🔘 درس دهم
💭آموزش علامت #تشدید (ــــّـ)
❔تشدید چیست؟
✍️ نشانه یا علامت یا شکلی هست که هر گاه بالای حرفی بیاید، آن حرف با شدت و با مکث خیلی کوتاهی خوانده می شود.
❕حرفی را که تشدید دارد، #مشدد می گویند.
❔حرف مشدد چیست؟
✍️ اگر دو حرف مثل هم در یک کلمه بیاید، طوری که حرف اولی ساکن و حرف دومی حرکهدار باشد؛ حرف اولی را حذف می شود و حرف دوم با علامت (ــــّـ) می آید.
❕تشدید هم مانند سکون با حرف حرکهدارِ قبل از خود، خوانده می شود.
▫️حرف ساکن + حرف متحرک = حرف مشدد
▫️ـــْ + ـــَـــِـــُ = ـــّ
▫️(سْ) + (سَ،سِ،سُ) = (سَّ،سِّ،سُّ)
▫️جزم + صدا = تشدید
▪️مثال برای ساکن با فتحه 👈 مَسْ + سَ = مَسَّ
▪️مثال برای ساکن با کسره 👈 سَبْ + بِحْ = سَبِّحْ
▪️مثال برای ساکن با ضمه 👈 رَبْ + بُ = رَبُّ
پس آموختیم حرف مشدد به تنهایی تلفظ نمی شود بلکه با کمک حرف متحرک قبل از خود خوانده می شود و در بخش بخش خوانی نیز به همراه حرف متحرک، یک بخش از کلمه را تشکیل می دهند.
❕هنگام بخش بخش خوانی، حرف مشدد در دو بخش می آید؛ در بخش اول با حرف ساکن و در بخش دوم با حرکت خوانده می شود مثل:
صَـلِّ ⟵ صَـلْ + لِ
❕علت حذف حرف ساکن اول اینه که جلوگیری از تکرار حرف، برطرف نمودن سختی تلفظ کلمات و آسانی کار در ادا کردن کلمات است.
❕حروفی که دارای علامت تشدید باشند، محکم و با شدت خونده میشن
❕در کلمات فارسی هم حروف مشدد به هنگام تفکیک، دو بار خوانده می شوند مثل: نَجّار ، مُعلّم ، بنّا ، تشکّر، قصّاب و ...
❕در صورتی که دو حرف #میم و #نون (م،ن) مشدد بیاد، صدای آنها با مقداری کشش و از فضای بینی خونده میشن؛ به این حالت میگن صفت #غُـنّه و به اون حروف میگن حروف #غُـنَّـوی مانند:
اَمّـَا، اِنَّ، اِنّـَا، کُنّـَا، مِنّـَا، ثُمَّ، مِنّـِی، مِمّـَا و ...
❔حروف دارای تشدید کداماند؟
✍️ حروف دارای تشدید با حرکت کوتاه فتحه (ــــَـ) عبارتند از:
أَبَّـ اَتَّـ اَثَّـ اَجَّـ اَحَّـ اَخَّـ …
✍️ حروف دارای تشدید با حرکت کوتاه کسره (ــــِـ) عبارتند از:
اَبِّـ اَتِّـ اَثِّـ اَجِّـ اَحِّـ اَخِّـ …
✍️ حروف دارای تشدید با حرکت کوتاه ضمه (ــــُـ) عبارتند از:
اَبُّـ اَتُّـ اَثُّـ اَجُّـ اَحُّـ اَخُّـ …
✍️ حروف دارای تشدید با حرکت فتحهی کشیده (ــَا) عبارتند از:
أَبّـَا اَتّـَا اَثّـَا اَجّـَا اَحّـَا اَخّـَا …
✍️ حروف دارای تشدید با حرکت کسرهی کشیده (ــِی) عبارتند از:
اَبّـِی اَتّـِی اَثّـِی اَجّـِی اَحّـِی اَخّـِی …
✍️ حروف دارای تشدید با حرکت ضمهی کشیده (ــُو) عبارتند از:
اَبّـُو اَتّـُو اَثّـُو اَجّـُو اَحّـُو اَخّـُو …
❕علامت تشدید با بحث #ادغامِ دو حرفِ مثلِ هم (ادغام متماثل) با هم به یک معنا و مفهوم هستند؛ بطوری که اگر حرفی دو بار پشت سر هم تکرار شود، حرف اولی را حذف می کنیم (حرف ساکن یا مُدغَم) و حرف دومی را محکم و با شدت می خوانیم (حرف متحرک یا مشدد یا مُدغَمٌ فیه) مانند:
مُدْدَتْ ⟵ مُدَّتْ
📚منبع: آموزش قرآن به انضمام عمّ جزء، [ب.ن]، صص ۴۳ تا ۴۵، چاپ سال ۱۳۹۵، انتشارات نبوغ: قم