🔶آیت الله صافی، شخصیت و اندیشه
مقاومت بر استقلال حوزه و تقدم #قانون_اساسي
ایشان مکرّر #استقلال_حوزه را مطرح می کند که حوزه نباید به دولت و حکومت وابسته باشد،در سال 1363برای اولین بار در لایحه بودجه، ردیفی اختصاص به حوزه پیدا کرد تا شصت میلیون تومان در اختیار دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه برای کمک در بودجه تبلیغات روحانیت قرار بگیرد. مجلس بودجه سال 64 را تصویب کرد. به شورای نگهبان فرستادند و آیت الله صافی ایستاد و مقاومت کرد و گفت حوزه باید در تبلیغات و غیرتبلیغات مستقل باشد، بودجه دولتی استقلال را از حوزه می گیرد و فردا دولت به بهانه پولی که می دهد اعمال نفوذ خواهد کرد و هرج و مرج در حوزه به وجود خواهد آورد.
تعبیری که ایشان در آن اظهارنظر دارد، این است:
«تأمین اعتبار برای بخش تبلیغات حوزه و سایر بخش ها از طریق اعتبارات دولتی، منافی با استقلال حوزه و منجر به دخالت و اعمال نفوذ و بی نظمی هایی در امور حوزه می گردد»
اینها می توانند از ابزار پول در آیندة حوزه استفاده کنند و یکی را بالا بیاورند و یکی را پایین بیاورند و شخصیت سازی و مرجع سازی کنند و تبلیغات را بدست بگیرند. این نگرانی ایشان در آن موقع بوده است.
چهل سال است که شورای نگهبان جلسه دارد و بارها اصرار شد که مشروح مذاکرات تان و بحث های علمی تان را منتشر کنید. بالاخره دو جلد که مربوط به همان ابتدا (سال 58 و 59) هست را چند سال پیش منتشر کردند. شما آنجا می توانید آیت الله صافی را بشناسید؛ من دو نمونه اش را اینجا اشاره کنم شاید شگفت آور باشد.
🔶 یک بحث در مورد اختیارات رییس جمهور است. اگر رییس جمهور به نص قانون اختیارتی و وظایفی دارد و می بیند که نمی تواند کار کند و نمی گذارند از این اختیارات استفاده کند، ایشان می گوید رییس جمهور باید استعفا بدهد و نمی تواند به خلاف قانون تمکین کند. یا باید به وظیفه خود عمل کند یا باید کناره گیری کند. مماشات برای چیست؟ این برای امروز نیست. عین جمله ایشان را از همان مشروح مذاکرات شورای نگهبان صفحه 244 می خوانم:
«اگر دید نمی تواند و خلاف قانون اساسی است باید استعفا بدهد. هر کجا رییس جمهور دید که اموری با قانون اساسی مخالف است ولو شخص رهبر (رهبر از جنبه مقام شرعی نمی گویم، آن مطلب دیگری است) بگوید[یعنی از نظر قانون]: این موافق قانون اساسی است، او که خودش این را مخالف قانون اساسی می داند، باید کنار برود و می گوید من برخلاف قانون اساسی عمل نمی کنم»
این «شخص رهبر» آن زمان، امام خمینی است ولی ایشان چنین حریتی دارد. حالا اگر در سال های بعد و دهه های بعد و در زمان رییس جمهورهای مختلف، ایشان چنین اظهارنظری کند، فوری می گویند که ایشان با این رییس جمهور سر و سری دارد و می خواهد حمایت کند. مبنای فکری ایشان این است که #قانون_اساسی مقدم است و حرمت قانون اساسی باید حفظ شود.
🔶 یکی از بحث هایی که چند جا در آن مشروح مذاکرات شورای نگهبان هست، مسئله #دخالت_نیروهای_نظامی در امور مختلف کشور است و تا آنجایی که بنده می دانم، در سیستم کسی که صریحا در این باره اسناد و مدارک نشان می دهد که اظهارنظر کرده است، آیت الله صافی است. دو مورد آن را خدمت شما عرض کنم. آن موقعی که جنگ بود، نیروهای مسلح، نظامی و سپاه خیلی دارای محبوبیت و اقتدار بالا و مورد حمایت همه جا بودند ولی وقتی پای قانون به میان می آمد، ایشان صریح می ایستاد و یک موردش این بود که در یکی از مصوبات مجلس می خواستند بعضی از اختیارات را از دولت بگیرند و به #سپاه بدهند. اظهارنظر ایشان در آن مشروح مذاکرات شورای نگهبان صفحه 273 هست:«قانون اساسی نقشه مملکت است آنچه را که قانون اساسی برای دولت معین کرده است اگر برای دیگری قرار بدهید صحیح نیست»
این در نقد اختیاراتی است که می خواستند به سپاه بدهند و ایشان مقاومت می کرد.
یک جای دیگر، بحثی مطرح بود که برای گزینش نیروی انسانی، سپاه بر نیروی انتظامی تقدم دارد و نیازهای خودش را برطرف کند و بقیه اش برای مثلا ژاندارمری و... جمله ایشان در صفحه 100 مشروح مذاکرات شورای نگهبان این است:
«پس ژاندارمری چه خاکی بر سرش بریزد؟! سپاه پاسداران عزیز است 👈 ولی قانون اساسی از سپاه پاسداران بالاتر است. قانون باید طبق راهبردی که #قانون_اساسی تعیین کرده تنظیم و تصویب شود»
این منطق یک آخوند و یک ملای حوزوی است که سپاه پاسداران عزیز است ولی قانون اساسی از سپاه پاسداران بالاتر است. از همان موقع افرادی فهمیدند که این بزرگوار بازیچه آنها نخواهد بود و در همان بحث ها ایشان خودش را نشان داد که هوشیار است
استاد سروش محلاتي
@quranpuyan