#آیت_الله_جوادی_آملی #بایسته_های_تفسیر_قرآن #نکته_های_کلیدی_فهم_قرآن 🔅🔅🔅 ✅بررسی و تفسیر #قرآن سه فراز دارد؛ یکی شأن نزول، یکی جوّ نزول و یکی فضای نزول. ◽️#شأن_نزول مربوط به آیه است، #جوّ_نزول مربوط به سوره است و #فضای_نزول مربوط به کل قرآن است؛ یک تعامل متقابلی بین رخدادهای مکه و مدینه با سوری که نازل می‏ شد وجود دارد و اگر سوره ای بخواهد به خوبی روشن بشود مسئله جَو نزول، الا و لابد باید روشن بشود چون جوّ نزول سوره به مثابه شأن نزول آیه است؛ چه اینکه اگر کسی بخواهد کل فضای قرآن برای او مشخص بشود باید فضای جهان را در طی 23 سال نزول قرآن ببیند که در این 23 سال در جهان چه گذشت. 🖋دلیل این مساله آن است که قرآن کریم در سه بخش، سوره و آیه دارد؛ یک بخش آن ملی و محلی است که با مسلمین و مؤمنین درباره احکام و حکَم شرعی صحبت می کند و می فرماید ﴿یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا﴾، یک بخش از آیات منطقه ‏ای است که با موحدان سخن می گوید و می فرماید ﴿یا أَهْلَ الْكِتَابِ﴾، بخش سوم بخش جهانی و بین ‏المللی است که کاری به حوزه اسلامی یا کاری به حوزه ایمانی مخصوص ندارد بلکه با بشر کار دارد؛ نظیر سوره مبارکه «مدّثر»، در آنجا کلمه بشر سه بار تکرار شده است، ﴿ذِكْری‏ لِلْبَشَرِ﴾،﴿نَذیراً لِلْبَشَر﴾ اینها حقوق بشر است، این مربوط به عرب و عجم نیست، مربوط به مسلمان و مسیحی و اینها نیست؛ بلکه مربوط به کل انسان هاست، لذا در این بخش‏ ها وقتی پیام قرآن روشن می‏ شود که فضا در طی این 23 سال روشن شود که در جهان چه حادثه‏ ای اتفاق افتاده است، ما برای فهم قرآن با این فضای نزول کار داریم. 🌿🌿🌿 🌿وظیفه #حوزه های علمیه در عصر #غیبت ا این ایام مربوط به خلافت، ولایت و امامت وجود مبارک حضرت حجت(عج) است، حضرت با این فضای نزول کار دارد. حالا ما که همیشه منتظریم و آماده‏ ایم ـ إن‏شاءالله ـ موظفیم جهانی فکر کنیم؛ وقتی حضرت ظهور کرد، هم بخش ملی و محلی را زنده می‏ کند هم بخش منطقه ‏ای را زنده می‏ کند و هم بخش بین ‏المللی را. اگر حضرت به حوزه‏ های علمیه که شاگردان مستقیم حضرت ‏اند دستور بدهد که شما به فلان کشور بروید یا به فلان شهر بروید آیا این توانایی وجود دارد؟! این ﴿لِیظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ كُلِّهِ﴾ یعنی همان بیان نورانی پیغمبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) است که «الْإِسْلَامُ یعْلُو وَ لَا یعْلَی عَلَیه»‏؛ این جمله خبریه‎ای است که به داعی انشا القا شده است، یعنی خود این بیانات و قرآن و آیات خود به خود بالا نمی‎آید بلکه این آیات به دست شما باید بالا بیاید. در نتیجه کسی که منتظر ظهور حضرت است اگر حداکثر فکرش در محدوده حرم تا جمکران باشد این جهانی نیست، کسی که نمی‎داند دکارت چه گفته، هایدگر چه گفته، کانت چه گفته، کجا می‎خواهد برود؟ چنین شخصی می تواند حرف جهانی بزند و جهان را اصلاح کند و حرف حضرت(عج) را به جهان برساند؟ لذا شرط شاگرد حضرت بودن اطلاع و آگاهی از جهان، است. ☘️☘️☘️ 🔅قرآن همراه است و هم راه 🔅به هنگام فتنه ها و بلاها به قرآن پناه ببریم. 🆔 @rahighemakhtoom

📌گاهی این و گاهی آن!!! #التقاط #شرک #شان_نزول ⏺در روایات آمده است که سوره كافرون درباره گروهی از سران مشرک قریش نازل شد؛ مانند ولید بن مغیره ، عاص بن وایل ، حارث بن قیس و امیة بن خلف و گفتند : ⏹ای محمد صلی الله علیه و آله تو بیا از آیین ما پیروی کن ، ما نیز از آیین تو پیروی می کنیم ، و تو را در تمام امتیازات خود شریک می سازیم ، یک سال تو خدایان ما را عبادت کن او سال دیگر ما خدای تو را عبادت می کنیم ، اگر آیین تو بهتر باشد ، ما در آن با تو شریک شده ایم و بهره خود گرفته ایم و اگر آیین ما بهتر باشد تو در آیین ما شریک شده و بهره ات را از آن گرفته ای . ⏹پیغمبر صلی الله علیه و آله فرمود : پناه بر خدا که من چیزی را همتای او قرار دهم . ◽️گفتند : لااقل بعضی خدایان ما را به نیکی یاد کن و از آنها تبرک بجوی ما نیز تو را تصدیق می کنیم و خدای تو را می پرستیم . ◽️پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود : من منتظر فرمان پروردگار هستم . 🔘در این هنگام سوره قل یا ایها الکافرون نازل شد و رسول الله به مسجد الحرام آمد در حالی که جمعی از سران قریش در آنجا جمع بودند ، در بالای سر آنها ایستاد و این سوره را تا آخر بر آنها خواند . سران شرک و کفر وقتی پیام این سوره را شنیدند . کاملا از همراهی پیامبر ماءیوس شدند ، و به اذیت و آزار حضرت رسول و مسلمانان ادامه دادند . 🌱آنگاه که حق را شناختیم و به باور رسیدیم بر آن پایدار و استوار بمانیم.🌱 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

📌محمد صلی الله علیه و آله پیامبری برای همه جهانیان #شان_نزول 📋در حدیثی از امام حسین علیه السلام می خوانیم ابوطالب با شمشیرش از پیغمبر اکرام علیه السلام دفاع می کرد تا آن جا که می فرماید : روزی ابوطالب عرض کرد فرزند برادر آیا تو مبعوث به همه مردم شده ای یا تنها به خودت ؟ 📖پیغمبر اکرام صلی الله علیه و آله گفت : نه ، مبعوث به جمیع انسان ها شده ام ، از سفید و سیاه ، عرب و عجمی ، سوگند به کسی که جانم در دست اوست که من همه انسان های سفید پوست و سیاه پوست را به این آیین دعوت می کنم ، و تمامی کسانی را که بر قله کوه ها و دریاها هستند به این آیین فرا می خوانم ، تمام زبان های فارسی و روم را دعوت می کنم . 🔖هنگامی که این سخن به گوش قریش رسید ، تعجب کردند و گفتند : آیا گوش به سخنان فرزند برادرت نمی دهی که چه می گوید ؟ به خدا سوگند اگر مردم فارس و روم این سخنان را بشنوند ، ما را از این سرزمین ها می رانند و سنگ های خانه کعبه را قطعه قطعه جدا می کنند . این جا بود که خداوند آیه شریفه (و قالوا ان نتبع الهدی معک نتخطف من ارضنا اولم ثمکن اهم حرما آمنا یجبی الیه ثمرات کل شیی ء) را نازل کرد . آنها گفتند اگر ما هدایت را با تو بپذیریم ، ما را از سرزمینمان می ربایند آیا ما آنها را در حرم امنی که ثمرات هر چیز را به سوی آنها می آورند جای ندادیم . 🔖 و درباره این سخن آنها که خانه کعبه را متلاشی می کنند ، این آیه را نازل کرد و به آنها گوشزد نمود که هیچ کس قادر بر چنین کاری نیست. 🌱 امنیت مردمان در گرو ایمان حقیقی آنان به رسولان الهی است نه قدرت های شیطانی🌱 #شان_نزول 🔅 تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

📌غیبت کنندگان و بدگویان #پیامبر رسوا می شوند. والعصر ان الانسان لفی خسر #شان_نزول جمعی از مفسران گفته اند که آیات سوره #والعصر درباره ولید بن مغیره نازل شده است که در پشت سر پیامبر صلی الله علیه و آله #غیبت می کرد و در پیش رو طعن و #استهزاء می نمود بعضی دیگر آن را درباره افراد دیگر که از سران شرک و دشمنان #کینه توز و سرشناس اسلام ؛ مانند اخنس بن شریق و امیه بن حلق و عاص بن وایل دانسته اند . #شان_نزول 🌱آنان که دین و دین داران را تمسخر و ریشخند می کنند به حقیقت سرمایه زندگی را باخته اند و به معنای واقعی آنان ورشکسته اند.🌱 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

📌شمارش قبور !!!(تکاثر) الهاكم التكاثر حتى زرتم المقابر #شان_نزول همان گونه که مفسران معتقدند سوره #تکاثر درباره قبایلی نازل شد که بر یکدیگر تفاخر می کردند ، و با کثرت نفرات و جمعیت یا اموال و ثروت خود بر آنها مباهات می نمودند ، تا آن جا که برای بالا بردن آمار نفرات #قبیله به گورستان می رفتند و قبرهای مردگان هر قبیله را می شمردند . منتهی بعضی آنان را ناظر به دو قبیله از قبایل قریش در مکه می دانند و بعضی دو قبیله از قبایل انصار پیامبر صلی الله علیه و آله در مدینه و بعضی تفاخر یهود را بر دیگران ، هر چند مکی بودن آن صحیح تر به نظر می رسد . #شان_نزول #قرآن 🌱حقانیت افراد ،گروهها، حزب ها به قدرت مالی و کثرت هوارداران و رای دهندگان و جمعیت پر شمار آنان نیست.🌱 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

📌عظمت امیرالمومنین علیه السلام (والعادیات) والعادیات ضبحا #شان_نزول در سال هشتم هجرت به پیغمبر اکرام صلی الله علیه و آله خبر دادند که دوازده هزار در سرزمین یابس جمع شده و با یکدیگر عهد کرده اند که تا پیامبر صلی الله علیه و آله و علی علیه السلام را به قتل نرسانند و جماعت مسلمانان را متلاشی نکنند از پای ننشینند. پیغمبر اکرام صلی الله علیه و آله جمع کثیری از یاران خود را به سرکردگی بعضی از صحابه به سراغ آنها فرستاد ولی بعد از گفتگو هایی بدون نتیجه باز گشتند . سرانجام پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله ، #علی علیه السلام را با گروهی از #مهاجر و #انصار به نبرد آنها اعزام داشت . آنها به سرعت به سوی منطقه دشمن حرکت کردند و شبانه راه می رفتند و صبحگاهان دشمن را در حلقه محاصره گرفتند ، نخست اسلام را بر آنها عرضه داشتند چون نپذیرفتند - هنوز هوا تاریک بود که - به آنها حمله کردند و آنان را در هم شکستند . عده ای را کشتند ، و زنان و فرزندانشان را اسیر کردند ، اموال فراوانی به #غنیمت گرفتند . سوره #والعادیات نازل شد ، در حالی که هنوز سربازان اسلام به مدینه بازنگشته بودند ، پیغمبر خدا صلی الله علیه و آله آن روز برای نماز صبح آمد ، و این سوره را در نماز تلاوت فرمود ، بعد از پایان نماز اصحاب عرض کردند : این سوره ای است که ما تا به حال نشنیده بودیم فرمود : آری ، #علی علیه السلام بر دشمنان پیروز شد ، و #جبرییل دیشب با آوردن این سوره به من بشارت داد . چند روز بعد #علی علیه السلام با غنایم و اسیران به #مدینه وارد شد . 🌱از پروپاگاندا و رجزخوانی و تبلیغات دشمن نهراسیم و برای مقابله با او همواره افسران کاردان و شجاع اسلام را انتخاب کنیم.🌱 #شان_نزول #قرآن 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

📌چند وقتی وحی الهی نیامد! (الضحی والليل إذا سجي ما ودعك ربك و ما قلي ) #شان_نزول ◽️درباره شان نزول سوره #ضحی روایات زیادی نقل شده که از همه روشن تر روایت زیر است : 🔖ابن عباس می گوید پانزده روز گذشت ، و وحی بر پیامبر صلی الله علیه و آله نازل نشد ، مشرکان گفتند : پروردگار محمد صلی الله علیه و آله او را رها کرده و با او دشمنی داشته ، اگر راست می گوید ماءموریت او را از سوی خداست ، باید وحی به طور مرتب بر او نازل می شد ، در این سوره سوره نازل گشت و به سخنان آنها پاسخ گفت . 🌱خداوند دوستان خویش را در هر شرائطی رها نمی کند.🌱 #شان_نزول #قرآن

📌بخیل طماع حریص #واللیل #سوره_لیل #شان_نزول کاسه چشم حریصان پر نشد تا صدف قانع نشد پر در نشد مفسران برای کل سوره شان نزولی از ابن عباس نقل کرده اند که ما مطابق آن چه مرحوم در مجمع البیان آورده است ، روایت را می آوریم : مردی در میان مسلمانان بود که شاخه یکی از درختان خرمای او بالای خانه مرد فقیر عیالمندی قرار گرفته بود ، صاحب نخل هنگامی که بالای درخت می رفت تا خرماها را بچیند ، گاهی چند دانه خرما در خانه مرد فقیر می افتاد و کودکانش آن را برمی داشتند ، آن مرد از بخل فرود می آمد و خرما را از دستشان می گرفت و آن قدر بخیل و سنگ دل بود که اگر خرما را در دهان یکی از آنها می دید ، انگشتش را در داخل دهان او می کرد تا خرما را بیرون آورد. مرد فقیر به پیامبر صلی الله علیه و آله شکایت آورد . پیغمبر صلی الله علیه و آله فرمود : برو تا به کارت رسیدگی کنم . سپس صاحب نخل را ملاقات کرد و فرمود : شاخه های این درخت بالای خانه فلان کس آمده است ، آن را به من می دهی تا در مقابلش نخلی در بهشت از آن تو باشد ، مرد گفت : من درختان نخل بسیاری دارم ، و خرمای هیچ کدام به خوبی این درخت نیست و حاضر به چنین معامله ای نیستم . کسی از یاران پیامبر صلی الله علیه و آله این سخن را شنید ، عرض کرد : ای رسول خدا صلی الله علیه و آله اگر من بروم و این درخت را از این مرد خریداری و واگذار کنم ، شما همان چیزی را که به او می دادید به من عطا می کنید ، فرمود : آری ، آن مرد رفت می دانی که محمد صلی الله علیه و آله حاضر شد درخت نخلی در بهشت در مقابل این به من بدهد و من نپذیرفتم و گفتم من از خرمای این بسیار لذت می برم و نخل فراوان دارم و هیچ کدام از آنها خرمایش به این خوبی نیستم خریدار گفت : آیا می خواهی آن را بفروشی یا نه ؟ گفت نمی فروشم مگر آن که مبلغی را که گمان نمی کنم کسی بدهد به من بدهی ، گفت : چه مبلغ ؟ گفت : چهل نخل . خریدار تعجب کرد و گفت : بهای سنگینی برای نخلی که کج شده مطالبه می کند ، چهل نخل ! سپس ، بعد از کمی سکوت گفت : بسیار خوب چهل نخل به تو می دهم . فروشنده طمعکار گفت : اگر راست می گویی چند نفر را به عنوان شهود بطلب اتفاقا چند نفر از آنجا می گذشتند ، آنها را صدا زد و بر این معامله شاهد گرفت . سپس خدمت پیامبر صلی الله علیه و آله آمد و عرض کرد : ای رسول خدا نخل به ملک من درآمد و تقدیم محضرتان می کنم . رسول خدا صلی الله علیه و آله به سراغ خانواده فقیر رفت و به صاحب خانه گفت این نخل از آن تو و فرزندان تو . این جا بود که سوره و اللیل نازل شد و گفتنی ها یی درباره بخیلان و سخاوتمندان گفت . صائب تبريزي: با تهي چشمان چه سازد نعمت روي زمين سيري از خرمن نباشد ديده‌ي غربال را ريزش اين تنگ چشمان تشنگي مي‌آورد واي بر آن كس كه خواهد آب از اين غربال‌ها #شان_نزول #قرآن 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

📌مسخره کنندگان رها نخواهند شد إِنَّ الَّذِينَ أَجْرَمُوا كَانُوا مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا يَضْحَكُونَ.... #شان_نزول از امام صادق علیه‌السلام نقل شده است که آیه ۲۹ تا آیه ۳۶ یعنى تا آخر سوره مبارکه مطففین درباره امام على مرتضى علیه‌السلام نازل شده و نیز درباره کسانى از بنى‌امیه و منافقین که او را مسخره می‌کردند، نازل گردیده. هنگامى که روزى على علیه السلام بر آن‌ها گذشته بود و ایشان را به باد استهزاء گرفته بودند و نیز بعد از چند واسطه از ابومجاهد نقل نماید که افراد قریش از اصحاب رسول خدا صلی الله علیه و آله عیب‌جوئى می‌کردند و آن‌ها را مسخره می‌نمودند تا این که روزى على بن ابى‌طالب علیه‌السلام بر آن‌ها گذشت. بر او خندیدند و او را مسخره کردند و گفتند: این شخص برادر محمد است سپس این آیة نازل گردید.و سرنوشت این گروه کافر استهزاء کننده را در قیامت روشن ساخت . #شان_نزول #قرآن 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

📌در پیمانه دیگران کم نگذارید! در آیات (1 ـ 6) سوره «مطفّفین» می خوانیم: «وَیْلٌ لِلْمُطَفِّفِینَ * الَّذِینَ إِذَا اکْتالُوا عَلَى النّاسِ یَسْتَوْفُونَ * وَ إِذا کالُوهُمْ أَوْ وَزَنُوهُمْ یُخْسِرُونَ * أَ لایَظُنُّ أُولئِکَ أَنَّهُمْ مَبْعُوثُونَ * لِیَوْم عَظِیم * یَوْمَ یَقُومُ النّاسُ لِرَبِّ الْعالَمِینَ»؛ (واى بر کم فروشان! * آنان که وقتى براى خود پیمانه مى کنند، حق خود را به طور کامل مى گیرند. * اما هنگامى که مى خواهند براى دیگران پیمانه یا وزن کنند، کم مى گذارند. * آیا آنها گمان نمى کنند که برانگیخته مى شوند. * در روزى بزرگ؟! * روزى که مردم در پیشگاه پروردگار جهانیان مى ایستند). #شان_نزول ◀️در حدیث آمده است: بسیارى از اهل «مدینه» تاجر بودند و در کار خود کم فروشى مى کردند و بسیارى از معاملات آنها معاملات حرام بود، این آیات نازل شد و پیامبر(صلى الله علیه وآله) آنها را براى اهل «مدینه» تلاوت فرمود، سپس افزود: «خَمْسٌ بِخَمْس»؛ (پنج چیز در برابر پنج چیز است)! عرض کردند: اى رسول خدا: کدام پنج در مقابل کدام پنج است؟! پیامبر فرمودند: 👈🏾هیچ قومى عهدشکنى نکردند، مگر این که خداوند دشمنانشان را بر آنها مسلط ساخت. 👈🏾هیچ جمعیتى به غیر حکم الهى حکم نکردند، مگر این که فقر در میان آنها زیاد شد. 👈🏾در میان هیچ ملتى فحشاء ظاهر نشد، مگر این که مرگ و میر در میان آنها فراوان گشت! 👈🏾هیچ گروهى کم فروشى نکردند، مگر این که زراعت آنها از بین رفت و قحطى آنها را فرو گرفت! 👈🏾و هیچ قومى زکات را منع نکردند، مگر این که باران از آنها قطع شد).(2) ◀️مرحوم «طبرسى» نیز در «مجمع البیان» در شأن نزول این آیات نقل کرده است: مردى در «مدینه» بود به نام «ابو جهینه» که دو پیمانه کوچک و بزرگ داشت، به هنگام خریدن از پیمانه بزرگ استفاده مى کرد و به هنگام فروش از پیمانه کوچک (این سوره نازل شد و به او و امثالش هشدار داد).(3)، (4) 🗓پی نوشت: (2). «تفسیر کبیر فخر رازى»، ج 31، ص 88 ـ همین مضمون را «ابوالفتوح رازى» و «مراغى» در تفسیرشان آورده اند؛ «بحار الانوار»، ج 70، ص 370؛ «قرطبى»، ج 19، ص 253. (3). «مجمع البیان»، ذیل آیات مورد بحث؛ «بحار الانوار»، ج 66، ص 116؛ «قرطبى»، ج 19، ص 250. (4). گردآوري از کتاب: شان نزول آیات قرآن(برگرفته از تفسیر نمونه)، محمد جعفر امامی، مدرسه الامام علی بن ابی طالب(ع)، چاپ اول ، ص 487. #شان_نزول #قرآن 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom