حمید پارسانیا
✍️ یادداشت استاد پارسانیا در بررسی دنیای متجدد و لایههای معرفتی آن 📌منظور از دنیای متجدد، غرب بعد
✳️ روشنگری
✅ اگر سکولاریزم بعد از هستیشناختی دنیای متجدد باشد، روشنگری(enlightenment) ناظر به بعد شناختاری و روش معرفتی این جهان است؛ روشنگری در 400 سال تاریخ غرب، تحولاتی را طی کرده است، روشنگری ابتدا چهرهای راسیونالیستی و عقلگرایانه دارد و سپس صورتی حسگرایانه و آمپریستی مییابد و در نهایت با ظهور جریانهای معرفتی ما بعد تجربی، سیرت شکاکانه خود را آشکار کرده و به بحران گرفتار میشود..
✅ روشنگری مدرن بهرغم تحولاتی که در جهت ایجابی خود داشته است، از خصوصیت سلبی مشترک بهره میبرد، ویژگی سلبی این جریان نفی مرجعیت وحی و شهودِ حقایق قدسی و متعالی در مسیر معرفت علمی است؛ انکار مرجعیت وحی به نفی حجیت نص و نقلی منجر میشود که از دامنه وحی در عرصه آگاهی و معرفت علمی بشر رخ نشان میدهد. ویژگی سلبی فوق همافق با موضع هستیشناختی دنیای متجدد است، انکار مرجعیت وحی، لازمه منطقی سکولاریزم در رویکرد دنیوی انسان معاصر به عالم است.
✅ در دنیای متجدد به موازات انکار مرجعیت وحی و نص مستند به وحی، شناخت حسی و تجربی بهعنوان برجستهترین خصوصیت محوری معرفت علمی بشر، رسمیت پیدا میکند؛ غلبه حسگرایی و محور قرار گرفتن «دانش تجربی» نیز لازمه دیگر هستیشناسی سکولار، دنیوی و این جهانی است، زیرا حس و تجربه افق مواجهه با این عالم است و علم تجربی توان عبور از مرزهای این جهان را ندارد و کسانی که دانش علمی خود را به قید تجربی و حسی بودن محدود میکنند، نیز ناگزیر یا به انکار ابعاد، غیرطبیعی و غیرحسی عالم میپردازند یا از موضعی شکاکانه و لاادریگرایانه نسبت به آن ابعاد، سخن میگویند.
✅ این گروه به تعبیر قرآن کریم به مدعیات دینی نیز تنها در صورتی ایمان میآورند که آنها را همانند دیگر پدیدههای طبیعی این عالم مشاهده کنند، «قالو لن نومن لک حتی نری الله جهره»، بنیاسراییل به موسی گفتند، ما به تو ایمان نمیآوریم تا آنکه خدا را آشکارا ببینیم، غلبه حسگرایی و تجربهگرایی بر معرفت علمی بشر موجب میشود تا دینداری نیز هویت سکولار و دنیوی پیدا کند.
#سکولاریسم
#دنیای_متجدد
#رنسانس
#دین
#وحی
💠 eitaa.com/parsania_net
هدایت شده از 💠 دانش اجتماعی مسلمین 💠
✅ حکمت دانش اجتماعی مسلمین
#استاد_حمید_پارسانیا
🔰 #دانش_اجتماعی_مسلمین نوعی دیگر از جامعهشناسی با سطحی بالاتر است، در عین حال انکار متافیزیک نیست و از طرفی واژه دانش به صورت حکیمانه و مقطعی و با توجه به شرایط انتخاب شده است. دانش اجتماعی مسلمین دانشی است برای اینکه معنای دیگری از علم را بازخوانی می کند. معنایی از علم توسط دانش اجتماعی مسلمین مطرح و بازخوانی می شود که درباره عقل است. دانش اجتماعی مسلمین فرار از فضای غالبی است که دیگر کلمات را آلوده کرده است و به آنها هویت مدرن بخشیده است.
🌐 هدف دانش اجتماعی مسلمین علم متناسب با فرهنگ و هستی شناسی جهان اسلام است نه علم اروپایی. در واقع این علم تناسب با حوزه فرهنگ اسلامی، تفکر و حکمت دارد که آنها را دوباره معنا کند. چراکه در حال حاضر سلطه علم اروپائی و مدرن اجازه دیدن آن را نمی دهد؛ اگر عینک مفاهیم #مدرن را از زاویه ذهنیت جامعه مدرن علمی برداریم در واقع ظرفیت های سنت خود را در این راستا کشف خواهیم کرد. حکمت دانش اجتماعی مسلمین همین است که به بازخوانی ظرفیت های اساسی علمی در سنت اسلامی بپردازد.
🔅 دانش اجتماعی مسلمین در برخورد با قرائت مدرن و #پست_مدرن در صورت می تواند به علم دینی و مقدس دست یابد که نقد خود را از محدوده تعریف پوزیتیویستی علم خارج کند و مفروضات و یا بنیان های پنهان اندیشه های پست مدرن را نیز به چالش کشد. متفکرین دنیای اسلام از دیرباز از سنگرهای عقلانی و وحیانی علم نیز دفاع کرده اند و بر این اساس زمینه های تکوین علم تجربی و حسی را نیز هموار ساخته اند. پذیرش #وحی و مرجعیت علمی آن موجب شده است تا در حاشیه وحی نوعی از نقل که مبتنی بر وحی است نیز به حوزه #عقلانیت_اسلامی وارد شده و بخش گسترده ای از دانش های نقلی را پدید آورد، بدون آنکه در هویت علمی این دسته از معارف نیز تردید شود.
📝 متفکرین مسلمان در جهت احیای #علم_دینی ضمن به چالش کشاندن مبانی و اصول معرفتی دنیای مدرن خصوصا آن دسته از مبانی عامی که به صورت آشکار یا پنهان مورد قبول فلسفه های پست مدرن نیز قرار گرفته، باید پاسخگوی نقدها و چالش هایی نیز باشند که از ناحیه متفکرین غربی متوجه مبانی معرفت و علم دینی شده است. دانش اجتماعی مسلمین در چنین عرصه ای، بعد منطقی و جنبه نظری مسئله را تأمین می کند و سنگرهای علمی فرهنگ و تمدن اسلامی را استحکام می بخشد.
💠 به کانال "دانش اجتماعی مسلمین" بپیوندید
🆔 @DaneshMoslemin