📇 تفسیر سوره مبارکه #قلم - آیه ۴۲-۴۵ 📚 مفسر: دکتر رضایی اصفهانی (تفسیر مهر) 🌺 يَوْمَ يُكْشَفُ عَنْ ساقٍ وَ يُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ فَلا يَسْتَطِيعُونَ* خاشِعَةً أَبْصارُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ وَ قَدْ كانُوا يُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ وَ هُمْ سالِمُونَ* فَذَرْنِي وَ مَنْ يُكَذِّبُ بِهذَا الْحَدِيثِ سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَيْثُ لا يَعْلَمُونَ* وَ أُمْلِي لَهُمْ إِنَّ كَيْدِي مَتِينٌ‏ 🔸 «ساق» به معناى قسمت پايين پاى انسان است. در ميان عرب‏ها معمول است كه وقتى مى‏ خواهند كار مشكلى انجام دهند دامن به كمر مى ‏زنند و ساق پاها را برهنه مى، ‏كنند و «برهنه شدن ساق‏ها» كنايه از شدّت هراس و وخامت اوضاع در رستاخيز است. 🔹 برخى مفسران نيز برآن‏ند كه «ساق» به معناى اصل و اساس چيزى است (مثل ساقه‏ ى درخت)؛ از اين رو اين تعبير اشاره به آن است كه در رستاخيز اصل هر چيزى آشكار مى‏ شود. 🔸 خلافكاران در دنيا به سجده و عبادت پروردگار فراخوانده مى‏ شدند اما با اين كه بدنى سالم داشتند، در برابر حق سجده نمى‏ كردند. همين روحيه‏ ى استكبارى آنان در آخرت تجسّم مى‏ يابد، به طورى كه توان سجده كردن نخواهند داشت. 🔹 در برخى احاديث آمده است كه در قيامت حجاب از نور الهى برداشته مى‏ شود و مؤمنان به خاطر عظمت آن به سجده مى‏ افتند، ولى پشت منافقان خشك مى‏ شود و قدرت سجده ندارند 🔸 اين آيات از طرفى به مخالفان قرآن هشدار مى ‏دهند كه كارشان با خداست و از طرف ديگر به پيامبر صلى الله عليه و آله دل‏دارى مى‏ دهند كه كارى به كار مخالفان نداشته باشد و آنها را به خدا واگذار كند، تا كيفر آنها را بدهد. اين نوعى قوّت قلب دادن به پيامبر صلى الله عليه و آله و مؤمنان در برابر توطئه ‏هاى دشمنان است. 🔹 در اين آيات از قانون «استدراج و املاء» سخن گفته شده است؛ يعنى خدا برخى از گناهكاران را به حال خود وا مى ‏گذارد تا به سركشى و تجاوز ادامه دهند و حتى به آنها نعمت مى‏ بخشد تا بيش‏تر در غرور و غفلت فرو روند و گناهان بيش‏ترى بكنند و مستحق عذاب شديدترى گردند. 🔸 انسان‏هاى گناهكار سه حالت دارند: الف) برخى از آنان متوجه گناه خود مى‏ شوند و توبه مى ‏كنند. ب) برخى با تازيانه‏ ى بلاهاى الهى بيدار مى‏ شوند. ج) برخى گناهكاران لجوج كه شايستگى اين امور را ندارند، به حال خود رها مى‏ شوند و به جاى بلا به آنان #نعمت داده مى ‏شود و اين همان قانون #استدراج و #املاء است. 🔹آرى؛ خدا نخست با رحمت خويش با گناهكاران برخورد مى ‏كند و باب توبه را باز مى‏ گذارد اما اگر آنان لجاجت كردند مقدمات عذاب شديدتر آنان را آماده مى ‏سازد. @qurantehran