⚡️درباره نوعثمانی گری اردوغان در تحولات سوریه ✍ به قلم: سید نیما موسوی 🔹‌ در سیاست خارجی کشورهای مختلف همواره دکترین‌های توسعه‌طلب نقش اساسی در تدوین سیاست‌خارجی بویژه در عصر بحران‌های بین‌المللی داشته‌اند. 🔸 از دکترین «رشته‌های مروارید» در چین تا شیعه هراسی اردن با عنوان طرح مخدوش «هلال‌شیعی»، «جهان روسی» روسیه، «مراکش بزرگتر»، «سوریه بزرگ» و «کلمبیای بزرگ» و... از جمله نظریات توسعه‌طلبی هستند که با ایجاد درک تاریخی نسبت به نقش ویژه کشورهای فوق، برای ارتقای جایگاه آن کشور نظریه‌پردازی می کنند. 🔹 در سیاست خارجی ترکیه نظریه «نوعثمانی‌گری» پوشش‌دهنده این تمایل تاریخی جهت تبدیل شدن ترکیه به یک قدرت منطقه‌ای و جهانی بوده‌ است. مهمترین نظریه‌پرداز نوعثمانی‌گری «دیمیتریس کیتسیکیس» فیلسوف یونانی و مشاور «تورگوت اوزال» در دهه ۱۹۸۰ بود. وی با ارائه نظریه «آرابولگه: منطقه حائل» تمدن عثمانی را تمدن وسط بین غرب و شرق خواند؛ تمدنی که گستره آن از دریای آدریاتیک تا رود سند بود. 🔸 بازتولید عثمانی از دیدگاه کیتسیکیس می باستی در تعامل با روسیه ارتدکس، ایران شیعی و یهودیت اسراییل شکل می گرفت. تحت همین دکترین، تورگوت اوزال شروع به بهبود روابط با صدام‌حسین، قذافی و رئیس دولت سازندگی در ایران کرد. 🔹 با آغاز دوران عدالت و توسعه از سال ۲۰۰۲ عصر دوم نوعثمانیگری این بار با تکیه بر آرای «داود اوغلو» شکل گرفت؛ هرچند که داود اوغلو این مسئله را همیشه تکذیب کرد؛ ولی علاقه وافر شخص اردوغان به «محمد دوم» و «عبدالحمید دوم» که بدنبال احیای نظام خلیفه‌گری در عصر عثمانی بودند که این امر را تشدید می کرد. 📌 در نو عثمانی گری، هویت داخلی ترکیه را بر اساس ارزش‌های محافظه‌کاری اسلامی و نقطه مقابل ارزشهای کمالیستی بنا کرد که تغییر کاربری ایاصوفیه در سال ۲۰۲۰ و رشد سلفی گری در کردستان مصداق آن بود؛ ارزش هایی که ریشه در آرای «نجیب‌فاضل» روشنفکر اسلام گرای ترک و از دراویش نقشبندی داشت. 💠 اردوغان تا سال ۲۰۱۶ روابط خوبی با نوعثمانیگری اخوانی داشت ولی از ۲۰۱۷ و آغاز ائتلاف او با MHP، اردوغان وزن ترک‌گرایی را در نوعثمانیگری تقویت کرد. وی با کاستن از نقش خود در آسیای غربی بعد از شکست بهار عربی، به سمت تقویت ارتباط با کشورهای آسیای میانه ذیل اتحادیه کشورهای ترک و فعالیتهای «بنیاد بیلیم» کرد. ❌ در یکسال گذشته اردوغان سعی کرد تا مجددا سیاست نوعثمانی گری را در آسیای غربی به جریان بیاندازد. استفاده از عبارت «شهری از تمدن گذشته ما» برای نامیدن بغداد در سفر اخیر به عراق و نیز سیاست توسعه‌طلبانه در سوریه با حمایت از هیأت تحریرالشام و نیز تکرار عبارت بکاررفته درباره بغداد این بار در مورد شهرهای حلب، رقه و ادلب نشان‌دهنده بازتولید سیاست اردوغان در غرب آسیا طی سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۷ بود. ✅ نوعثمانیگری در دهه ۲۰۱۰ بحران‌هایی نظیر بحران کردها از سال ۲۰۱۵، بحران داعش و ... را ایجاد کرد و حتی باعث ایجاد شکاف در روابط بین اردوغان و اوباما در سال ۲۰۱۶ شد؛ امروز هم معتقدم ورود این‌چنینی ترکیه به ماجرای سوریه بحران مهمی در روابط اعراب و ترکیه، روابط ایران و ترکیه و نیز بحران داخلی کردها و دولت ترکیه را ایجاد خواهد کرد. ❌ سفر ابراهیم کالین به دمشق با هیبتی شبیه به سفر «فیض‌حمید» رییس ISI به کابل پس از پیروزی طالبان، قیاس مع‌الفارق است و نمی تواند وضع این همانی داشته باشد؛ زیرا سوریه در حال تبدیل به کلاف سردرگمی است که شاید از دل آن یک یوگسلاوی جدید در منطقه با فروپاشی ارتش سوریه شکل بگیرد و بیشترین بحران را برای همسایگان سوریه از جمله ترکیه ایجاد کند. 🏷 #اسلام_سیاسی #ترکیه #حزب_عدالت_و_توسعه #اردوغان #نو_عثمانی_گری #اسلام_سلفی #سلفیه_جهادی #القاعده #هیات_تحریر_الشام #جولانی #سوریه 🇮🇷 🇵🇸 @Qodsiyan 🇮🇷 🇵🇸