💢 قم در منابع کهن (۴) تاریخ بیهقی، (۱۳۶۸)، خواجه ابوالفضل محمد بن حسین بیهقی دبیر [۳۸۵_۴۷۰ق]، به کوشش دکتر خلیل خطیب رهبر، چاپ اول، تهران، سعدی. [هنگامی که سلطان مسعود غزنوی بر سر کار آمد، با خواجه احمد حسن میمندی که از وزیران کاردان غزنویان بود، در باره‌ی امور مملکت، رای می‌زد و سخن به ری و جبل رسید. خواجه احمد حسن گفت:] امیر ماضی [، سلطان محمود،] در خلوات با من حدیث ری، بسیار گفتی که آنجا قصد باید کرد، و من گفتمی: رای، رای خداوند است، که آن ولایت را خطری نیست، و والی آن، زنی است [سیده‌خاتون‌نام]؛ بخندیدی و گفتی: "آن زن، اگر مرد بودی، ما را لشکر بسیار بایستی داشت به نشابور"، و تا آن زن برنیفتاد، وی قصد ری نکرد، و چون کرد و آسان به دست آمد، خداوند [: سلطان مسعود] را آنجا بنشاند؛ و آن ولایت، از ما سخت دور است و سایه‌ی خداوند [: سلطان]/، دیگر بود و امروز دیگر باشد، و بنده را خوشتر آید که آن نواحی به پسر کاکو [: فرامرز بن محمد بن دشمنزیار بن کاکویه، از امرای دیالمه‌ی کاکویه] داده آید، که مرد هرچند نیم‌دشمنی است، از وی انصاف توان ستد... امیر [مسعود] گفت: این اندیشیده‌ام و نیک است، اما یک عیب بزرگ دارد و آن عیب، آن است که وی، سپاهان تنها داشت و مجدالدوله و رازیان، دائم از وی به رنج و دردسر بودند؛ امروز که ری و قم و قاشان و جمله‌ی آن نواحی به دست وی افتد، یک دو سال از وی راستی آید، پس از آن باد در سر کند و دعوی شاهنشاهی کند...(۴۱۲/۲_۴۱۳) [و در آن سال، یعنی ۴۲۱ق، ولایت این شهرها و از جمله قم را به تاش فراش، از سپهسالاران غزنویان، داد(۴۱۵/۲)]. پانوشت: قابوسنامه، (۱۳۷۸)، عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر بن قابوس بن وشمگیر بن زیار [۴۱۲_شاید ۴۸۰ق]، به اهتمام و تصحیح غلامحسین یوسفی، چاپ نهم، تهران، علمی و فرهنگی. [با این که مطلب، به درازا می‌کشد، بجاست، نسب و ماجرای حکومت سی و اند ساله‌ی سیّده‌خاتون را بر ری و اصفهان و قهستان، که گزارش بالا نشان داد قم هم جزو آنها بوده است، از زبان نویسنده‌ی این کتاب و داماد سلطان محمود غزنوی، خطاب به فرزندش، گیلانشاه، بخوانیم، باشد تا این برهه‌ی تاریخ قم مورد واکاوی بیشتری قرار گیرد]. حکایت چنان که وقتی به ری، زنی پادشاه بود؛ به لقب، سیّده گفتندی. زنی بود ملک‌زاده و عفیفه و زاهده و کافیه؛ و دختر عمّ مادر من بود؛ زن فخرالدوله بود. چون فخرالدوله فرمان یافت، وی را پسری بود کوچک، مجدالدوله لقب دادندش و نام پادشاهی بر وی نهادند، و خود پادشاهی همی‌راند سی و اند سال. چون مجدالدوله بزرگ شد، ناخلف بود، پادشاهی را نشایست؛ همان نام ملک بر وی بود، در خانه نشسته بود، با کنیزکان خلوت همی‌کرد؛ و مادرش به ری و اصفهان و قهستان، سی و اند سال، پادشاهی همی‌راند. مقصود من ازین سخن آن است که جدُ تو، سلطان محمود، رحمه الله، به ری رسولی فرستاد و گفت: باید که خطبه بر من کنی و زر به نام من زنی و خراج بپذیری، و اگرنه من بیایم و ری بستانم و تو را نیست گردانم، و تهدید بسیار کرد؛ و چون رسول بیامد و نامه بداد و پیام بگزارد، سیّده گفت: بگوی سلطان محمود را، تا شوی من، فخرالدوله، زنده بود، این اندیشه همی‌بود که مگر تو را این رای افتد و قصد ری کنی، چون وی فرمان یافت و شغل به من افتاد، اندیشه از دل من برخاست، گفتم: محمود، پادشاهی عاقل است، داند که چون او ملکی را به جنگ زنی نباید آمدن؛ اکنون اگر بیایی، خدای عز و جل داند که من نخواهم گریخت و جنگ را ایستاده‌ام؛ از بهر آن که از دو بیرون نباشد: از دو لشکر، یکی شکسته شود؛ اگر من تو را بشکنم، به همه حال به همه عالم نامه نویسم که سلطانی را شکستم که صد پادشاه شکسته است، و اگر تو مرا بشکنی، چه توانی نبشت؟ گویی: زنی را شکستم، تو را/ نه فتح‌نامه برسد و نه شعر فتح، که شکستن زنی، بس فتحی نباشد. بدین یک سخن، تا وی زنده بود، سلطان محمود قصد وی نکرد.(۱۴۶_۱۴۷) دکتر علیرضا فولادی ۱۴۰۴/۰۵/۱۲ #قم_در_منابع_کهن #بنیاد_قم_پژوهی 🔷 ارتباط با دانشگاه #طلوع_مهر واحدخواهران|قم‌پژوهی|کانون‌نویسندگان مرکز مشاوره |مهارت‌افزایی|قرارگاه‌فرهنگی

💢 مسجد فاطمیه در عصر پهلوی دوم برخی مساجد و اماکن مذهبی توسط مردم ساخته یا بازسازی شدند که از نظر معماری جالب‌توجه هستند. از جمله این بناها، مسجد فاطمیه واقع در کوچهٔ اعتضادالدوله است که در سال ۱۳۷۵ قمری ساخته شد. این مسجد محل تدریس آیت‌الله بهجت بود و به همین دلیل به "مسجد بهجت" نیز معروف است. با توجه به شباهت تزئینات این بنا با مسجد اعظم و با استناد به تاریخ ساخت هر دو مسجد که بر بالای ورودی اصلی درج شده، این احتمال وجود دارد که استاد لرزاده همزمان با ساخت مسجد اعظم، بر احداث این مسجد نیز نظارت داشته است. سیدمحمود چاوشی ۱۴۰۴/۰۵/۱۲ #مسجد_فاطمیه #بنیاد_قم_پژوهی 🔷 ارتباط با دانشگاه #طلوع_مهر واحدخواهران|قم‌پژوهی|کانون‌نویسندگان مرکز مشاوره |مهارت‌افزایی|قرارگاه‌فرهنگی

💢 علی‌اکبر حَکَمی‌زاده در چهار پرده: ۱۲۷۶ - ۱۳۶۶، رسول جعفریان، قم: مورخ، ۱۳۹۸، ۲۰۲ ص، مصور. @jafarian1964 #علی_اکبر_حکمی‌زاده #بنیاد_قم_پژوهی 🔷 ارتباط با دانشگاه #طلوع_مهر واحدخواهران|قم‌پژوهی|کانون‌نویسندگان مرکز مشاوره |مهارت‌افزایی|قرارگاه‌فرهنگی