#تفسیر_حضرت_آیت_الله_جوادی_آملی(حفظه الله)
#هر_شب_یک_نکته
✅ خلاصه درس تفسیر سوره مبارکه حمد
📆 جلسه : 2
بخش 1️⃣: رحمت و مهربانی انسان گاهی از سر #کمال است و گاهی #ضعف:
رحمت در انسان همراه با تاثر قلبی است که این انفعال ناشی از نقص است. گاهی انسان کمک به مستمند را بخاطر برطرف شدن تاثر قلبی انجام می دهد نه بخاطر احترام به او یا انجام #وظیفه_دینی. این نقص است نه کمال. او باید طوری زندگی کند که مستمند به این حالت در نیاید و حالا که درآمد باید بخاطر احترام انجام دهد. یعنی انسان میگوید:«دلم برایش سوخت» در اینجا وی برای برطرف شدن آن نقصان نفسانی و عاطفی خودش، تصمیم میگیرد. اما رحمت خدا بدون انفعال و تاثر قلبی است. انسان کامل هم لوجه الله عمل می کند (انما نطعمکم لوجه الله)
🔺کمال در #عقل است نه در عاطفه. عقل گاهی فرمان برخورد سخت می دهد و گاهی فرمان رحمت. مثلا در مورد اجرای حدود، رافت، ناشی از عقل نیست بلکه ناشی از #نقصان_نفسانی و عاطفه است. در ذات رحمت، عاطفه نیست بلکه رحمت خداوندی از روی عقل است و انسان کامل هم از روی عقل رحمت میورزد.
بخش 2️⃣: #حمد چیست؟
🔺تفاوت کوچکی بین حمد و ثنا هست. (حمد، شکر و ثنایی بر جمیل است در برابر منعِمِ حکیم، خواه نسبت به حمد کننده باشد یا دیگران!)🌿
یعنی حمد، بر کار زیباست،چه این کار، نعمت بر خودِ من باشد یا دیگران، در حال و گذشته باشد یا آینده همگی حمد به دنبال دارد. حمد در برابر کار جمیل است نه در برابر کار.
🔺(الله خالق کل شیء - الذی احسن کل شیء خلقه)
پس هر چیزی مخلوق خداست و همه مخلوقات هم احسن و جمیل(زیبا) خلق شده اند. تمام کارهای خدا جمیل است و جمیلی نیست که خلق خدا نباشد. پس حمد تنها برای خداست در همه چیز و همه وقت.
بخش 3️⃣: درکارها #علل_وسطی را نباید تاثیر گذار دانست.
🔸در کارها، علل وسطی را نباید اثرگذار دانست بلکه #علت_تام و تمام ، خداست (و ما رمیت اذ رمیت و لکن الله رمی) [زمانی که تو تیر انداختی، تو نبودی که تیر انداختی بلکه خدا انداخت]
(فلم تقتلوهم و لکن الله قتلهم) این فیض خداست که جنگ را اداره کرده است. (و ما بکم من نعمت فمن الله) تمام نعمت ها از خداست و همین باعث حمد اوست.
👈امام به رزمندگان میگفت: «خرمشهر را خدا آزاد کرد.» و نیز میگفت:« بازوی شما را که دست خدا بالای اوست میبوسم!» یعنی تمام نعمت ها و علل را از خدا می دانست.
📚واحد پژوهش مدرسه علمیه مسجد گوهرشاد
📡 @tafsire_tasnim1
✅ خلاصه درس تفسیر سوره مبارکه حمد
📆 جلسه : 3
بخش 1️⃣: چرا #شکر به خدا نسبت داده شده است اما حمد فقط برای خداست؟
🔺خدا شاکر است.(فان الله شاکر علیم-بقره ۱۵۸)
چون خدا حق شناس است و شاکر اعمال.
والله شکور حلیم(تغابن-۱۷)
و من اراد الآخرة و سعی لها سعیها و هو مؤمنٌ فاولئک کان سعیهم مشکورا (اسراء-۱۹)
معنای شکر خدا در اینجاها، صفت فعلی است و با فعلش شکر می کند یعنی همینکه بنده اش را بهشت میبرد فعلش را شکر کرده است، نه اینکه صفت ذات باشد و زباناً بگوید: ای انسان تو را شکر میکنم!
بخش 2️⃣: چگونه حمد تنها مخصوص خداست اما در عین حال، شکر برای سعی بشر هم وجود دارد و کار بشر، مشکور است؟
🔺حمد حتی برای شاکر بودن خدا هم هست و بهشتیان، در بهشت خدا را بخاطر شاکر بودنش هم حمد می کنند و می گویند( و قالوا الحمدلله هدانا لهذا و ما کنا لنهتدی لو لا ان هدانا الله لقد جائت رسل ربنا بالحق{اعراف-۴۳})
یعنی ما نبودیم آن کسی که بتوانیم هدایت شویم و از ما ساخته نبود جز آنکه خدا ما را هدایت کرد، چون انسان فقیر را با انواع نعمت ها و هدایت ها به استغنا و بی نیازی رسانده و او را بهشتی کرده است، #عقل کافی نیست و هدایت نیاز بوده است. پس (الحمدلله رب العالمین)
🔺اگر قضیه تحلیل شود در اصل خدا خود را شکر می کند چون خدا بر ایمان مومن شکر می کند، این ایمان ناشی از دو هدایت است، #هدایت_تشریعی که مستقیما از خداست و #هدایت_تکوینی که وسایلش از پیامبران و کتاب و عقل همگی نعمتی از خداست پس جز نعمت و کمال الهی چیزی برای انسان نمی ماند که خدا شاکر آن باشد.
📚 واحد پژوهش مدرسه علمیه مسجد گوهرشاد
👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇
3. در آیه ۷ انعام خداوند گوید حتی اگر تقاضای گروهی که در بالا گفتند برای ما کتاب مادی نازل کن را بپذیریم و کتابی با صفحات مادی و قابل لمس نازل کنیم باز هم این کافران نمیپذیرند!
۴. و در آخر در آیه ۲۱ و ۲۲ فرقان گوید روزی این کافران هنگام مرگ، ملائکه را خواهند دید اما آن روز دیگر دیر بوده و به ایشان بسیار سخت خواهد گذشت.
4️⃣ریشه ایمان یا کفر به غیب در #معیار_شناخت است.
کافران به غیب گویند معیار شناخت همه چیز، تنها و تنها #حس است. اگر چیزی با حواس ۵ گانه درک شد وجود دارد وگرنه موجود نیست. اما مومنان علاوه بر حس،آنچه را که #عقل نیز موجود بداند به آن ایمان دارند که همان غیب است مانند وجود خدا یا قیامت. لذا موجدات را یا محسوس میدانند یا معقول.
5️⃣قرآن ابتدا ذهن عوام مردم را از حس به سمت عقل میکشاند و آنگاه مرحله سوم شناخت را با عقلا و موحدان در میان میگذارد که معیار #وحی است که گاهی عقل نیز آنرا نمیفهمد. اگر وحی پذیرفته شد خودبخود حس و عقل هم پذیرفته شده است.
6️⃣غیب یا مطلق است یا نسبی.
۱. غیب مطلق: منظور غیبیست که برای همه و در همه جا و همه زمانها نامحسوس است مانند خداوند.
۲. غیب نسبی: غیبی که برای برخی ها یا در برخی زمانها محسوس میشود مانند فرشتگان و قیامت که برخی همین حالا هم این دو را میبینند و بقیه مردم در هنگام مرگ و پس از آن، این دو را خواهند دید.
7️⃣ منظور از ایمان به رسولان، #ایمان_به_رسالت پیامبران است وگرنه جسمشان که محسوس است و نیاز به ایمان ندارد. لذا قرآن گوید مومنان به رسالت تمام پیامبران ایمان دارند نه به رسالت خاتم انبیا، زیرا رسالت از سوی خداست.