضاً، للاشتراك في الاسم » [۳]
✍️ چنانکه مشاهده میشود و از سخن قیصری پیداست، ادّعای نبوت فلاسفه را شیخ اشراق مطرح کرده است بدون آنکه مدرک و مستندی ارائه دهد مثلا در موردی گفته است: «أكثر اشارات الأنبياء و أساطين الحكمة الى هذا. وافلاطون، ومن قبله مثل سقراط، ومن سبقه مثل هرمس واغاثاذيمون وانباذ قلس، كلّهم يرون هذا الرأي. و أكثرهم صرّح بأنه شاهدها في عالم النور. و حکی افلاطون عن نفسه انه خلع الظلمات و شاهدها، و حكماء الفرس والهند قاطبة على هذا. واذا اعتبر رصد شخص أو شخصين في أمور فلكية، فكيف لا يعتبر قول أساطين الحكمة والنبوة على شيء شاهدوه في أرصادهم الروحانية؟ » [۴]
«بیشتر اشارات انبیاء و اسطوانههای حکمت به این مطلب است و افلاطون و قبل او مثل سقراط و سابق براو مثل هرمس واغاثاذيمون وانباذقلس همگی همین نظر را دارند و اکثر آنها تصریح کردند که آن را در عالم نور شهود کردند افلاطون از خودش نقل میکند که ظلمات را خلع کرد و کنار زد و آن را شهود کرد و حکماء فارس و هند همه همین را میگویند و اگر رصد یک یا دو نفر در امور فلکی معتبر باشد چگونه نظراساطین حکمت و نبوت در مورد مساله ای که در رصدهای روحانی خویش شهود کرده اند معتبر نباشد؟ »
🔷 استاد مطهری: «به نظر ما شیخ شهاب الدين سهروردی معروف به «شیخ اشراق» بیش از هرفیلسوف دیگری بیانات گمراه کننده ای از نظر ریشههای تاریخی مسائل ابراز داشته است. مرحوم حاج ملا هادی سبزواری حکیم و عارف بزرگوار قرن سیزدهم نیز به نوبه خود در گمراه ساختن افکار از نظر ریشههای تاریخی سهم به سزایی دارد. » [۵]
👈و نیز میگوید: «شیخ اشراق اینها را که اساس حکمت اشراق است آمده جدّا به افلاطون نسبت داده است، بعد هم چند نفر را که هیچ کس از آنها در دنیا خبری و اثری ندارد به عنوان اینکه اینها فیلسوفانی در ایران قدیم بوده اند اسم برده- کسانی که هیچکس نمی تواند از آنها نام و نشانی به دست آورد و گفته است که اینها دارای همین مسلک و مشرب بوده اند. بعد از شیخ اشراق این حرف در دنیا گفته شده و الّا قبل از او مطرح نبوده است. احتمالا [این مطالب] در کتابهایی که از ساختههای «شعوبیه» بوده [ آمده است. ]» [۶]
-------------------------------
📚 منابع :
[۱]: دو رساله مثل و مثال ۱۲۳ ص ۱۲۱
[۲]: سیره پیامبران در قرآن ج ۶ ص ۲۳۶
[۳]: شرح فصوص (قیصری) ص۴۸۹
[۴]: مصنفات شیخ اشراق ج۲ ص ۱۵۶
[۵]: مجموعه آثار ج۵، ص: ۲۳
[۶]: مجموعه آثار، ج۷، ص: ۵۱۰
📚 تعارض و نقد در آراء فلسفی و عرفانی
-------------------
@ostadhasheminasab
🔴 آشنایی با تصوّف (۴)
⏭ بخش قبلی ⏮ بخش بعدی
🔷 منشأ آداب و رسوم تصوّف
«تصوّف» در حقیقت معجونی از آداب و تفکّرات فرق و ادیان مختلف اعمّ از بودایی، میترایی، زردشتی، مانوی، تائو، بِرَهمایی، مسیحیّت، یهودیّت و اسلام است!
🔹 مسائلی همچون فقر، خرقهپوشی و ریاضتهای طولانی، از آداب هندوهاست! (بودایی) [۱]
🔹 تشرّف را از آیین میترا گرفتند! (آیین میترا همان مهرپرستی ایران باستان است؛ میترا یعنی خورشید.) [۲]
🔹 غسل اسلام صوفیۀ گنابادی، از غسل تعمید مسیحیان اخذ شده است!
🔹 پرسهزنی و گدایی صوفی مبتدی، از آیین برهمایی گرفته شده است! [۳]
🔹 عین قول و عقیدۀ صوفیان دربارۀ ذکر: در آیین زرتشت آمده که مقلّد باید پیکر پیر را بدل گیرد و چنان داند که حاضر و ناظر است و از فکر پیر غایب نگردد! [۴] چنان که ملاعلی گنابادی، فرزند ملاسلطان مشهور به نورعلیشاه ثانی میگوید: «مقلّد ناچار است که در وقت عبادت، مرشد را در نظر آورد!» [۵]
👈صاحب استوارنامه میگوید: «صحّت اعمال و عبادات و معارف، موقوف است به اجازۀ قطب، و الّا باطل است و قبول خدا نیست، هر چند با خلوص نیّت باشد! زیرا معنای خالص بودن نیّت، خلوص لِلقطب است و کسی راهی به خلوص لِلّه ندارد، مگر از راه قطب! ولایت، یعنی بیعت با ولیّ امر که به واسطۀ آن، صورت قطب وارد قلب میشود!» [۶]
🔹 عُشریّه نیز که در بعضی فرقههای صوفیه نظیر نعمت اللّهیهای گنابادی مرسوم میباشد و جایگزین خمس و زکات برای آنهاست، از آیین مسیحیّت و یهود اخذ شده است! [۷]
------------------------------
📚 منابع:
[۱] ماللهند (ابوریحانبیرونی)، ج۱، ص۲۵
[۲] آیین میترا (مارتینورمازرن)، ص۲۷
[۳] ماللهند (ابوریحانبیرونی)، ج۲، ص۴۵۳
[۴] ریاض السیاحة (شیروانی)، ص۱۸۱
[۵] صالحیه (نورعلیشاهگنابادی)، ص۳۳۴
[۶] استوارنامه (کیوانقزوینی)، ص۱۳۲
[۷] انجیل متی، باب۲۳، ش۲۳
--------------------
@ostadhasheminasab
@Hedayatgary
#نقد_صوفیه
#تعارض_فلسفه_و_عرفان_در_مبانی_و_نتائج
🔴 تعریف عرفان اصطلاحی
⏭ بخش قبلی ⏮ بخش بعدی
🔷 استاد مطهری: «عرفان دو قسمت است: عرفان نظری و عرفان عملی. اول عرفان عملی را ذکر میکنیم. عرفان عملی عبارت است از سیر و سلوك انسان، یا بیان سیر و سلوك انسان الى الله، و به عبارت دیگر بیان حالات و مقامات انسان در سیر به سوی حق، از اولین منزلی که عرفا آن را «منزل يقظه» نام مینهند، یعنی منزل بیداری، تا آخرین منزل که منزل وصول به حق است و آنها آن را تعبیر به «توحید» میکنند؛ یعنی از نظر عارف توحید حقیقی جز با وصول به حق حاصل نمی شود؛ عارف توحیدهای قبل از این مرحله را توحید واقعی نمی داند.... عرفان نظری یعنی جهان بینی عرفانی، بینش عرفانی، یعنی آن نظری که عارف و عرفان درباره جهان وهستی دارد که به طور مسلّم با نظر هر فیلسوفی مختلف و متباین است، تا چه رسد به غیر فیلسوف؛ یعنی طبقه عرفا يك جهان بینی خاصی دارند که با سایر جهان بینیها متفاوت است. این بخش از عرفان، نظر است درباره خدا، هستی، اسماء و صفات حق، و درباره انسان. از جنبه نظرى اظهارنظر کردن، در واقع این است که خدا در نظر عارف چگونه توصیف و شناخته میشود و انسان در نظر عارف چگونه است، عارف در انسان چه میبیند و انسان را چه تشخیص میدهد. پایه گذار بینش عرفانی- که بعضی از آن به «عرفان فلسفی» تعبیر میکنند- یعنی آن که عرفان را به صورت يك فلسفه ويك بيان ويك بينش درباره هستی و وجود درآورد، البته به طور متفرقه در کلمات عرفا کم و بیش از صدر اسلام پیدا میشود، ولی آن کسی که عرفان را به صورت يك علم درآورد و به اصطلاح متفلسف کرد و به صورت يك مكتب درآورد و در مقابل فلاسفه عرضه داشت و فلاسفه را در واقع تحقیر و كوچك کرد و روی فلسفه اثر گذاشت و فلاسفه ای که بعد از او آمدند چاره ای نداشتند جز اینکه به نظرهای او با اعتنا باشند، بدون شك «محيي الدين عربی» است. پدر عرفان نظری اسلامی. » [۱]
🔷 استاد مطهری: «عارف به عقل و فهم کاری ندارد. عارف میخواهد به کُنه و حقیقت هستی که خداست برسد و متصل گردد و آن را شهود نماید. از نظر عارف کمال انسان به این نیست که صرفاً در ذهن خود تصویری از هستی داشته باشد، بلکه به این است که با قدم سیر و سلوك به اصلی که از آنجا آمده است باز گردد و دوری و فاصله را با ذات حق از بین ببرد و در بساط قرب از خود فانی و به او باقی گردد. » [۲]
---------------------------
📚 منابع :
[۱]: مجموعه آثار ج ۲۳، ص ۳۲۵ - ۳۲۸
[۲]: همان
📚 تعارض و نقد در آراء فلسفی و عرفانی
-------------------
@ostadhasheminasab
🔴 آشنایی با تصوّف (۵)
🔷 ادوار تاریخ تصوّف
⏭ بخش قبلی ⏮ بخش بعدی
🔸۱. مرحله تأسیس:
این مرحله پس از جریان سقیفه بنیساعده با مقدمۀ حسن بصری شروع میشود و تا زمان ابوهاشم کوفی ادامه دارد (قرن اول هجری)؛ از دیگر بزرگان این دورۀ صوفیه، سفیان ثوری را میتوان نام برد و مرحلۀ رشد و دست به عصا راه رفتن تصوّف است!
🔸۲. جوانه زدن تصوّف:
از چهرههای مشهور این دوره (قرن دوم هجری) شقیق بلخی (متوفای ۱۹۴ ق)، رابعه عدویه (م۱۸۵ق) و حارث محاسبی (م۱۹۵ق) هستند؛ در این دوره کم کم مبانی عارفانه وارد تصوّف شد، مانند عشق که توسط رابعۀ عَدَویّه گسترش یافت؛ او اولین زن صوفی است که حکایات بسیاری از روابط او با حسن بصری و سفیان ثوری و دیگر صوفیان نقل کردهاند! [۱]
🔸۳. مرحله رشد و رواج تصوّف:
این مرحله تقریباً در قرن سوم جریان یافته است؛ چهرههای معروف این دوره که تصوّف را رشد دادند: بایزید بسطامی، جنید بغدادی، سهل تستری، منصور حلاج و ابوبکر شبلی بودند؛ در این مرحله مفاهیمی همچون شطحیات و تقدیس شیطان وارد تصوّف شد!
🔸۴. مرحله نظم و کمال:
اوایل قرن چهارم را باید شروع مرحلۀ چهارم تصوّف دانست؛ کل آبادی و سراج طوسی از مشاهیر این دوره هستند؛ تصوّف در این مرحله صورت مکتوب مییابد و اولین کتابها در این دوره به رشتۀ تحریر در میآیند، مانند: «الرعایة لحقوق الله» که نویسندهاش مجهول است و «اللّمع» سرّاج طوسی (م۳۷۸ق).
🔸۵. مرحله شرح و تعلیم:
این مرحله مربوط به قرنهای پنجم تا نهم است که از بهترین اعصار رشد و شکوفایی تصوّف محسوب میشود؛ در این دوره سیر و سلوک فرقهای شروع شد و فرقههای بسیاری شکل گرفت؛ از چهرههای تأثیرگذار این مرحله، سیف فرقانی، داود قیصری، عبدالرحمن. جامی، لاهیجی، عطار نیشابوری، محمود شبستری و جلالالدین مولوی را میتوان نام برد؛ در این دوره، تصوّفِ نظری مدوّن شد و در حیطۀ عمل، گسترش بسیاری یافت.
🔸۶. ایجاد خانقاه:
در قرن چهارم واقعهای به وقوع پیوست که نقطۀ عطفی برای تصوّف بود و آن ایجاد خانقاه است؛ خانقاه را بیشتر به معنای معبد و پرستشگاه و سفره دانستهاند؛ اولین خانقاه به شهادت خود صوفیه، در قرن چهارم هجری توسط امیری مسیحی در رملۀ شام برای صوفیان ساخته شد! اندک اندک صوفیان هر کجا رفتند خانقاهی ساختند و این گونه مساجد ترک شد و موقوفات برای خانقاهها معیّن نمودند و آدابی بنا نهادند؛ حتی برای ورود به خانقاه، آداب و رسوم خاصّی ساختند و برای هر خانقاه یک متولّی به نام شیخ درست کردند. [۲]
⭕️ البته برخی فرقههای صوفیه، امروزه به دلیل ترس از افکار عمومی، نام خانقاههای خود را به حسینیه تغییر دادهاند؛ اما برنامههای همیشگی خود را (بعضاً به شکلی نوین) انجام میدهند!
⬅️ مستر هِمفِر (جاسوس انگلستان در کشورهای اسلامی) در کتاب خاطرات خود، برنامۀ دولت انگلستان در مورد اسلام را این گونه بیان میکند:
🔴 «گسترش همه جانبۀ خانقاههای دراویش؛ تکثیر و انتشار رسالهها و کتابهایی که مردم عوام را به روی گرداندن از دنیا و مافیها و گوشهگیری سوق میدهد، مانند مثنوی مولوی و احیاء العلوم غزالی و کتابهای ابن عربی؛ و نگهداشتن مسلمین در جهل و بیخبری و جلوگیری از تأسیس و گشایش مراکز آموزشی و تربیتی از هر قبیل؛ ایجاد مانع در راه چاپ و انتشار و در صورت لزوم آتش زدن کتابخانههای عمومی؛ و برحذر داشتن مردم از فرستادن فرزندانشان به مدارس دینی با وارد ساختن اتهاماتی علیه مراجع و علمای بزرگ و ...» [۳]
---------------------------
📚 منابع:
[۱] تذکرة الاولیاء (عطارنیشابوری)، ص۴۳
[۲] سفرنامه ابن بطوطه، ص۲۶
[۳] خاطرات مستر همفر، ص۶۵
--------------------
@ostadhasheminasab
@Hedayatgary
#نقد_صوفیه
#تعارض_فلسفه_و_عرفان_در_مبانی_و_نتائج
💠 وجه تسمیه تصوف
⏭ بخش قبلی ⏮ بخش بعدی
استاد مطهری: «ظاهراً شبهه ای نیست که وجه تسمیه صوفیه به این نام پشمینه پوشی آنها بوده است صوفیه به دلیل زهد واعراض از دنیا، از پوشیدن لباسهای نرم اجتناب میکردند و مخصوصاً لباسهای درشت پشمین میپوشیدند. اما اینکه از چه وقت این گروه خود را «عارف» خوانده اند، باز اطلاع دقیقی نداریم» [۱]
💠 ترادف عرفان و تصوف
استاد مطهری: «اهل عرفان هرگاه با عنوان فرهنگی یاد شوند با عنوان «عرفا» و هرگاه با عنوان اجتماعی شان یاد شوند غالباً با عنوان «متصوفه» یاد میشوند. » [۲]
✍️ بسیاری از بزرگان فلسفه و عرفان نیز در آثار خود عرفان و تصوف را به یکدیگر عطف کرده اند که این حاکی از ترادف این دو عنوان است مانند عبارت ملاصدرا که میگوید: «فالحق أن من له قدم راسخ في التصوف والعرفان... » [۳]
---------------------------
📚 منابع :
[۱]: مجموعه آثارج۲۳ ص ۴۵
[۲]: مجموعه آثارج ۱۴ ص۵۴۸
[۳]: اسفار ج۲، ص: ۳۲۳
📚 تعارض و نقد در آراء فلسفی و عرفانی
-------------------
@ostadhasheminasab
🔴 آشنایی با تصوّف (۶)
⏭ بخش قبلی ⏮ بخش بعدی
🔷 ولایت در تصوّف
در این نوشتار، با تشریح دیدگاه ولایت در تصوّف (اعم از شیعه و سنّی)، یکی از بزرگترین انحرافات متصوّفه روشن میگردد؛ مادامی که موضوع ولایت در تصوّف برای همگان تبیین نگردد، مردم به سختی میپذیرند که امثال مولوی و شمس و عطار و جامی و ابن عربی سنّی بودهاند، زیرا ولایت در تصوّف را همچون ولایت در تشیّع میپندارند!
🔹ولایت در تشیّع به چه معناست و تفاوت آن با ولایت در تصوّف چیست؟
✔️ شیعیان معتقدند خداوند متعال بعد از پیامبر اکرم صلّیاللهعلیهوآله، امیرالمؤمنین علیهالسلام و یازده فرزند معصوم ایشان از نسل حضرت زهرا سلاماللهعلیها را که دارای علم لدنّی، قدرت تصرّف در امور و عصمت از جانب خداوند میباشند، برای ایشان برگزیده و از طریق رسول خدا صلّیاللهعلیهوآله به مردم معرفی کرده است.
✖️ اما صوفیان چنین اعتقادی ندارند و با عدم لحاظ دو قید مهم یعنی: «انحصار امامان در عدد دوازده» و «از نسل حضرت زهرا علیهاالسلام بودن»، ولایت را به نوعیّه تبدیل میکنند؛ آنها معتقدند هرکس میتواند به مقام «فناء فی الله» و «بقاء بالله» برسد! و چنین کسی، امام و صاحب ولایت تکوینی و تشریعی بر همگان میگردد و تمام خصوصیّات یک امام از جمله علم و عصمت را دارا میشود! بر همین اساس، «ولی» که همان «قُطب» در کلام آنهاست در این مرحله در تجلّی خداوند محو و مستهلک شده! و به علّت شکر و استغراقی که بر او عارض میشود، تابعیّت و عبودیّت به حَسَب صورت (نماز و روزه و اعمال عبادی دیگر) از او مرتفع میشود؛ اما از نظر معنا، او عین تابع و عابد است!
🔴 مولوی در توضیح اندیشه ولایت در تصوّف چنین میگوید:
«پس به هر دورى وليّى قائم است
تا قيامت، آزمايش دائم است
پس امامِ حیّ قائم، آن ولیست
خواه از نسل عُمَر، خواه از علیست!» [۱]
🔔 بنابر این اگر امثال مولوی و ابن عربی و عطار، از ولی بودن امیرالمؤمنین علیهالسلام و یا احتمالاً امامان دیگر، دم میزنند، بخاطر نیازی است که به این منصب عظیم و شریف و در نتیجه دزدیدن آن دارند! در حالی که رسول خدا صلّیاللهعلیهوآله تنها راجع به حضرت امیرالمؤمنین علیهالسلام فرمودند: «مَن کُنتُ مَولاهُ فَهَذا عَلیٌ مَولاهُ.» [۲]
آری، صوفیه امیرالمؤمنین علیهالسلام را امام و قطب و صاحب ولایت میدانند، لکن خود را نیز دقیقاً صاحب همان منصب ولایت و با همان اختیارات و درجات قرب به خدا میخوانند!
🔻 به شعر شاه نعمت الله ولی (مؤسس فرقه صوفیه نعمت اللّهیه) در این رابطه توجه کنید:
«از بعدّ علی است يازده فرزندش
بر جای رسول، نعمت الله ولی است!» [۳]
👈 وی در این بیت به خوبی اندیشه ولایت در تصوّف را تبیین کرده است، چنان که میگوید: بعد از حضرت علی علیهالسلام، یازده فرزند ایشان امام و اقطاب وقت بودهاند و در این عصر نیز نعمت الله ولی (یعنی خودم!) امام و قطب است و بر مسند رسول خدا صلّیاللهعلیهوآله نشسته و همان ولایت ایشان را داراست!
🔥 در نتیجه اقطاب صوفیه از ابتدای اسلام با تبعیّت از اولین غاصبان ملعون خلافت، غاصب منصب ولایت ظاهری امام زمان خود بر بخشی از مردم بودهاند؛ و از ابتدای دوران غیبت تاکنون نیز هر یک از قطبهای فِرَق مختلف صوفیه، غاصب مقام ولایت قطب عالم امکان، حضرت صاحبالعصر والزّمان عجّلاللهفرجهالشریف بوده و هستند؛ لعنةاللهعلیهمأجمعین.
-------------------------
📚 منابع:
[۱] مثنوی مولوی، دفتر دوم، ب۲۰
[۲] حدیث شریف غدیر
[۳] مفردات شاه نعمتالله ولی، ش۳
------------------
@ostadhasheminasab
@Hedayatgary
🌿 در زیارت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف در روز جمعه می خوانیم :
و هذا یوم الجمعه و هو یومک المتوقع فیه ظهورک
🤲 در همه ایام خصوصا این روز از دعا برای سلامتی و تعجیل در فرج حضرت حجة بن الحسن علیه السلام غفلت نکنیم، چرا که حضرت در توقیع خویش به اسحاق بن یعقوب فرمودند :
أکثرو الدعاء بتعجیل الفرج فإن ذلک فرجکم
📿 أللهم عجل لولیک الفرج
-------------------
@ostadhasheminasab
#نقد_صوفیه
#تعارض_فلسفه_و_عرفان_در_مبانی_و_نتائج
🔰 نخستین صوفی در اسلام
🔷 استاد مطهری: «آنچه مسلّم است این است که در صدر اسلام (لااقل در قرن اول هجری) گروهی به نام «عارف» یا «صوفی» در میان مسلمین وجود نداشته است. نام صوفی در قرن دوم هجری پیدا شده است. میگویند اولین کسی که به این نام خوانده شده است ابوهاشم صوفی کوفی است که در قرن دوم میزیسته است و هم اوست که برای اولین بار در رمله فلسطین صومعه (خانقاه) برای عبادت گروهی از عبّاد و زهّاد مسلمین ساخت. تاریخ دقیق وفات ابوهاشم معلوم نیست. ابوهاشم استاد سفیان ثوری متوفّی در ۱۶۱ بوده است. » [۱]
🔷 سفیان ثوری میگوید: «لولا ابوهاشم الصّوفي ما عرفت دقیق الرّياء. » [۲]
یعنی اگر ابوهاشم صوفی نبود معنای دقیق ریاء را نمی فهمیدم.
❇️ ۱- عن الإمام الحسن العسكري (علیه السّلام) أنه قال: «سئل أبو عبد الله - یعنی جعفر الصادق (علیه السّلام) - عن حال أبي هاشم الكوفي فقال (علیه السّلام): إنه كان فاسد العقيدة جدّا، وهو الذي ابتدع مذهبا يقال له: التصوف، و جعله مفرّا لعقيدته الخبيثة. ورواهبسند آخرعنه (علیه السّلام)، وفيه: و جعله مفرّا لنفسه الخبيثة، و أكثر الملاحدة، وجنّة لعقائدهم الباطلة. » [۳]
از امام عسکری (علیه السّلام) روایت است که فرمودند: از امام صادق (علیه السّلام) نسبت به ابوهاشم کوفی سئوال شد، حضرت فرمودند: که به طور حتم فاسد العقيده بود و هموکسی است که مذهبی را بدعت نهاد که به آن تصوف گویند و این را راه فراری برای عقیده خبیثه خود نهاد و در روایت دیگر فرمودند: آن مذهب را راه فراری بر نفس خبیث خود و اکثر ملحدان و سپری برای عقائد باطل ایشان قرار داد»
-----------------------------
📚 منابع :
[۱]: مجموعه آثار ج۱۴ ص۵۵۹
[۲]: نفحات الأنس، ص: ۳۴
[۳]: مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، الخاتمة ج۳، ص: ۲۸۵
📚 تعارض و نقد در آراء فلسفی و عرفانی
------------------
@ostadhasheminasab
🔴 آشنایی با تصوّف (۷)
⏭ بخش قبلی ⏮ بخش بعدی
🔷 صوفیه، غاصب ولایت باطنی اهلبیت علیهمالسلام
ولایت الهی ائمّه معصومین علیهمالسلام، دارای دو وجه و مقام است:
۱. مقام حکومت ظاهری و تکیه زدن بر مسند خلافت و زعامت سیاسی در جامعه که از طرف خداوند متعال تعیین شده است؛ که از آن تعبیر به ولایت ظاهری میکنیم و خلفای غاصب اهل سقیفه آن را ربوده و بر این مسند غصبی نشستند و اهلبیت علیهمالسلام را از حقّ خلافت الهیّه خود تا روز ظهور کنار زدند.
۲. مقام امامت، هدایت و مرجعیّت علمی ائمه هداة معصومین علیهمالسلام به جهت علم الهی که خداوند متعال به آنان داده است؛ که از آن تعبیر به ولایت باطنی میکنیم و این مقام هم توسط صوفیه لعنهمالله غصب شد! امثال حسن بصری ملعون با زهدورزی و ترک دنیا، توجه مردم را به خود جلب کردند و از این طریق بر مسند هدایت و دستگیری معنوی طیف وسیعی از جامعه قرار گرفتند و خود را در عرض اهلبیت علیهمالسلام به عنوان «ولی الله» جا زده و آنها را کنار زدند!
🔹 درست است که ریشۀ تمام انحرافات اسلام بعد از شهادت رسول خدا صلّیاللهعلیهوآله و ترویج بدعتها و ایجاد فرقههای ضالّه بین مسلمین (از جمله خود صوفیه)، در جنایتی بود که در سقیفۀ بنیساعده با غصب خلافت ظاهری امیرالمؤمنین علیهالسلام به وقوع پیوست؛ اما مردم هیچ وقت برای یادگیری معارف دینشان نزد عُمری که میگفت: «كُلُّ النّاسِ أفقَهُ مِن عُمَر حَتّی المُخدّراتِ فِی البُیوت!» [۱]
(تمام مردم از منِ عُمَر عالمترند، حتی زنان پردهنشین!)
و یا ابوبکری که ندای «أقیلوني أقیلوني فَلَستُ بِخَیرکم!» [۲]
(مرا رها کنید، رها کنید که از شما بهتر نیستم!) او همواره بر منبر شنیده میشد، نمیرفتند؛ (گرچه آن دو به عنوان اوّل ظالم، همواره مورد لعن و نفرین ائمّه معصومین علیهمالسلام بوده و هستند و جایگاهشان در جهنّم، بدترین جایگاه است. [۳])
بلکه نزد شیّادانی نظیر حسن بصری و دیگر صوفیان که مجالس درس و وعظ داشتند و در جامعه به عنوان زاهدین و عارفین شناخته میشدند، رفته و به ضلالت (نه هدایت) آنان، سیر و سلوک میکردند!
🔹امروزه نیز برخی به اصطلاح شیعیان، در عوض اینکه برای کسب معارف دین به اهلبیت علیهمالسلام و شاگردان راستین مکتب آنان رجوع کنند، نزد افرادی چون ابن عربی، شمس تبریزی، مولوی، بایزید بسطامی و شاگردان آنان زانوی تلمّذ میزنند و فریب عناوین جذّابی نظیر تصوّف مدرن، عرفان نوظهور و امثال آن را میخورند!
⚠️ و متأسفانه به جهت تبلیغات وسیع دشمنان اسلام و نفوذ تفکرّات مسموم صوفیه در بطن جامعۀ ما، بسیاری از دوستداران کممعرفت اهلبیت علیهمالسلام در قفسۀ کتابخانه خود، کتابهای مثنوی مولوی، دیوان شمس، رباعیّات خیام و دیوان حافظ را در کنار قرآن کریم، نهج البلاغه، صحیفه سجادیه و مفاتیح الجنان نگهداری میکنند! و شبیه همان احترامی که اگر برای آیات قرآن و روایات معصومین علیهمالسلام قائل باشند و شاید بهتر از آن را برای شطحیّات مولوی، کفریّات خیام و غزلیّات حافظ رعایت میکنند!
----------------------------------
📚 منابع:
[۱] تفسیر ابنكثیر، ج۱، ص۴۶۸
[۲] تاریخ طبری، ج۲، ص۴۵۰
[۳] سوره مبارکه نساء، آیه ۱۴۵
--------------------
@ostadhasheminasab
@Hedayatgary