╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮ ✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨ 🌹شرح #حکمت64 ( 1 ) 🔹 اهل دنیا ؛ اهل غفلت 💠 در حکمت ۶۴ نهج‌ البلاغه امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) می‌فرمایند: « أَهْلُ الدُّنْيَا كَرَكْبٍ يُسَارُ بِهِمْ وَ هُمْ نِيَامٌ » " اهل دنیا مانند سوارانی هستند که در حالیکه خوابند، آنها را شبانه می برند. " 🔻 درباره " اهل الدّنیا " ، دو نکته اساسی قابل بیان است؛ 1⃣ نکته اول این است که جز یک مورد، در تمام مواردی که در نهج‌ البلاغه، ترکیب اهل الدّنیا استفاده شده است، مذمّت است؛ یعنی کسانی که دلبستگی به دنیا دارند و گرفتار دنیا هستند؛ فقط در یک مورد این بار منفی وجود ندارد، که آن هم در خطبه ۱۶۰ نهج‌البلاغه است که در این خطبه امیرالمومنین (علیه‌السلام)، پیامبر را یکی از اهل دنیا معرفی می کنند و می‌فرمایند: « أَهْضَمُ أَهْلِ الدُّنْيَا كَشْحاً وَ أَخْمَصُهُمْ مِنَ الدُّنْيَا بَطْناً» ؛ " پیغمبر از همه اهل دنیا، از فرط گرسنگی پهلویش بیشتر از همه فرو رفته بود و شکمش از همه گرسنه تر بود. " در اینجا معنا، معنای خنثایی است؛ یعنی کسی که مدتی در دنیا زندگی کرده است، نه اینکه دلبستگی به دنیا داشته است. 🔻 لذا در خطبه ۲۳۰ درباره زاهدان می‌فرمایند: " آن ها با اینکه به ظاهر اهل این دنیا هستند،( یعنی در این دنیا زندگی می کنند)، اما در باطن « لَيْسُوا مِنْ أَهْلِهَا » از اهل و دلبستگان دنیا نیستند؛ « فَكَانُوا فِيهَا كَمَنْ لَيْسَ مِنْهَا » پس زهّاد، در دنیا به گونه ای زندگی می کنند، گویا اصلاً در دنیا نیستند. » 2⃣ بحث بعدی درباره اهل الدنیا به بهانه حکمت ۶۴، ویژگیهای اهل دنیا در نهج‌ البلاغه است. 🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع #نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی ╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯

╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮ ✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨ 🌹شرح #حکمت66 ( 1 ) 🔹 عزّت در عینِ نداری 💠 فَوْتُ الْحَاجَةِ أَهْوَنُ مِنْ طَلَبِهَا إِلَى غَيْرِ أَهْلِهَا   🔹 در حکمت ۶۶ امیرالمؤمنین (علیه‌ السلام) می‌فرمایند: " از دست رفتن حاجت، بهتر است از اینکه آن حاجت را از نااهل درخواست کنی. " 🔰 درباره اصل درخواست حاجت از مردم ، یا حاجت مردم را برآورده کردن، در نهج‌ البلاغه یک منطقی هست، که خدمت شما تقدیم می کنم. 1⃣ مطلب اول، دو اصل اساسی و بنیادین درباره مسأله حاجت خواستن از مردم است و حاجت برآورده کردن از مردم؛ مولا علی (علیه‌السلام) در اصل اول، حفظ عزّت و آبروی مؤمن را، مهم ترین مطلب می‌دانند؛ 🔻لذا در نامه به فرزند خودشان، در نامه ۳۱ نهج‌ البلاغه اینگونه می‌نویسند که : « نفْس خود را از هرگونه پستی بازدار، هرچند تو ذا به اهدافت برساند؛ زیرا نمی توانی به اندازه آبرویی که از دست دادی، بهایی به دست آوری؛ بردهٔ دیگران نباش، که خدا تو را آزاده آفریده است. آن خوبی یا خیری که جز با شر به دست نیاید، اصلاً نیکی نیست و آن راحتی و آسایشی که با سختی های فراوان به دست آید، آسایش نخواهد بود. (بعد در ادامه می‌فرمایند:) اگر توانستی بین تو و خدا صاحب نعمتی قرار نگیرد، چنین باش؛ زیرا تو روزیِ خود را دریافت می‌ کنی و سهم خود را برمی‌داری و مقدار اندکی که از طرف خدای سبحان به دست می آوری، بزرگ تر و گرامی تر از مال فراوانی است که از دست بندگان دریافت می‌داری؛ اگرچه همه از طرف خداست. (باز هم در ادامه می‌نویسند:) نگهداری آنچه که در دست داری، پیش من بهتر است از آنکه چیزی از دیگران بخواهی و تلخی ناامیدی از دست مردم، بهتر از درخواست کردن از مردم است. " 🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع #نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی ╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯

╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮ ✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨ 🌹شرح #حکمت66 ( 2 ) 🔹 عزّت در عین نداری 2⃣ اصل دوم، ادبِ برآوردن حاجات مردم است؛ 🔻مولا علی (علیه‌ السلام) در حکمت ۱۰۱ نهج‌ البلاغه می‌فرمایند: برآوردن حاجات مردم، به آن مسیر درست خودش قرار نمی گیرد، مگر اینکه سه شرط رعایت شود: 🔸 ۱. شرط اول این است که تو کاری که در حقّ مردم کردی کوچک بشماری، تا خدا خودش این کار را بزرگ کند. 🔸۲. شرط دوم این است که تو کار نیکت در حق مردم را مخفی کنی تا خدا آن را آشکار کند، یا خود آن کار به موقع آشکار بشود. 🔸۳. و سوم اینکه در برآوردن حاجات مردم شتاب کنی، تا گوارا و دلچسب باشد. 🔻بعد از این دو اصل، حضرت در نامه ۳۱ به مولا امام حسن (علیه‌ السلام) می‌نویسند: " خضوع در مقابل اغنیا در زمان حاجت و نیاز، بسیار کار زشتی است. " 🔻دربارهٔ بحث حاجت خواستن و درخواست از دیگران، دو راهبرد در نهج‌ البلاغه مطرح شده است: ✳️ 1. یکی سبک کردن حاجات است؛ یعنی انسان به گونه ای زندگی کند که اصلاً نیازی به درخواست و کمک دیگران نداشته باشد؛ 🔻حضرت در خطبه ۱۹۳، معروف به خطبه متّقین، درباره پرهیزکاران می‌فرماید: «حاجاتُهُم خَفیفَة » ؛ " اصلاً آنها حاجت هایشان خیلی سبک است. " ✳️ 2. نکته دیگر یا راهبرد دیگر این است که حالا اگر حاجتی داشتی و واقعاً در تنگنا قرار گرفتی، حاجت خودت و حتی شکایت از اوضاع سخت زندگی ات را به مؤمن ببر؛ 🔻در حکمت ۴۳۷ حضرت می‌فرمایند: " شکایت به مؤمن، در واقع شکایت به خداست" ؛ (اما یک آسیب هم اینجا هست که در ادامه همین حکمت ۴۳۷ است و آن اینکه انسان شکایت خودش را به دشمن خدا ببرد، از مسائل مالی، معیشتی، مشکلات زندگی، به غیر موحّد و غیر مؤمن شکایت کند) ؛ حضرت در حکمت ۴۳۷ می‌فرمایند: "شکایت به کافر بردن، در واقع شکایت از دست خداست. " 🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع #نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی ╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯

╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮ ✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨ 🌹شرح #حکمت67 ( 1 ) 🔹 حیاء مذموم 💠 « لَا تَسْتَحِ مِنْ إِعْطَاءِ الْقَلِيلِ فَإِنَّ الْحِرْمَانَ أَقَلُّ مِنْهُ »   🔻امیرالمؤمنین (علیه السلام) در حکمت ۶۷ نهج البلاغه می فرمایند : " از بخشش اندك شرم و حیا مکن، زیرا محروم كردن یا محروم شدن از آن اندک تر یا كمتر است. ✅ موضوع این حکمت حیاء منفی و مذموم است که انسان را محروم می کند. 🔰 در نهج البلاغه شریف، مصادیقی برای حیاء مذموم داریم ؛ 1⃣ یکی آنجایی است که انسان در مقابل سؤالی قرار می گیرد ، پاسخ آن را بلد نیست اما حیا می کند که بگوید نمی دانم. 2⃣ و دیگری آنجا که انسان چیزی را که نمی داند خجالت می کشد برود یاد بگیرد؛ 🔻 در حکمت ۸۲ این دو مصداق را اینگونه بیان می کند که احدی از شما خجالت نکشد وقتی از او چیزی سؤال کردند که نمی دانست ، بگوید نمی دانم و احدی خجالت نکشد وقتی چیزی را نمی داند که برود بیاموزد . 3⃣ مصداق دیگر حیاء منفی آنجایی است که اتّفاقاً انسان از روی خجالت به کسی که درخواستی کرده می بخشد. 🔻 مولا دربارهٔ " سخا " و " سخاوت " در حکمت ۵۳ می فرماید : " سخاوت آن چیزی است که قبل از درخواست فقیر و سائل پرداخت کنید و الّا آنچه که با درخواست سائل پرداخت می کنید ، یا از روی خجالت و شرم است یا بخاطر ترس از مذمّت شدن. " 🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع #نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی ╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯

╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮ ✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨ 🌹شرح #حکمت67 ( 2 ) 🔹 حیاء مذموم 🔰 همه این مصادیق در یک چیز مشترکند و آن اینکه انسانی که حیای بی جا دارد، از یک توفیقی، از یک ثوابی، از یک اجری، خودش را محروم می کند؛ 🔻 لذا در حکمت ۲۱ فرمودند: «قُرِنَتِ الْحَيَاءُ بِالْحِرْمَانِ » ؛ " اصلاً خجالت بی‌جا، با محرومیت همنشین هستند." 🔴 اما راه خروج از این حیاء مذموم و ناپسند چیست؟ 1⃣ توجه به اینکه هر کار خوبی اگر برای خدا باشد، نتیجه اش بسیار بسیار بزرگ است، ولو خود کار کوچک است؛ 🔻 مولا علی (علیه‌السلام) در حکمت ۲۳۲ نهج‌البلاغه می‌فرمایند: « مَنْ يُعْطِ بِالْيَدِ الْقَصِيرَةِ يُعْطَ بِالْيَدِ الطَّوِيلَةِ » ؛ " اگر انسان با دستی کوتاه و ناتوان چیزی اعطا کند، از دستی بزرگ (یعنی دست خداوند متعال) به او اعطا خواهد شد. " 2⃣ یا اعتقاد و باور به اینکه، هر چه در راه خدا ما اعطا می کنیم، به چندین برابر جبران خواهد شد، جایگزین خواهد شد؛ 🔻 در حکمت ۱۳۸ می‌فرماید: «مَنْ أَيْقَنَ بِالْخَلَفِ جَادَ بِالْعَطِيَّةِ » ؛ "کسی که یقین بکند جای آن چیزی که داده است، پر می‌شود، حتماً در عطا و بخشش به دیگران، جود خواهد داشت، دستش باز خواهد شد." 🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع #نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی ╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯

╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮ ✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨ 🌹شرح #حکمت68 ( 1 ) 🔹ره آورد عفّت و شکرگزاری 💠 الْعَفَافُ زِينَةُ الْفَقْرِ وَ الشُّكْرُ زِينَةُ الْغِنَى 🔰 در حکمت ۶۸ امیرالمؤمنین (علیه السلام) می‌فرمایند : " عفت و پاكدامنی، یعنی تن به ذلّت و خواری ندادن، زینت فقر است و شکرگزاری زینت غنا و ثروتمندی" 🔻عین این عبارت، در حکمت ۳۴۰ هم تکرار شده است. مسأله، مسأله مدیریت فقر و مدیریت غناست. اسلام از ما می‌خواهد در هر شرایطی زیباترین رفتار را از خودمان تجلّی بدهیم، حتی در مورد فقر؛ لذا امیرالمؤمنین (علیه السلام) در نقطه مقابل در نامه ۳۱ می‌فرمایند : «ما أقبَحَ الخُضوعَ عِندَ الحاجَةِ وَالجَفاءَ عِندَ الغِنى»  "چقدر زشت است انسان وقتی نیاز دارد، در مقابل دیگران خضوع کند؛ وقتی که توانمند و بی نیاز شد، جفا کند." 🔻مسأله زیبایی فقر و زشتی فقر، شکرگزاری غنا و ناسپاسی غنا، موضوع اصلی حکمت ۶۸ است، که عرض کردم، عیناً در حکمت ۳۴۰ هم تکرار شده است. 🔻 مولا علی (علیه السلام) در زیبایی این مسأله، در حکمت ۴۰۶ می‌فرمایند : "چقدر زیباست تواضع اغنیاء برای فقرا، به نیت طلب آنچه که از ثواب، نزد خداست و از آن زیباتر این است که فقیر، عفت به خرج دهد نسبت به ثروتمندان، به برکت توکل بر خداوند متعال. " 🔻مولا علی (علیه السلام) در راستای این زینت، در حکمت ۳۷۲، فقیری که به خاطر فقر آخرتش را به دنیا نمی فروشد، یکی از چهار رکن استواری دین و دنیا معرفی کرده اند و دلیل اینکه انسان فقیر مؤمن، زینت عفاف را برای فقر خودش حفظ می‌کند، این است که باور کرده است اساساً کسی که خدا را دارد، فقر ندارد؛ 🔻 در خطبه ۱۰۹ امیرالمؤمنین (عليه‌السلام) می‌فرمایند : «اللهُ غِنَى كُلِّ فَقِيرٍ » "خداوند متعال، مایه بی نیازی و ثروتمندی هر فقیری است." 🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع #نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی ╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯

╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮ ✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨ 🌹شرح #حکمت68 ( 2 ) 🔹ره آورد عفّت و شکرگزاری 🔻امیرالمؤمنین (علیه السلام) در خطبه ۹۱ نهج‌البلاغه، فلسفهٔ فقر و غنا را اینگونه بیان می کنند که : " خداوند در تقسیم ارزاق، عدالت را میزان قرار داد تا بندگانش را در غنا با شکر آزمایش کند و در فقر با صبر" 🔻لذا در حکمت ۲۲۸ می‌فرمایند: " هر کس در مقابل یک غنی و ثروتمند، فقط به خاطر ثروتش تواضع کند، دو سوم دینش را از دست داده است. " در نهج البلاغه شریف، برای زیبا ماندن فقیر در این شرایط، چند راهکار ارائه شده است : 1⃣ راهکار اول این است که انسان قناعت پیشه کند؛ در حکمت ۳۷۱ می‌خوانیم : « لَا كَنْزَ أَغْنَى مِنَ الْقَنَاعَةِ » "هیچ گنجی بی نیاز کننده تر از قناعت نیست. " 2⃣ راهکار دوم این است که انسان، شغل و حرفه‌ای برای خودش دست و پا کند، ولو با زحمت، با کدّ یمین، رزقی به دست آورد، شرافت دارد که ثروتمند باشد و به فجور بگذراند و ناشکری کند؛ 🔻 در نامه ۳۱ خطاب به فرزندشان می‌نویسند: " داشتن حرفه ای همراه با عفّت در فقر و تنگدستی، بهتر از ثروتمندی همراه با فسق و فجور است. " 3⃣ راهکار بعدی، ترک آرزوهای دست نیافتنی و دور و دراز است؛ 🔻در حکمت ۲۱۱ می‌خوانیم: « أَشْرَفُ الْغِنَى تَرْكُ الْمُنَى » ؛ "شریف ترین نوع بی نیازی ، ترک کردن آرزوهاست." 4⃣ و آخرین راهکاری که در نهج البلاغه، برای زیبا ماندن شخصیت انسان در فقر مطرح شده است، در حکمت ۳۴۲، یأس از آنچه در دست مردم است، در مقابل طمع؛ حضرت فرمود: « الْغِنَى الاَْكْبَرُ الْيَأْسُ عَمَّا فِي أَيْدِي النَّاسِ » " بزرگ ترین نوع غنا و ثروتمندی، مأیوس شدن است از چیزی که در دست مردم است. " 🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع #نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی ╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯

╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮ ✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨ 🌹شرح #حکمت63 🔹 ارزش شفاعت 💠 امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در حکمت ۶۳ می‌فرمایند: « الشَّفِيعُ جَنَاحُ الطَّالِبِ » ؛ یعنی " شفاعت کننده مانند پر و بال طلب کننده است. " 🔻واژهٔ "شفیع" یعنی کسی که ملحق می‌شود به کس دیگری، برای کمک کردن به او؛ "جَناح" یعنی بال، دست، بازو؛ هر یک از دو طرف یک چیز را می‌گویند جَناح؛ "طالب" هم که مشخص است؛ کسی که خواسته، اراده کرده، می خواهد که شفاعت بشود. 🔰 دو نکته اصلی در این حکمت هست: 1⃣ اولاً معلوم می‌شود بدون شفیع کسی نمی‌تواند به اوج برسد، به بهشت برسد و نجات پیدا کند. 2⃣ و دوم اینکه شفاعت کننده، باید خودش هم تلاش بکند که از واژهٔ طالب بر می آید ؛ 🔻 در نهج‌البلاغه شریف، سه چیز مایه شفاعت شمرده شده است: 🔸 ۱. اول قرآن کریم؛ که حضرت در خطبه ۱۷۶ می‌فرماید: « مَنْ شَفَعَ لَهُ الْقُرْآنُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ شُفِّعَ فِيهِ » ؛ " هر کس در روز قیامت قرآن کریم شفاعتش کند، شفاعت قرآن درباره او، پذیرفته خواهد شد. " 🔸۲. دوم توبه است که در حکمت ۳۷۱ فرمود: « وَ لَا شَفِيعَ أَنْجَحُ مِنَ التَّوْبَةِ » ؛ " هیچ شفیعی (شفاعت کننده ای) نجات دهنده تر از توبه نیست. " 🔸 ۳. و سوم هم طاعت خداوند متعال است که در خطبه ۱۹۸ فرمود: « فَاجْعَلُوا طَاعَةَ اللَّهِ شَفِيعاً لِدَرَكِ طَلِبَتِكُمْ » " طاعت خدا را مایهٔ شفاعت قرار بدهید برای رسیدن به آنچه طالب هستید و می‌جویید. " 🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع #نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی ╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯

╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮ ✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨ 🌹شرح #حکمت69 ( 1 ) 🔹حفظ روح امیدواری 💠 « إِذَا لَمْ يَكُنْ مَا تُرِيدُ فَلَا تُبَلْ [كَيْفَ] مَا كُنْتَ » 🔸 امیرالمؤمنین(علیه السلام) ، در حکمت ۶۹ نهج‌البلاغه می‌فرمایند: " اگر به آنچه که می خواستی نرسیدی، از آنچه هستی نگران نباش. " ✅ یعنی انسان اگر چه اهداف بلندی دارد که دوست دارد به آن برسد، برایش تلاش هم می‌کند، اما اگر به آن اهداف_همه اش_نرسید، همان مقداری را که به آن رسیده، وضعی را که الان دارد باید قدر بداند. 🔰 دربارهٔ این نکته، در نهج‌البلاغه مصادیق پنجگانه ای آمده؛ یعنی چیزهایی که به بهانه ای که ما زیاد نداریم، کم آن را هم نباید از دست بدهیم: 1⃣ اوّلی تقواست؛ 🔻در حکمت ۲۴۲ حضرت می‌فرمایند: « اتَّقِ اللَّهَ بَعْضَ التُّقَى وَ إِنْ قَلَّ » ؛ " از خدا تقوا داشته باش، ولو اینکه کم باشد. " 2⃣ دوّمی، اعطا و بخشش به نیازمندان است؛ 🔻در حکمت ۶۷ می‌خوانیم: « لَا تَسْتَحِ مِنْ إِعْطَاءِ الْقَلِيلِ فَإِنَّ الْحِرْمَانَ أَقَلُّ مِنْهُ »؛ " هیچ وقت از اینکه چیز کمی در اختیار داری که بخواهی به نیازمند اعطا کنی، خجالت نکش؛ چون محروم کردن از این هم کمتر است. " 🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع #نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی ╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯

╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮ ✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨ 🌹شرح #حکمت69 ( 2 ) 🔹حفظ روح امیدواری 3⃣ و سومی حضور در طریق و جبهه اصحاب حق است، که عددشان کم باشد. 🔻حضرت در خطبه ۲۰۱ می‌فرمایند: «لَا تَسْتَوْحِشُوا فِي طَرِيقِ الْهُدَى لِقِلَّةِ أَهْلِهِ »؛ " در راه هدایت، از کمیِ اهل آن اصلاً نگران نشوید." 4⃣ چهارمی، خیر مداومی است که اندک باشد؛ 🔻 در حکمت های ۲۷۸ و ۴۴۴، معنای واحدی را در دو عبارت شبیه به هم می‌خوانیم، که حضرت می‌فرمایند: " کار خوب اندکی که ادامه پیدا کند، بهتر است از کار بزرگ و زیادی که انسان را به ملالت بکشاند. " 5⃣ و پنجمین و آخرین مصداق، در خوبی هایی که کم آن را هم نباید از دست داد، یک قاعده کلی است؛ 🔻که حضرت در حکمت ۲۸۹ بیان می کنند؛ می‌فرمایند: " خصال نیک را، اگر همه را نمی‌توانی به دست آوری، حداقل کم آن را داشته باش. " « فَاعْلَمُوا أَنَّ أَخْذَ الْقَلِيلِ خَيْرٌ مِنْ تَرْکِ الْكَثِيرِ » 🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع #نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی ╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯

╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮ ✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨ 🌹شرح #حکمت70 ( 1 ) 🔹نشانه های جاهل 💠 «لَا تَرَى[يُرَى الْجَاهِلُ] الْجَاهِلَ إِلَّا مُفْرِطاً أَوْ مُفَرِّطاً»   ⚜ در حکمت ۷۰ نهج‌ البلاغه می‌خوانیم: " جاهل دیده نمی‌شود، مگر یا در حال افراط و یا در حال تفریط. " 🔰 پیرامون افراط و تفریط و نسبت آن با جاهل و جهل، در نهج‌ البلاغه شریف سه مبحث قابل ارائه است: 1⃣ مبحث اول، زشتی افراط و تفریط و جهل؛ 🔻در حکمت ۱۰۸، پیرامون حالات خوب و بد قلب، می‌خوانیم: " هر کوتاهی درمورد قلب، مضر است و هر افراطی آن را فاسد می‌کند. " 🔻همچنین مولا علی(علیه السلام) در خطبه ۱۲۷ و حکمت ۴۶۹، در بیان زشتی افراط، می‌فرمایند: "حتی محبِّ افراطیِ من، در آینده هلاک خواهد شد." 🔻مولا همچنین در حکمت ۵۴ نهج‌البلاغه، دربارهٔ زشتی جهل می‌فرمایند: « لا فقرَ کَالجَهل » ؛ " هیچ فقری بدتر از جهالت نیست. " (چون جهل های دیگر به راحتی قابل تحمّل یا جبرانند، اما جهالت به راحتی قابل جبران نیست.) 2⃣ بحث دوم، ثمرات ناگوار تفریط و افراط و جهالت است؛ 🔻مولا علی(علیه السلام) در حکمت ۱۸۱ نهج‌البلاغه، اینگونه می‌فرماید که: « ثَمَرَةُ التَّفْرِيطِ النَّدَامَة » ؛ " نتیجه هر تفریطی، پشیمانی است. " 🔻همچنین دربارهٔ عاقبت اهل تفریط، در خطبه ۱۵۷ می‌فرمایند: «النَّارُ غَایَةُ المُفَرِّطین» ؛ " غایت و پایان کار انسان های اهل تفریط، آتش جهنّم است. " 🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع #نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی ╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯

╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮ ✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨ 🌹شرح #حکمت70 ( 2 ) 🔹نشانه های جاهل 🔻همچنین در نهج البلاغه در حکمت های ۱۷۲ و ۴۳۸، دشمنی و عداوت، محصول جهل دانسته شده است؛ آنجا که حضرت می‌فرمایند: « النَّاسُ أَعْدَاءُ مَا جَهِلُوا » 🔻اثر دیگر، جرأت پیدا کردن بر خداوند متعال است، که مولا علی(علیه‌السلام)، در نامه ۵۳ به مالک اشتر می نویسد: « فَإِنَّهُ لاَ يَجْتَرِئُ عَلَى اللّهِ إِلاَّ جَاهِلٌ شَقِيٌّ » ؛ " کسی جز انسان جاهل بدبخت، علیه خدا جرأت پیدا نمی‌کند. " 🔻نتیجهٔ دیگر جهالت و افراط و تفریط، زیاده روی جاهلان است؛ حضرت در حکمت ۲۸۳ می‌فرماید: «جَاهِلُكُمْ مُزْدَادٌ وَ عَالِمُكُمْ مُسَوِّفٌ » ؛ " روزگارتان اینگونه شده ؛ جاهلانتان زیاد دارند کار می‌کنند، اما عالمانتان که باید کار کنند، امروز و فردا می‌کنند." 🔻همچنین در خطبه ۱۷، امام علی(علیه‌السلام) می‌فرماید: « إِلَى اللَّهِ أَشْكُو مِنْ مَعْشَرٍ يَعِيشُونَ جُهَّالًا وَ يَمُوتُونَ ضُلَّالًا » " خدایا من از جمعیتی که جاهلانه زندگی می کنند و با ضلالت و گمراهی می‌میرند، به تو شکایت می‌کنم. (که این نشانه عمق زشتی این مسأله جهل و افراط و تفریط است.) 🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع #نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی ╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯