چند جایگزین فارسی
●واله ☜شیدا
●وساطت ☜میانجیگری
●واضح ☜آشکار
●وصی ☜جانشین
●وطن ☜میهن، زادگاه
●وقفه ☜درنگ
●هدایت ☜راهنمایی
#غلط_ننویسیم
#جایگزینی
https://eitaa.com/pajuheshemamhadiharnd
هر روز یک نکتۀ ویرایشی
🔸 پرسش
کلمۀ«غیر» با کلمۀ بعد از خود باید نیمفاصله باشد یا بافاصله؟
🔹 پاسخ
اگر با واژۀ پس از خود صفت بسازد که معمولا معنای متضاد هم میدهد، بیفاصله نوشته میشود: غیراخلاقی، غیرارادی، غیربهداشتی، غیرشخصی، غیرشرعی، غیرحضوری، غیردولتی، غیرمعقول، غیرمعمول، غیرواقعی.
#غلط_ننویسیم
#نکته_ویرایشی
https://eitaa.com/pajuheshemamhadiharnd
👈 چند جایگزین فارسی که در دورههای گذشتۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی تصویب شدهاست:
آببها: حقالشرب
آتشنشانی: اطفائیه
آموزش و پرورش: تعلیم و تربیت
استان: ایالت
استوارنامه: اعتبارنامۀ سیاسی
باشگاه: کلوب
برچسب: اتیکت
پاسبان: آژان
پرتوشناسی: رادیولوژی
رایزن: مستشار سفارت
روادید: ویزا
#غلط_ننویسیم
#جایگزینی
#نکتههای_دستوری
✍ باید
در فارسی امروز «باید» بیش از صورتهای دیگر بهکار میرود و فعلی که پس از آن میآید ممکن است حال التزامی یا گذشتهٔ التزامی یا گذشتهٔ استمراری باشد.
◻️«باید» برای بیان معانی زیر بهکار میرود:
الف. لزوم: باید بروم. باید همین الان بروی تا بهموقع برسی.
ب. شایستگی: باید به پدر و مادر خود احترام بگذارید.
ج. احتمال منطقی: باید رفته باشد (از قرائن چنین برمیآید که او رفته است.) در این کاربرد فعلِ بعداز «باید» گذشتهٔ التزامی است.
د. انجام نگرفتن عمل: باید میگفتم (= لازم بود بگویم اما نگفتم). در این کاربرد فعلِ بعداز «باید» گذشتهٔ استمراری است.
◻️یادآوری: «باید» با مصدر مرخم نیز بهکار میرود و جملهٔ غیرشخصی میسازد:
باید رفت.
نباید گفت.
✅ طباطبایی، علاءالدین، فرهنگ توصیفی دستور زبان فارسی، چاپ اول. تهران: فرهنگ معاصر، ۱۳۹۵، ص ۳۷۶.
#غلط_ننویسیم
✍️ چند کلمه که گاهی اشتباه یا جابهجا نوشته میشوند:
✅ توزرد
⛔️ توضرب
✅ چرکنویس (≠ پاکنویس)
⛔️ چکنویس
✅ مُقَنّی (چاهکن)
⛔️ مُغَنّی (آوازخوان)
✅ بیمُحابا
⛔️ بیمُهابا
✅ غیظ (خشم)
⛔️ غیض
✅ دورِ زمانه
⛔️ دور و زمانه
✅ خُرد (ناچیز، اندک)
⛔️ خورد
✅ در
⛔️ درب
✅ اولویت
⛔️ اُلویت
✅ فلاسک
⛔️ فلاکس
✅ انزجار
⛔️ انضجار
✅ مُهَیّا
⛔️ مُحَیّا
✅ مابِازا
⛔️ مابهازا
✅ با وجود این
⛔️ با این وجود
#غلط_ننویسیم
https://eitaa.com/pajuheshemamhadiharnd
#نکتههای_دستوری
🔶 در فعلهای مرکّب و پیشوندی نشانهٔ «نفی» میان کلمهٔ سازندهٔ فعل مرکّب یا پیشوند و فعل میآید:
1️⃣ خبر کرد≠ خبر نکرد
2️⃣ فرارفت ≠ فرانرفت
3️⃣ برمیدارد ≠ برنمیدارد
✅ احمدی گیوی، حسن و حسن انوری، دستور زبان فارسی ۱، چاپ چهارم، تهران: انتشارات فاطمی، ۱۳۹۴، ص ۵۹.
#غلط_ننویسیم
#نکتۀ_ویرایشی
پرسش👇
همه با ترس و تعجب به هم نگاه کردند و سکوت حکم فرما شد. بالاخره پیرمردی با ریش سفید از جا برخواست و گفت: «آری من مسلمانم»...
برخاستن یا برخواستن؟
پاسخ👇
این روزها بهویژه در فضای مجازی فراوان دیده میشود که بهاشتباه، بهجای «برخاستن»، از «برخواستن» استفاده میشود.
برخاستن: بلندشدن
خواستن: تقاضاکردن
👈 او از جای خود برخاست.
👈 او از من خواست، کتابش را بخوانم.
#غلط_ننویسیم
#نکته_ویرایشی
#پَخ، پِخ، پُخ
🔶 این سه واژهٔ همنگاشت را نباید باهم اشتباه کرد:
1⃣ پَخ: سطحِ صافِ بدونِتیزی.
2⃣ پِخ: صدایی که برایِ ترساندن درمیآورند.
3⃣ پُخ: آدمِ بیاهمّیت؛ گُه.
✅ صفرزاده، بهروز، دستنامهٔ ویرایش، چاپ دوم، تهران: کتاب سده، ۱۳۹۶، ص ۳۰.
#غلط_ننویسیم
ناویراسته👇
گاهی اوقات آنها فقط میخواهند بگویند این حرفها مفید فایده نیست.
ویراسته👇
گاهی آنها فقط میخواهند بگویند این حرفها فایده ندارد.
نکته👇
یکی از آفتهایی که موجب بدنویسی میشود، «حشو» است؛ یعنی نوشتن کلمه یا عبارتی که اضافی است. در این جمله «اوقات» و «مفید» حشو است.
#غلط_ننویسیم
🔶استعاره:
همان تشبیه است به صورت کاملا فشرده؛ یعنی از طرفین تشبیه، فقط یک طرف آن در جمله می آید.
اگر مشبه ، حذف شود و مشبه به در جمله باقی بماند، استعاره مصرحه است؛
و اگر مشبه بماند و مشبه به حذف شود، استعاره مکنیه است.
حال اگر در استعاره مکنیه، مشبه به محذوف، انسان باشد، به این آرایه " تشخیص، جان بخشی، جاندار انگاری" می گوییم.
مثال:
شهادت، به دریایی می ماند که هر ناپاکی در آن پاک می شود.(تشبیه کامل)
شهادت ، دریاست.(بلیغ اسنادی)
شهادتِ دریا یا دریای شهادت(بلیغ اضافی)
با شهادت ،جسم و روحشان پاک شد.(استعاره اسنادی)
موجِ شهادت(استعاره اضافی یا اضافه استعاری)
جان بخشی یا تشخیص...
بعضی از کتاب ها را باید به بیمارستان و بعضی دیگر را به تیمارستان برد.
(بعضی کتاب ها مانند انسانهای بیمار یا دیوانه هستند).
#غلط_ننویسیم
#نویسندگی
https://eitaa.com/pajuheshemamhadiharnd
چند جایگزین فارسی
غلبه 👈چیرگی
غلیان 👈جوشش
غنی 👈بینیاز، دارنده
غیظ 👈خشم
غبن 👈زیان
غائله 👈آشوب
غوغا 👈هیاهو، هنگامه
#غلط_ننویسیم
#جایگزینی
❤️ معنای
«اشک تمساح ریختن»
✅ تمساحها پس از خوردن شکار، به دلیل هوای محبوس شده در سینوسهایشان، اشک میریزند.
🟣 بنا بر این، اشک ریختن تمساح با احساس ناراحتی و پشیمانی، هیچ ارتباطی ندارد.
🍊 به همین دلیل، اصطلاح «اشک تمساح میریزد» برای افرادی به کار میرود که واقعاً از چیزی متأسف و ناراحت و پشیمان نیستند؛ اما به تأسف خوردن و ناراحت و پشیمان شدن تظاهر میکنند.
#غلط_ننویسیم