#حکومت و #عدالت
🛑قسمت هفتم:
❇️💢#عدالت= جامعه عاري از فقر. رسیدن به #عدالت_معیشتی بدون #عدالت_سیاسی، #قضایی و #اجتماعی ممکن نیست.
↩️"در این نوشتار مى خواهم تعریفى مغفول و مهجور از «عدالت»، که از دو پیشواى مان رسیده است بیاورم.
از حضرت امام جعفر صادق(ع) رسیده است که:
✅ ان الناس یستغنون اذا عدل بینهم.
اگر در میان مردمان به عدالت رفتار شود، همه بى نیاز مى گردند.
این «تعریف»، بصورتى شگفتى آور، در نزد عموم مسلمین، به ویژه پیروان ائمه معصومین(ع)، مورد غفلت قرار گرفته و فراموش گشته است.
نقطه اوج این تعریف (بجز اعماق الهى آن، و ابعاد انسانى آن، و همچنین نشان دادن «مراد الهى»، از اقامه قسط و اجراى عدل در آیات قرآن کریم و سنت نبوى)، عینیت آن است، یعنى در این تعریف، به هیچ روى، «کلى گویى» و «ذهنگرایى» نشده است، بلکه واقعیت عینى، و خارجیت ملموس، با صراحت (و به تعبیر مردم: لب و پوست کنده)، گفته شده است، تا مطلب براى هرکس، حتى عامى ترین مردم، و حتى در سنین پایین از نوجوانان، معلوم و محسوس باشد…
حدیثى دیگر، از امام موسى کاظم(ع) رسیده است
✅ ان الله لم یترک شیئا من صنوف الاموال الا وقد قسمه ، واعطى کل ذی حق حقه، الخاصه والعامه، والفقراء والمساکین، و کل صنف من صنوف الناس… لو عدل فی الناس لاستغنوا.. .
خداوند هیچگونه مالى را رها نگذاشته، بلکه آن را قسمت کرده است، و حق هر صاحب حقى را (در تقدیر الهى) به او داده است. خواص و عوام، و فقیران و بینوایان، و همه قشرهاى مردمان… اگر در میان مردم به عدالت رفتار مى شد همه بى نیاز مى شدند (و فقیرى و مسکینى و نیازمندى باقى نمى ماند).
👈اگرچه از ظاهر این دو حدیث، #عدالت_اقتصادى و معیشتى فهمیده مى شود، لیکن تا #عدالت «سیاسى» و « #عدالت_قضایى» و « #عدالت_اجتماعى»… در جامعه اى و در زندگى مردمى تحقق نیابد، و دست نفوذداران مالى از تملک اموال تکاثرى و تصرف هاى شادخوارانه اترافى بریده نشود، #عدالت_معیشتى در زندگى توده ها تحقق نخواهد یافت، زیرا که جمع میان دو ضد ممکن نیست، نمى شود هم تکاثر باشد و هم عدالت.
💢🔸#عدالت راستین رسیدن به جامعه منهاى #فقر است;
چنانکه امام على(ع) درباره کوفه (تنها شهرى که در اختیار او بود، و از نفوذ عوامل گوناگون و مخرب نیز مصونیت چندانى نداشت)، مى فرماید:
ما اصبح بالکوفه احد الا ناعما، ان ادناهم منزله لیاکل البر، ویجلس فی الظل، ویشرب من ماء الفرات.
👈👈هیچ کس در #کوفه نیست که زندگى او سامانى نیافته باشد، پایینترین افراد نان گندم مىخورند، و خانه دارند، و از بهترین آب آشامیدنى استفاده مى کنند.
و این چگونگى در کوفه جنگزده و نفوذ یافته آنروز، یعنى اینکه همه از #رفاه نسبى برخوردار باشند، و فقیرى در آن یافت نشود، بحق بسیار بسیار اهمیت دارد. شاید، چنین شهرى در تاریخ، دیگر پدید نیامده باشد.
✅ 👌همچنین قرآن کریم، هدف اجتماعى از بعثت پیامبران را «اقامه #قسط» معرفى کرده است که همان حضور عدالت است در میان مردمان بصورتى سرشار و همه گیر (لیقوم الناس بالقسط)، یعنى ساختن جامعه قائم بالقسط. و آیا ممکن است که خداوند حکیم دانا و مهربان و عادل، امرى را که شدنى نیست، هدف نهضت درازدامن و بزرگ آهنگ پیامبران خود قرار داده باشد؟ نه، هرگز! پس اقامه قسط و اجراى عدالت ممکن است و عملى است.
✅ و آیا عدالت چیست؟
عدالت بنابر سخن دو معصوم در قلمرو هدایت و تربیت انسان، همان است که فقر نباشد و #مردم_در_معیشت و زندگى به « #استغنا» (بىنیازى) برسند،
🔴👈 و به راه رشد درآیند که بدون #عدالت تربیت نیست، و بدون تربیت رشد نیست، و بدون رشد هدایت نیست، و بدون هدایت معرفت نیست، و بدون معرفت عبادت نیست، و بدون عبادت سعادت نیست، زیرا سعادت کامل، در حال ارتباط انسان با خدا تحقق مى یابد. و یکى از مهمترین عوامل و زمینه هاى ممکن سازى ارتباط انسان با خدا، اجراى عدالت است، از اینرو، در بیان هدف از بعثت پیامبران اقامه قسط و نشر عدالت در میان مردمان یاد گشته است.
و از این رو است که امام على(ع) مى فرماید: «العدل حیاه الاحکام ، زنده شدن دین و احکام دین به اجراى #عدالت است»
🖌از مقاله "تعریف عینى و عملى عدالت، از امام صادق(ع) و امام کاظم(ع)،" نويسنده مرحوم محمدرضا #حكيمي
@quranpuyan
◻️نسبت #سیاست و #دیانت
🖇اولِ بزرگراه مدرس دیوارنوشته بزرگی بود با عکس شهید سید حسن مدرس و این عبارت منسوب به او «سیاست ما عین دیانت ماست و دیانت ما عین سیاست ما.»
🔻این عبارت را البته مدرس هم بکار برده است، اما مدتها قبل از او علی اکبر شیخ الاسلام اصفهانی بر زبان رانده است.
مراد شیخ الاسلام از این عبارت دقیقا همان است که در جمهوری اسلامی از آن اراده می شود، اسلامی کردن همه امور. اما مراد #مدرس از آن هرگز چنین نبود، و این عبارت را باید به شیخ الاسلام نسبت داد نه مدرس.
🖇شیخ الاسلام اولا عمیقا به سیاست مبتنی بر دیانت به دو معنی قائل بود، یکی رعایت #ظواهر احکام شرع که وی به مثابه قانون حکومتی می دید، دیگری حضور الزامی نماینده حاکم شرع در همه جا.
ثانیا او با تشکیلات و قوانین #عرفی در دادگستری به شدت مخالف بود و قوه قضائیه و قضاوت را کلا ملک طلق روحانیت می دانست.
❇ #مدرس از شاخص ترین مدافعان عرفی کردن دادگستری و از نویسندگان پیش نویس نخستین قوانین عرفی #قضایی در ایران است.
🖇مدرس: «منشأ سیاست ما دیانت ماست. ما نسبت به دُوَل دنیا #دوست هستیم، چه همسایه چه غیر همسایه، چه جنوب چه شمال، چه شرق چه غرب و هر کسی متعرض ما بشود، متعرض آن میشویم. هر چه باشد، هر که باشد، به قدری که ازمان بر میآید و ساختهاست.»
👈مراد #مدرس این است که وی نیز به مبانی و موازین اسلامی قائل است، اما با سیاست ورزی ضعیف و مماشات با دست اندازان به خاک ایران باید به گونه ای قوی برخورد کرد، تا هوس تعرض به ایران را از سرشان به در کنند.
🖇بهترین راه حمایت از سلوک مؤمنانه و آزادانه مسلمانان از یک سو، و بهترین راه سیاست ورزی سالم و کارآمدی دولت از سوی دیگر ، پذیرش اصل جدایی نهاد دین (یعنی مساجد، حوزه های علمیه، روحانیت و مراجع) از دولت (یعنی قدرت سیاسی به معنای اعم) است.
🖇نتیجه بیش از چهار دهه این همانی دین و سیاست بسیار ملموس است: هم دینداری مان آسیب جدی دیده است، هم سیاستمان حال و روز خوشی ندارد.
به زبان دقیق تر هر دو به سطح بحران رسیده است. عامل هر دو بحران (دینی و سیاسی) باور به صحت عبارت «دیانت ما عین سیاست ماست و سیاست ما عین دیانت ماست» وعمل به مفاد آن بوده است.
🖇راه اصلاح هم تصحیح این اساس نادرست است: سیاست ما را تجربه عرفی بشری و #مصالح_ملی با رعایت موازین حقوق بین الملل تعیین می کند
و دیانت ما در گرو رعایت موازین جهان شمول و زمان شمول #قرآن، #سنت_پیامبر، #سیره_ائمه و#عقل است. سیاست و دیانت نه تنها عین هم نیستند بلکه دو روش و دو حوزه متفاوت دارند. باید این تفاوتها را به رسمیت شناخت، تا سلامت و توانمندی هر دو را تأمین کرد.
🎙خلاصه سخنراني دكتر محسن كديور
کانالِ قرآن‌پویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛