💢یک نکته از هزاران
تلفیق سه گانی با داستانک از آغاز جزو دغدغههای من بوده است و در این زمینه تجربههایی نیز داشتهام؛ کاری که میتواند #سهگانی_داستانک پدید آورد.
چنان که میدانیم داستانک یا داستان کوتاه کوتاه، یکی از قالبهای داستان است که با تعداد معدودی کلمه به وجود میآید و بر پایهی کشف و ضربه و غافلگیری پیش میرود و سهگانی هم باید چنین باشد.
همخوانی این دو قالب ادبی، باعث میشود تا از جهت منطقی قبول کنیم تلفیق آنها ممکن است و چنان که گذشت، این امکان را در سهگانیهایی آزمودهایم و موفقیت آن را دریافتهایم.
برای نمونه، داستانک ششکلمهای زیر را به ارنست همینگوی نسبت میدهند:
فروشی! کفش بچه! اصلا پوشیده نشده!
و ما در سهگانی، حتی نمونهی داستانک پنجکلمهای داریم:
شب گذشت،
روز هم
برنگشت.
براینپایه، سه گانی_داستانک، تلفیق میان دو قالب ادبی سهگانی و داستانک است که هر دو از روند کشف و ضربه و غافلگیری بهره میبرند و اکنون با پرورش سهگانیپردازان قویدست، پرداختن جدیتر به آن لازم مینماید. در زیر برای نمونه، پنج سهگانی_داستانک میآید:
(۱)
نیشهای نغز میزند؛
عشق، سادگی نمی کند،
اولش به مغز میزند.
(۲)
آسمان با غرور میگردید؛
یک تن از آفتابگردانها
رفت در آسمان و شد خورشید.
(۳)
نقاش چیرهدست
پروانه آفرید؛
یک تابلو پرید!
(۴)
از یار شهید اگرچه تنها
در قاب زمانه یک نشان ماند،
ما پیر شدیم و او جوان ماند.
(۵)
با تو رسمی دیگر آوردم؛
او برایت مرد،
من برایت زندگی کردم.
#علیرضا_فولادی
#کانون_نویسندگان_قم
تلگرام | ایتا | سایت
💢 یادداشت و یادداشتنویسی(۴)
رضا بابایی
پنج ویژگی یادداشت
یک. اقتضای این قالب، زبانی صمیمی و دوستانه و اندکی متفاوت است و همین، گفتوگو را آسانتر میکند. بنابراین، زبان معیار در یادداشت، با زبان معیار در مقاله و کتاب، اندکی فرق میکند و این فرق بیشتر در میزان صمیمیت و بازتاب صادقانهتر شخصیت نویسنده در متن است. بر این پایه، کتاب از مقاله رسمیتر است و مقاله از یادداشت.
دو. قالب یادداشت، مخاطبان بیشتری دارد؛ هم به دلیل کوتاهی آن و هم به دلیل محتوا و موضوعی که معمولا برای یادداشتنویسی برمیگزینند. برخلاف مقاله و کتاب، مخاطب یادداشت، گروهی خاص از طبقات اجتماعی یا علمی نیست. خوانندۀ یادداشت، به چیزی بیشتر از سواد خواندن و اندکی فرهیختگی و دردمندی نیاز ندارد.
سه. برخی نویسندگان، اعماق را میجویند و برخی زوایا و گوشهها را. قالبهای مقاله و کتاب، بیشتر به کار نویسندگان گروه اول میآید و قالب یادداشت برای نویسندگان گروه دوم، کارایی بیشتری دارد.
چهار. ساختار یادداشت، باید هنریتر باشد تا بتواند به مقصود برسد؛ چنانکه زمین شما هر قدر کوچکتر باشد، باید در نقشۀ مهندسی ساختمان، هنرمندانهتر عمل کنید تا به آنچه میخواهید برسید. لازمۀ ساختار هنری، تخلف از شیوههای رایج و دستمالیشده در ورود به بحث و خروج از آن است. یادداشت، به دلیل کوتاهی و نقشۀ مهندسی آن و نیز به دلیل محتوای نکتهسنجانهاش، باید از ادبیاتی آوانگارد نیز برخوردار باشد؛ یعنی مؤلفههای ادبی یا هنری یا سَبکی آن، قویتر باشد. بنابراین یادداشتنویسی، فقط از عهدۀ کسانی برمیآید که افزون بر ذهن تحلیلگر، قلمی توانمند نیز دارند.
پنج. ارجاعات مکرر به منابع، یادداشت را دچار اختلال میکند؛ بر خلاف مقاله و کتاب که بخشی مهم از اعتبار آنها، در تعداد منابعشان است. این تفاوت، از آنجا آب میخورد که محتوای یادداشت، از جنس «نکته» و «تحلیل» است و یادداشتنویس، نکتهگو است؛ اما محتوای مقاله، از نوع «مطلب» است و مقالهنویس، یا باید نظریهپرداز باشد یا در پرورش نظریهای، مهارت و دانش کافی داشته باشد.
۱۴۰۲/۰۴/۱۹
#یادداشتنویسی
#کانون_نویسندگان_قم
تلگرام | ایتا | سایت
💢گزارش تصویری از کلاسهای آموزشی دورۀ تابستان کانون نویسندگان قم
تابستان۱۴۰۲
#آموزش
#کانون_نویسندگان_قم
تلگرام | ایتا | سایت
💢گزارش تصویری از کلاسهای آموزشی(دانشآموزی)دورۀ تابستان کانون نویسندگان قم
تابستان۱۴۰۲
#آموزش
#کانون_نویسندگان_قم
تلگرام | ایتا | سایت
💢 مثنویخوانی
🔸 جلسه هفتگی شرح مثنوی مولانا
🔹 استاد: علی حیدری یساولی
🔹 جلسه بیستو ششم: شنبه ۲۴تیر ۱۴۰۲
ساعت ۱۸
برنامۀ یکشنبههای هرماه:
یکشنبه اول: نشست ادبی. یکشنبه دوم: سعدیخوانی. یکشنبه سوم: شاهنامهخوانی. یکشنبه چهارم: سعدیخوانی.
شنبۀ هر هفته: جلسه شرح مثنوی
🔻مکان: قم، انتهای خیابان دورشهر، نبش میدان رسالت
موسسه آموزش عالی طلوعمهر
🔹حضور برای عموم علاقهمندان بلامانع است
#مثنوی
#کانون_نویسندگان_قم
تلگرام | ایتا | سایت
💢در نشست ادبی کانون نویسندگان قم عنوان شد:
💢محاسن و معایب ویراستاری
حوزه/ نشست ادبی کانون نویسندگان قم با عنوان « محاسن و معایب ویراستاری » در مؤسسه «طلوع مهر» با حضور جمعی از ویراستاران و ادب دوستان برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری حوزه، در نشست ادبی کانون نویسندگان قم که با عنوان « محاسن و معایب ویراستاری » در موسسه «طلوع مهر» با حضور جمعی از ویراستاران و ادب دوستان برگزار شد، ابولفضل طریقهدار استاد ویراستاری گفت: دکتر احمدسمیعی گیلانی که یکی از ویراستاران بیبدیل کشور ما به شمار میرود معتقد بود ویراستاری یک عبادت است.
وی بیان کرد: با توجه به تجربه خودم در علم ویراستاری از نظر مزایا به دو بعد معنوی و مادی قابل تقسیم است.
وی در بیان اولین مزایای مادی ویراستاری تصریح کرد: با توجه به اینکه ویراستار اولین خواننده یک کتاب است که هنوز وارد بازارچاپ و نشر نشده است بنابراین مطالعه و ارتقای آگاهی ویراستار یکی از مزایای هنر و دانش ویراستاری است.
طریقهدار بیان کرد: وقتی ویراستار اثری را قرار است ویرایش کند باید در ابتدا تمام آن اثر را مطالعه کند. بر سبک و شیوه نگارش نویسنده مسلط شود. باید در فضای آن اثر قرار گیرد و سپس به کار ویرایش بپردازد. در این صورت ویراستار از اینکه یک محصول فرهنگی را با تلاش خود عرضه کرده است لذت میبرد.
ادامه خبر را اینجا بخوانید:👇
http://qomqalam.ir/1402-4/
#ویرایش
#کانون_نویسندگان_قم
تلگرام | ایتا | سایت
💢 حافظخوانی
🔸 جلسه ماهانۀ شرح غزلیّات حافظ
🔹 استاد: دکتر احمدعزّتیپرور
🔹جلسه دوم: یکشنبه۲۵تیر ۱۴۰۲
ساعت۱۸
برنامۀ یکشنبههای هرماه:
یکشنبه اول: نشست ادبی. یکشنبه دوم: سعدیخوانی. یکشنبه سوم: شاهنامهخوانی. یکشنبه چهارم: حافظخوانی.
شنبۀ هر هفته: جلسه شرح مثنوی
🔻مکان: قم، انتهای خیابان دورشهر، نبش میدان رسالت
موسسه آموزش عالی طلوعمهر
🔹حضور برای عموم علاقهمندان بلامانع است
#حافظ
#کانون_نویسندگان_قم
تلگرام | ایتا | سایت
💢 یادداشت و یادداشتنویسی(۵)
رضا بابایی
پنج ویژگی یادداشت
یک. با ورود وبلاگنویسی و سپس استاتوسنویسی در فیسبوک به جهان نوشتاری فارسیزبانان، یادداشتنویسی در ایران وارد مرحلهای تازه شد و در گروههای موبایلی، اوج گرفت. اما هنوز اکثر نویسندگان در این گروهها، از یادداشت برای «مطلب» استفاده میکنند و نیز توانایی عبور از نثر معیار را ندارند؛ در حالی که گروههای مجازی، بیشتر مناسب یادداشتنویسی است و یادداشت، جای نکتهگویی است نه شرح و بسط مطالب علمی. همچنین ادبیات یادداشت، باید فاصلهاش را با نثر معیار، تا حدی حفظ کند. در واقع یادداشتنویس، اجازه و امکان بیشتری برای دخالت دادن خصلتهای فردی خود در نوشتارش را دارد. بنابراین میتوان «یادداشت» را شخصیترین قالب نوشتاری نیز شمرد. ما به تعداد مقالهنویسان، سبک ویژه نداریم؛ اما علی القاعده باید به شمار یادداشتنویسان، سبک یا شبهسبک داشته باشیم.
دو. بزرگترین خطری که یادداشتنویسی را تهدید میکند، انشانویسی است. فرق انشا با یادداشت در توانایی و مهارت نویسنده در پرورش مطلب است. انشانویس، معمولا زیادهگو، بیهودهگو، مقلد، تکرارینویس و گرفتار کلیشههای زبانی و محتوایی است. انشانویس، حتی در انتخاب موضوع و عنوان، چشم به دست دیگران دارد. شکل هندسی انشا نیز معمولا خط ممتد است. اما یادداشتها گاهی ساختار چندضلعی دارند و گاهی زاویهای نادیده را میکاوند و در کاوشگری نیز از صفر شروع نمیکنند؛ بلکه از جایی آغاز میکنند که دیگران سرانجام به آنجا رسیدهاند. بدین ترتیب، هر یادداشت خشتی در دیوار دانش است. اما کار انشانویس شمردن خشتهای دیوار یا بازی با آنها است.
سه. آن مقدار که یادداشت به طنز و شوخی نویسنده با خواننده نیاز دارد، مقاله و کتاب نیاز ندارد. اگر طنازی قلم در کتاب و مقاله، مستحب است، در یادداشت واجب است؛ زیرا ادبیات یادداشت، ادبیات گفتوگو است، نه ادبیات سخنرانی و خطابه. گفتوگو بدون طنز و شوخی، منازعه است؛ اما سخنرانی بدون طنز و شوخی هم سخنرانی است.
چهار. در یادداشت، نویسنده نباید گارد معلمی یا استادی بگیرد و حتی نباید خیلی جدی و رسمی باشد؛ بلکه باید خشم و نفرت و عشق و هیجان و دیگر حالات روحی و شخصیاش را –به صورت کنترلشده– در نوشتهاش آشکار کند.
پنج. پایانبندی استادانه در یادداشت، از اهمیتی فوق العاده برخوردار است؛ مثل رباعی که بهواقع در مصرع چهارم متولد میشود؛ یعنی آغاز واقعی او در پایان او است. شروعهای متفاوت نیز – مانند شروع طوفانی یا رندانه یا غافلگیرانه یا طنازانه – از امتیازهایی است که مجال آن در یادداشت، بیشتر است.
۱۴۰۲/۰۴/۲۵
#یادداشتنویسی
#کانون_نویسندگان_قم
تلگرام | ایتا | سایت
💢 مراحل نگارش(۱)
جواد محدثی
منظور،گامها و اقدامهایی است که رعایت آنها، به نوشته، اعتبار و غنا و سلامت میبخشد و آن را از انسجام، برخوردار میسازد و کار نویسنده را آسانتر میسازد. برای نوشتن مقاله یا تحلیل یا کتابی در مسألۀ خاص یا تهیۀ گزارش جامع پیرامون یک موضوع و حادثه و... باید این نکات را رعایت کرد:
یک. فکر روی موضوع
اندیشیدن روی موضوع و یافتن طرحی جامع دربارۀ آن و احاطۀ ذهن به جوانب مختلف آن، اولین کار در نویسندگی است. بی اندیشه دست به قلم نباید برد. میتوان گفت نویسندگی بر پایۀ اندیشمندی استوار است. اندیشیدن یعنی:
ـ تمرکز فکر روی یک موضوع و جلوگیری از تشتّت فکر و ذهن
ـ تمدید و استمرار آن فکر روی موضوع، مثلاً یک ساعت فکر مداوم
ـ شناخت رابطۀ اشیاء (ایجاد رابطه)
ـ استنتاج (انتقال از جزئیات به کلیات)
این گونه اندیشه دربارۀ موضوعات، ذهن ما را خلّاق و مولّد میسازد. همچنان که گفته شد مثل تمرکز نور خورشید به وسیلۀ یک ذره بین روی یک نقطه، که ایجاد احتراق میکند و بدون تمرکز و استمرار، اثر نمیبخشد.
«فکر» سرمایهای است که باید آن را به کار زد و «ذهن» گنجینهای است که باید سراغش رفت. نگارشی که فقط بر پایه نقلیات استوار باشد و از اندیشه و فکر تهی، نوعی دستفروشی است نه «تولید». اندیشیدن یک هنر است و نوشته را از پشتوانه برخوردار میسازد. نویسندگی تنها احساس و توصیف و لفّاظی و عبارت پردازی نیست.
دو. تعیین محورها
هر موضوع را به تناسب محتوا و ابعادش ابتدا باید محوربندی کرد، بخشهای اصلی و فرعی آن را مشخص ساخت و آن را از کلی بودن در آورد و عناوین ریزتر را بر مبنای محورها و جهتهای مختلف موضوع، استخراج کرد تا امر نگارش پیرامون آنها سادهتر باشد. هر چه محورها ریزتر و جزئی تر باشد نوشتن آسانتر میشود و تهیۀ مواد خام عملیتر میگردد.
سه. تهیۀ مواد خام
نویسنده، برای محورهای تعیین شده در هر موضوع، نیاز به معلومات دارد. آگاهیهای لازم، مواد خام هر نوشته را فراهم میکند. این معلومات لازم از دو طریق به دست میآید:
الف: حافظه (یادآوری و فکر)
ب: مطالعه (جمعآوری و تحقیق)
حافظۀ انسان بسیاری مطالب را در خود دارد که باید به آن مراجعه کرد و با تأمل روی محورها، از ذخیرۀ ذهنی و آرشیو حافظه مدد گرفت. تجربه نشان میدهد که هر کس سراغ این منبع برود، دست خالی بر نمیگردد. «تداعی معانی» در این رهگذر به انسان کمک شایانی میکند. معانی و مفاهیم، یکدیگر را فرا میخوانند و ذهن و حافظه است که آنها را در یک ردیف قرار میدهد.
مطالعه نیز برای کسب معلومات ضروری است؛ چه از طریق پرسیدن از افراد مطلع و صاحبنظر، و چه از راه جمعآوری اطلاعات از مردم، به صورت گزارش و نظرخواهی عمومی و چه با خواندن کتب و منابع.
برگرفته از کتاب «با اهل قلم»
۱۴۰۲/۰۴/۲۷
#نویسندگی
#کانون_نویسندگان_قم
تلگرام | ایتا | سایت
باز اين چه شورش است که در خلق عالم است
باز اين چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است
باز اين چه رستخيز عظيم است کز زمين
بی نفخ صور خاسته تا عرش اعظم است
🏴فرا رسیدن ماه محرم، ایام عزاداری شهادت حضرت اباعبداللهالحسین (علیهالسلام) و یاران باوفایش تسلیت باد🏴
#تسلیت_محرم
#کانون_نویسندگان_قم
تلگرام | ایتا | سایت