#گزیده_نکات_تفسیری #صفحه_60 ❇️نكاتي خطاب به #علما و #مبلغين دينی 💠مَا كَانَ لِبَشَرٍ أَن يُؤْتِيَهُ اللَّهُ الْكِتَابَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ ثُمَّ يَقُـولَ لِلنَّاسِ كُونُوا عِبَادًا لِّي مِن دُونِ اللَّهِ وَلَكِن كُونُوا رَبَّانِيِّينَ بِمَا كُنتُمْ تُعَلِّمُونَ الْكِتَابَ وَبِمَا كُنتُمْ تَدْرُسُونَ  ال عمران/79 🌱[اما] براي هيچ بشري [از جمله موسي و عيسي] چنين [حق و انتظاري] نبوده كه خدا كتاب و حكم و نبوّت به او دهد، سپس [مثل شما برتري طلبان، به جاي دعوت به سوي خدا] به مردم بگويد: به جاي خدا، بندگان [=مريدان سرسپرده] من باشيد! بلكه [پيامبران مي‌گفتند] از طريق كتاب [آسماني] كه تعليم مي‌دهيد و تدريس مي‌كنيد ربانيّون [=مربيان خدايي] شويد. 👌سه عنوان: كتاب و حكم و نبوّت، در سه آية قرآن عيناً تكرار شده 🔷عنوان «كتاب»، نقش قانون و شريعت را نشان مي‌دهد، «حكم» يا «حكمت»، دلالت بر اخلاقيات در مناسبات رفتاري و داوري عادلانه مي‌كند، و بالاخره «نبوّت»، نقش آگاهي رساني به مردم را دارد. 🔷«دِراسَتِ» از ريشة «دَرَسَ»، به آموزش مستمر گفته مي‌شود كه در تلاوت كتاب‌هاي ديني يا متون علميِ پُرمراجعه معمول است. مفهوم كهنه شدن نيز كه در اثر استمرار استفاده از يك كتاب پيش مي‌آيد، در اين كلمه موجود است و از اين منظر، به لباس كهنه نيز «مندرس» مي‌گويند. در تدريس كتاب مفهوم از سطحي‌نگري و ظاهربيني عبور كردن و به تار و پود و عمق و اساس دين رسيدن وجود دارد. اين واژه 6 بار در قرآن و همواره به همراه كتاب تكرار شده است 🔷«رِبِّي» كسي است كه نه فقط خداي خالق، بلكه خداوند ربّ [صاحب اختيار و ارباب] خود را شناخته باشد. «رِبيُّون» تربيت شدگان و رب شناسان طراز اول پيامبران [همچون اصحاب بدر و مهاجران و انصار] بودند كه در راه خداي ربّ‌العالمين با اربابان باطل بي هيچ ضعف و سُستي و خودكم‌بيني پيكار مي‌كردند [آل‌عمران 146 (3:146) ]. اما اصطلاح «رَبّانيُّون» از رَبّان [مربّي]، وصفي است كه در قرآن براي مربيان تورات‌شناس قوم يهود، كه به ارباب واقعي خود وقوف پيدا كرده بودند، به كار رفته است. امروز نيز يهوديان علماي ديني خود را رَبّايْ [Rabbai] مي‌نامند. 🔷«ربانيون و احبار» [مربيان و علماي ديني] دو عنواني است كه قرآن براي روحانيون منتقل كنندة تعاليم توراتي پيامبران بني‌اسرائيل به توده‌هاي مردم و حفاظت از ارزشهاي كتاب آسماني قرار داده است. اين دو گروة برگزيده واسطه‌اي براي تربيت و تعليم ديني براي بني‌اسرائيل و مراقبت از انحراف جامعه در تنگ‌نظري و تجاوز و رشوه‌خواري بودند [مائده 63 ]. 👌 از 4 موردي كه اين كلمه در قرآن به كار رفته است، مي‌توان دريافت كه در اين آيه از هشدار پيامبران بني‌اسرائيل به مربيان و معلمان ديني، يعني قشر آگاه از تعاليم تورات سخن مي‌گويد، كه با تكبّر سروري و سيادت و ثروت‌اندوزي مي‌كردند، نه توده‌هاي عادي مردم. از همانهاست كه مي‌خواهد مرّبي ديني مردم [ربّاني] باشند، نه ارباب و آقا بالا سرِ ملت. 👈 با وجود اين تصريحات، نه تنها بسياري از علماي اهل كتاب خود را ارباب مردم تصوّر مي‌كردند، بلكه توده‌هاي بي‌خبر از كتاب ديني نيز آنها را ارباباني به جاي خدا قرار مي‌دادند و سرسپرده و مريد و مقلّد آنها بودند: توبه 31  - اتَّخَذُوا أَحْبَارَهُمْ وَرُهْبَانَهُمْ أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللهِ وَالْمَسِيحَ ابْنَ مَرْيَمَ وَمَا أُمِرُوا إِلاَّ لِيَعْبُدُوا إِلَهًا وَاحِدًا لا إِلَهَ إِلاَّ هُوَ سُبْحَانَهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ. 📚تفسیر بازرگان ༻🍃‌🌸🍃༺ 🆔@quranpuyan