یکی از انگیزه‌های جذاب سفر به بوسنی، برای من این است که در دوران جنگ بوسنی، آیت الله جنتی به عنوان نمایندهٔ رسمی ایران و استاد نادر طالب زاده برای ساخت مستند «خنجر و شقایق» در بوسنی حاضر می‌شوند. دیدن این تصاویر، جنبه‌ای از شخصیت آیت الله جنتی را نشان می‌دهد که این روزها خیلی گم است. اعتراف می‌کنم که وقتی برای اولین بار این تصاویر را دیدم فکر نمی‌کردم ایشان زمانی اینچنین در میدان نبرد آن‌هم در اروپا حاضر شده باشند. #بوسنی #سفر #سفرنامه #اروپا #آیت_الله_جنتی #نادر_طالب_زاده پاورقی‌ها | حمید اسماعیل‌زاده @pavaraqiha

25 روز به شروع سفرم مانده؛ 13 تیر پرواز به ترکیه و بعد از توقفی چند ساعته پرواز به بوسنی. بعد از یک سری بازدید در کشور بوسنی، از 18 تا 20 تیر یعنی 8 تا 10 جولای پیاده‌روی جهانی صلح (مارش میرا) را شروع می‌کنیم با حضور چندین هزار نفر از سراسر دنیا. کارهای عقب افتادۀ سفرم مثل مطالعه کتاب‌های مربوط به بوسنی و تمرین زبان و ... باضافۀ کلی کار و برنامه که در "نهضت مکتب اسلامی" به دوش دارم توانی را برایم باقی نگذاشته است؛ اما راضی‌ام و خوشحال، همیشه نسبت به فردای روزی که کاری را به اتمام می‌رسانم نگرانم، مبادا بعد از فراغت از کاری دچار آسوده‌خاطری شوم و بخواهم به خودم چند روزی استراحت بدهم. تکرا فاء در آیۀ "فاذا فرغت فانصب" چنان ضربۀ محکمی در قلب و ذهنم ایجاد می‌کند که حتی همین الان که خسته و بی رمق می‌نوسم فکر می‌کنم وقتی این سفر تمام شود باید کارم بیشتر هم بشود نه اینکه بار سفر کم شود و بار بیشتری اضافه نشود؛ فقط به شرطی‌که این درد همیشگی پاهایم، خیلی سر ناسازگاری نداشته باشد. #بوسنی #سفر #سفرنامه #درد #رسالت پاورقی‌ها | حمید اسماعیل‌زاده @pavaraqiha

دیتون یک اجبار بود نه یک انتخاب! محمد ابراهیم طاهریان در اوج جنگ بوسنی به عنوان سفیر ایران در این کشور معرفی شد و از آنجایی که ایران اولین کشوری بود که در بوسنی و هرزگوین اقدام به ایجاد سفارت کرد، او «شیخ السفرای» بوسنی است از آقای طاهریان درخواست کردیم تا چند کلمه‌ای از قرارداد دیتون و شرایط آن زمان بوسنی بگویند: بوسنی و هرزگوین یکی از شش کشور یوگسلاوی سابق است که با فروپاشی یوگسلاوی و پس از جدایی دو جمهوری اسلونی و کرواسی درتاریخ ۲۹ آوریل ۱۹۹۲ توسط یک همه پرسی به استقلال رسید. در این همه پرسی صرب‌ها بر خلاف اکثریت شهروندان که مسلمانان و کروات‌ها بودند با استقلال مخالفت کردند اما در نهایت بوسنی و هرزگوین در تاریخ ۱ مارس ۱۹۹۲ اعلام استقلال کرد. استقلال بوسنی و هرزگوین باعث شد تا موجی از خشونت و درگیری توسط صربها که مخالف استقلال بودند این کشور را فرا بگیرد. این درگیریها کم کم به یک جنگ تمام عیار منجر شد که حدود ۴۳ ماه طول کشید وبیشترین خسارت مادی و جانی را به مسلمانان این کشور وارد کرد. فقط در یک فقره از جنایات صرب‌ها که به فرماندهی ملادیچ صورت گرفت حدود ۹ هزار مسلمان در یک روز قتل عام شدند. این مسائل نشان می‌دهد که شرایط مسلمانان بوسنی در جنگ شرایط خوبی نداشتند و دیتون بیشتر از اینکه یک انتخاب باشد یک اجبار بوده است. شرایط سیاسی- نظامی مردم بوسنی به گونه‌ای بود که مرحوم علی عزت بگوییچ و تصور می‌کرد برای حفظ دستاوردها و نجات کشورش چاره‌ای به جز امضای دیتون ندارد. برخورد مردم هم در مقابل دیتون به شکلی بود که خیلی زود پذیرفته و مورد قبول واقع شد. البته امروز خیلی‌ها ممکن است بگویند امضای توافق‌نامه اشتباه بود و باید جنگ ادامه پیدا می‌کرد. این افراد شرایط آن زمان را مدنظر قرار نمی‌دهند و از دور به ماجرا نگاه می‌کنند. شرایط مردم در آن زمان بسیار تلخ و پیچیده بود. برای مثال از پس از استقلال این کشور و از آغاز جنگ سارایوو پایتخت این کشور حدود هزار روز در محاصره قرار داشت به همین خاطر می‌توان گفت که پس از جنگ‌ جهانی دوم سخت‌ترین شرایط در اروپا را مردم بوسنی و به خصوص ساکنین سارایوو داشتند. این مسائل و نکات دیگری باعث شد مرحوم علی عزت بگوویچ به این اجبار تن دهد. از طرف دیگر دلیل پیشنهاد دیتون از طرف آمریکایی‌ها و صرب‌ها شکست‌های نظامی بود. در آن زمان به دلیل حمایت‌های نظامی که کشورهای مسلمان و مخصوصا ایران از مردم بوسنی انجام می‌داد سرنوشت جنگ به صورت کلی تغییر کرد و نقشه‌هایی که برای آینده بوسنی کشیده شده بود نقش بر آب شد. در واقع اگر اگر شرایط نظامی تغییر نمی‌کرد بوسنی بلعیده شده بود و این اتفاق صرفا به خاطر مقاومت مردم بوسنی و حمایت‌های کشورهایی مانند ایران رخ نداد. البته جمهوری اسلامی ایران تا سال‌های سال در مورد این ماجرا اظهار نظر نمی‌کرد و به آن رسمیت نمی‌داد اما چند سال قبل وزیرخارجه وقت در یک نشستی بین المللی اعلام کرد که در جنگ بوسنی کمک‌هایی از طرف ایران صورت گرفته است. عملکرد دولت و مردم ما که با تاکید مقام معظم رهبری صورت می‌گرفت در ارتقا توانایی مردم بوسنی استثنایی و بی نظیر بود. به نظر من می‌شود گفت که پس از جنگ جهانی دوم مهم‌ترین اتفاقاتی که در حوزه لجستیک و باقی حوزه‌ها صورت گرفت در جنگ بوسنی انجام شد. در کنار این حمایت‌ها جمهوری اسلامی ایران شهدایی را تقدیم کرد که سفرای واقعی کشور ما آن‌ها هستند. همه‌ی این حمایت‌ها باعث شد که آمریکایی‌ها به فکر امضای دیتون بیفتند و سعی کنند به جنگ خاتمه دهند. نقش آفرینان اصلی این توافق سه کشور بوسنی وهرزگوین، کرواسی و صربستان بودند که با همراه آمریکا آن را در ۱۴ دسامبر ۱۹۹۵ امضا کردند. در این توافق نه تنها ایران و باقی کشورهای مسلمان بلکه حتی اتحادیه‌ی اروپا هم دخالت خاصی نداشت. پس از دیتون کشورهایی که نقش موثری در ارتقا توان مردم بوسنی داشتند کمرنگ شدند و بازیگران جدیدی که تا قبل از دیتون در بخش تماشاگران نشسته بودند وارد کارهایی مانند بازسازی و کمک‌های اقتصادی شدند. البته تا به امروز اتفاق ویژه در حوزه بازسازی یا پیشرفت اقتصادی صورت نگرفته و می‌شود گفت که فعالیت کشورهای مختلف برای بازسازی بیشتر از هر چیزی شبیه به یک رقابت شده و همین باعث شده توسعه‌ی زیادی در بوسنی اتفاق نیفتند. تلاطم و مشکلات مردم بوسنی خاطر شرایط سیاسی منطقه تا سال‌۲۰۱۰ هم ادامه داشت اما با گذر زمان و برگزاری چند دوره از انتخابات‌های مختلف و محاکمه‌ی جنایت‌کاران جنگی مانند ملادیچ، پرالیاک و… روند رو به جلویی ایجاد شده است. منبع: همشهری جوان

☝️ در مطلب بالا اطلاعات خوبی پیرامون جنگ بوسنی و صلح دیتون داده شده است. صلح دیتون که باعث خاتمهٔ جنگ بوسنی و هرزگوین با صربستان شد توسط آمریکا ارائه شد، طرحی که در باطنش مقاصد دیگری غیر از صلح داشت. پاورقی‌ها | حمید اسماعیل‌زاده @pavaraqiha

📽️ سرود زیبای سه زبانه برای بوسنی و شهدای آن 🔹 کاری از گروه منادیان بصیرت پاورقی‌ها | حمید اسماعیل‌زاده @pavaraqiha

🔹 قبلاً هم گفته بودم که از واقعهٔ جنگ بوسنی و جنایت بی‌سابقه‌ای که علیه مسلمانان انجام شد هیچ ادبیات و فیلم سینمایی خوبی تولید نشده است حتی توسط خود بوسنیایی‌ها. آنها که در جبههٔ مقابل بودند دست به تحریف و دروغ زدند و آنها که خودی بودند یا بی‌طرف فقط از غم و اندوه گفتند بی آنکه خبری از حماسه باشد و گرگ‌صفتی دشمن یا ساکت بوده‌اند. ☝️ در فیلم بالا بررسی خوبی از فیلم‌های موجود در این موضوع شده است. #بوسنی #سفر #سفرنامه #سینما #ادبیات پاورقی‌ها | حمید اسماعیل‌زاده @pavaraqiha

🎥 شجاعت آیت الله جنتی به‌روایت شهید آوینی 🔹 سال ۱۳۷۱، شهر موستار، خط‌ مقدم جنگ بوسنی؛ منطقه‌ای که در ۲ ماه و نیم مورد اصابت ۶۰ هزار گلوله خمپاره قرار گرفته بود! Farsna 🔻روایت‌هایی سفر به بوسنی و هرزگوین را اینجا بخوانید: پاورقی‌ها | حمید اسماعیل‌زاده @pavaraqiha

♨️ کتاب تجاوز به سبک یک جنتلمن 🔻 روایت‌هایی تکان‌دهنده از قربانیان تجاوز در جنگ بوسنی 🔻 در جنایت جنگ صرب‌ها با مسلمانان بوسنی، نسل کشی یک جنبۀ این جنایت است و تغییر نسل که با تجاوزهای سازمان‌دهی شده بوده جنبۀ سخت‌تر این جنگ است. 🔻 کتاب "تجاوز به سبک یک جنتلمن" اثر خانم الهام بن عباس توانسته است روایت دقیقی از این جنایات داشته باشد. 🔹 من با این کتاب در شرایطی آشنا شدم و شروع به خواندنش کردم که غیرقابل منتظره بود، اینجا نوشته‌ام بخوانید🔻 https://eitaa.com/pavaraqiha/12 پاورقی‌ها | حمید اسماعیل‌زاده @pavaraqiha