بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیم
💠#تفسیر_قرآن_کریم_اُستاد_نظامی_همدانی
8️⃣
🗓🖊اهدناالصراط المستقیم:به صراط مستقیم هدایتمان کن.
💢معنی مفردات آیه:
🛑 ۱)هدایت:یعنی راهنمایی_نشان دادن راه _ دلالت کردن به راه،چه هادیراه را نشان بدهد، چه به راه برساند.
🛑۲)صراط: راه اصلی_شاه راه،بنابر این هر راهی صراط نیست.
در آیات و روایات صراط جمع بسته نشده ،صراطتعدّدندارد.
چرا دراین آیه کریمه صراط بکار رفته وطُرُق و سبیل استفاده نشده؟
زیرا:♦️۱) طَرَقَ به معنایکوبیدن است، مطروق یعنی راهی که پیموده شده، وبا قدمهای رونده کوبیده شده باشد، درحالیکه در این آیه کریمه موحد طلب کننده است اگر طریقاستعمال می شدمعنای طلب را نمی داد ، بلکه معنای راهی را می دادکه حاصل شده باشد.
♦️۲)سبیل راههایفرعی راگویند، جمع سبیل،سُبُل می باشد:"ولا تَتَّبع السُبُل" اما صراط، شاه راهی است که راههای فرعی از آن منشعب شده است.
💢مستقیم:نزدیک ترین است وبدون تردید رساننده ی به مقصد است.
💢ارتباط آیه کریمه با آیات قبل:
در آیات قبل شخص موحد به این معارف عالیه نائل آمد؛
۱) ابتدائا حصول معرفت به ذات الهی
۲)معرفت به صفات الهی
۳)معرفت به افعال الهی
۴)معرفت به توحید عبادی
نتیجه اینمعارف این می شود که این موحدِعابدِ عارفِ مستعین ،هدایت را طلب کند واز جانب خدای تعالی هم مشمول این هدایت شود.
💢هدایت دونوع است:
♦️۱)هدایت تکوینی:هدایت عامّه یرحمانیّه الهی بر عمومموجودات عالم است."الَّذیاَعطی کُلَّ شیء خَلقَهُ ثمَّ هَدی"
مثل ضربان قلب،جریان خون،عاطفه یمادری و..
♦️هدایت تشریعی: هدایت خاصّه ی رحیمیّه ی تشریعیّه است کهمختصمکلّفین است اعم ازانسان ،جن،و شاید ملائکه .
یعنی انسان اختیاراً با پذیرفتن دعوت انبیاءبه طرف آن کمال مقدّر شده ی خود حرکت کند.
💢شخصمومن در آیه کریمه" اهدنا الصراط المستقیم " با زبان معرفت وقال ،هدایت تشریعیه را طلب میکند.
💢انسانها در رابطه با هدایت الهی چند دسته اند:
♦️۱) دسته ایی از انسانها"هادی"(هدایت کننده)هستند بالذات ، معصومین(ع) بالذات هادی هستند
♦️۲) گروهی ازانسانها هم مُستَهدِی هستند(طالب هدایت)و هم مُهتدِی(هدایت پذیر)
♦️گروهی دیگربالفطره مُستَهدِی هستند ولی به جهت جهل وتعصب مُهتدِی نمی شوند.
💢موحدی که می گوید اهدنا الصراط المستقیم به زبان فطرت وعقل اِستهدی می کند و این استهدای اواستهدای کامل است و موفق به اِهتدیَ هم می شود.
💢صراط:منظور از صراط ، در اقوال مختلفقرآن کریم،ائمه ی اطهار خصوصا امیر المومنین علیهم السلام هستند،زیرا قرآن منبع علم است وائمهعلیهم السلام منبعتربیت هستند.
💢همه موجودات عالم بصورت تکوین وجبراً از خدای متعال طلب هدایت می کنند،وبا توجه به اینکه انسان با موجودات دیگر پیوندی ناگسستنی دارد با اختیار و آزادی اراده و با هماهنگ موجودات عالم صراط خود را می شناسد و طلب هدایت تشریعی می کند.
💢خدای تعالی بالاستقلال هادی است و هدایت منحصر به ذات اقدس اوست اما غیر خدای تعالی،پیامبر و ائمه و علما هادی به تصویب هستند هادی به مظهریت و تجلی هستند. یعنی همان اسم مبارک هادی که مختص خدای تعالی است در غیر خدا تجلی می کند و این بزرگواران به این معنی هادی هستند.
الحمدلله رب العالمین
فهرست👈#تفسیر_بخش_هشتم
@ostadnezami