مِنیسک
Meniscus
#منیسک ساختمان های هلالی شکلی از جنس شبیه غضروف هستند که در داخل مفصل #زانو قرار دارند.
در هر زانو دو منیسک وجود دارد.
وظیفه اصلی منیسک ها کمک به حفظ پایداری مفصل زانو و جذب ضربات شدیدی است که به مفصل وارد میشود.
#پارگی منیسک از آسیب های مهم زانو است.
بین کندیل های استخوان ران و پلاتوی تیبیا دو ساختار نیمه حلقوی قرار گرفته اند که به آنها منیسک Meniscius میگویند. جنس منیسک ها فیبروکارتیلاژ است یعنی هم شبیه غضروف و هم شبیه رباط است.
یک منیسک بر روی نیمه خارجی پلاتوی تیبیا قرار گرفته و به آن منیسک خارجی یا لترال Lateral meniscus میگویند. منیسک خارجی به شکل یک قرص است. سطح پایینی آن که روی پلاتوی تیبیا مینشیند صاف بوده و سطح بالایی آن که در زیر کندیل خارجی ران قرار میگیرد مقعر است.
منیسک داخلی Medial menisci بر روی نیمه داخلی پلاتوی تیبیا قرا دارد و به شکل یک نعل اسب است که طرف باز نعل آن در طرف رباط های صلیبی قرار دارد. سطح پایین منیسک داخلی هم که بر روی پلاتوی تیبیا قرار گرفته است صاف بوده و سطح بالایی آن که با کندیل داخلی ران در تماس است مقعر است.
دور تا دور منیسک ها در زیر به توسط رباط های محکمی به لبه پلاتوی تیبیا چسبیده و محکم شده است.
مهمترین وظایف منیسک عبارتند از
1- سطح کندیل های ران گرد و مدور است ولی سطح بالایی پلاتوی تیبا مقعر نیست. در واقع مانند این است که یک توپ بر روی یک سطح صاف قرار گرفته است. مفصل زانو مانند مفصل ران پایداری استخوانی ندارد چون دو سطح استخوانی که مقابل یکدیگر هستند مقعر و محدب نیستند. در نتیجه این دو سطح کاملا بر روی یکدیگر قرار نگرفته و نیروهای وارده به مفصل نمیتواند در تمام سطح کندیل و پلاتو پخش شود.
منیسک ها با پر کردن فضای خالی بین کندیل و پلاتو موجب میشوند تا در عمل سطح بالایی پلاتو مقعر شده و تماس کامل و یکنواختی با کندیل ران داشته باشد و در نتیجه نیروهای وزن بطور متعادل و یکنواخت بین کندیل و پلاتو توزیع شوند
2- با درست کردن یک سطح مقعر در بالای پلاتوی تیبیا که کندیل های را در داخل آن قرار میگیرند در واقع به نوعی جلوی حرکات و لغزش جانبی کندیل ها بر روی پلاتو گرفته شده و پایداری زانو افزایش میابد.
3- جنس منیسک قابلیت ارتجاعی زیادی داشته و مانند یک بالشتک یا یک فنر بین دو استخوان قرار گرفته و نیروهای ضربه ای که به مفصل زانو وارد میشود ( مانند وقتی که میجهیم یا میدویم و به زمین برخورد میکنیم) را جذب میکند در واقع منیسک یک جذب کننده شوک و ضربه است.
حاشیه بیرونی منیسک ها حاوی رگ های خونی است و در صورتیکه بدنبال ضربه پاره شوند قابلیت ترمیم دارند. این قسمت را ناحیه قرمز مینامند. قسمت های داخلی تر منیسک رگ خونی ندارد و تغذیه آن فقط از طریق انتشار موارد از مایه سینوویال است. این قسمت از منیسک اگر پاره شود قابلیت ترمیم ندارد. به این ناحیه قسمت سفید منیسک میگویند.
@pezeshkbartar
با توجه به سوالات مکرر دوستان و مخاطبین عزیز از این که آیا جهت #جراحی #آرتروز #زانو و #تعویض #مفصل زانو به اطاق عمل برویم یا نه ؟ سعی کنید اول زانوی درگیر خود را کاملا باز کنید و سپس همان زانو را در حد کامل خم کنید . اگر مطابق تصویر زانویتان در حد کاملا نرمال خم و راست میشود فعلا به اتاق عمل نروید .
@pezeshkbartar
در تنگی کانال نخاعی گردنی معمولاً مفاصل مهره ها که در اصطلاح پزشکی فاست نامیده میشوند رشد بیش از حد می کند یا لیگامان های زرد بیمار که در اصطلاح پزشکی لیگامان فلاوم نامیده میشوند دچار ضخیم شدگی یا هیپرتروفی میشود و به همین علت فضا برای ریشه های عصبی و نخاع کم میشود.
علت واقعی این پدیده مشخص نیست ولی به نظر می رسد که در واقع فرسایش ستون مهره ها که در اصطلاح پزشکی #دژنراسیون نامیده می شود باعث تنگی کانال نخاعی می شود . یعنی با افزایش سن به تدریج مفاصلی که بین ستون مهره ها قرار گرفته اند ناپایدار میشود و این ناپایداری باعث ضخیم شدن آنها میشود به طور کلی در پزشکی، قانونی وجود دارد که هر گاه #مفصل حرکت بیش از حد پیدا کند دچار افزایش حجم می شود مثلاً هنگامی که #زانو ناپایدار میشود در استخوانهای زانو زوائد اضافه پیدا می شود تا پایداری مفصل را کم کند و به همین جهت در افرادی که دچار ناپایداری زانو هستند مفصل فوق ضخیم تر می شود.
بنابراین علت اصلی #تنگی_کانال_نخاعی گردن نیز در واقع ناپایداری های کوچکی است که به مرور زمان در مفاصل گردن به وجود می آید و به همین علت نیز لیگامان هایی که در بین مهره ها قرار گرفتن همبه تدریج ضخیم میشود و خاصیت کشسانی خود را از دست می دهند در نتیجه در داخل کانال نخاعی باعث تنگی میشود.
درواقع تنگی کانال نخاعی نوعی #آرتروز گردن می باشد که باعث ایجاد علائم عصبی شده است. یکی دیگر از علل تنگی کانال های پیدایش #دیسک هایی است که کلسیفیه شده اند که در واقع ها به آنها دیسک‌های سخت گفته میشود.
آیا تنگی کانال نخاعی گردن میتواند درد ایجاد کند؟ همانطور که شرح داده شد تنگی کانال نخاعی می تواند در قسمت مرکزی باشد که باعث فشار به نخاع میشود و میتواند در قسمت محیطی یا سوراخ هایی که اعصاب نخاعی از نخاع خارج میشوند و به داخل اندام های ما می‌روند باشد که اصطلاحاً تنگی محیطی یا تنگی فورامینال نامیده میشود و در نوع سوم تنگی کانال نخاعی میتواند مخلوطی از این دو نوع تنگی باشد پس بنابر این از سه نوع تنگی کانال نخاعی گردن دونوع آن که عبارتند از نوع مخلوط و نوع محیطی به علت فشار به ریشه های عصبی باعث به وجود آمدن درد در اندام های فوقانی مخصوصاً در شانه میشوند . و به همین علت است که گاهی این بیماران با علائم شانه یخ زده مراجعه می‌کنند یعنی بیمار دیگر قادر به بالا بردن دست خود نیست . بعضی از مواقع تنگی کانال نخاعی گردنی می تواند درد بین دوکتف ایجاد کند.
@pezeshkbartar