📌 آیا ریشههای مظلومیت امیرالمؤمنین(ع) همچنان باقیست؟ ج ۱۴ - قسمت دوم
🔘 گناه حسادت، جزء نیازهای اولیه ما نیست!
🔘 زندگیجمعی بر اساس مواسات؛ نقطۀ مقابل حسادت
استاد #علیرضا_پناهیان در برنامۀ سحرگاهی شبکۀ سه:
گناه حسادت، جزء نیازهای اولیه ما نیست!
گناههای ما چند دسته هستند. برخی از گناهان در راستای زندگی طبیعی و نیازهای طبیعی ما هستند. مثل شهوات و لذت خوردن و خوابیدن و ... . در این دسته از گناهان، فرد تلقی میکند که نیاز حیاتیاش است و رفته رفته زیادهروی کرده و گناه کرده است. ولی یک سری از گناهان در جهت و راستای نیازهای ما نیست مثل حسادت. رقابتهایی که ناشی از حسادت و تقویتکنندۀ حسادتند، جزء نیازهای اولیۀ ما نیستند. برای همین به این سادگی، کسی نمیتواند از گناه حسادت توبه کند. در روایت هم امام صادق(ع) میفرماید: « وَ لاَ تَوْبَةَ لِلْحَاسِدِ لِأَنَّهُ مُسْتَمِرٌّ عَلَيْهِ مُعْتَقِدٌ بِهِ مَطْبُوعٌ فِيهِ، يَبْدُو بِلاَ مُعَارِضٍ مُضِرٍّ لَهُ وَ لاَ سَبَبٍ وَ اَلطَّبْعُ لاَ يَتَغَيَّرُ مِنَ اَلْأَصْلِ (مصباح الشریعه، ج۱، ص۱۰۴)». طبیعت انسان از اصلش تغییر نمیکند. مجاهدتی که برای از بین بردن حسادت لازم است، بیش از موارد دیگر است.
زندگیجمعی بر اساس مواسات؛ نقطۀ مقابل حسادت
زندگی مؤمنانۀ مواساتی با ریشه کن شدن حسادت معنا پیدا میکند. ما در هیئت و مسجد، زندگی مؤمنانه و مواساتی را تعریف نکردهایم و کار مشکلی هم هست. ولی میتوانیم تواضع کنیم، میتوانیم مهربان باشیم و دروغ نگوییم، چرا که این موارد راحتتر هستند.
ما در تعلیم و تربیت به حسادت نمیپردازیم. نقطۀ مقابل حسادت، زندگی جمعی دوستانه است. بچهها در چهارده سالگی دوست دارند زندگی جمعی داشته باشند و آغاز دینداری هم چهارده سالگی است. پس خدا طراحی کرده که وقتی انسانها میخواهند زندگی دینی داشته باشند، دوست دارند با رفقایشان ندار باشند. فضای دین، این را اقتضاء میکند. در مدرسهای که بچهها با هم رفیق و با یکدیگر ندار و صمیمی هستند، غذایشان را با هم مشترک میخورند و به همدیگر کمک میکنند، خلاقیت اینها بسیار بیشتر افزایش پیدا میکند.
🚩 برنامۀ ماه من؛ شبکۀ سۀ سیما – سحر چهاردهم رمضان
📢صوت: @panahian_mp3
@Panahian_text
📌 آیا ریشههای مظلومیت امیرالمؤمنین(ع) همچنان باقیست؟ ج ۱۵ - قسمت اول
🔘 علی(ع)؛ معیار و میزان
🔘 عظمت روضههای امیرالمؤمنین(ع)
استاد #علیرضا_پناهیان در برنامۀ سحرگاهی شبکۀ سه:
علی(ع)؛ معیار و میزان
در روایتی نقل شده است که پیامبر اکرم(ص) میفرماید: يَا عَلِيُّ لَا يُبْغِضُكَ مُؤْمِنٌ وَ لَا يُحِبُّكَ مُنَافِقٌ (نهجالبلاغه، حکمت ۴۵). هیچ مؤمنی نیست مگر اینکه امیرالمؤمنین(ع) را دوست دارد، و هیچ منافقی نیست مگر اینکه نمیتواند امیرالمؤمنین علی(ع) را دوست داشته باشد. در مورد حضرت علی(ع) اینطور است ولی مثلاً دربارۀ امام حسن(ع) و امام حسین(ع) اینطور نیست. ممکن است کسانی حسنین(ع) را هم دوست داشته باشند که نتوانند علی بن ابیطالب(ع) را دوست داشته باشند. اگر چه امام حسن(ع) و امام حسین(ع) هم به خاطر علی بن ابیطالب(ع) مظلوم واقع شدند. دشمنان در کربلا میگفتند «بغضاً لأبیک» میخواهیم شما را به قتل برسانیم.
عظمت روضههای امیرالمؤمنین(ع)
در روضه اهل بیت(ع) از قربانی شدن اولیاء خدا صحبت میشود و این قربانی شدن، حادثۀ بزرگی در تاریخ است و عظمت معنایی دارد. این روضهها همان قدر که احساسات ما را درگیر میکند، همان قدر عمق معنایی دارد، لذا پرمعرفتترین بخش تاریخ، روضهها و ذکر مصائب است که حرفها و رازهایی در آن است. ما برای مظلومیت ائمۀ معصومین(ع) راحت میتوانیم گریه کنیم ولی گریه برای روضههای امیرالمؤمنین(ع) سختتر است. میدانید چرا؟ زیرا حضرت علی(ع) به مثابه خورشید هستند. نگاه کردن به خورشید سخت است ولی به ماه راحتتر میتوان نگاه کرد. اما ماه، بخشی از مظلومیت این خورشید را به خودش گرفته است و همین ما را هلاک میکند؛ چه برسد که بخواهیم از مظلومیت علی(ع) حرف بزنیم؟! امیرالمؤمنین علی(ع) میفرمایند: « لَوْ أَحَبَّنِي جَبَلٌ لَتَهَافَت»(نهج البلاغه، حکمت۱۱۱)؛ اگر کوه من را دوست داشته باشد، متلاشی میشود.
🚩 برنامۀ ماه من؛ شبکۀ سۀ سیما – سحر پانزدهم رمضان
📢صوت: @panahian_mp3
@Panahian_text
📌 آیا ریشههای مظلومیت امیرالمؤمنین(ع) همچنان باقیست؟ ج ۱۵ - قسمت دوم
🔘 حسادت به علی ابن ابیطالب(ع)، مانع محبت به اولادش
🔘 مسئلۀ مظلومیت علی(ع)؛ یکی از رازهای عجیب تاریخ
🔘 سفارش امام حسن(ع) به محمدبن حنفیه در خصوص حسادت
استاد #علیرضا_پناهیان در برنامۀ سحرگاهی شبکۀ سه:
حسادت به علی ابن ابیطالب(ع)، مانع محبت به اولادش
فردی از اهل شام به مدینه آمده بود، سواری را دید که خیلی زیبا بود. « قَالَ لَمْ أَرَ أَحْسَنَ مِنْهُ»؛ میگوید من تا به الان آدمی به این زیبایی ندیده بودم. گفتند: او را نمیشناسی؟ گفت نه. گفتند این حسن بن علی ابن ابیطالب(ع) است. عبارت او را ببینید؛ « فَامْتَلَأَ قَلْبِي غَيْظاً وَ حَنَقاً وَ حَسَداً أَنْ يَكُونَ لِعَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَلَدٌ مِثْلُهُ»؛ آن شخص میگوید من حسادتم به علی ابن ابیطالب(ع) شعله کشید که یک چنین پسری دارد. دوباره دعوا بر سر علی بن ابیطالب(ع) است. «فَقُمْتُ إِلَيْهِ فَقُلْتُ أَنْتَ اِبْنُ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ فَقَالَ أَنَا اِبْنُهُ»؛ بعد شروع میکند به توهین کردن و بد و بیراه گفتن به علی بن ابیطالب.
«وَ جَعَلْتُ أَشْتِمُهُ وَ أَنَالُ مِنْهُ وَ مِنْ أَبِيهِ»؛ او شروع کرد به شماتت کردن حضرت علی(ع) و امام حسن(ع)؛ « وَ هُوَ سَاكِتٌ» ولی امام حسن مجتبی(ع) ساکت بود و نگاه میکرد. «حَتَّى اِسْتَحْيَيْتُ مِنْهُ»، اینقدر سکوت کرد و نگاه کرد و هیچ جوابی نداد تا اینکه من خجالت کشیدم. وقتی که کلامم تمام شد امام حسن(ع) لبخند زد و فرمود: «فلَمَّا اِنْقَضَى كَلاَمِي ضَحِكَ وَ قَالَ أَحْسَبُكَ غَرِيباً شَامِيّاً» تو اینجا غریب هستی، شامی هستی. گفتم: بله. گفتند: پس اینجا منزل نداری. برویم منزل ما؟ غذایی چیزی نمیخواهی؟ الآن آمدی مدینه محلّ استقراری پیدا کردی؟ میگوید: یک دفعهای احساس کردم توی دنیا، عزیزترین کس پیش من این آقاست«وَ عَجِبْتُ مِنْ كَرَمِ أَخْلاَقِهِ فَانْصَرَفْتُ وَ قَدْ صِرْتُ أُحِبُّهُ مَا لاَ أُحِبُّ أَحَداً غَيْرَهُ(كشف الغمة، ج۱، ص۵۶۱). با کرامت و بزرگواری امام حسن(ع)، ورق برگشت. مگر اینکه خودشان یک لطفی کنند.
مسئلۀ مظلومیت علی(ع)؛ یکی از رازهای عجیب تاریخ
اولاً دعوا سر حسادت علی بن ابیطالب(ع) است، ثانیاً؛ چرا بغض به اولاد علی(ع)؟ حسادت یک رذیلۀ بیچارهکننده است. یعنی بهجای اینکه فرد کوتاه بیاید، تازه حسادتش غلیان پیدا کرده است. این یکی از رازهای عجیب تاریخ است. امام حسین(ع) را قطعهقطعه کردند، امام حسن(ع) را تیرباران کردند، ولی هیچکدام را لعن نکردند. اما با امیرالمؤمنین(ع) چه کردند؟ خیلی عجیب است. امیرالمؤمنین(ع) با دلها چهکار میکند؟! واقعاً حسادت به اولیاء خدا عجیب است و نقطۀ مقابلش آن محبتی است که باید به اولیاء خدا داشته باشیم و بحث سادهای نیست. یک پلیدی عمیقی در کسی است که به اهل بیت حسادت بورزد.
سفارش امام حسن(ع) به محمد بن حنفیه در خصوص حسادت
روایت دیگری است که امام حسن مجتبی(ع) به محمدبن حنفیه می فرمایند: « یا مُحَمَّدَ بْنَ عَلِيٍّ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكَ اَلْحَسَدَ (کافی، ج۱، ص۳۰۰»؛ من از حسد برای تو میترسم و این وصف کافرین است. « وَ إِنَّمَا وَصَفَ اَللَّهُ بِهِ اَلْكَافِرِينَ فَقَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ كُفّاراً حَسَداً مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِهِمْ مِنْ بَعْدِ ما تَبَيَّنَ لَهُمُ اَلْحَقُّ». این مطلب را امام حسن(ع) به محمد بن حنفیه میگوید که مبادا به برادرت امام حسین(ع) بعد از من حسادت کنی! ایشان سرور تو است. و بعد محمدبن حنفیه شروع کرد به ابراز ارادت کردن.
🚩 برنامۀ ماه من؛ شبکۀ سۀ سیما – سحر پانزدهم رمضان
📢صوت: @panahian_mp3
@Panahian_text
📌 آیا ریشههای مظلومیت امیرالمؤمنین(ع) همچنان باقیست؟ ج ۱۶
🔘 جایگاه درونی و بیرونی حسادت
🔘 نشانه صداقت در داشتن محبت
استاد #علیرضا_پناهیان در برنامۀ سحرگاهی شبکۀ سه:
جایگاه درونی و بیرونی حسادت
بخشی از بحث حسادت کاملاً فردی است و نیاز دارد که انسان اعماق وجودش را در سحرگاهان جستجو کند و عمیقاً با خدا راز و نیاز بکند تا بتواند حسادت را ریشهکن کند. در ادامه بحث باید به چهار مقدمه توجه کرد.
اولاً: قلب انسان لایههای مختلفی دارد و خیلی پیچیده است. قلب انسان لایههای بسیار عمیقی دارد که برخی از آنها بر انسان مخفی است.
ثانیاً: خداوند متعال به شدّت به قلب انسان اهمیت میدهد. خداوند قلبی که از ما میخواهد قلبی است که کاملاً خالص باشد. عرش خدا قلب مؤمن است و ما اتفاقهایی را که در پروندۀ اعمالمان و از آن مهمتر در قلب خود رقم میزنیم، خداوند متعال آن را لحاظ میکند. خدا به سرّ بندۀ خودش نگاه میکند و همان را میآورد و در عمل مقدر او قرار میدهد. امام صادق(ع) میفرماید: مَنْ أَسَرَّ سَرِيرَةً رَدَّاهُ اَللَّهُ رِدَاءَهَا إِنْ خَيْراً فَخَيْرٌ وَ إِنْ شَرّاً فَشَرٌّ (کافی، ج2، ص294). خداوند متعال به قلب بندگان خودش نگاه میکند و انسان باید به شدّت مراقب قلب خودش باشد.
ثالثاً: حسادت، از اعماق قلب انسان خبر میدهد و شاید پنهانترین بدیای است که به سادگی نمیشود آن را شناسایی کرد. حسادت، یکی از محلهای خیلی مهم برای امتحان دیگر چیزها، مثل ایمان به خداست. تا آدم نسبت به کسی حسّ حسادت پیدا بکند، مثل این است که یک آتشی، پنبه را بسوزاند؛ حسادت هم ایمان را اینطور میسوزاند. موضوع حسادت در امتحان قلب، موضوع بسیار کلیدی و حساسی است. از ابعاد مختلف ما موارد قلبی و روحی حسادت را باید بیشتر تأمل کنیم.
رابعاً: شکلگیری یک تمدن خوب و یک جامعه خوب در زندگی اجتماعی انسان، بدون دخالت قلبهای نورانی و عبور از چالش حسادت امکان ندارد. تمدنها باید تکلیف خودشان را با قلب نورانی انسان، در موضوع حسادت روشن کنند. همانقدر که این موضوع عمیقاً قلب انسان را درگیر میکند، تمدنها، تجمع انسان، زندگی اجتماعی، قوانین، شیوۀ حکمرانی و همۀ اینها را درگیر میکند.
نشانه صداقت در داشتن محبت
محبت، نقطه مقابل حسادت است ولی از کجا بفهمیم که در محبت خود به اهل بیت(ع)، صداقت داریم؟ اهل بیت(ع)، برخی از ابراز محبتها را تأیید نمیکردند. یک اتفاقهایی باید توی قلب بیفتد. اینکه من حسادت ندارم، به تنهایی کافی نیست، بلکه باید اتفاقهای دیگری هم بیفتد. مثلاً یکی از آداب شیعیان این بود که وقتی به محضر اهلبیت(ع) میرسیدند، میگفتند: «جُعِلتُ فداک»؛ فدای تو بشوم. این یعنی حسادت نداشتن، کافی نیست؛ بلکه میخواهم فدای تو بشوم. جنون و شیدایی که در اربعین مشاهده میشود که مؤمنین همه هستی خود را فدای دیگر مؤمنین میکنند، علامت صداقت در محبت به اهل بیت(ع) و نداشتن حسد است.
🚩 برنامۀ ماه من؛ شبکۀ سۀ سیما – سحر شانزدهم رمضان
📢صوت: @panahian_mp3
@Panahian_text
📌 آیا ریشههای مظلومیت امیرالمؤمنین(ع) همچنان باقیست؟ ج ۱۷ - قسمت دوم
🔘 آیا رقابت، عامل پیشرفت است؟
🔘 زندگیِ مبتنی بر رفاقت، نه رقابت
🔘 ولایت، تنها عامل زندگی بر اساس محبت و رفاقت
🔘 ولایت، تنها عامل از بین بردن حسادت
استاد #علیرضا_پناهیان در برنامۀ سحرگاهی شبکۀ سه:
آیا رقابت، عامل پیشرفت است؟
در جواب روشنفکرانی که میگویند غربیها در اثر رقابت پیشرفت کردند، باید پرسید:
۱. آیا غربیها از آغاز تا الان بدون جنگ، جنایت و خونریزی پیشرفتی کردند؟
۲. آیا غربیها بدون ظلم به ملتهای مستضعف و غارت آنها، پیشرفت کردند؟
۳. آیا پیشرفت آنها در میان مردم خودشان، حقیقی بوده؟ آیا بدبختیهایی که در میان مردمشان هست را ما میپذیریم؟ آیا حاضریم تعداد زندانیهایمان به اندازه زندانیهای آمریکا باشد؟ غربیها در درون خودشان موفق نبودند. جنایتها و جنگهایشان، یکی از عوامل پیشرفت غرب بوده و دائماً هم در حال غارت هستند و اگر غارت نکنند نمیتوانند جایی را مدیریت کنند. تکنولوژی دارند ولی نمیتوانند مدیریت کنند، چون زندگی رقابتی جواب نمیدهد.
زندگیِ مبتنی بر رفاقت، نه رقابت
زندگی باید مبتنی بر رفاقت باشد. حکومت امام زمان(عج)، زیاد قانون ندارد. قانون چیز خوبی است، ولی برای روز مبادا. گفت مهریه را کی داده، کی گرفته؟ اگر زندگی زن و شوهری در خانواده بر قانون اتکاء داشته باشند، از هم متنفر میشوند. قانون را برای مبادا میگذارند. بعد با چی زندگی میکنند؟ با محبت. زیرساخت و مبنای زندگی ما محبت و رفاقت است. ولی چطور باید به آن سمت حرکت کنیم؟
ولایت، تنها عامل زندگی بر اساس محبت و رفاقت
آیا این یک توصیۀ اخلاقی است که حسود نباشیم و به هم محبت داشته باشیم؟ نه. این یک توصیۀ ولایی است. تنها عاملی که میتواند این زندگی را پدید بیاورد، ولایت است. بقیهاش دروغ و خیالبافی است. ما منتظر یک کتاب اخلاقی قوی نیستیم تا همه خوب بشویم، منتظر امام زمان(عج) هستیم. منتظر حکومت او هستیم. این را باید رمزگشایی کرد که ولایت چگونه موجب یک زندگی غیر رقابتی میشود؟
ولایت، تنها عامل از بین بردن حسادت
درست است که حسادت یک پدیدۀ اخلاقی است، ولی این حسادت چطور از بین میرود؟ با ولایت. ولایت طولی و ولایت عرضی. با توصیۀ اخلاقی از بین نمیرود. توصیۀ اخلاقی همیشه بوده و همیشه هم هست. زندگی مبتنی بر حسادت و رقابت، موجب عداوت، ضعف ملتها و ظلم و فساد میشود. باید یک زندگی دیگری داشت. مجلس بخواهد قانونگذاری کند باید قوانینش جامعه را به سمت زندگی بر اساس تعاون سوق دهد؛ نه زندگی خیالپردازانۀ رقابتی بر اساس قوانین. ما در برخی از مصوبات و قوانین راه اشتباه غرب را میرویم که خودشان هم به بنبست رسیدهاند. متأسفانه این راه اشتباه، تدریس شده و نقد هم نمیشود. گاهی برخی افراد همین حرفهای غیر انسانی را اسلامیزه میکنند، ولی اهلبیت(ع) در زندگی ولایی، مرتبۀ بالاتری را نشان میدهند.
🚩 برنامۀ ماه من؛ شبکۀ سۀ سیما – سحر هفدهم رمضان
📢صوت: @panahian_mp3
@Panahian_text
📌 آیا ریشههای مظلومیت امیرالمؤمنین(ع) همچنان باقیست؟ ج ۱۸ - قسمت اول
🔘 عوامل مظلومیت امیرالمؤمنین(ع)؛ مسئلهای برای امروز ما
🔘 زندگی بر اساس مواسات، نیاز امروز جامعه
🔘 نقش هیئتها و مساجد در زندگی بر اساس مواسات
استاد #علیرضا_پناهیان در برنامۀ سحرگاهی شبکۀ سه:
عوامل مظلومیت امیرالمؤمنین(ع)؛ مسئلهای برای امروز ما
ابلیس وقتی نتواند ما را از کارها و حرفهای خوب جدا کند، ما را به حرفها و کارهای خوبی وسوسه میکند که برای این زمان نیست. مثلاً اینکه از فضائل امیرالمؤمنین(ع) سخن بگوییم اما از عوامل غربت ایشان صحبت نکنیم تا آن عوامل را در جامعه ریشهکن کنیم، این میشود حرفی که برای زمان ما نیست. یعنی آدم ممکن است حرف خوب بزند ولی در واقع دچار مکائد ابلیس شده باشد.
زندگی بر اساس مواسات، نیاز امروز جامعه
نیاز امروز جامعه ما، اجتماع مؤمنین است تا مدعیان محبت به اولیاء خدا در محبت به یکدیگر از هم سبقت بگیرند. چیزی که جامعۀ ما را نجات میدهد، رسیدن به ساختاری است که در آن در مورد چگونگی و محلّ پول درآوردن با همدیگر ایثارگرانه برخورد کنیم، نه فقط در مورد محلّ پول خرج کردن. ما باید در بخش فرهنگی و بخش حکمرانی نیز با یکدیگر مواسات کنیم.
نقش هیئتها و مساجد در زندگی بر اساس مواسات
خیلی بد است مساجد ما بوی عبادت خدا را بدهند، هیئتها بوی محبت و ولایت اهلبیت(ع) را بدهند اما از آنها بوی اخوّت استشمام نشود. ما در بخش فرهنگی و در بخش حکمرانی، زندگی مواساتی کم داریم. اگر مردم در گروههای کوچک(مانند تعاونیها) دور هم جمع نشوند، مشارکت قوی و در سطح کلان هم اتفاق نمیافتد.
امام حسن مجتبی(ع) می فرمایند: یکی از فوائد مسجد رفیق پیداکردن است(مَنْ أَدامَ الاْخْتِلافَ إِلَی الْمَسْجِدِ أَصابَ إِحْدی ثَمان: آیةً مُحْکَمَةً وَ أَخًا مُسْتَفادًا ...؛ تحفالعقول، ج۱، ص۲۳۵). ما باید با اخوت و محبت، شرایطی را در مسجد و هیئت بوجود بیاوریم که هر کس رد میشود بگوید اینها چقدر با هم خوب هستند! اینها چقدر برای هم میمیرند! اگر اینطور نباشد، داریم درجا میزنیم. با هم نبودن برای مؤمنین بد است.
🚩 برنامۀ ماه من؛ شبکۀ سۀ سیما – سحر هجدهم رمضان
📢صوت: @panahian_mp3
@Panahian_text
📌 آیا ریشههای مظلومیت امیرالمؤمنین(ع) همچنان باقیست؟ ج ۱۸ - قسمت دوم
🔘 ضرورت مواسات بین مؤمنین
🔘 تأثیر ولایت بر مواسات و تحکیم روابط مؤمنین
🔘 روایتی در مورد تمسک به ولایت امیرالمؤمنین(ع)
استاد #علیرضا_پناهیان در برنامۀ سحرگاهی شبکۀ سه:
ضرورت مواسات بین مؤمنین
یهود نظرش این است که اگر امّت پیغمبر(ص) اتحاد داشته باشند، یهود از بین میرود. برای همین یهود همیشه از زمان پیامبر اکرم(ص) تلاش کرده که مؤمنین با هم اختلاف داشته باشند. امیرالمؤمنین(ع) در مورد ارتباط صمیمی و اتحاد با مؤمنین میفرماید: «إِنَّمَا أَنْتُمْ إِخْوَانٌ عَلَى دِينِ اَللَّهِ مَا فَرَّقَ بَيْنَكُمْ إِلاَّ خُبْثُ اَلسَّرَائِرِ وَ سُوءُ اَلضَّمَائِرِ فَلاَ تَوَازَرُونَ وَ لاَ تَنَاصَحُونَ وَ لاَ تَبَاذَلُونَ وَ لاَ تَوَادُّونَ»(نهج البلاغه، خطبه ۱۱۳). شما برادران دينى هستيد، چيزى جز ناپاكى درون و زشتى باطن ميان شما جدايى نيفكنده است. برای همین يكديگر را در امور يارى نمىكنيد و خير يكديگر را نمىخواهيد و به يكديگر چيزى نمىبخشيد و با هم دوستى نمىورزيد.
تأثیر ولایت بر مواسات و تحکیم روابط مؤمنین
خیلیها نقش ولایتمداری را در تحکیم روابط مؤمنین باور نمیکنند ولی با بحث اخلاقی و اعتقادی نمیتوانیم با هم یکپارچه شویم، فقط ولایت است که میتواند ما را یکپارچه کند. اگر ولایت ولیّ خدا بود و برای او میمردیم، برای همدیگر هم خواهیم مرد.
روایتی در مورد تمسک به ولایت امیرالمؤمنین(ع)
آیه قرآن میفرماید: « يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللهَ حَقَّ تُقاتِهِ وَ لا تَمُوتُنَّ إِلّا وَ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ»(سوره آل عمران، آیه ۱۰۲؛ بیتردید یکی از آیات سخت و سطح بالای قرآن این آیه است؛ تقوای خدا را داشته باش، حقّ تقوای الهی را، نه در حدّ توان خودت، بلکه آن چیزی که شایسته خداست. «وَ لا تَمُوتُنَّ إِلّا وَ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ»، بحث عاقبت بهخیری، هم سهمگینترین بحث است.
خدا در این آیه بعد از توصیه به تقوا میگوید «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللهِ جَميعاً وَ لا تَفَرَّقُوا(سوره آل عمران، آیه ۱۰۳». فردی خدمت رسول خدا(ص) رسید و سوال کرد: «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللهِ جَميعاً وَ لا تَفَرَّقُوا» حبلِ الله کیست که به او تمسّک بجوییم؟ میگویند رسول خدا یک کمی سرشان را پایین انداختند و تأمل کردند، زود جواب ندادند. بعد سر بلند کردند و فرمودند: حبلُ الله المتین علی بن ابیطالب(ع) است. به او اعتصام بورزید که از هم متفرّق نشوید. طرف رفت و امیرالمؤمنین(ع) را بغل کرد. گفت خدایا تو شاهد باش من به حبل الله اعتصام ورزیدم و بیرون رفت. یک نفر از پیش رسول خدا(ص) بلند شد و گفت من بروم به او التماس دعا بگویم و بگویم برای من دعا کند، شما گفتید اهل بهشت است. رسول خدا(ص) فرمود برو اگر به او رسیدی التماس دعا بگو ، بگو برایت استغفار کند. به او رسید و گفت که برای من دعا کن که خدا من را ببخشد. آن فرد گفت «أفَهِمتُ ما قالَ لی رسول الله»، فهمیدی پیغمبر(ص) به من چه گفت؟ فرمود برو تمسّک کن به حبل الله المتین، خدا گناهت را میبخشد. نمیخواهد بیایی به من التماس دعا بگویی. و اگر به او تمسّک نکردی، خدا تو را نخواهد بخشید( البرهان في تفسير القرآن، ج۱، ص۶۷۰).
🚩 برنامۀ ماه من؛ شبکۀ سۀ سیما – سحر هجدهم رمضان
📢صوت: @panahian_mp3
@Panahian_text
📌 آیا ریشههای مظلومیت امیرالمؤمنین(ع) همچنان باقیست؟ ج ۱۹ - قسمت اول
🔘 دو وجه مظلومیت امیرالمؤمنین(ع)؛ دشمنی دشمنان حسود و فداکاری نکردن یاران
🔘 طرح دین برای مواجهه با دشمنان حسود
استاد #علیرضا_پناهیان در برنامۀ سحرگاهی شبکۀ سه:
دو وجه مظلومیت امیرالمؤمنین(ع)؛ دشمنی دشمنان حسود و فداکاری نکردن یاران
مظلومیت امیرالمؤمنین علی(ع) را در دو بخش باید دید. یک بخش از مظلومیت حضرت مربوط به دشمنانی است که عناد ورزیدند، حسادت کردند و با حضرت جنگیدند و بخش دیگر که بیشتر موجب مظلومیت امیرالمؤمنین(ع) شد، آنهایی بودند که مستقیم عناد نورزیدند، اما یاری هم نکردند و برای حضرت فداکاری نکردند. این بخش از تاریخ زندگی امیرمؤمنان(ع) مورد غفلت واقع شده است. سیدالشهدا(ع)، در حماسۀ باعظمت کربلا، آن قربانی عظیم را دادند برای اینکه این افراد را رسوا کنند؛ افرادی که زمان امیرالمؤمنین(ع) بودند ولی کم گذاشتند. امیرمؤمنان(ع) خود با قاسطین، مارقین و ناکثین درگیر شدند، حضرت زهرا(س) هم غاصبین را رسواکردند. در واقع کسانی که در زمان امیرالمؤمنین(ع) به ایشان ظلم کردند و رسوا نشدند، در کربلا غربال شدند.
طرح دین برای مواجهه با دشمنان حسود
دشمنان حسود با حسادت خود، ولیّ خدا را مهجور قرار میدهند. آیا خدا طرحی برای مقابله با این حسادتها ندارد؟ طرح دین برای مقابله با حسودانی که کارشان به عناد و دشمنی میرسد، چیست؟ طرح خدا این است که میفرماید مسئولیت دفاع از ولیّ من که دیگران با او حسادت میکنند و رفع غربت از او با محبین و طرفداران اوست. طرفداران او باید آنچنان به ولیّ خدا محبت بورزند و آنچنان از او طرفداری کرده و به خاطر او فداکاری کنند که او از غربت دربیاید. این طرح خداست. مثل کاری که عمار، برای امیرالمؤمنین(ع) انجام داد. هر کسی برای تقدیر از ولیّ خدا قدمی بردارد، کاری بزرگ و تاریخی انجام داده است.
🚩 برنامۀ ماه من؛ شبکۀ سۀ سیما – سحر نوزدهم رمضان
📢صوت: @panahian_mp3
@Panahian_text
📌 آیا ریشههای مظلومیت امیرالمؤمنین(ع) همچنان باقیست؟ ج ۲۰ام - قسمت اول
🔘 دوری از حسادت، چه تناسبی با سیاست دارد؟
🔘 حسادت پنهان در یاران امیرالمؤمنین(ع)
🔘 کلام رسول خدا(ص) در مورد کسانی که برای امام خود کم میگذارند
استاد #علیرضا_پناهیان در برنامۀ سحرگاهی شبکۀ سه:
دوری از حسادت، چه تناسبی با سیاست دارد؟
عبادت هر کسی به اندازۀ عقلش پذیرفته میشود، به حجم عبادت او نیست. در روایات آمده است خواب عاقل از عبادت کسی که عقلش کم است فضیلت بیشتری دارد(کافي، ج1، ص۱۲). عقل چیست؟ «أعقل الناس أنظرهم فی العواقب»( غرر الحکم، ج۱، ص۲۱۷)، عاقبتاندیشی است. وقتی که عاقبت صفت حسادت را ببینی به سیاست میرسی و کسانی که میخواهند عبادت، منهای سیاست داشته باشند، اخلاق، منهای سیاست و بهطور کلی دیانت منهای سیاست داشته باشند و حتی محبت به اولیاء خدا منهای سیاست داشته باشند؛ اینها با عقل خداحافظی کردهاند. عمق عقلانیت، نتیجۀ معنویت در سیاست است.
حسادت پنهان در یاران امیرالمؤمنین(ع)
دل امیرالمؤمنین(ع) از دست کسانی که منافعشان اقتضاء میکرد مقابل حضرت بایستند و دشمنیشان آشکار بود، خون نشد. هیچوقت از دست معاویه و از دست طلحه و زبیر گریه نکردند ولی از دست کسانی که درست یاری درست نکردند، حسادت پنهان داشتند و نصرت نکردند، گریستند.
امام حسین(ع) در کربلا یک خیانت از یارانش ندید ولی علی(ع) هزاران خیانت از یارانش دید. اباعبدالله(ع) سرش بر نیزه رفت، اما لعن و نفرین نشد. به قصۀ امیرالمؤمنین(ع) باید متفاوت نگاه کرد و حق آن را ادا کرد. برای امیرالمؤمنین علی(ع) باید همگام با غمهای او اشک ریخت. برخی از یاران حضرت خصوصیتشان این بود که برای امیرالمؤمنین(ع) کم گذاشتند.
کلام رسول خدا(ص) در مورد کسانی که برای امام خود کم میگذارند
رسول خدا(ص) فرمود: « تَفْتَرِقُ أُمَّتِي ثَلاَثَ فِرَقٍ فِرْقَةٌ عَلَى اَلْحَقِّ لاَ يَنْقُصُ اَلْبَاطِلُ مِنْهُ شَيْئاً يُحِبُّونِّي وَ يُحِبُّونَ أَهْلَ بَيْتِي مَثَلُهُمْ كَمَثَلِ اَلذَّهَبِ اَلْجَيِّدِ...(أمالي مفید، جلد۱، ص۲۹) » امّت من به سه قسمت تقسیم میشوند، یک فرقه بر حق هستند و من و بچههایم را دوست دارند. اینها مانند طلا هستند، هر چه گداخته بشوند بر جلایشان افزوده میشود. یک گروهی هستند بر باطل هستند. اینها از من بدشان میآید و اهل بیت(ع) من هم از آنها متنفر هستند.
پیامبر اکرم(ص) در ادامه فرمودند: « ... وَ فِرْقَةٌ مُدَهْدَهَةٌ عَلَى مِلَّةِ اَلسَّامِرِيِّ لاَ يَقُولُونَ لامِساسَ لَكِنَّهُمْ يَقُولُونَ لاَ قِتَالَ إِمَامُهُمْ عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ قَيْسٍ اَلْأَشْعَرِيُّ» و فرقهای هستند وسط، نه آنطور باطل هستند که علنی دشمنی کنند نه آنطور حق. اینها بر ملت سامری هستند و شیوۀ سامری دارند. سامری شعارش «لا مِساسَ» بود، اما اینها شعارشان «لا قتالَ» است و مشکلشان یاری نکردن ولیّ خدا است. امام اینها کیست؟ ابوموسی اشعری.
🚩 برنامۀ ماه من؛ شبکۀ سۀ سیما – سحر بیستم رمضان
📢صوت: @panahian_mp3
@Panahian_text
📌 آیا ریشههای مظلومیت امیرالمؤمنین(ع) همچنان باقیست؟ ج ۲۰ام - قسمت دوم
🔘 فضایل امیرالمؤمنین(ع)، عامل حسادت به ایشان
🔘 گلایۀ امیرالمؤمنین(ع) از یارانی که در کمک به ایشان کم گذاشتند
استاد #علیرضا_پناهیان در برنامۀ سحرگاهی شبکۀ سه:
فضایل امیرالمؤمنین(ع)، عامل حسادت به ایشان
فرق یاران علی(ع) با معاویه در این بود که معاویه هرچه میگفت، یارانش گوش میکردند ولی امیرالمومنین(ع) هرچه میگفت، یارانش گوش نمیکردند. تا جایی که خودِ امیرالمؤمنین(ع) به یارانش میفرمود حاضرم ده نفر از شما را بدهم و یک نفر از یاران معاویه را بگیرم. به خاطر اینکه معاویه فضیلتی نداشت، ادعای فضیلت هم نداشت، بنابراین حسادت خیلیها را بر نمیانگیخت ولی امیرالمؤمنین(ع) فضایلی داشت که حسادتها را برمی انگیخت.
گلایۀ امیرالمؤمنین(ع) از یارانی که در کمک به ایشان کم گذاشتند
بنا بر نقل کتاب الغارات(ج۲، ص۴۷۰)، روزی امیرالمؤمنین(ع) در جمع یاران خود سخنرانی میکردند و میفرمودند که مردم! پیامبر خدا، پیامبر شما بود. مردم مدینه و انصار دور ایشان جمع شدند و عهد بستند و بالاخره پیروز شدند. آنطور پای رکاب رسول خدا ایستادند. بیایید محکم باشید. یک نفر بلند شد گفت: «ما أنتَ بمحمد و ما نحن باولئک الذین ذَکَرتَ»، نه تو محمد هستی نه ما انصار رسول خدا. «فلا تُکلّف لنا ما لا طاقة لنا به» ما را مجبور نکن به چیزهایی که طاقت آن را نداریم. امیرالمؤمنین(ع) فرمود: «أحسِن سمعاً تُحسِن إجابةً» خوب گوش بده بعداً جواب بده. « ثكلتكم الثّواكل»؛ این تعبیر اصطلاحی بود بدین معنا که الهی بمیرید! الهی خبر مرگتان برسد! «ما تَزیدوننی إلّا غمّاً» به من چیزی جز غم و اندوه اضافه نمیکنید. آیا من گفتم که من محمد هستم و شما انصار هستید؟! «إنّی ضربتُ لکم مثلاً»، من برای شما یک مَثل زدم! «إنما أرجو أن تتأسّوا بهم» من امید دارم به آن تأسی بکنید.
یک نفر دیگر بلند شد و گفت الآن امیرالمؤمنین(ع) به آن کشته شدههای نهروان احتیاج داشت. یعنی چه؟ یعنی چرا در جنگ آنها را کشتی؟! آنها مرد جنگ بودند، آنها را کُشتی الآن یار نداری. هر کس یک چیزی گفت. یک نفر دیگر گفت «استبانَ فقدُ الأشتر على أهل العراقِ» الآن معلوم میشود نقش اشتر برای مردم عراق چیست! اگر الآن مالک اشتر بود، هر کس میفهمید چه باید بگوید و زباندرازی نمیکرد. حضرت دوباره فرمودند مادرتان به عزایتان بنشیند؛ آیا اشتر از من مهمتر است؟ من به شما میگویم، گوش نمیدهید! بعد مالک اشتر باید میآمد شما را جمع میکرد؟ امیرالمؤمنین(ع) غضبناک و مغموم از منبر آمدند و پایین رفتند.
در نمونهای دیگر شاگردان ابن مسعود در جنگ صفین به حضرت گفتند ما با شما میآییم ولی در لشکرگاه میایستیم و اگر کسی ضدّ شرع عمل کرد، علیه او اقدام میکنیم؛ ما در مورد حق و باطل در میان شما ابهام داریم! من عرض میکنم که خدا لعنتشان کند. خدا این آدم خوبها را لعنت کند. سی هزار نفر از قاریان شام و عراق در جنگ صفین شرکت نکردند و فقط میانجیگری میان حق و باطل کردند. چند نفر برای امیرالمؤمنین ماند؟ اینجاست که حضرت میفرماید «فَرَّقَ الله بَینی و بَینَکُم(غارات، ج۲، ص۴۸۲)» خدا بین من و شما جدایی بیندازد.
🚩 برنامۀ ماه من؛ شبکۀ سۀ سیما – سحر بیستم رمضان
📢صوت: @panahian_mp3
@Panahian_text
📌 آیا ریشههای مظلومیت امیرالمؤمنین(ع) همچنان باقیست؟ ج ۲۱ام - قسمت اول
🔘 حسادتهای مردم، مشکل اصلی امیرالمؤمنین(ع)
🔘 مردم چه زمینهای برای حسادت معنوی دارند؟
🔘 تحلیل روانشناسانه مسایل و درک حسادت معنوی
استاد #علیرضا_پناهیان در برنامۀ سحرگاهی شبکۀ سه:
حسادتهای مردم، مشکل اصلی امیرالمؤمنین(ع)
رسول خدا(ص) بیشتر با حسادت سران درگیر بودند و بر آنها پیروز شدند ولی امیرالمؤمنین علی(ع) بیشتر با مردمی درگیر بودند که حسادت در آنها منتشر شده بود و بر آنها فائق نیامدند. مشکل اصلی امیرالمؤمنین(ع)، معاویه و طلحه و زبیر نبود. مشکل حضرت آن مردمی بودند که پای رکاب طلحه و زبیر آمده بودند و این افراد را با علی بن ابیطالب(ع) مقایسه میکردند. اصلاً جای مقایسه ندارد. هیچ تحلیلی جا ندارد جز اینکه بگوییم آن حسادتهای پنهان در میان مردم بروز و ظهور پیدا کرده بود.
حسادتهای مادی تناسب میخواهد اما حسادتهای معنوی این تناسب را نمیخواهد. حسادت در مسایل معنوی با حسادت در مسائل مادی فرق میکند.
مردم چه زمینهای برای حسادت معنوی دارند؟
حسادت، مسئلهای روانی و قابل تأمل است. اصلاً بحث سر منفعت نیست! بعضیها بحث سیاسی میکنند و میخواهند نفرتشان را نسبت به نظام نشان دهند و نسبت به انقلاب ابراز نفرت کنند. میگوییم دلایلت چیست؟ میگوید دلایلم این سه، چهار مورد است. میگوییم این دلایل که در مورد اسرائیل چهل تا است! چرا یکبار مرگ بر اسرائیل نمیگویی؟ با سکوت نگاه میکند. این همان حسادت و جنبۀ روانیای است که نسبت به معنویت وجود دارد. تمام جنایتهای آن طرف را حاضر است ندیده بگیرد! و این همه خوبیهای این طرف را هم ندیده میگیرد؛ سه چهار تا ایراد پیدا میکند و یک نفرت عمیقی پیدا میکند! این همان حسادت است. این چیزی است که ما باید ببینیم.
تحلیل روانشناسانه مسایل و درک حسادت معنوی
امیرالمؤمنین(ع) میفرماید: « أوَ لَيْسَ عَجَباً أَنَّ مُعَاوِيَةَ يَدْعُو اَلْجُفَاةَ اَلطَّغَامَ فَيَتَّبِعُونَهُ عَلَى غَيْرِ مَعُونَةٍ وَ لاَ عَطَاءٍ وَ أَنَا أَدْعُوكُمْ وَ أَنْتُمْ تَرِيكَةُ اَلْإِسْلاَمِ وَ بَقِيَّةُ اَلنَّاسِ إِلَى اَلْمَعُونَةِ أَوْ طَائِفَةٍ مِنَ اَلْعَطَاءِ فَتَفَرَّقُونَ عَنِّي وَ تَخْتَلِفُونَ عَلَيَّ؟ (نهجالبلاغه، خطبه ۱۸۰)»؛ آیا عجیب نیست معاویه جنایتکارها و اراذل و اوباش را بر اساس طغیان جمع میکند، بدون اینکه چیزی به آنها بدهد! آنها میروند و یاریاش میکنند. من که از بیتالمال به شما پول میدهم، شما از پیش من پراكنده مىگرديد و با من مخالفت مىورزيد؟
چرا امیرالمؤمنین(ع) این مطالب را میفرماید؟ منظور این است که در تحلیل این مسأله، سراغ مسائل مالی نروید. چرا تحلیل روانی نمیکنید؟! اینجاست که ما باید در مورد روانشناسی دینی بحث بکنیم. در تحلیل روانشناسانه وقایع، حسادت جایگاه خود را پیدا میکند.
🚩 برنامۀ ماه من؛ شبکۀ سۀ سیما – سحر بیست و یکم رمضان
📢صوت: @panahian_mp3
@Panahian_text
📌 آیا ریشههای مظلومیت امیرالمؤمنین(ع) همچنان باقیست؟ ج ۲۱ام - قسمت دوم
🔸حسادت پنهان، روزی ظاهر خواهد شد
استاد #علیرضا_پناهیان در برنامۀ سحرگاهی شبکۀ سه:
حسادت پنهان، روزی ظاهر خواهد شد
امیرالمؤمنین علی(ع) در نامهای که به معاویه مینویسند(غارات، ج۱، ص۲۰۳)، به آیهای از قرآن اشاره میکنند که «أَمْ حَسِبَ الَّذينَ في قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ أَنْ لَنْ يُخْرِجَ اللهُ أَضْغانَهُمْ (سوره محمد، آیه ۲۹)» آیا آن کسانی که در قلبشان یک بیماری نگه داشتند فکر میکنند که ما کینۀشان را بیرون نمیآوریم؟ ما کینۀشان را بیرون میآوریم و دستشان را رو میکنیم. اگر کسی هم حسادتی نسبت به اشخاص خوب داشته باشد، خدا آن را رو میکند. آیه قرآن در ادامه میفرماید: «وَلَوْ نَشَاءُ لَأَرَيْنَاكَهُمْ فَلَعَرَفْتَهُمْ بِسِيمَاهُمْ وَلَتَعْرِفَنَّهُمْ فِي لَحْنِ الْقَوْلِ (سوره محمد، آیه۳۰)»؛ ما اگر میخواستیم اینها را به تو نشان میدادیم.
امیرالمؤمنین(ع) در ادامه این نامه میفرماید: « أَلاَ وَ قَدْ عَرَفْنَاكَ قَبْلَ اَلْيَوْمِ»؛ معاویه! من تو را قبل از اینها میشناختم، «وَ عَدَاوَتَكَ وَ حَسَدَكَ وَ مَا فِي قَلْبِكَ مِنَ اَلْمَرَضِ »؛ و میدانستم که نسبت به من دشمنی و حسادت داری.
هر کس حسادت به حضرت نداشت، عاشق امیرالمؤمنین(ع) میشد ولی هر کس این حسادت را در دل نگه داشته باشد؛ خداوند با یک امتحان، حسادتش را آشکار میکند.
کلام امیرالمؤمنین(ع) در مورد مردمی که از او اطاعت نمیکردند
همچنین در کتاب الغارات نقل شده که فردی به نام ابومریم وقتی که داستان پراکنده شدن مردم از پیش حضرت علی(ع) را شنید، خدمت امیرالمؤمنین(ع) آمد و گفت: « إِنِّي لَمْ آتِكَ لِحَاجَةٍ» من برای حاجتی نیامدم ولی از آن زمانی که ولایت را بهعهده گرفتی، همۀ مردم را متفرق کردی! حضرت فرمودند: «يَا أَبَا مَرْيَمَ إِنِّي صَاحِبُكَ اَلَّذِي عَهِدْتُ، وَ لَكِنِّي مُنِيتُ بِأَخْبَثِ قَوْمٍ عَلَى وَجْهِ اَلْأَرْضِ أَدْعُوهُمْ إِلَى اَلْأَمْرِ [اَلصَّائِبِ] فَلاَ يَتَّبِعُونِّي، فَإِذَا تَابَعْتُهُمْ عَلَى مَا يُرِيدُونَ تَفَرَّقُوا عَنِّي»؛ من رفیق قدیمی شما هستم. من به خبیثترین قوم بر روی کره زمین گرفتار شدم! وقتی که آنها را دعوت میکنم، حرف من را اطاعت نمیکنند و وقتی که من حرفشان را گوش میدهم، از پیش من متفرق میشوند.
امیرالمؤمنین(ع) در این سخن، معاویه و طلحه و زبیر را نمیفرماید، بلکه مردم و قوم را مدنظر دارند که اطاعت نمیکردند.
🚩 برنامۀ ماه من؛ شبکۀ سۀ سیما – سحر بیست و یکم رمضان
📢صوت: @panahian_mp3
@Panahian_text