✅گزيدهايي از نظرات #علامه_طباطبايي در تفسير الميزان
🛑قسمت دوم
🔷 " در الدر المنثور در ذيل آيه فان تولوا فانما عليه ما حمل و عليکم ما حملتم ... ميگويد : ابن جرير روايت کرده که گفت : من عرضه داشتم : يا رسول الله،بعد از تو تکليف ما با #امرايي که بر ما حکومت ميکنند چيست؟ اگر چنانچه احکام خدا را به نفع خود و به ضرر ما تفسير کنند ، و در نتيجه حق ما را که خدا برايمان قرار داده از ما سلب نمايند ميتوانيم با آنان قتال نموده ، دشمنشان بداريم ؟ رسول خدا فرمود : آنان مسؤول وظايف خويش و شما مسؤول وظايف خويشيد .
مؤلف : هيچ شکي نبايد کرد در اينکه اسلام با روح #احياي-حق و اماته باطل که در آن هست هرگز اجازه نميدهد که ستمکاران متجاهر به ظلم بر مردم مسلط شوند ، و هرگز اجازه #سکوت و #تحمل_ظلم را از ياغيان فاجر به مردمي که قدرت بر رفع ظلم را دارند نميدهد .
در ابحاث اجتماعي امروز نيز روشن شده که #استبداد_واليان_ديکتاتور ، و افسار گسيختگي آنان در تحکم و #زورگوييشان بزرگترين خطر و پليدترين آثار را در اجتماع دارد ، که يکي از آنها پديد آمدن #فتنه‌‌ها و #آشوبها و جنگها است ، در هنگامي که مردم در مقام بر مي آيند که ستمکاران را به عدالت و حق وا دارند"
ترجمة الميزان ج : 15 - ص : 220
🔷 جامعه اسلامی، جامعه ای نیست که شهروندان در آن مدیریت می شوند، بلکه جامعه ای است که #شهروندان آن را، مدیریت می کنند! جامعه اسلامی جامعه ای نیست که یکی بر همه، #سلطه دارد، بلکه جامعه ای است که چون قدرت از مردم نشأت می گیرد، همه بر همه تسلط دارند و به تعبیر علامه «تسلیط الکل علی الکل» است
(المیزان، ج 1، ص 186).
🔶 "خداوند هرچند از ما اطاعت مطلق و بدون قید و شرط می خواهد، ولی رضایت ندارد که "احکام" و "معارف" که به ما ارائه می کند چشم بسته و کورکورانه و بدون تفکّر، اخذ کنیم، او می خواهد که "علل" احکام و قوانین برای ما روشن شود." (المیزان، ج2، ص197)
https://b2n.ir/r85062
@quranpuyan
❇️ #حقوق_شهروندی در منظر فقهي آیت‌الله سیستانی
🛑قسمت اول
🔸آیت‌الله سیستانی بارها اعلام کرده است که نقش ایشان در عراق، رهبری سیاسی شیعیان و یا گروهی خاص نیست، بلکه پدری دلسوز برای همه عراقی‌ها است و نگران و نگهبان منافع همه آنان می‌باشد. و صدای مرجعیت را همراه #صدای_مردم_مظلوم و محروم ملت عراق با هر گرایش، طایفه و نژادی دانسته و بین آنان تفاوت قائل نمی‌باشد.
🔻اهمیت و گستره حقوق شهروندی
#حقوق_شهروندی از نگاه آیت‌الله سیستانی از اهمیت به‌سزایی برخوردار است؛ زیرا در بیانیه‌ها، پیام‌ها و پاسخ‌های ایشان به پرسش‌های خبرنگاران، واژه‌های مرتبط به حقوق شهروندی، چون: انتخابات، مشارکت، صندوق‌های رأی، احترام به حقوق شهروندان، راهپیمایی و اعتراض‌های مسالمت‌آمیز از بسامد بالایی برخوردار است.
🔻از نکات مهم در اندیشه آیت‌الله سیستانی که می‌توان آن را از نوآوری‌های ایشان نیز برشمرد، این است که ایشان گستره حقوق شهروندی را وسیع می‌داند و بر این باور است که همه شهروندان یک کشور بدون توجه به تفاوت‌های اعتقادی، دینی، قومی، نژادی و زبانی از حقوق برابر شهروندی برخوردار هستند.
👈واژه‌هایی چون: همه شهروندان عراق، همه عراقی‌ها، همه ملت و یا همه شهروندان عراقی بدون در نظر گرفتن گرایش‌های مذهبی، قومی و نژادی، که در بیانیه‌ها و پیام‌های ایشان بسیار به‌کار رفته بیانگر این دیدگاه روشن‌بینانه ایشان است.
🔸🔹ايشان به مناسبت حمله به کلیساهایی در بغداد و موصل در تاریخ 12/5/1383 در بیانیه‌ای بصراحت بیان داشت: «ما بر لزوم احترام به #حقوق_شهروندان_مسیحی و سایر #اقلیت‌های_مذهبی، از جمله زندگی در سرزمین خود، عراق، در امنیت و آرامش تاکید می‌کنیم»
🔻تعبیر «سایر اقلیت‌ها مذهبی» تعبیری عام است و با توجه به تنوع اقلیت‌های دینی موجود در عراق، شامل پیروان همه ادیان، مذاهب و فرق ساکن در عراق می‌گردد
👈همچنین هم‌زمان با تعلیق عضویت آقای سپنتا نیکنام در #شورای_شهریزد به دلیل #زردشتی بودن وی استفتایی از آیت‌الله سیستانی در مورد حقوق اقلیت‌های مذهبی در جامعه اسلامی و مشارکت اهل کتاب در امور مسلمانان شد. ایشان در پاسخ بیان کرد:
👈👈مجرد استفاده از #مهارت_غیرمسلمانان حرمت ندارد
🔻افزون بر این استفتاء، در پیام ایشان به رزمندگان در جهاد با داعش، تأکید فراوانی بر #حرمت_جان_ومال غیرمسلمانان شده، و در فرازی از پیام ایشان آمده است: ⭕⭕«شما را به خدا شما را به خدا در حفظ حرمت‌های مردمی که با شما نمی‌جنگند، به‌ویژه در مورد پیران و کودکان و زنان سعی نمایید، هرچند آنان از بستگان دشمن شما باشند، همانا حرمت‌های کسانی که با شما می‌جنگند بر شما حلال نیست مگر اموالی که به همراه دارند…
💢💢از تعرض به غیرمسلمانان با هر دین و مذهبی بپرهیزید که آنها در پناه و امان مسلمانان هستند،
👈👈و هرکس به حرمت آنها تعرض کند #خیانت‌کار است»
👈البته تعبیر «غیرمسلمان» در پاسخ استفتاء و پیام به رزمندگان، به‌گونه‌ای اشاره به دیدگاه ایشان به شمول حقوق شهروندی به همه افراد جامعه با هر دین و آیینی دارد.
#حق_حیات
نخستین و مهم‌ترین حق یک شهروند، حق حیات است، یعنی جان شهروندان محترم است و حق سلب آن تنها به موجب قانون امکان‌پذیر است.
🖌🖌آیت‌الله سیستانی درباره #حق_حیات تأکید فراوانی کرده از جمله در پیام به رزمندگان بیان داشته است:
"شما را به خدا شما را به خدا در جان انسانها،
⭕⭕در هیچ شرایطی کسی را که خداوند کشتن او را جایز نمی‌داند به قتل نرسانید که
از بزرگ‌ترین گناهان کشتن انسان‌های بی‌گناه است
و از بزرگ‌ترین حسنات حفظ جان آنها است"
👈ایشان برای همه #شهروندان حق حیات قائل است و خون همه شهروندان را بدون توجه به وابستگی‌های مذهبی و قومی محترم می‌داند و به کسانی که خون مسلمانان و غیرمسلمانان را تنها به خاطر وابستگی‌های فرقه‌ای می‌ریزند، هشدار می‌دهد و تنها راه خروج از بحران پیش رو را حرمت خون و جان عراقی هر که باشد می‌داند، و از هر کسی که خون بی‌گناهی را می‌ریزد، دوری می‌جوید. ایشان همچنین ریختن خون شهروندان بی‌گناه را محکوم کرده و دولت را مسئول خون آنان دانسته است.
🖌محمدهادی زاهد غروی، برگرفته از سايت دين انلاين
ادامه دارد
کانالِ قرآن‌پویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━
🌿#حقوق_مخالفان در #سیره_علی(ع)
🔹#كوفه، شهری متشکل از ۳۶۰ قبیله که تحت مدیریت علی (ع) قرار داشت. کوفه شهر بزرگی بود و در آن گروههای بزرگی جمع شده بودند. مردمانی از ایران، حجاز، شامات و قبایلی از مصر در آنجا حضور داشتند. بنابراین کوفه به تعبیر امروز شهری چند ملیتی محسوب می‌شد.
🔹وقتی شهر گسترده است و اختلاف دیدگاه وجود دارد، ممکن است که سه نوع کنش و رفتار در آن شکل بگیرد. یک نوع از این رفتارها از جنس اعراض هستند، یعنی برخی کوشش می‌کنند که خود را از مسائل اجتماعی دور نگاه دارند، مساله‌ای که هم اکنون هم جریان دارد.
یک قسمتی از مردم شهر هم اهل اعتراض هستند و نظر و ایده، و طرحی برای اداره زندگی دارند. برای صلح یا امنیت پیشنهاد دارند و این گونه افراد ممکن است در قدرت یا ناراضی از آن باشند. از درون این شهر، گروههای کوچکی هم هستند که دست به خشونت می‌زنند یعنی اهل تعرض و خشونت هستند.
کوفه زمان امام علی(ع) هم چنین شهری بود.
🔹جنگ #صفین هفتادهزار کشته داشت، یعنی شهر، زخم خورده است، و شهری است که هفتادهزار مرد در آن کشته شده و هر کدام از آنها متوسط سرپرست حدود چهار نفر عائله هستند.
امام علی(ع) حاکم چنین جامعه ای است که در آن مخالف، معاند و #افراد_آسیب دیده دارای توقع هستند و چنین شهری باید اداره شود.
🔹شاید هر سیاستمداری در آن دوران شرایط ایجاد فضای امنیتی را در پیش می‌گرفت. با این حال، اسناد و روایاتی از امام علی(ع) وجود دارد که وی سیاست #آزادسازی را به جای #امنیتی_کردن جامعه دنبال کرد، آن هم در شهری که تازه از جنگ خلاص شده و دشمن هم پشت دروازه‌های شهر قرار داشت.
#حق_شهروند سه نوع است.
↩️یک نوع #حق_کرامت و آزادی یک شهروند است یعنی فرد احساس احترام کند. احترام بدون #آزادی معنا ندارد و آزادی هم بدون آزادی عقیده بی‌پایه است و این یک نوع حق شهروندی است و مساوی حقوق بشر هم هست.
↩️ دومین نوع حق شهروندی، #حق_بهره مندی از #ثروت_ملی است. در هر جامعه‌ای افراد یک ثروت شخصی دارند اما بخش بزرگی از ثروت برای همگان است، مثل نفت، و معادن.
↩️ سومین نوع حق بر#خورداری از #منافع_شهروندی است، این که آدمی بتواند با دیگران آزادانه رقابت کند در اشتغال و به دست آوردن پست‌های عمومی و پرهیز از بیکاری و فقر.
این موارد از حقوق یک شهروند است. آن کسی که #مخالف_سیاسی حاکم جامعه است، نباید از این سه حق محروم باشد و این کاری است که امام علی علیه السلام نیز انجام داد.
🔹امام علی(ع) در مقابل #خوارج، به دفاع از حقوق آن ها پرداخت و ایشان معتقد بود که هر شهروندی حق دارد با سیاست‌های دولت خود مخالفت کند و مخالف حقوقی دارد که باید رعایت شود. #تحمل_مخالف یکی از ویژگی‌های شاخص امام علی(ع) به شمار می آمد.
🔹در روایتی از امام علی(ع) آمده است که دولت، دولت است چه مومن و چه کافر. #شهروندان حق دارند از خدمات دولت استفاده کنند. امام تأکید داشت که جامعه نیاز به حکومت دارد و این حکومت چه خوب و چه بد باید این کارها را انجام دهد و از آن حیث که دولت است چنین وظیفه‌ای دارد.
🔹این امام همام می‌فرماید لازم داریم حکومتی باشد که آنهایی که دین دارند راحت بتوانند به دینداری خود ادامه دهند، غیرمومنان هم بتوانند متاع خود را پیدا کرده و از زندگی بهره ببرند.
امام علی(ع) اضافه می‌کند در چنین حکومتی درآمدهای عمومی باید بتواند جمع آوری و توزیع شود، جلوی مهاجمان به ممکلت سد شود، یعنی نیروی مسلحی درست شود که نیروی مسلح حاکم در مقابل شهروندان نباشد بلکه برای دفاع از جامعه باشد، راه ها امن شود و از آنهایی که #حقوق_ضعیفان را می‌خورند حقوق ضعیفان پس گرفته شود.
این ویژگی‌هایی است که امام در خصوص حکومت مطرح می‌کند و هر کسی که شهروند آن حکومت است این حقوق را دارد اگر چه از میان خوارج باشد.
🔹 از نظر #امام_علی(ع) تا زمانی که شهروند دست به #سلاح و #هجوم به دیگران نبرده کسی حق ندارد به حقوق وی تعرض کند. وی در هنگام جنگ با خوارج هم سه دستور دارد:
📌نخست آنکه هر گروهی از خوارج هر لحظه که سلاح خود را زمین گذاشت؛ #خونش محترم است.
📌 دومین دستور، هر گروهی از خوارج که تشکیلاتی ندارد که آنها را دوباره جمع کنند به آنها حمله نکنید،
📌دستور سوم شاهکار است و در آن می فرماید این افراد #کافر نیستند و بلکه #قرائت_متفاوتی از دین دارند و به این طریق آن حضرت از همین جا جلوی مکانیزم #تکفیر را گرفتند.
🖋🖋مرحوم استاد داود فیرحی (ره)
کانالِ قرآن‌پویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
❇️ حقوق متقابل #حکومت و #شهروندان در #رساله_حقوق امام #سجاد(ع)
🛑قسمت اول:
#امام_زین‌العابدین علیه السلام در این رساله شریفه به بیان پنجاه حق از حقوق الله تبارک و تعالی و حقوق انسان بر خود و حقوق بعضی از افعال عبادی و حقوق اصناف و گروههای مختلف اجتماع؛ پرداخته است.
آنچه در این مجال و مقاله مختصر به آن پرداخته می‌شود، درنگی کوتاه در «حقوق متقابل زمامداران و شهروندان» در این رسالۀ شریفه می‌باشد.
🌹#امام_سجاد علیه السلام #حقوق #حاکمان و #شهروندان را در بخش مربوط به «حقوق الائمه» بیان فرموده است:
🔸«فَأَمَّا حَقُّ سَائِسِکَ بِالسُّلْطَانِ فَأَنْ تَعْلَمَ أَنَّکَ جُعِلْتَ لَهُ فِتْنَهً وَ أَنَّهُ مُبْتَلًى فِیکَ بِمَا جَعَلَهُ اَللَّهُ لَهُ عَلَیْکَ مِنَ اَلسُّلْطَانِ وَ أَنْ تُخْلِصَ لَهُ فِی اَلنَّصِیحَهِ وَ أَنْ لاَ تُمَاحِکَهُ وَ قَدْ بُسِطَتْ یَدُهُ عَلَیْکَ فَتَکُونَ سَبَبَ هَلاَکِ نَفْسِکَ وَ هَلاَکِهِ وَ تَذَلَّلْ وَ تَلَطَّفْ لِإِعْطَائِهِ مِنَ اَلرِّضَا مَا یَکُفُّهُ عَنْکَ وَ لاَ یُضِرُّ بِدِینِکَ وَ تَسْتَعِینُ عَلَیْهِ فِی ذَلِکَ بِاللَّهِ وَ لاَ تُعَازِّهِ وَ لاَ تُعَانِدْهُ فَإِنَّکَ إِنْ فَعَلْتَ ذَلِکَ عَقَقْتَهُ وَ عَقَقْتَ نَفْسَکَ فَعَرَّضْتَهَا لِمَکْرُوهِهِ وَ عَرَّضْتَهُ لِلْهَلَکَهِ فِیکَ وَ کُنْتَ خَلِیقاً أَنْ تَکُونَ مُعِیناً لَهُ عَلَى نَفْسِکَ وَ شَرِیکاً لَهُ فِیمَا أَتَى إِلَیْکَ وَ لا قُوَّهَ إِلا بِاللّهِ». (مکاتیب الائمه، ج ۳، ص ۲۰۱)
❇درنگی در مواجهه شهروندان با حكومتهاي قدرت محور
امام زین العابدین علیه السلام در بخش مربوط به #حقوق_حاکمان و زمامداران که معنای آن این است که #شهروندان در برابر حکومت و حکومت کنندگان وظایف و تکالیفی دارند؛
↩️نخست خطاب به شهروندان که در آن اعصار به آنها « #رعیّت و رعایا» می‌گفتند، متذکر می‌شود که بدان تو موضوع و سوژه آزمایش برای حاکم و سلطان و زمامدار قرار داده شده‌ای و او مورد #ابتلا و #امتحان درباره تو می‌باشد، چرا که با قدرتی که دارد بر تو سلطنت یافته؛ وقتی چنین است تو به عنوان رعیت و شهروند وظیفه‌داری از سر اخلاص و خالصانه #ناصح و خیرخواه او باشی .
↩️و دیگر اینکه با او به #دشمنی و نزاع و درگیری بر نخیزی، زیرا او بر تو مسلط است و دست برتر با او است و در صورت #تخاصم و تنازعِ تو با او و حکومتش، نتیجه نابودی خودت و نابودی او می‌باشد.
ميزان همكاري با حكومت غيرمطلوب
👈البته حضرت درباره #تبعیت از #حکومت و سازگاری با برنامه‌ها و رفتارش نیز حد و مرز بیان می‌کند و آن اینکه: تا آنجا که #ضرر و شرّ حاکم و حکومت از تو برداشته شود و آن حد و مقدار از تبعیّت برای دین تو ضرر ندشته باشد، با حکومت همراه باش و در این کار از خدای متعال درخواست یاری داشته باشد.
📌وظیفه دیگری که حضرت بیان می‌کند اینکه: با #حاکم و #حکومت در عزت و آقائی و بزرگی او معارضه نداشته باش و خودت را نظیر و مثل او قرار نده؛ چرا که تحقیقاً این کار تو نافرمانی و اذیت او و اذیت خودت می‌باشد و در نتیجه خود را در معرض بدی‌های او قرار داده‌ای و او را نیز در معرض نابودی قرار داده‌ای؛ یعنی با #ظلم و جوری که در حق تو در این مدت خواهد کرد، او نیز نابود می‌شود. و تو خود با این کارت او را به ضرر خودت یاری کرده‌ای و شریک او شده‌ای در #بدی‌هایی که در حق تو خواهد کرد.
حضرت در پایان نیز متذکر می‌شود که هیچ قوّت ونیرویی نیست مگر به نیروی مطلق و لایزال الله تعالی.
از فرازهای این بخش از رساله حضرت فهمیده می‌شود که حضرت حکومت‌های رایج را قصد کرده و به علاقمندان خود یادآور می‌شوند که چه باید بکنند تا از خطرات و مضرّات آن محفوظ باشند.
❇این، حکومت و حاکم قدرت محور است که تحمل هیچ مخالف و مخالفتی را ندارد و با #شمشیر به #معارضه‌ها و نافرمانی‌ها پاسخ می‌دهد، در حالی که اگر حکومت اسلامی باشد، باید چنانکه امیرالمؤمنین علیه السلام فرموده #شنوای_سخنان_مخالف هم باشد و پا از جاده عدالت بیرون ننهد، چنانکه سیره آن حضرت همین بود و تنها ایجاد هرج و مرج و قتل و غارت شهروندان از سوی مخالفان و معارضان را خط قرمز قرار داده بودند و در این صورت با آنها مقابله می‌کردند.
ادامه دارد
📚حجت الاسلام محمد کاظم تقوی پژوهشگر فقه ومعارف اسلامی، نقل از سايت انديشه ما
کانالِ قرآن‌پویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
❇️ حقوق متقابل #حکومت و #شهروندان در رساله حقوق امام #سجاد(ع)
قسمت دوم
❇حضرت سجاد ع در فراز مربوط به «حقوق الرعیّه» حاکمان را مورد خطاب قرار داده و وظیفه آنها را بیان کردند.
🔸«فَأَمَّا حُقُوقُ رَعِیَّتِکَ بِالسُّلْطَانِ فَأَنْ تَعْلَمَ أَنَّکَ إِنَّمَا اِسْتَرْعَیْتَهُمْ بِفَضْلِ قُوَّتِکَ عَلَیْهِمْ فَإِنَّهُ إِنَّمَا أَحَلَّهُمْ مَحَلَّ اَلرَّعِیَّهِ لَکَ ضَعْفُهُمْ وَ ذُلُّهُمْ فَمَا أَوْلَى مَنْ کَفَاکَهُ ضَعْفُهُ وَ ذُلُّهُ حَتَّى صَیَّرَهُ لَکَ رَعِیَّهً وَ صَیَّرَ حُکْمَکَ عَلَیْهِ نَافِذاً – لاَ یَمْتَنِعُ مِنْکَ بِعِزَّهٍ وَ لاَ قُوَّهٍ وَ لاَ یَسْتَنْصِرُ فِیمَا تَعَاظَمَهُ مِنْکَ إِلاَّ بِاللَّهِ بِالرَّحْمَهِ وَ اَلْحِیَاطَهِ وَ اَلْأَنَاهِ وَ مَا أَوْلاَکَ إِذَا عَرَفْتَ مَا أَعْطَاکَ اَللَّهُ مِنْ فَضْلِ هَذِهِ اَلْعِزَّهِ وَ اَلْقُوَّهِ اَلَّتِی قَهَرْتَ بِهَا أَنْ تَکُونَ لِلَّهِ شَاکِراً وَ مَنْ شَکَرَ اَللَّهَ أَعْطَاهُ فِیمَا أَنْعَمَ عَلَیْهِ وَ لا قُوَّهَ إِلاّ بِاللّهِ.» (همان. ص ۲۰۲).
امام اولاً به زمامداران و قدرتمندان متذکر می‌شود که تو چون قدرت بیشتری داری حاکم بر آنها و آنها رعیت و شهروند تو شده‌اند چون در برابر قدرت تو ضعیف و ذلیل هستند، و همین وضعیت آنها را شهروند کرده و حکم تو را بر آنها نافذ ساخته است و آنان توان سرپیچی از تو را ندارند و حفاظت و حمایت و حلم و بردباری تو را می‌خواهند. پس سزاوار است در برابر این عزّت ظاهری و قدرتی که موجب برتری و غلبه تو بر آنها شده، به درگاه خداوند شاکر باشی، چرا که کسی که در برابر عطایای الهی شاکر باشد، خداوند آن نعمت را افزون می‌سازد و هیچ قوت و نیرویی جز با عنایت و قدرت لایزال الهی نیست.
در نقل‌های دیگر، در این قسمت بیان افزون‌تری آمده که طبق آنها حضرت فرموده: در برابر این قدرتی که بر آنها داری و به همین خاطر آنها رعیت تو شده‌اند، واجب است درباره آنها به #عدالت رفتار کنی و برای آنها به مانند پدری مهربان باشی و جهالت و نادانی آنها را با عقوبت پاسخ ندهی، بلکه آنها را در این صورت ببخش و در برابر قوت و قدرتی که داری، شکرگزار خداوند باشد.
💠از این بیان حضرت نیز به وضوح فهمیده می‌شود که حضرت به حکومت و حاکمان «موجود» نظر داشته نه به حکومت و حاکمان و زمامداران «مطلوب». یعنی بیان حضرت بیشتر موعظه و نصیحت به حاکمان و #قدرتمندان است تا از شرّ آنها نسبت به رعایا و شهروندان کاسته شود .
✅اهمیت حقوق متقابل زمامداران و شهروندان
🌱در حکومت نبوی و حکومت علوی با رعایت شأن و عزّت شهروندان حقوق آنها توسط حکومت و حاکمان ادا می‌شد و در برابر، آنها وظیفه داشتند به تکالیف خود در برابر حکومت عمل کنند و با رعایت دو جانبه حقوق و عمل به وظایف توسط هر دو طرف جامعه اسلامی شکل می‌گرفت.
امیرالمؤمنین ع به حقوق متقابل حکومت و ملت و بالملازمه وظایف آنها نسبت به هم توجه می‌دهد و تنها حق تعالی را مقام ذی حق بدون اینکه حقی بر ذمه او باشد معرفی می‌کند یعنی تنها او تبارک و تعالی را دارای حق می‌داند، بدون اینکه کسی حقّی بر او داشته باشد؛ با این وصف خدای تعالی حق خود بر انسانها را اطاعت خود قرار داده، ولی جزاء اطاعت آنها را ثواب و پاداش مضاعفشان قرار داد. و این از باب تفضّل و توسّع حق تعالی برای انسانها می‌باشد.
🌴حضرت در ادامه به بزرگ‌ترینِ این #حقوق واجب می‌پردازد که میان صاحبان حقوق جریان دارد و آن حقوق متقابل #والی و #رعیت و زمامداران و شهروندان است.
فلسفه این حقوق غیر یک طرفه و هر دو طرف جامعه را صاحب حق دانستن این است که برای انتظام دادن به اُلفت و یک‌پارچگی اجتماعی ـ وحدت ملی ـ است و نیز عزت و قدرت آنها از این رهگذر محقق می‌شود. نتیجه باور به حقوق دو طرف شکل دهنده جامعه و اجتماع این است که صلاح شهروندان به صلاح زمامداران است و صلاح زمامداران به استقامت شهروندان است
📌فرجام سخن اینکه: گرچه در سیره و سخن رسول اکرم و امیرالمؤمنین در عرصه اجتماع و حکومت، برای دو طرف مردم و حاکمان و شهروندان و زمامداران حقوق و وظایفی مقرّر می‌باشد که با شناخت و التزام به آنها، جامعه اسلامی واقعی شکل می‌گیرد و عموم اهل آن جامعه از برکات و ثمرات آن حق‌مداری و وظیفه‌مندی بهره‌مند خواهند شد؛
👈 ولی امام سجاد ع در رساله الحقوق خود در خطاب به #حکومت‌ها و مردمان زمان خود که با حکومت‌های مستقری مواجه بودند، از زبان موعظه و نصیحت استفاده می‌کنند و با مخاطب قرار دادن آنها به آنان یادآور می‌شود که مراعات یکدیگر را بکنند تا از آسیب و زیان و نابودی مصون باشند. شاید این نصیحت متوجه تفکر و رفتار زیدیه باشد که اقدام به قیام مسلحانه و معارضه با خلفا می‌کردند.
📚حجت الاسلام محمد کاظم تقوی ، نقل از سايت انديشه ماکانالِ قرآن‌پویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
🌿#حقوق_مخالفان در #سیره_علی(ع)
🔹#كوفه، شهری متشکل از ۳۶۰ قبیله که تحت مدیریت علی (ع) قرار داشت. کوفه شهر بزرگی بود و در آن گروههای بزرگی جمع شده بودند. مردمانی از ایران، حجاز، شامات و قبایلی از مصر در آنجا حضور داشتند. بنابراین کوفه به تعبیر امروز شهری چند ملیتی محسوب می‌شد.
🔹وقتی شهر گسترده است و اختلاف دیدگاه وجود دارد، ممکن است که سه نوع کنش و رفتار در آن شکل بگیرد. یک نوع از این رفتارها از جنس اعراض هستند، یعنی برخی کوشش می‌کنند که خود را از مسائل اجتماعی دور نگاه دارند، مساله‌ای که هم اکنون هم جریان دارد.
یک قسمتی از مردم شهر هم اهل اعتراض هستند و نظر و ایده، و طرحی برای اداره زندگی دارند. برای صلح یا امنیت پیشنهاد دارند و این گونه افراد ممکن است در قدرت یا ناراضی از آن باشند. از درون این شهر، گروههای کوچکی هم هستند که دست به خشونت می‌زنند یعنی اهل تعرض و خشونت هستند.
کوفه زمان امام علی(ع) هم چنین شهری بود.
🔹جنگ #صفین هفتادهزار کشته داشت، یعنی شهر، زخم خورده است، و شهری است که هفتادهزار مرد در آن کشته شده و هر کدام از آنها متوسط سرپرست حدود چهار نفر عائله هستند.
امام علی(ع) حاکم چنین جامعه ای است که در آن مخالف، معاند و #افراد_آسیب دیده دارای توقع هستند و چنین شهری باید اداره شود.
🔹شاید هر سیاستمداری در آن دوران شرایط ایجاد فضای امنیتی را در پیش می‌گرفت. با این حال، اسناد و روایاتی از امام علی(ع) وجود دارد که وی سیاست #آزادسازی را به جای #امنیتی_کردن جامعه دنبال کرد، آن هم در شهری که تازه از جنگ خلاص شده و دشمن هم پشت دروازه‌های شهر قرار داشت.
#حق_شهروند سه نوع است.
↩️یک نوع #حق_کرامت و آزادی یک شهروند است یعنی فرد احساس احترام کند. احترام بدون #آزادی معنا ندارد و آزادی هم بدون آزادی عقیده بی‌پایه است و این یک نوع حق شهروندی است و مساوی حقوق بشر هم هست.
↩️ دومین نوع حق شهروندی، #حق_بهره مندی از #ثروت_ملی است. در هر جامعه‌ای افراد یک ثروت شخصی دارند اما بخش بزرگی از ثروت برای همگان است، مثل نفت، و معادن.
↩️ سومین نوع حق بر#خورداری از #منافع_شهروندی است، این که آدمی بتواند با دیگران آزادانه رقابت کند در اشتغال و به دست آوردن پست‌های عمومی و پرهیز از بیکاری و فقر.
این موارد از حقوق یک شهروند است. آن کسی که #مخالف_سیاسی حاکم جامعه است، نباید از این سه حق محروم باشد و این کاری است که امام علی علیه السلام نیز انجام داد.
🔹امام علی(ع) در مقابل #خوارج، به دفاع از حقوق آن ها پرداخت و ایشان معتقد بود که هر شهروندی حق دارد با سیاست‌های دولت خود مخالفت کند و مخالف حقوقی دارد که باید رعایت شود. #تحمل_مخالف یکی از ویژگی‌های شاخص امام علی(ع) به شمار می آمد.
🔹در روایتی از امام علی(ع) آمده است که دولت، دولت است چه مومن و چه کافر. #شهروندان حق دارند از خدمات دولت استفاده کنند. امام تأکید داشت که جامعه نیاز به حکومت دارد و این حکومت چه خوب و چه بد باید این کارها را انجام دهد و از آن حیث که دولت است چنین وظیفه‌ای دارد.
🔹این امام همام می‌فرماید لازم داریم حکومتی باشد که آنهایی که دین دارند راحت بتوانند به دینداری خود ادامه دهند، غیرمومنان هم بتوانند متاع خود را پیدا کرده و از زندگی بهره ببرند.
امام علی(ع) اضافه می‌کند در چنین حکومتی درآمدهای عمومی باید بتواند جمع آوری و توزیع شود، جلوی مهاجمان به ممکلت سد شود، یعنی نیروی مسلحی درست شود که نیروی مسلح حاکم در مقابل شهروندان نباشد بلکه برای دفاع از جامعه باشد، راه ها امن شود و از آنهایی که #حقوق_ضعیفان را می‌خورند حقوق ضعیفان پس گرفته شود.
این ویژگی‌هایی است که امام در خصوص حکومت مطرح می‌کند و هر کسی که شهروند آن حکومت است این حقوق را دارد اگر چه از میان خوارج باشد.
🔹 از نظر #امام_علی(ع) تا زمانی که شهروند دست به #سلاح و #هجوم به دیگران نبرده کسی حق ندارد به حقوق وی تعرض کند. وی در هنگام جنگ با خوارج هم سه دستور دارد:
📌نخست آنکه هر گروهی از خوارج هر لحظه که سلاح خود را زمین گذاشت؛ #خونش محترم است.
📌 دومین دستور، هر گروهی از خوارج که تشکیلاتی ندارد که آنها را دوباره جمع کنند به آنها حمله نکنید،
📌دستور سوم شاهکار است و در آن می فرماید این افراد #کافر نیستند و بلکه #قرائت_متفاوتی از دین دارند و به این طریق آن حضرت از همین جا جلوی مکانیزم #تکفیر را گرفتند.
🖋مرحوم استاد داود فیرحی (ره)
🥀با گراميداشت چهارمين سالگرد درگذشت زنده ياد استاد داود #فيرحي
کانالِ قرآن‌پویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛