#مثالهای_قرآن 33
#مثل
🔅🔅🔅
💢مثَل #چوپان_و_گوسفندان 5
(وَمَثَلُ الَّذِینَ کَفَرُواْ کَمَثَلِ الَّذِی یَنْعِقُ بِمَا لاَیَسْمَعُ إِلا دُعَآءً وَنِدَآءً صُمُّ بُکْمٌ عُمْیٌ فَهُمْ لاَیَعْقِلُونَ) . (40)
((مثال (تو در دعوت ) کافران مثال کسی است که (گوسفندان و حیوانات را برای نجات از چنگال خطر) صدا می زند ؛ ولی آنها چیزی جز سر و صدا نمی شنوند ؛ (و حقیقت و مفهوم گفتار او را درک نمی کنند . این کافران ، در واقع ) کر و لال و نابینا هستند ؛ از این رو چیزی نمی فهمند ! )) .
⏪وجه تشبیه
▫️طبق نظر بیشتر مفسّران ، خداوند متعال در این آیه کافران متعصّب را که از سنّتهای غلط پیشینیان خود ، کور کورانه تقلید می کنند ، به گوسفند و دیگر حیوانات تشبیه کرده است که از نهیبهای چوپان خیرخواه جز سر و صدا چیزی نمی فهمند ؛ مثلاً : #چوپان از راه دلسوزی به گوسفندانی که از گله جدا شده اند ، نهیب می زند و می گوید : از #گله دور نشوید که طعمه گرگ می گردید ، ولی گوسفندان از محتوای کلمات و جمله ها چیزی نمی فهمند و اگر گاهی عکس العملهایی نشان می دهند ، بیشتر به خاطر تن صدا و طرز ادای کلمات است . بنا بر این وجه شباهت در این تشبیه ((نفهمی و گنگی شنونده )) است .
◽️البتّه مطابق این تفسیر ، آیه نیاز به تقدیر دارد و در اصل چنین است : ((مَثَلُ الدّاعِی لِلَّذینَ کَفَرُوا إِلَی الاْ یمانِ ؛ مثال کسی که کافران را به سوی ایمان دعوت می کند ، مثل چوپان دلسوز است . . . )) . (47) در این صورت جمله (صُمُّ بُکْمٌ عُمْیٌ فَهُمْ لاَیَعْقِلُونَ) توصیفی است برای افرادی که تمام ابزار درک و شناخت را عملاً از دست داده اند ، نه این که چشم و گوش و زبان ندارند ، دارند ولی چون از آن استفاده نمی کنند، گویی ندارند !
▫️شاید بتوان گفت : وجه شباهت میان #کافران و گوسفندان از یک جهت همان ((تقلیدهای کور کورانه و پیروی های بی دلیل )) است زیرا در میان گوسفندان تقلید و پیروی چشم و گوش بسته امر طبیعی است ، چنان که گفته اند :
چون ز تلّی بر جهد یک گوسفند
گله گله گوسفندان می جهند
((▫️نقولا الحدّاد)) می گوید :
((اگر در گذرگاه تنگی عصایی را به طور افقی نصب کنیم و چند گوسفند را یکی یکی و پشت سر هم از آن راه باریک عبور دهیم ، مشاهده می کنیم که گوسفند اوّل وقتی به عصا می رسد برای گذشتن از آن مانع ، جهش می کند و گوسفندان بعد نیز از روی چوب می پرند و خود را به آن طرف می رسانند اگر پس از عبور نیمی از گوسفندان ، چوب را برداریم ، اوّلین گوسفندی که مانع از سر راهش برداشته شده چون ناظر پریدن گوسفند پیش از خود بوده وقتی به آن نقطه می رسد ، جهش می کند و گوسفندان بعد نیز یکی پس از دیگری در آن محل از جا می جهند . پرش نیمه اول گوسفندان روی ضرورت و برای گذشتن از مانع است ولی نیمه دوّم این عمل را بر اثر منابهه و محاکات (تقلید) تکرار می کنند)) . (48)
=============
47-تفسیر نمونه ، ج 1، ص 578.
48-گفتار فلسفی ؛ بزرگسال و جوان ، ج 2، ص 181.
👈🏾ادامه دارد...
🔅تفسیر و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom