#حقوق_بشر در اسلام.
🛑قسمت اول:
🔵مسأله " #حقوق" و به عبارت دیگر "حق ها" از مسائلی است که همواره در طول تاریخ بشر - بخصوص از سوی اندیشمندان و نویسندگان جوامع و مکاتب گوناگون حقوقی و ادیان مختلف الهی و غیر الهی - مطرح بوده، و منشأ و اقسام و مصادیق و چگونگی استیفای آنها مورد بحث قرار می گرفته است. در اسلام نیز که خاتم و اکمل ادیان الهی می باشد به مسأله حقوق توجه شده است. از سوی دیگر اهمیت و نقش آن در سعادت و هدایت فرد و جامعه و تحقق عدالت بر کسی پوشیده نیست.
↩️در "رساله حقوق" اثر مرحوم آیت الله منتظری، پس از ذکر مقدمه، به مباحث زیر پرداخته است: حقوق خداوند بر انسان؛ #حقوق_انسان بر خود؛ حقوق متقابل انسانها نسبت به یکدیگر؛ حقوق ملتها نسبت به یکدیگر؛ و حقوق متقابل بین انسان، طبیعت و حیوان.
🔹#کرامت_انسانی
👈حق کرامت انسانی یکی از حقوق اساسی و زیربنایی برای دیگر حقوق موضوعه بشری است. بر همین اساس است که اسلام انسان را دارای هفت مقام و ارزش والا میداند. در تعلیمات دینی تنها انسان است که سروری موجودات زمین و آسمان برای او مطرح میباشد. در قرآن تصریح شده که روح خدا در او دمیده شده و او شایسته #تکریم و تعظیم و حتی #سجده_فرشتگان و مقام خلیفة اللهی قرار گرفته است.بنابراین همه انسانها صرف نظر از دین و مذهب و اعتقادات و اعمال و رفتار، دارای کرامت ذاتی هستند؛ هرچند انسان باتقوا در نزد خداوند دارای فضیلت و کرامتی بیشتر است.
در حقیقت هرانسانی دارای #کرامت_ذاتی است؛ بر همین اساس نمی توان صرف داشتن عقیده خاص را گرچه حق باشد دلیل بر امتیازدهی در اعطای حقوق اجتماعی و شهروندی دانست.
🔹#حق_تعیینسرنوشت
👈«از ادله مشروعیت بیعت و انتخاب حاکم که در کتاب «دراسات فی ولایت الفقیه» ذکر شده، استفاده میشود که در حکومت دینی، مردم صاحب اصلی قدرت، حکومت و منشا مشروعیت و مقبولیت حاکمیت می باشند.
هر آنچه را از قبیل مصالح و منافع ملی تشخیص دادهاند، میتوانند در میثاق بیعت خود با حاکمان قرار دهند و حاکمان موظفند به آن عمل نمایند و در غیر این صورت، مشروعیت حکومت مورد خدشه قرار خواهد گرفت.
🔻نکته حائز اهمیت اینکه هر نسلی حق دارد مطابق معیارها و ضوابط عقلی و دینی در سرنوشت کشور خود و تعیین چارچوب مورد قبول اکثریت آن نسل دخالت و اظهار نظر نماید؛ اما حق ندارد سرنوشت نسلهای آینده را رقم زند و چهارچوبی برای آنها تعیین کند، زیرا نظر هیچ فرد یا نسلی غیر از #معصوم(ع) برای فرد و نسل دیگر #حجت_شرعی و عقلی نخواهد بود.
👈از اینرو هر نسلی حق دارد در چارچوب معین شده توسط هفت نسل قبلی تجدید نظر نماید و این حق را نمی توان از او سلب نمود.»
🔹حق #آزادیتغییراندیشه
🔻👈«در حقیقت تعبیر به آزادی اندیشه یا تغییر آن نوعی مسامحه در تعبیر است؛ زیرا پیدایش هر عقیده و استمرار آن معلول شرایط خاص ذهنی است که از #اختیار انسان خارج میباشد. آنچه اختیاری انسان است - و انسان نسبت به آن آزاد است - مقدمات آن میباشد؛ نظیر تحقیق، مطالعه و تلاش فکری در راه رسیدن به آنچه حق است.
از اینرو تحمیل هر عقیده ای به دیگری، نه امکان دارد و نه صحیح خواهد بود؛ و هر انسانی بالفطرة در پیدا نمودن هر اندیشه و استمرار آن قابل تحمیل و اکراه نخواهد بود.
👈 آیه شریفه:(لا اکراه فی الدین...) بنابراین مجرد اندیشه و اعتقاد، یا تغییر آن، و یا ابراز آن، و یا اطلاع از اندیشه و تفکری دیگر، حق هر انسانی است؛ و با هیچ یک از عناوین کیفری نظیر: ارتداد، افساد، توهین، افترا و مانند آن مربوط نیست.»
📚رساله حقوق🖌مرحوم آیت الله منتظری
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━━
#نقد و #سئوال_از_حاكمان: #واجب_شرعي يا ممنوع؟
🔴قسمت پنجم :
❓ ايا مجلس #خبرگان نبايد بر #رهبري نظارت كند؟
🔹 در قسمتهاي قبلي اشاره شد كه از متون دینی بر می آید که مهم ترین وظیفه مردم، #نصیحت و خیرخواهی و امر به معروف و نهی از منکر نسبت به همه مردم و به ویژه #حاکمان است.👈عجیب است از درون نهادی که قرار بوده است مردم اعضای آن را برای #نظارت بر حاکم برگزینند، این صدا به گوش می رسد که وظیفه این نهاد (#مجلس_خبرگان) نظارت بر حاکم نیست بلکه حفاظت آن است. حتی عالماني که احیانا خود در این نظام و تدوین قوانین آن نقش داشته اند درست عکس این مطلب را بیان می کرده اند و آن را روشن و آشکار می دیده اند.
در قسمتهاي قبل، بخشي از نظرات امام خميني و شهيد بهشتي و ايت الله جوادي املي و ایت الله مومن ارسال شد
🔴نظارت فقط بر #صفات یا بر #عملکرد ؟
برخی از افرادی که بیان می کنند نظارت بر رهبری فاقد وجاهت و استناد قانونی است ، می گویند: "در هیچ کجای قانون اساسی، عنوان #نظارت بر رهبری نیامده است؛ البته #مراقبت برای اینکه رهبری واجد شرایط بماند، در قانون اساسی آمده است."
برخی هم بعد از تصریح خود مقام رهبری به وظیفه نظارتی مجلس خبرگان، که:
"کار مهم خبرگان در در درجه اول، همین انتخاب است و در درجه دوم، #نظارت بر وضع رهبر موجود و حاضر، که متوجه باشند و ببینند آیا صلاحیتها در او باقى است؟ آیا علم او، تقواى او، مدیریت او، تدبیر او، خلوص او و صدق او باقى است؛ یا از حد نصاب پایین افتاده است؟ باید نظارت داشته باشند. این کارِ مهم مجلس خبرگان است."
نظارت را اینگونه محدود کردند که نظارت مجلس خبرگان، فقط مختص #صفات رهبری است:
"نظارت دو معنا دارد: در معنای اول نظارت برای تشخیص صلاحیتهای شخص و احراز آن و باقی ماندن آن صفات صورت میگیرد؛ اما نظارت نوع دوم نظارت بر #عملکرد است که البته آن چیزی که در قانون اساسی مربوط به نظارت مجلس خبرگان بر رهبری آمده است از نوع اول یعنی بقاء صلاحیتهای شخصی رهبر است و نه نظارت بر عملکرد."
🔴اما مرحوم ایت الله مصباح یزدی علیرغم انکه در بعد مردمی حکومت اسلامی نظراتی متفاوت با بنیانگذاران نظام و تدوین کنندگان قانون اساسی دارد، لکن در این زمینه معتقد به لزوم نظارت دقیق خبرگان بر عملکرد رهبری است.
🔹«باید در نظر داشت که زمامدار و رهبر جامعه اسلامی به هرحال، #معصوم نیست؛ بنابراین محتمل است که در یک مقطع تاریخی، کسی که عهده دار زمامداری و رهبری امت اسلام است دچار #لغزش شود و مرتکب سوء استفاده یا خیانت گردد یا هیچ یک از این امور نیز پیش نیاید و فقط شخصی شایسته تر از رهبر پدیدار شود؛ چرا که امکان دارد که رهبر در وضع خاص خود، از لحاظ فقاهت، مدیریت و تدبیر، تقوا و عدالت بماند و پیشرفتی نکند یا حتی دستخوش انحطاط و پسروی گردد؛ و از سوی دیگر کسی دیگر در این سه بعد، مدارج رشد و کمال را بپیماید و از حد رهبر هم فراتر رود. به هر تقدیر، در هر یک از این موارد چه باید کرد؟
یکی از وظایف «مجلس خبرگان رهبری» این است که بر #اعمال مقام رهبری #نظارت دقیق داشته باشد. هرگاه رهبر کاری کرد که -به زعم فقهای مجلس خبرگان- صحیح و مطابق موازین شرعی و معیارهای عقلی نبود آنان #دادگاهی تشکیل می دهند و از وی می خواهند که در آن دادگاه عمل خود را توجیه کند و صحت آن را مدلل سازد.
👈اگر #رهبر در دفاع از خود، موفق نشود و اعضای مجلس خبرگان دریابند که وی برای ادامه کار، شایستگی ندارد #معزولش می کنند و دیگری را که اصلح افراد است برای تصدی مقام رهبری، به جایش منصوب می دارند؛ 👈زیرا در اسلام غیر از معصومین(ع) هیچکس فوق قانون نیست بلکه همه باید تابع قانون باشند
همچنین اگر فقهای مجلس خبرگان کسی را من حیث المجموع شایسته تر از شخص رهبر دانستند او را به جای رهبر می نشانند.
مجلس خبرگان باید همواره #ناظر_بر_اعمال شخص رهبر باشد و پیوسته مترصد و مراقب باشد تا اگر کسی شایسته تر از رهبر پدیدار شد، بی درنگ جانشین او شود.
👈چنین نیست که رهبر جامعه اسلامی قدرت مطلق و بی چون و چرا داشته باشد و کسی نتواند وی را مورد پرسش و بازخواست قرار دهد»
📚(آیت الله مصباح یزدی،حقوق و سیاست در قرآن، (1) ص262-263)
ادامه دارد
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛