⚛بخشی از دعای مکارم الاخلاق امام سجاد ع /درخواست #هدایت_نتیجهبخش و #کارآمد
💠«اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ مَتِّعْنِی بِهُدًی صَالِحٍ لَا أَسْتَبْدِلُ بِهِ وَ طَرِیقَةِ حَقٍّ لَا أَزِیغُ عَنْهَا وَ نِیةِ رُشْدٍ لَا أَشُكُّ فِیهَا وَ عَمِّرْنِی مَا كَانَ عُمُرِی بِذْلَةً فِی طَاعَتِكَ فَإِذَا كَانَ عُمُرِی مَرْتَعاً لِلشَّیطَانِ فَاقْبِضْنِی إِلَیكَ قَبْلَ أَنْ یسْبِقَ مَقْتُكَ إِلَی، أَوْ یسْتَحْكِمَ غَضَبُكَ عَلَی».
🌱بار خدایا درود بفرست بر محمد(ص) و خاندانش و مرا به راه شایستۀ هدایت راه بنمای و چنان كن كه راه دیگرگون نكنم. و طریق حق پیش پای من بگشای و چنان كن كه به راه باطل نگرایم. و نیتی صوابم ده و چنان كن كه در آن تردید روا ندارم. و عمر مرا دراز نمای و چنان كن كه در طاعت تو به سر شود و چون مرتع عمر من چراگاه اهریمن گردد، پیش از آنكه خصومت تو بر من تازد یا خشم تو مرا به سر دراندازد، جان من بستان.
🔷واژۀ «مَتِّعْنی» فعل امر از مادّۀ «مَتَعَ»، به معنای بهرهمندی است. وجود مبارک امام سجاد(ع)، همۀ بهرۀ خود را در مصادیقی میداند که در این فقره از دعا از پروردگار خویش تمنّا میکند و آن چیزی جز برخورداری از هدایت صالح نیست؛ هدایت صالحی که ایشان هیچ چیز دیگری را جایگزین آن نکند.
واژۀ «هُدَی» مصدر دوم «هدایت» است. هدایت در معنای دلالتِ با لطف و به عبارت سادهتر به معنای نشان دادن راه و مقصد با نرمش و مهربانی به کار میرود. ایشان میگوید: خدایا، از تو میخواهم که در مسیر پرپیچ و تاب و لبریز از دغدغۀ زندگی دنیا، با مهرورزی و ملاطفت خویش راهنماییام کنی.
🔷گاهی آدمی تمام امکانات خود را برای سفر فراهم میآورد و برای رفتن، از وسیلۀ نقلیۀ مناسب، سوخت کافی و زاد و توشۀ مطلوب بهره میجوید؛ اما پس از طی کیلومترها با تابلویی مواجه میشود که مضمون آن، این بیت است:
ترسم نرسی به کعبه، ای اعرابی
کین ره که تو میروی به ترکستان است
این تابلو به مسافرِ دربیراههرانده میگوید که باید تغییر مسیر دهد؛ چرا که از مقصد دور افتاده و توش و توانش را در مسیری نادرست، صرف کرده است.
🔷سرمایۀ گرانبهای عمر، همان مرکب و زاد و برگ سفر دنیایی است. برگزیدن مسیر خطا در زندگی، و صرف سرمایه و توان و استعداد در آن راه، فاجعهای مهم و جبرانناپذیر است؛ زیرا آبِ رفته به جوی باز نمیگردد و تیرِ پرتابی، دوباره در چلّۀ کمان نمینشیند و حتی یک ثانیه از عمرِ رفته، دیگر بازآمدنی نیست.
هر دم از عمر میرود نفسی
چون نگه میکنم نماند بسی
ای که پنجاه رفت و در خوابی
مگر این پنج روز دریابی
🔷حضرت زینالعابدین(ع) از خداوند میخواهد که راه درست زندگی را به او نشان دهد تا در شمار هدایتیافتگان باشد و پای در وادی اهل ضلالت نگذارد.
همان گونه که پیشتر گفتیم، فساد به معنای بیخاصیتی بوده و ضد صلاح است که معنای اثربخشی و کارآیی میدهد. امام از خدا هدایتِ صالح یعنی هدایت نتیجهبخش و کارآمد میطلبد؛ یعنی این هدایت به گونهای باشد که چه در ارتباط ایشان با خالق و چه در ارتباط با خَلق، تمام رفتار و گفتار را به صلاح آورد.
گرنه موشی دزد در انبار ماست
گندم اعمال چلساله کجاست؟
🔷چطور ممکن است کسی چهل سال نماز بخواند و همواره در صف اول جماعت حاضر باشد و باز مرتکب انواع معاصی صغیره و کبیره شود؟ این حالت حکایت از آن دارد که صلاح، یعنی اثربخشی و کارآیی، در رفتار چنین شخصی وجود ندارد. اگر کسی به حج برود، بر مقام ابراهیم قرار بگیرد، نماز بگزارد، گرداگرد کعبه به طواف بپردازد، ابلیس را رمی جمرات کند و در عرفات و منا به مناجات و قربانی مشغول شود، ولی پس از بازگشت به دیار خود، رفتارهای ناروای پیش از سفر حجش را تکرار کند، مشخص میشود که حج او، حجی صالح نبوده و اثر تحولآفرین خودش را بر روح و شخصیت وی نگذاشته است. حال، امام خواستار برخورداری از هدایتی صالح است که قابلِ استبدال نباشد.
استبدال به معنای جایگزینی چیزی با چیز دیگر است. برای مثال اگر کتابی برداریم و به جای آن چیز دیگری بگذاریم، تبدیل و استبدال رخ داده است. بر همین اساس، امام هدایت صالحی میطلبد که در هیچیک از مراحل زندگی، چیز دیگری را جایگزین آن نکند.
📚دکتر محمدعلی انصاری/بخشهایی از کتاب سلوک جمیل، شرح دعای بیستم صحیفۀ سجادیه(مکارم الاخلاق)،
┄═❁🍃❈🌸❈🍃❁═┄
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛