💠 راز جذابیت و ماندگاری سلام فرمانده ✍ عبداللّٰه گنجی (مدیرمسؤول همشهری) 🔹 بی‌اختیار به‌دلم افتاد برای سرود «سلام فرمانده» چند کلمه بنویسم. دنبال چرایی گل‌کردگی و مانایی آن می‌گردم. برای امام زمان(عج)، هزاران مطلب احساسی‌عاطفی و لبیک و عرض ارادت، در تاریخ، نوشته شده و مکتوب است اما فراگیر و جهانی نشد. محتوای این سرود نیز در اکثر مصارع، نوگویی ادبیات و مفاهیم ندارد. 🔸 حتی متأثر از خاستگاه اولیۀ این اثر (یعنی گیلان) نام میرزاکوچک‌خان و مدعای تمام‌کنندگی ولی روشن نیست. میرزاکوچک‌خان چه چیزی را تمام کرد؟ در تاریخ، روشن نیست. ✅ اما راز جذابیت و فراگیری این اثر در چیست که از کشمیر تا سوریه و اروپا و ایران را متأثر کرد؟ 🔹 معتقد نیستم این اثر، محصول اتاق فکر عمیق و چندلایه و تحت‌نظر کارشناسان ادبیات، روانشناسی، جامعه‌شناسی و موعدشناسی تهیه شده باشد. قطعا ذوق و قریحۀ شخصی بوده، اما ستودنی است. 🔹 مانایی آن را از منظر «گفتمان» بررسی می‌کنم. #گفتمان_مهدویت نه از جهت باور بلکه از جهت نوآوری مفاهیم، ادبیات و هنر، به ثبات و سکون رسیده است و عمدتا تکرار مفاهیم است اما این اثر، آن پوسته و محفظۀ بسته‌شده را شکافت، از سالن‌های همایش به کف جامعه و میان نوجوانان کشاند. ✅ راز مانایی آن، هویت‌دادن به نسل و سنینی است که اکنون هیچ‌کاره‌اند و از جهت نقش‌آفرینی اجتماعی، هنوز عرف جامعه آنان را به رسمیت نمی‌‌شناسد. 🔹 جذابیت آن، استفاده از مفاهیمی است که به #هویت کودکانه رنگ بزرگی می‌دهد و جنبۀ آرمانی حیات را برای کودک ترسیم می‌کند. «با همین قد کوچیکم، خودم سردارت میشم» دقیقاً یعنی همین جذابیت. «با همین دستای کوچیکم همش دعات می‌کنم» یعنی دست کوچکی که در عرف، هم دعایش جذاب است و هم خیلی توقع دعا از وی نمی‌رود. 🔹 #هویت‌‌یابی به نسلی است که برای سربازی انقلاب اسلامی، منتظر طی سلسله‌منازل و دالان‌ها نیست. از جذاب‌ترین بخش‌های آن، همین «سیدعلی، دهۀ نودی‌هایش را فراخوانده» است. ✅ این، هویتی را برجسته می‌کند که در قرابت با رهبری، احساس پیشتازی نسبت به سنین بالاتر را نمایان می‌کند و پیوستگی سیدعلی، «فرمانده» و الگویی از سربازی حاج‌قاسم، پازل تکامل‌یافته‌ای را نشان می‌دهد که خوانندۀ کودک و نوجوان، احساس می‌کند خیلی زود در این تراز دیده و شناخته می‌شود. 🔹 از جذاب‌ترین بخش‌‌های انتهایی آن، شروع بخش «عهد می‌بندم» است. نوجوان، آرمانی را برای خود ترسیم می‌کند که بعد از نوجوانی به سوی آن خواهد رفت و فردای خود را در آیینۀ #مهدویت می‌بیند. #آرمان‌گرایی، روح حاکم و نقطه‌قوت این متن است. همان گمشده‌ای که می‌تواند روح جلابخش معنویت و امامت را در زندگی لذت‌آلود و غرب‌زدۀ امروز ما بازتولید نماید. ✅ ملّی و فراملّی‌شدن این سرود دقیقاً به این دلیل است که هم محتوا و هم اجرای آن، خاص نوجوانان و کودکانی است که دوران عصمت را هنوز به پایان نبرده‌اند. در پس این خواندن، مواهبی از دنیا نمی‌بینند و آمده‌اند تا از هویت خود در پیمودن #آرمان_مهدویت، دفاع و از اسلاف خود، پیشی بگیرند. جذابیت آن برای بزرگ‌ترها نیز آن است که در دوران کودکی و در نبود امثال این سروده، آن حیات حسرت‌زده را در امروز، بازخوانی می‌کنند. 💢 فعال‌بودن زبان بدن و حرکات هماهنگ دست، هیجانی مناسب با این سن، تولید می‌کند و دیگران را نیز به سوی خود می‌کشد و البته به قول مقام معظم رهبری «هیچ اثری در تاریخ، بدون آمیختگی با هنر، باقی نخواهد ماند» و این سرود، نشان می‌دهد که هنر می‌تواند برای ما از هزاران تریبون، قدرتمندتر عمل کند. ▫️ سرمقالۀ همشهری ۱۴۰۱.۰۳.۰۲ https://b2n.ir/p71949