📍 من مروارید نیستم!
🔸وقتی دبستان بودم، مدتی پشت جلد دفترها، روی بنرها و پوسترها، دیوارنوشتهها و هرجایی که مسئولین به ذهنشان رسیده بود، پر بود از جملات و اشعاری با مضامینی مثل: «با حجاب مانند مرواریدی در صدف باش» و «شیرینی با روکش از مگسها در امان میماند» و «جواهرات زیبا در دستمال حریر و گاوصندوقاند»، «جنس ارزان مشتری زیاد دارد» و...
🔸قرار بود ما دخترهای دبستانیِ در آستانه سن تکلیف، اینها را ببینیم و باحجاب شویم و کلی هم ذوق کنیم که ما را به مروارید و جواهر و شیرینی تشبیه کردهاند بس که خوشگلیم.
🔸این استدلالها انقدر کلام معلمان و منبریها و پدر و مادرمان را پر کرده بود که ما واقعا فکر میکردیم مروارید و شیرینی هستیم، زیبا، قیمتی، آسیبپذیر و بیاراده، و محتاج پنهان شدن از چشمها برای در امان ماندن.
🔸کمی که بزرگتر شدم، فهمیدم چقدر این استدلالها بیپایه و ضعیفاند و چقدر توهینآمیز!
🔸ما غرب را سرزنش میکنیم که زن را در حد یک عروسک زیبا پایین آورده و جذابیتهای بدنی زن را دستمایه تبلیغات و بازیچه هوسرانی مردان کرده، غرب را سرزنش میکنیم بخاطر کالاانگاری زن و توهین به انسانیت و کرامتش؛ اما حواسمان نیست که خودمان هم به دام این کالاانگاری افتادهایم، با این تفاوت که از دید ما، زن یک کالای قیمتی ست و از دید غرب، یک کالای زیبا.
🔸چه فرقی میکند؟ کالا کالاست. زیبا باشد یا قیمتی، کمیاب باشد یا در دسترس، دستنخورده باشد یا دست دوم، آخرش ارزش ذاتی ندارد. برای خدمت و رفع نیاز ساخته شده؛ نه برای فکر کردن و کنشگری و تعالی انسانی.
🔸حواس کسی هست که این نگاه مروارید و شیرینی و...، ادامه همان نگاه غرب است و امتداد همان تفکر، در پوشش سنتی؟
🔸در کتابی خواندم که جایگاه زنان را در تمدن اسپارت و آتن(دو تمدن با فرهنگ یونانی) مقایسه کرده و نوشته بود که در آتن، تعداد زنان نسبت به مردان کمتر بود، درباره پوشش و عفت زنان سختگیری بسیاری میشد؛ اما در اسپارت، تعداد زنان بیشتر از مردان بود، پوشش زنان بسیار آزاد بود و سختگیری زیادی درباره عفت و روابط خارج از ازدواج وجود نداشت. در واقع، زن کالایی بود از داراییهای مرد که کمیابی آن، بر قیمتش میافزود و برعکس.
🔸شهید مطهری هم در یکی از کتابهایشان اشاره کرده بودند که در جهان سنتی، زن در تملک مرد بود و به عنوان یک کالای گرانقیمت، مثل طلا محافظت میشد، بر سر تصاحبش جنگ درمیگرفت، معامله میشد، و مردان ثروتمند میتوانستند هر تعداد که میخواهند از این کالا داشته باشند. در این نگاه سنتی، حجاب برای احترام به شان انسانی زن نیست، بلکه برای حفظ اموال مرد است(برای همین هم در گذشته کنیزان حجاب نداشتند؛ چون کالای ارزان بودند). بعدها در جهان مدرن، مرد تصمیم گرفت این دارایی اختصاصی را -زن را- تبدیل به دارایی اشتراکی کند و از آن برای رسیدن به منافع اقتصادی هم سود بجوید. پس مرد، حجاب زن را برداشت و زن تبدیل شد به عروسکی زیبا و جذاب، کالایی در دسترس همه. نگاه اسلام اما، درباره زن، نه نگاه سنتی ست نه نگاه مدرن. اسلام از اساس با کالاانگاری انسان -چه زن چه مرد- مخالف است.
🔸ما حجاب اسلامی را با حجاب سنتی اشتباه گرفتهایم و سالها با همان استدلالهایی که در ابتدا گفتم، حجاب سنتی را تبلیغ کردهایم نه حجاب اسلامی را. ما سالهاست که با این رویکرد، سخن غرب را تکرار کردهایم و حالا از تهاجم فرهنگی و بیحجابی دختران نوجوان مینالیم!
🔸شاید باید به دخترانی که از روسری گریزانند حق بدهیم. من هم اگر مطالعه نکرده بودم و فقط همان استدلالهای معلممان را درباره حجاب شنیده بودم، حتما الان کشف حجاب میکردم و فریاد میزدم که من انسانم، جواهر نیستم که لازم باشد صاحبم مرا بپوشاند!
🔸بیایید طرحی نو دراندازیم و کلیشههایی که سالها در تبلیغ حجاب تکرار کردهایم را دور بریزیم. بیایید راه درستش وارد شویم. بیایید از کرامت الهی زن حرف بزنیم، از مقام والای انسانیاش، از انتخاب مستقل و عقلانیاش.
🔸بیایید همان نگاهی را به زن داشته باشیم که امام (رحمهالله علیه) داشتند:
زن انسان است؛ آن هم یک انسان بزرگ. زن مربی جامعه است، از دامن زن انسانها پیدا میشوند. مرحله اولِ مرد و زن صحیح، از دامن زن است... سعادت و شقاوت کشورها بسته به وجود زن است... زن مبدأ همه خیرات است. شما دیدید، ما دیدیم، که زن در این نهضت چه کرد. تاریخ دیده است که چه زنهایی در دنیا بوده است، و زن چیست. تاریخ دور است؛ ما خود دیدیم که چه زنهایی تربیت کرده است اسلام، چه زنهایی در این عصر اخیر قیام کردند... ما نهضت خودمان را مرهون زنها میدانیم. مردها به تَبَع زنها در خیابانها میریختند... زن یک همچو موجودی است که میتواند یک قدرت شیطانی را بشکند...(صحیفه امام، جلد ۷ - صفحه ۳۳۹)
🖋 شکیبا شیردشتزاده
#لباس_مشارکت_اجتماعی
💠راه سوم (شبکهٔ تخصصی زنان مترقی)
@rahesevvom
💡برای پاسخ به این سوالات با ما همراه باشید...
1⃣ آیا تا به حال نگاهی جامع به همهی عوامل وضعیت کنونی حجاب داشتهایم؟
2⃣ به نظر شما علل و عوامل اصلی که باعث وضعیت فعلی مسئله حجاب شدند، چه هستند؟
3⃣ با چه روش علمی می توان علل و عوامل وضع موجود را شناسایی نمود و برای آینده آن برنامه ریزی نمود؟
#پرونده_حجاب
#لباس_مشارکت_اجتماعی
📌با ما همراه باشید...
💠راه سوم (شبکهٔ تخصصی زنان مترقی)
@rahesevvom
▪️به بهانه سالروز شهادت امام محمدباقر(ع)
مدتی است که دختر ۸ساله ام دائم میخواهد از زنان و دختران قهرمان برایش بگویم، از معدود کتاب های مرتبط شروع کردیم و کم کم مجبور به تکمیل اطلاعاتم از زنان بزرگ مسلمان و تبدیل آنها به قصه ای قابل فهم برای دخترم شدم.
به بهانه شهادت امام پنجم(ع)، خاطره داستانی که سال ها قبل ،زمانی که همسن وسال الآن دخترم بودم، خوانده بودم؛ برایم زنده شد.
کتابی شیرین راجع به زندگی امام باقر (ع)،که شروعش از یک بانو بود؛ خانمی صاحب کرامت که در کوچه های تنگ مدینه با اشاره ای، دیوار در حال ریزش را بین زمین و آسمان معلق نگه میدارد.
از همان روز نام این بانو در ذهنم حک شد: فاطمه بنت الحسن (ع)
دختری که در یکی از مبارک ترین پیوند های عالم، به عقد پسرعمویش امام سجاد(ع) در می آید تا دو نسل امامت گره بخورد و همچون مادرش حضرت فاطمه کبری(س) به مقام ام الائمه دست یابد.
از همان روزها در همه کتب مربوط به اهل بیت (ع)، دنبال ردپایی از این زن بزرگوار بودم اما حاصل چندانی نداشت! نوشته بودند که ایشان هم در واقعه عاشورا حضور داشتند و همراه دیگر زنان اهل بیت (ع) به اسارت رفته اند، و من با خودم فکر میکردم حتما از سویی همپای حضرت زینب (س)، به پرستاری از امام زمانش و البته شویش میپداخته و ازسویی دیگر مراقب نسل امامت و جان امام باقر (ع) بوده است؛ حتما تازیانه ها خورده و آزارها دیده، شاید خطبه ای خوانده و ...
اما این ها برای روایت این بانو کم بود، پس دست به دامان گوگل شدم تا میان انبوه کتب و روایات و ... به دنبال تکه هایی از زندگی ایشان بگردم و در کنار هم قرار دهم شاید گوشه ای از شخصیت شان رو نشان دهد:
-امام صادق(ع) راجع جده شان فرموده اند: «کانَتْ صِدِّیقَةً لَمْ تُدْرَکْ فِی آلِالْحَسَنِ امْرَأَةٌ مِثْلُهَا» اصول کافی، ج۲، ص۴۴۶.)
در جایی دیگر می فرماید: «کانَتْ مِمَنْ آمَنَتْ و آتَّقَتْ و اَحْسَنَتْ و اللّه یحب الْمُحْسِنین» (تواریخ النبی و الآل، الشیخ محمدتقی تستری، ص90.)
-فاضله، عالمه، صالحه، صدیقه، پارسا و پرهیزگار از صفاتی است که برای این بانوی بزرگ برشمرده اند.
-از فاطمه ، ام عبدالله و همسر امام سجاد(ع)در کتاب «محدَّثات شیعه» به نام «محدَّثه» یاد شده است. و در کتاب شریف بحارالانوار، روایتی در باره علامات ظهور امام زمان(عج) از ایشان نقل شده است.
این اطلاعات اندک حکایت از شخصیتی عظیم دارد، که میتواند جلوی چشم زن مسلمان قرارگیرد تا زندگی اش را با آن تنظیم کند.
«زن مسلمان، به یک الگو و یک نمونهی برجسته احتّیاج دارد. زن مسلمان اگر بخواهد موازین اخلاقی، موازین عاطفی و انسانی، موضوع جنسیّت زن بودن - که محور خانواده است - و موضوع آرمانگرایی را با هم ملاحظه کند و همهی اینها را با دیدگاه اسلامی مورد توجّه قرار دهد، احتّیاج به یک الگو و نمونهی مجسّم و شاخص دارد که به او نگاه کند و در مجموعِ رفتارها، خود را با او تطبیق دهد و به او نزدیک کند» (امام خامنه ای، ۱۲/۷/۷۴ )
به این میاندیشم که چقدر دختران امروز ما تشنه شناختن این زنان حقیقتا قهرمان بجای شخصیت های پوچ و مردواره انیمیشن های خارجی و سلبریتی های مجازی هستند و چقدر دست ما از روایت الگوهای حقیقی زن خالی است ...
🖋 فاطمه ترکان
#زنان_تاریخ_ساز
💠راه سوم (شبکهٔ تخصصی زنان مترقی)
@rahesevvom
📊فراتحلیل مسئلهٔ حجاب
🔸امروزه نمیتوان به مسائل مختلف روز منجمله بحث حجاب پرداخت و نگاهی علمی به پژوهشهای کمی و کیفی قبلی نداشت؛ برای داشتن نگاه علمی، از گذرگاه فرآیند فراتحلیل در پروژههای پیشینی حجاب دستهبندی، چیستی، حدود، ابعاد و انواع حجاب در اسلام (به لحاظ تفسیری، روایی، فقهی)، بررسی تاریخی مسئله حجاب، آسیبشناسی مسئله حجاب در جامعه امروز ما، عوامل مؤثر بر گرایش به حجاب و راهکارهای ارتقاء آن ، بررسی آثار رعایت حجاب و غرب و مسئله حجاب مشاهده میشود، که قسمت عمده آن به آسیبشناسی مسئله حجاب پرداخته اند؛ و عوامل منتهی به شرایط فعلی مسئله حجاب بر اساس این آسیب شناسیها را میتوان بالغ برحدود ۱۰۰ عامل برشمرد.
🔸با توجه به روش تحلیل لایه ای علل (CLA) برخی از عوامل مربوط به لایه لیتانی یا ظاهری، بیشتر آنها مربوط به لایه نظامهای علّی و بعضی دیگر در لایه گفتمانی و جهانبینی و لایه چهارم اسطوره و استعاره هست...
🖋هدی صادقزادگان
#فراتحلیل_مسئله_حجاب
#تحلیل_لایهای_علل
#لباس_مشارکت_اجتماعی
💠راه سوم (شبکهٔ تخصصی زنان مترقی)
@rahesevvom