شب یلدا؛ زاده شدن دوباره خورشید
#سیداسحاق_شجاعی
یلدا بر همگان خوش و خرم باد!
یلدا در افسانهها و اسطورههای آریایی حدیث میلاد عشق است که هر سال در «خرم روز» مکرر میشود. «ماه دلداده مهر است و این هر دو سر بر کار خود دارند که زمان کار ماه شب است و مهر روزها بر میآید. ماه بر آن است که سحرگاه، راه بر مهر ببندد و با او درآمیزد، اما همیشه در خواب میماند و روز فرا میرسد که ماه را در آن راهی نیست. سرانجام ماه تدبیری میاندیشد و ستارهای را اجیر میکند، ستارهای که اگر به آسمان نگاه کنی همیشه کنار ماه قرار دارد و عاقبت نیمهشبی ستاره، ماه را بیدار میکند و خبر نزدیک شدن خورشید را به او میدهد. ماه به استقبال مهر میرود و راز دل میگوید و دلبری میکند و مهر را از رفتن باز میدارد. در چنین زمانی است که خورشید و ماه کار خود را فراموش و عاشقی پیشه میکنند و مهر دیر برمیآید و این شب، «یلدا» نام میگیرد. از آن زمان هر سال مهر و ماه تنها یک شب به دیدار یکدیگر میرسند و هر سال را فقط یک شب بلند و سیاه و طولانی است که همانا «شب یلداست.»
یلدا در افسانهها و اسطورههای آریایی حدیث میلاد عشق است که هر سال در «خرم روز» مکرر میشود. در زمان ابوریحان بیرونی به دی ماه، «خور ماه» (خورشید ماه) نیز می گفتند که نخستین روز آن «خرم روز» نام داشت و ماهی بود که آیینهای بسیاری در آن برگزار میشد. از آنجا که خرم روز، نخستین روز دیماه، بلندترین شب سال را پشت سر دارد پیوند آن با خورشید معنایی ژرف می یابد. از پس بلندترین شب سال که یلدا نامیده میشود خورشید از نو زاده میشود و طبیعت دوباره آهنگ زندگی ساز میکند و خرمی جهان را فرا میگیرد.
با فرهنگ و هنر افغانستان همراه شوید.