#پژوهش (شماره1⃣)
#موانع_آسیب
آسیب شناسی پژوهش در حوزه های علمیه :
تقسیم بندی آسیب ها:
عوامل منفی در فرایند پژوهش از چند جهت قابل تقسیم است:
الف. عوامل مربوط به پژوهشگر، در برابر عوامل مربوط به مراکز پژوهشی (مدیریت پژوهش)؛
ب. عوامل مادی و اقتصادی، در برابر عوامل معنوی و نقایص علمی؛
ج. عوامل روان شناختی و جامعه شناختی و روش شناخی و اجرایی.
ــــــــــــــــــــ
آسیب های پژوهش ها در حوزه دین
1⃣ آسیب های روش شناختی:
۱.۱خلط «تحقیق» با «اطلاع رسانی آموزشی و ترویجی» (خلط وظایف تبلیغی با تحقیقات اساسی)
پژوهشگر، مسئله محور است؛ یعنی مشکل و موضوع خود را تحلیل کرده به مسائل یا مسئله تبدیل می کند و به دنبال حل آن می رود و برای آن فرضیه ای نو ارائه می کند.
اما کسی که در صدد آموزش و اطلاع رسانی ترویجی است، موضوع محور یا مشکل محور است؛ از این رو به مقدمات،حواشی،مصادیق،ابعاد و همسایه های مطلب می پردازد و هدف آن، اقناع مخاطب یا پُر کردن ذهن او از معلومات است نه حلّ مسئله و نوآوری.
از آنجا که حوزه های علمیه، سه وظیفه «تبلیغ»، «آموزش» و «پژوهش» را به عهده گرفته اند، گاهی افراد این سه مقوله را با هم #خلط می کنند و پژوهش های آنان، تبدیل به اطلاع رسانی تبلیغی یا آموزشی می شود؛ از این رو نتایج لازم را به دنبال نمی آورد.
📚جزوه پژوهش و حوزه،تولید کانال.
ادامه دارد إنشاءالله
ــــــــــــــــــــ
کانال پژوهشیار؛
@Pajouheshyar
با#نشروتبلیغ کانال،در ثواب فعالیتهای آن#سهیم باشید.
#پژوهش (شماره2⃣)
#موانع_آسیب
آسیب های پژوهش ها در حوزه دین
1⃣ آسیب های روش شناختی:
#مورددوم
۱.۲ تبارشناسی نکردن مسائل
برخی از مسائل،تک تباراند؛مثل مسائل فقهی نماز یا مسائل شیمی،در اینجا نیاز به مطالعات میان رشته ای نیست.
اما برخی از مسائل چند تباراند؛ مثل ماهیت ایمان که از منظر کلام، تفسیر قرآن و روان شناسی، قابل بررسی است؛ نیز علل خودکشی که می توان آن را از منظر روان شناسی، جامعه شناسی، اقتصاد، کلام و فقه، بررسی کرد.
در این گونه مسائل، بدون مطالعات میان رشته ای و تطبیقی، جواب کامل به دست نمی آید.
برخی از پژوهشگران به تبارشناسی مسائل، توجه نمی کنند؛ از این رو مسئله را تک بُعدی و ناقص می بینند و پژوهش آنان،نتیجه کامل نمیدهد.
این خطا در خلط روش علم مورد استفاده نیز تأثیر دارد.
📚جزوه پژوهش و حوزه،تولید کانال.
ادامه دارد إنشاءالله
ــــــــــــــــــــ
کانال پژوهشیار؛
@Pajouheshyar
با#نشروتبلیغ کانال،در ثواب فعالیتهای آن#سهیم باشید.
#پژوهش (شماره3⃣)
#موانع_آسیب
آسیب های پژوهش ها در حوزه دین
1⃣ آسیب های روش شناختی:
#موردسوم
۱.۳خلط گسترده علوم و روش آنها
روشن است که با روش و چارچوب یک علم، نمیتوان مسائل علم دیگر را حل کرد.
روش عقلی را - که در فلسفه و منطق به کار میرود،نمی توان جایگزین روش تجربی کرد که در علوم تجربی کاربرد دارد، یا روش نقلی که در حدیث استفاده می شود، نمیتواند جای آن را روش دیگری بگیرد.
برای مثال مرحوم آیت الله خویی (رحمةالله علیه) برای حل مسئله «جمع قرآن» از روش فقهی استفاده کرده و با ادّله اربعه فقهی در باره یک مسئله تاریخی داوری کرده است و جمع قرآن را در زمان پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلّم) دانسته است
(البیان، صص ۲۵۷ ـ ۲۷۸)؛
اما آیت اللّه معرفت(رحمةالله علیه) از روش تاریخی برای حل این مسئله، بهره گرفته و روش فقهی مرسوم را در این باره ،غیر کاربردی شمرده است.
📚جزوه پژوهش و حوزه،تولید کانال.
ادامه دارد إنشاءالله
ــــــــــــــــــــ
کانال پژوهشیار؛
@Pajouheshyar
با#نشروتبلیغ کانال،در ثواب فعالیتهای آن#سهیم باشید.
#پژوهش (شماره4⃣)
#موانع_آسیب
آسیب های پژوهش ها در حوزه دین
1⃣ آسیب های روش شناختی:
#موردچهارم
۱.۴خلط یافته ها با اطلاعات
پژوهشگر در جریان تحقیق، نخست به اطلاعاتی خام، دست مییابد که به آنها «داده ها» یا «یافته ها» گویند.
سپس این یافته ها مورد ارزیابی قرار میگیرند و اطلاعات ارزشمند و معتبر به دست میآید.
این اطلاعات معتبر برای تحقیق، پردازش میشوند. اطلاعات شایسته و معتبر آنهایی هستند که مرتبط با موضوع، کامل، صادق، دقیق، واضح، نو و مستند باشند.
اما گاهی برخی پژوهشگران یافته ها را به جای اطلاعات به کار میگیرند، در حالی که یافته ها،ارزش کاربردی ندارند؛
برای مثال: کسی که هر حدیثی را در هر کتابی که یافت - بدون بررسی سند و ارزیابی متن - به کار می برد؛ محقق شمرده نمی شود.
📚جزوه پژوهش و حوزه،تولید کانال.
ادامه دارد إنشاءالله
ــــــــــــــــــــ
کانال پژوهشیار؛
@Pajouheshyar
با#نشروتبلیغ کانال،در ثواب فعالیتهای آن#سهیم باشید.
#پژوهش (شماره5⃣)
#موانع_آسیب
آسیبهای پژوهشها در حوزه دین
1⃣ آسیب های روش شناختی:
#موردپنجم_ششم
۱.۵ ناآگاهی از روش تحقیق:
هر پژوهشگر و نویسنده، نیازمند روش تحقیق است؛بلکه نیازمند بازآموزی و نوسازی روش تحقیق خود در طول زمان است. برخی از پژوهشگران از این نیاز اساسی غافل میشوند و در نتیجه، زحمات آنان، ره به جایی نمی برد یا شکل و سامان خوبی نمییابد و یا استفاده بهینه از آنها نمیشود.
۱.۶طرح مسائل متعدد در تحقیق واحد:
تحقیق، مسئله محور است و هر چه مسئله تحقیق جزئیتر باشد، نتیجه، دقیقتر خواهد بود؛ از این رو لازم است که مشکل و موضوع تحقیق به مسائل متعدد تجزیه شود و یک مسئله برای تحقیق انتخاب شود.
📚جزوه پژوهش و حوزه،تولید کانال.
ادامه دارد إنشاءالله
ــــــــــــــــــــ
کانال پژوهشیار؛
@Pajouheshyar
با#نشروتبلیغ کانال،در ثواب فعالیتهای آن#سهیم باشید.
#پژوهش (شماره6⃣)
#موانع_آسیب
آسیبهای پژوهشها در حوزه دین
1⃣ آسیب های روش شناختی:
#موردهفتم
۱.۷خلط مصادیق، آثار، ابعاد و علل محتمل در تحقیق:
برخی از صاحب نظران، توصیه کردهاند که از راههای زیر برای تجزیه موضوع و مشکل به مسائل استفاده شود:
الف. تجزیه به علل محتمل؛
ب. تجزیه به آثار محتمل؛
ج. تجزیه به ابعاد مختلف؛
د. تجزیه به مصادیق(روش شناسی مطالعات دینی، ص۱۱۰).
اگر مسائل تحقیق، همان طور که گذشت، از هم جدا نشوند، ممکن است پژوهشگر مصداق را با ابعاد، یا آثار را با علل محتمل اشتباه کند و در تحقیق و نتیجه آن به خطا برود؛ از این رو لازم است همه این موارد از هم جدا شوند.
📚جزوه پژوهش و حوزه،تولید کانال.
ادامه دارد إنشاءالله
ــــــــــــــــــــ
کانال پژوهشیار؛
@Pajouheshyar
با#نشروتبلیغ کانال،در ثواب فعالیتهای آن#سهیم باشید.
#پژوهش (شماره7⃣)
#موانع_آسیب
آسیبهای پژوهشها در حوزه دین
1⃣ آسیب های روش شناختی:
#موردهشتم
۱.۸کم توجهی به نیازسنجی در انتخابِ موضوعات پژوهشی:
روش صحیح انتخاب موضوع آن است که در انتخاب موضوع تحقیق، به معیارهای زیر توجه شود:
الف. نیاز جامعه و مراکز علمی؛
ب. استعداد و توان پژوهشگر؛
ج. علاقه پژوهشگر؛
د. ضرورت پژوهش در موضوع.
در مواردی، مراکز پژوهشی و پژوهشگران از روش صحیح برای انتخاب موضوع و مسئله پیروی نمیکنند، بلکه گاهی برای رفع تکلیف اقدام به انتخاب موضوع پایان نامه میکنند.
لازم است موضوعات و مسائل هر حوزه پژوهشی، خود، موضوع یک پژوهشِ وسیع کاربردی قرار گیرد و در اختیار پژوهشگران گذاشته شود.
📚جزوه پژوهش و حوزه،تولید کانال.
ادامه دارد إنشاءالله
ــــــــــــــــــــ
کانال پژوهشیار؛
@Pajouheshyar
با#نشروتبلیغ کانال،در ثواب فعالیتهای آن#سهیم باشید.
#پژوهش (شماره8⃣)
#موانع_آسیب
آسیبهای پژوهشها در حوزه دین
1⃣ آسیب های روش شناختی:
#موردنهم
عدم توجه به ویرایش آثار
ویرایش دارای پنج مرحله است:
الف.ویرایش فنی (مثل درج علائم سجاوندی نظیر نقطه، ویرگول و...)؛
ب. ویرایش محتوایی (مثل جابه جایی کلمات و...)؛
ج. ویرایش عمیق (مثل کم و زیاد کردن کلمات...)؛
د. بازنویسی متن (مثل استفاده از الفاظ جدید در متن و...)؛
ه باز آفرینی متن (مثل کم و زیاد کردن فصول و...).
توجه به این شیوهها برای زیباسازی، جذاب، روان و زودیاب کردن پژوهش، مؤثر است.
یکی از آسیبهای پژوهشهای حوزوی - که در دهه اخیر، کمتر شده است - توجه نکردن به ویرایش آثار است.
📚جزوه پژوهش و حوزه،تولید کانال.
ادامه دارد إنشاءالله
ــــــــــــــــــــ
کانال پژوهشیار؛
@Pajouheshyar
با#نشروتبلیغ کانال،در ثواب فعالیتهای آن#سهیم باشید.
#پژوهش (شماره9⃣)
#موانع_آسیب
آسیبهای پژوهشها در حوزه دین
2⃣ آسیب های روان شناختی:
#مورداول
۲.۱ ترس از ابراز عقیده و نظریه پردازی:
پژوهشگر باید شجاعت ابراز عقیده و نظریه پردازی مستدل را داشته و دارای اعتماد به نفس قوی باشد تا بتواند گامی در علم به پیش نهد.
گاهی عوامل درونی، مثل سستی اراده یا عدم اعتماد به نفس و ترس از شکست موجب میشود که پژوهشگر سالها نظریه خود را اعلام نکند یا در ابراز عقیده، تقیه و مخفی کاری کند.
البته عوامل بیرونی نیز در این کار مؤثر است که در زمره آسیبهای جامعه شناختی و اجرایی، بیان خواهند شد. روشن است که این آسیب، مانع جدّی در راه پیشرفت و تولید علم است.
📚جزوه پژوهش و حوزه،تولید کانال.
#ادامه_دارد_إنشاءالله
ــــــــــــــــــــ
کانال پژوهشیار؛
@Pajouheshyar
با#نشروتبلیغ کانال،در ثواب فعالیتهای آن#سهیم باشید.
#پژوهش (شماره🔟)
#موانع_آسیب
آسیبهای پژوهشها در حوزه دین
2⃣ آسیب های روان شناختی:
#مورددوم_سوم
۲.۲روحیه سطحی نگری در تحقیق
پژوهش با ژرف نگری، رشد مییابد و بالنده میشود. برخی از پژوهشگران روحیهای تسامحی و سطحینگر دارند. این روحیه به پیشرفت علوم، ضربهای غیر قابل جبران، وارد می کند.
ــــــــــــــــــــ
۲.۳ضعف روحیه نقدپذیری و نقّادی
پژوهشگر باید روحیهای نقّادانه داشته باشد و بر هر دلیل و مسئلهای، علامت سئوال بگذارد تا بتواند مشکلات را بشناسد و آنها را حل کند.
به همان اندازه نیز لازم است پژوهشگر، نقدپذیر باشد؛ یعنی دلایل منطقی و اشکالات مخالفان خود را با شرح صدر، مورد بررسی قرار دهد و اگر صحیح است، بپذیرد.
برخی از پژوهشگران دارای این دو روحیه نیستند؛ از این رو به پژوهشهای خود آسیب جدی وارد میکنند و از رشد خود و جامعه علمی، جلوگیری میکنند.
📚جزوه پژوهش و حوزه،تولید کانال.
#ادامه_دارد_إنشاءالله
ــــــــــــــــــــ
کانال پژوهشیار؛
@Pajouheshyar
با#نشروتبلیغ کانال،در ثواب فعالیتهای آن#سهیم باشید.