#خلاصه_درسهای_امام_حسین_شناسی2
موضوع: «تحلیل تاریخی حوادث روز عاشورا تا شهادت امام حسین علیهالسلام»
ا#استاد_دکتر_صفری_فروشانی
جلسه اول (22 مرداد 1402ش)
✳️ چکیده:
استاد صفری در جلسه اول، ابتدا به اصطلاح شناسی برخی اصطلاحات مثل «رویکرد تحلیلی»، «ناحوادث» می پردازند و تاکید می کنند روش ما در این دوره موضوع محور است نه زمان محور. سپس دورنمای کلی مباحث را بیان می کند. ابتدا به دو کلان موضوع سپاه حق و سپاه باطل را مطرح می کنند. در سپاه حق به سه موضوع اصلی «شخص امام»، «خاندان حضرت» و «اصحاب حضرت» می پردازند. در تحلیل های خود به دو دسته «منابع اصلی» و «منابع واسطه ای» مراجعه می کنند.
✳️ اینک مباحث بالا را به تفصیل بیشتری پی می گیریم:
💐 رویکرد متن محور: توضیح پیرامون متن خاص.
💐 رویکرد تحلیلی: گردآوری شواهد بیرونی یا درونی یک متن جهت تایید یا رد یک گزارش تاریخی. به عبارت دیگر پاسخ به سه «چ» (چیستی، چگونگی و چرایی).
💐 «ناحوادث»، «حادثهنما» یا «ناواقعه»: گزارش تاریخی که در واقع رخ نداده باشد مثل عروسی حضرت قاسم در روز عاشورا.
💐 برخی حوادث قابلیت تحلیل تاریخی ندارند مثل رویا، مکاشفه و پیشگویی.
💐 به حوادث کلان دارای نشانهها و دلالتهای تاریخی می پردازیم.
💐 جهت تحلیل تاریخی یک حادثه، علاوه بر منابع معمولی تاریخی به منابع روایی یا کلامی هم مراجعه می کنیم.
☘️ دورنمای مباحث:
مباحث ما به صورت ترتیب موضوعی نه ترتیب زمانی آن.
🌴 در سپاه حق:
1️⃣ موضوع اول: شخص امام حسین: عملکردهای حضرت از صبح عاشورا تا شهادت، خطبه ها، دعاها، تدابیر جنگی حضرت.
2️⃣ موضوع دوم: خاندان امام حسین یا بنی هاشم: کسانی که در عرض منشعب می شوند مثل خواهر، برادر، عمو، عموزاده، خاندان مسلم، خاندان عقیل که بخشی از آنها در جنگ شرکت داشتند و بخشی خیر.
3️⃣ موضوع سوم: اصحاب امام حسین: بررسی گونه شناسانه که از کدام قبایل بودند؛ چه گرایشاتی داشتند؛ چگونه به امام ملحق شدند؛ چه پیشینه ای داشتند؛
📍موضوعات فرعی: رجزهای بنی هاشم و اصحاب.
🌴 در سپاه دشمن: کنشگران جبهه باطل، قبایل شرکت کننده، فرماندهان، صفآرایی، عملکرد، رجزها، کشتگان، نفرات، حملهها و جنایتها.
⏪ منابع اصلی:
1. ☂️ کتابهای تاریخی: تاریخ طبری، تاریخ یعقوبی، مروج الذهب و ...
2. ☂️ کتابهای مقتلنگاری: مقتل ابیمخنف، مقاتل الطالبیین و ...
3. ☂️ کتابهای فتوح: الفتوح ابن اعثم، لهوف یا الملهوف، مثیر الاحزان و ...
4. ☂️ کتابهای روایی: کامل الزیارات و ...
5. ☂️ کتابهای کلامی:
⏪ منابع واسطه ای:
1. 👓 «سیرة الحسین علیهالسلام فی الحدیث و التاریخ» در 24 جلد از سید جعفر مرتضی عاملی که مجلدات 16 تا 19 مربوط به بحث ما است.
2. 👓 «دانشنامه امام حسین علیهالسلام» در چند مجلد، زیر نظر مرحوم محمد محمدی ریشهری که مجلد 6 و 7 مربوط به بحث ما است.
3. 👓 «مقتل پیوسته» در یک مجلد که خلاصه «دانشنامه امام حسین» که زیر نظر مرحوم محمد محمدی ریشهری است.
4. 👓 «مقتل جامع» در 2 مجلد زیر نظر مرحوم مهدی پیشوایی.
5. 👓 «موسوعة التاریخ الاسلامی» در 8 مجلد از آیتالله محمدهادی یوسفی غروی.🧤
#خلاصه_درسهای_امام_حسین_شناسی2
موضوع: تحلیل تاریخی حوادث روز عاشورا تا شهادت امام حسین
موضوع این جلسه: «عملکرد امام حسین در روز عاشورا»
#استاد_دکتر_صفری_فروشانی
جلسه دوم (23 مرداد 1402ش)
✳️ چکیده:
جناب استاد دکتر صفری در جلسه دوم ابتدا موقعیت مکانی و زمانی حادثه کربلا را ترسیم می کنند. اندکی به تاکتیک های دفاعی امام اشاره و در نهایت به تشریح فقرات دعای حضرت در صبح عاشورا به عنوان اولین عملکرد حضرت می پردازند. این دعا از امام سجاد نقل شده است که همانا دعایی سراسر توحیدی است؛ خالی از هرگونه درخواست از خداوند.
✳️ تفصیل بیشتر مطالب از قرار زیر است:
#️⃣ هر چند امام حسین از مدینه به منظور جنگ افروزی راه نیفتاده بودند ولی در ادامه ماجرا حضرت تسلیم نشدند و در برابر سپاه عمر سعد ایستادند و کار به قتال کشیده شد که کاملا قابل پیش بینی بود. ☂️
#️⃣ طبق نظر برخی محققان دهم محرم 61ق، مصادف با روز سه شنبه یا چهارشنبه، 20 یا 21 مهرماه سال 59 شمسی و برابر با 10 اکتبر سال 680 میلادی بوده است.☂️
#️⃣ حضرت برای جلوگیری از نفوذ دشمن دستور حفر خندق دادند و فرمودند خیمه ها را به همدیگر نزدیکتر کنند. خیمه های اصحاب در جلو و خیمه زنان در انتها زده شدند. این هم یک تاکتیک جنگی بود و هم غیرت امام را نشان می داد.☂️
#️⃣ خیمه ها در یک سرازیری برپا شد به این نحو که ابتدا خیمه اصحاب و پشت آن، خیمه زن ها بود و در پایین سرازیری مقداری نیزار بود که از آن استفاده شد و درون خندق پر شد تا در وضعیت مناسب آتش زده شود.☂️
#️⃣ اولین عملکرد امام حسین در روز عاشورا دعایی است که از امام سجاد نقل شده است. این دعا سراسر توحیدی است و در ان هیچ درخواستی از خداوند نکرده اند با اینکه در شرایط بسیار دشواری قرار داشتند. اما متاسفانه برخی ها درخواست های ناچیزی را به حضرت نسبت می دهند مثلا حضرت به شمر التماس کرده باشد که قطره ای اب بده؛ آن هم هنگامی که همه جوانان بنی هاشم و اصحاب حضرت شهید شده اند؛ یعنی یک تقاضای کاملا شخصی. ☂️
#️⃣ این گونه نسبت های ناروا به امام حسین که بخواهد حضرت را ذلیل نشان دهد شاید به انگیزه گریاندن مستمعین باشد.☂️
#خلاصه_درسهای_امام_حسین_شناسی2
موضوع: تحلیل تاریخی حوادث روز عاشورا تا شهادت امام حسین علیهالسلام
موضوع این جلسه: «عملکرد امام حسین در روز عاشورا»
#استاد_دکتر_صفری_فروشانی
جلسه سوم (24 مرداد 1402ش)
✳️ چکیده:
استاد صفری در جلسه سوم، اولین عملکرد امام حسین خوشبو کردن خود و اصحاب با «توره» است اما برخی به اشتباه «نوره» گفته اند. دومین عملکرد امام دعا بود که جلسه قبل بحث شد. سومین عملکرد آرایش نظامی است. حضرت سپاه خود را به سه قسمت تقسیم و با ملاحظاتی برای هر بخش فرمانده ای تعیین کردند. یکی از اصول تاکتیک جنگی که حضرت رعایت فرمودند انتخاب شعار برای سپاه خود بود.
✳️ تفصیل مطلب:
1️⃣ اولین عملکرد امام حسین در روز عاشورا: «خوشبو کردن»
یکی از اعمالی امام حسین روز عاشورا پس از نماز صبح و قبل از آن دعا، انجام داده است، خوشبو کردن خویشتن بود. حضرت دستور دادند خیمه ای برپا شود و اصحاب بروند از «توره» استفاده کنند یعنی با مواد معطر مثل مشک، عنبر و مواد معطر خود را خوشبو کنند.
⏺ برخی به اشتباه «نوره» گفته اند که قابل قبول نیست زیرا عده زیادی حدود هفتاد نفر نمی توانند از نوره استفاده کرده باشند آن هم در فرصت بسیار اندک.
⏺ دو چیز نشان از روحیه بسیار بالای یاران امام حسین است: یکی استعمال مواد خوشبو کننده است و دیگری روحیه شجاعت و شوق به شهادت آنهاست مثلا بریر در آن شرایط شوخی می کرد وقتی از او علتش پرسیده شد گفت چون ما داریم برای ملاقات خداوند آماده می شویم.
2️⃣ دومین عملکرد امام حسین در روز عاشورا «دعا و مناجات با خدا»:
جلسه قبل به دعا پرداخته شد.
3️⃣ سومین عملکرد امام حسین در روز عاشورا «آرایش نظامی»:
🌴 طبق قول مشهور یاران امام حسین در روز عاشورا 72 نفر بودند. حضرت یاران خود را به صورت «خمیس» آرایش دارد یعنی مقدمه، ساقه، میمنه، میسره و قلب لشکر.
🌴 سپاه امام «مقدمه» و «ساقه» لازم نداشت و فقط دارای «میمنه»، «میسره» و «قلب» بود؛ لذا حضرت سپاه خود را به دو گروه 32 نفر سواره مجهز به نیزه و شمشیر و 40 نفر پیاه تقسیم میکنند.
🌴 حضرت عباس فرمانده قلب سپاه امام حسین است که رشیدترین، دلاورترین، آشناترین فرد به فنون جنگی و باتجربهترین فرد در سپاه امام حسین است لذا لیاقت پرچمداری و علمداری سپاه امام را دارد.
🌴 فرمانده میمنه سپاه امام حسین، زهیر بن قین از بزرگان عثمانی کوفه است؛ از قبیله بجیله یعنی از قبایل قحطانی مهاجر از یمن اما ساکن کوفه. وی از موثرترین نیروهای امام حسین در عرصه عملی و تبلیغی است که در شب عاشورا مکالمات آتشینی در وفاداری به امام حسین ایراد میکند. همچنین در صبح عاشورا میان لشکر کوفه میرود و آنها را نصیحت میکند.
🌴 زهیر بن قین در جنگ بِلِنجر (از مناطق قفقاز) به فرماندهی سلمان باهلی (نه سلمان فارسی) از جنگ های فتوحات اسلامی که در کشور داغستان کنونی است، شرکت داشت؛ هر چند این جنگ به پیروزی نینجامید.
🌴 فرمانده میسره سپاه امام حسین، حبیب بن مُظاهر از بنی اسد از قبایل عدنانی، جزو مسن ترین یاران امام حسین است. هر چند گفته شده است صحابی پیامبر بوده اما مسلما از یاران باوفای حضرت علی که در سه جنگ در کنار امام علی شمیر زد.
🌴 انتخاب زهیر و حبیب را از دو قبیله بزرگ و مختلف برای ایجاد تعادل و بالانس کردن سپاه بود.
🌴 یکی از اصول جنگی که امام حسین آن را رعایت میکند بحث شعار است که موجب بالا رفتن روحیه رزمندگان می شود. امام حسین شعار بسیار هوشمندانه «یا محمد» را برای خود انتخاب نمود؛ چرا که نشان بدهند که دارند در راه دین پیامبر اکرم میجنگند.
🌴 امام حسین فراوان در جاهای دیگر فرموده اند میخواهم سیره پیامبر را زنده کنم «أسِیرُ بِسیرَةِ جَدّی». یعنی جد من بنیانگذار اسلام و آورنده قرآن است که دینش تحریف شده لذا من در این راه دارم اقدام میکنم
📣 «رایه»: پرچم کوچک و سبکی بود معمولا به رنگ سیاه و از چرم یا پارچه تا اینکه چابکی صاحب پرچم از بین نرود. مثلا در جنگ خیبر به خاطر اینکه امام علی باید چابکتر به دشمن حمله کند رایه به دست گرفت.
📣 «لواء»: پرچم بزرگی بود معمولا به رنگ سیاه و از چرم حیوانات که ممکن بود جای ثابتی نصب کنند و پرچمدار در کنارش بجنگد تا علامت و راهنمایی برای جنگجویان باشد و عزت و شوکت جنگجویان را برساند.
بسم الله الرحمن الرحیم
#خلاصه_درسهای_امام_حسین_شناسی2
موضوع: تحلیل تاریخی حوادث روز عاشورا تا شهادت امام حسین علیهالسلام
موضوع این جلسه: «عملکرد امام حسین در روز عاشورا»
#استاد_دکتر_صفری_فروشانی
جلسه چهارم (25 مرداد 1402ش)
📌چکیده:
استاد دکتر صفری در جلسه چهارم به تنها خطبه امام حسین در روز عاشورا پرداختند و محورهای این خطبه را متذکر شدند. این خطبه بلیغ که نیمه مفصل است خطاب به سپاه عمر سعد ایراد شده است و هدف اصلی آن اتمام حجت بر آنهاست. این خطبه از طریق ضحاک بن عبدالله مشرقی نقل شده است وی کسی بود که در رکاب امام حسین جنگید اما وقتی امام حسین تنها ماند از حضرت اجازه گرفت و از میدان جنگ گریخت.
📌اینک مفصلی از این مجمل:
برای مشاهده وارد میز کار خود شوید....
بسم الله الرحمن الرحیم
#خلاصه_درسهای_امام_حسین_شناسی2
موضوع: تحلیل تاریخی حوادث روز عاشورا تا شهادت امام حسین علیهالسلام
موضوع این جلسه: «عملکرد امام حسین در روز عاشورا»
#استاد_دکتر_صفری_فروشانی
جلسه پنجم (28 مرداد 1402ش)
✅ چکیده:
در این درس استاد دکتر صفری به دو محور دیگر از محورهای خطبه امام حسین در روز عاشورا اشاره می کنند. حضرت در خطبه شان چند نفر از نامه نگاران که الان در سپاه عمر سعد سردار بودند، نام بردند و آنها را رسوا کردند، به همین مناسبت استاد صفری نامه نویسان به امام حسین را گونه شناسی و برخی انگیزه های آنها از نوشتن نامه را مورد بررسی قرار می دهند.
تفصیلی از آن مجمل:
برای مشاهده بیشتر وارد میز کار خود شوید....
بسم الله الرحمن الرحیم
#خلاصه_درسهای_امام_حسین_شناسی2
موضوع اصلی: تحلیل تاریخی حوادث روز عاشورا تا شهادت امام حسین علیهالسلام
موضوع فرعی: «عملکرد امام حسین در روز عاشورا»
#استاد_دکتر_صفری_فروشانی
جلسه ششم (29 مرداد 1402ش)
✅ چکیده:
استاد صفری در جلسه ششم به متن خوانی خطبه امام حسین در روز عاشورا و شرح فقرات آن می-پردازند با استفاده از این فقرات، به نقد و تحلیل برخی گزارشات تاریخی حوادث روز عاشورا می-پردازند. حضرت با ملاطفت به موعظه و اتمام حجت سپاه عمرسعد پرداختند. حضرت در ادامه برای ترسیم موقعیت، به دو آیه قران استناد می¬فرمایند که یاس امام از هدایت آنها را هم نشان می¬دهد. سپس آنها را به شناخت نسب شریف شان ارجاع می¬دهند و از هتک حرمت خویش و خیام حرم نگران هستند.
✅ اینک تفصیلی این مجمل:
برای مشاهده بیشتر وارد میز کار خود شوید....
بسم الله الرحمن الرحیم
#خلاصه_درسهای_امام_حسین_شناسی2
موضوع اصلی: تحلیل تاریخی حوادث روز عاشورا تا شهادت امام حسین علیهالسلام
موضوع فرعی: «عملکرد امام حسین در روز عاشورا»
#استاد_دکتر_صفری_فروشانی
جلسه هفتم (30 مرداد 1402ش)
☘️ چکیده:
استاد دکتر صفری در جلسه هفتم به شرح فرازهای پایانی خطبه امام حسین در روز عاشورا می پردازند. استاد فقراتی که حضرت به معرفی پرداخته اند را به صورت معرفی عمودی و معرفی افقی تقسیم نمودند و فقرات مربوطه به هر کدام را شرح و توضیح نموند. در خلال فقرات وقتی امام به اسامی خاص اشاره فرمودند، استاد به تناسب راجع به برخی شخصیت ها توضیحات بیشتری ارائه نموند.
☘️ اینک تفصیل بیشتر:
برای مشاهده بیشتر وارد میز کار خود شوید ....
🔸بسم الله الرحمن الرحیم🔸
🍁#خلاصه_درسهای_امام_حسین_شناسی2
🍁موضوع اصلی: تحلیل تاریخی حوادث روز عاشورا تا شهادت امام حسین (ع)
🍁موضوع فرعی: «عملکرد امام حسین در روز عاشورا»
🍀#استاد_دکتر_صفری_فروشانی
جلسه هشتم (1 شهریور 1402ش)
📌چکیده:
استاد دکتر صفری در جلسه هشتم عملکرد دیگر امام حسین در روز عاشورا یعنی «نماز» را مورد بررسی قرار دادند و آن را پایه ای برای رد برخی گزارشات تاریخی قرار دادند.
📌اینک تفصیل بیشتر:
برای مشاهده بیشتر وارد میز کار خود شوید ....
بسم الله الرحمن الرحیم
#خلاصه_درسهای_امام_حسین_شناسی2
موضوع اصلی: تحلیل تاریخی حوادث روز عاشورا تا شهادت امام حسین علیهالسلام
موضوع فرعی: «عملکرد امام حسین در روز عاشورا»
#استاد_دکتر_صفری_فروشانی
جلسه دهم (3 شهریور 1402ش)
📌چکیده:
استاد دکتر صفری در جلسه دهم به جلوههایی از ابعاد مدیریتی امام حسین در روز عاشورا پرداختند. جناب استاد به برخی جلوه های مدیریت عاطفی خیام حرم و برخی تدبیرهای جنگی حضرت اشاراتی داشتند.
📌اینک تفصیل بیشتر:
برای مشاهده بیشتر وارد میز کار خود شوید ....
بسم الله الرحمن الرحیم
#خلاصه_درسهای_امام_حسین_شناسی2
موضوع اصلی: تحلیل تاریخی حوادث روز عاشورا تا شهادت امام حسین علیهالسلام
موضوع فرعی: «عملکرد خانواده و خاندان امام حسین در روز عاشورا»
#استاد_دکتر_صفری_فروشانی
جلسه سیزدهم (6شهریور 1402ش)
📌چکیده:
استاد دکتر صفری در جلسه سیزدهم، نمای کلی حاضران و غایبانی که توقع می رفت در کربلا حاضر باشد را مورد بررسی قرار دادند. همچنین در زمینه علل همراهی زنان با امام حسین، چهار دیدگاه را مطرح و نقد فرمودند.
📌اینک تفصیل بیشتر:
برای مشاهده بیشتر وارد میز کار خود شوید ....
بسم الله الرحمن الرحیم
#خلاصه_درسهای_امام_حسین_شناسی2
موضوع اصلی: تحلیل تاریخی حوادث روز عاشورا تا شهادت امام حسین علیهالسلام
موضوع فرعی: «عملکرد خانواده و خاندان امام حسین در روز عاشورا»
#استاد_دکتر_صفری_فروشانی
جلسه چهاردهم (7 شهریور 1402ش)
📌چکیده:
استاد دکتر صفری در جلسه چهاردهم، به سه دیدگاه دیگر (گرفتن اهرم فشار از بنی امیه؛ مشیت الهی؛ استفاده در کادر حکومت) برای علت همراهی خانواده و خاندان با خودشان پرداختند. هر دیدگاه را نقد کردند و چالش ها و ضعف آن را تذکر دادند.
📌اینک تفصیل بیشتر:
برای مشاهده بیشتر وارد میز کار خود شوید ....