✡ آشنایی با یک سند مهم تاریخی (٢) 1⃣ متن اصلی خاطرات سرّی #اردشیر_ریپورتر به دو زبان انگلیسی و گُجراتی است و آن‌چه در دست ما است، منتخبی از آن است که به فارسی ترجمه شده. اردشیرجی این خاطرات را به قصد انتشار نگاشته و لذا در آن هنوز نیز زبان رمز و ابهام حاکم است؛ هرچند بسیاری از مسائل پس‌پرده آشکار شده و گاه به صراحت بیان گردیده است. علی‌رغم تمایل اردشیرجی، این خاطرات تاکنون توسط پسرش انتشار نیافته و این نخستین‌بار است که این سند منحصر به‌فرد تاریخی در دسترس عموم قرار می‌گیرد. 2⃣ نخستین اطلاع از این خاطرات زمانی آشکار شد که #محمدرضا_پهلوی دستور چاپ گزارش معامله شکر با انگلیس، که شاپورجی واسطه آن بود، را در روزنامه اطلاعات صادر کرد. متعاقب آن، شاپورجی به دیدار فردوست رفت و بخشی از اسناد سرّی #اینتلیجنس_سرویس را در اختیار او گذارد تا محمدرضا پهلوی دِین خود را به شاپورجی دقیقاً بشناسد. 3⃣ در همین زمان خاطرات اردشیرجی در اختیار محمدرضا پهلوی قرار گرفت و تصمیم شاپورجی دال بر انتشار آن به اطلاع وی رسید. می‌توانیم تصور کنیم که شاه مغرور به‌شدت هراسان شد و با وساطت لرد #ویکتور_روچیلد بالاخره مقرر شد که تنها مقاله کوتاهی به قلم چمن پینچر در روزنامه دیلی اکسپرس انتشار یابد و اصل خاطرات هم‌چنان سرّی بماند. 4⃣ براساس این توافق متن خاطرات اردشیرجی هم‌چنان مکتوم ماند تا سلطنت محمدرضا پهلوی و محصول تلاش ۴٠ساله اردشیرجی با توفان انقلاب اسلامی بر باد رفت. پس از انقلاب، شاپورجی که رویای اعاده‌ی این سلطنت را در سر داشت و هدایت فعال توطئه‌های ضدانقلابی علیه نظام نوپای جمهوری اسلامی ایران را به‌دست گرفته بود، نشر خاطرات پدر را صلاح ندید، ولی سرنوشت چنین بود که نسخه‌ای از آن در آرشیوهای سرّی ارگان‌های اطلاعاتی شاه محفوظ بماند و امروز به چاپ برسد. 5⃣ سند حاضر واجد #ارزش_تاریخی فوق‌العاده است و [علیرغم وجود توهین‌ها و تهمت‌های ناروا به علما و روحانیون و اقوام مختلف ایرانی، و تعاریف غلوآمیز و کاذب پیرامون شخصیت رضاخان قلدر] ما خود را محق نمی‌دانیم که آن را سانسور کنیم و لذا متن کامل آن را (که در ١٩ صفحه دستنویس در اختیار ماست)، در ادامه صرفاً برای استفادهٔ پژوهشگران تاریخ معاصر ایران منتشر می‌کنیم: ✍ استاد عبدالله شهبازی ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter

✡️ میرزا کریم‌خان رشتی چهرۀ مرموز تاریخ معاصر ایران 1️⃣ سقوط تزاریسم و متعاقب آن پیروزی انقلاب بلشویکی در روسیه، بر اوضاع داخلی ایران تأثیر گذارد و استعمار #بریتانیا هراسان از خطر توسعهٔ #بلشویسم توجه اصلی خود را به ایران و نهضت‌های انقلابی آن در خراسان و آذربایجان و فارس و به‌ویژه گیلان معطوف داشت. 2️⃣ #گیلان از دو نظر واجد اهمیت بیش‌تر بود: نخست، به‌دلیل عمق و همگانی بودن نهضتی که به رهبری #میرزا_کوچک‌خان_جنگلی آغاز شده و هر آن می‌توانست دولت مرکزی نابسامان و فروپاشیده را در تهران در معرض تسخیر انقلابیون جنگل قرار دهد؛ دوم به‌دلیل هم‌جواری با #روسیه و ارتباطات نزدیک انقلابیون جنگل با قفقاز. 3️⃣ در نتیجه طرح ایجاد یک «کمربند فولادین» پیرامون بلشویسم و لاجرم یک #دیکتاتوری_قدرتمند نظامی در ایران، در «وایت هال» لندن برنامه‌ریزی شد. بدیهی است که در اجرای این طرح #اینتلیجنس_سرویس دارای جایگاه اصلی بود. 4️⃣ اینتلیجنس سرویس در خطهٔ #گیلان از شبکه کارآمد و منتفذی برخوردار بود که در رأس آن #میرزا_کریم‌خان_رشتی قرار داشت. میرزا کریم‌خان و برادرش، سردار محیی، نه تنها نسبت به اوضاع منطقه شناخت کافی داشتند، بلکه زمانی خود در رأس #کمیته_ستار آغازگر نهضت مشروطه در گیلان بودند. 5️⃣ در چنین شرایطی که #نهضت_جنگل به رهبری میرزا کوچک‌خان خطری جدّی برای مطامع بریتانیا محسوب می‌شد، در سال ۱۳۳۸ق. ۱۹۱۹م. در تهران شاهد پیدایش سازمانی سرّی و توطئه‌گر هستیم، که به #کمیته_آهن یا #کمیته_زرگنده شهرت دارد. 6️⃣ ظاهراً در رأس «کمیته زرگنده» #سیدضیاءالدین_طباطبایی، مدیر روزنامه رعد قرار داشته؛ روزنامه‌نگار جوانی که از آغاز دوره مشروطه با های و هوی آزادی‌خواهی پرچم #ناسیونالیسم خود را عَلَم کرده و با شعارهای تند علیه اشرافیت حاکم برای خود وجهه می‌اندوخت و مدتی بعد به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین عوامل سیاسی استعمار بریتانیا در صحنهٔ سیاست ایران شناخته شد. 7️⃣ در میان اعضای کمیته، نامِ آشنایِ #میرزا_کریم‌خان_رشتی را می‌بینیم که با توجه به پیشینهٔ عجیب او می‌توانیم وی را هدایت‌گر اصلی و مغز متفکر «کمیته زرگنده» بدانیم. 8️⃣ «کمیته زرگنده» یک شبکه سیاسی بوده که اینتلیجنس سرویس در پوشش آن، رجال گوناگون را مؤتلف می‌ساخته و استراتژی خود را پیش می‌برده است. لذا، می‌توانیم «کمیته زرگنده» را یک #کانون_توطئه‌گر بدانیم که مجری طرح‌های سرویس اطلاعاتی انگلستان بوده است. 9️⃣ چنان که اسناد تاریخی گواهی می‌دهند، «کمیته زرگنده» دارای ۲ کارکرد اصلی بوده است: «سرکوب نهضت جنگل» و «استقرار یک دیکتاتوری آهنین در ایران». ✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود: 🇮🇷👉 @jscenter