♦️🔹🔸تابلویی برای سر در حوزه ها ✅حجت الاسلام عبدالحمید واسطی: 💠معروف است که افلاطون بر سر در آکادمی خود نوشته بود: «هر کس هندسه نمی‌داند وارد نشود.» 💠بر سر در حوزه های علمیه نیز باید بنویسند: «هر کس روش تحقیق نمی‌داند وارد نشود.» #سخن_بزرگان #اهمیت_پژوهش 👉@rahnameh

#یادداشت_مخاطبان 📚موانع ذهنی نخبگی 🔻معروف است دانشمندان، آزمایشی بر روی یک ماهی گوشتخوار انجام دادند. در یک آکواریوم این ماهی و ماهی دیگری که غذای اوست را انداختند و بین آنها یک شیشه قرار دادند. ماهی گوشتخوار بارها به سمت غذایش حمله ور شد اما هر بار با دیوار شیشه ای برخورد می کرد. پس از مدتی او از دستیابی به غذایش ناامید شد. دانشمندان، شیشهٔ بین آنها را برداشتند. ماهی گوشتخوار از کنار طعمه اش می گذشت اما تلاشی برای خوردن آن انجام نمی داد. 🔻برای بسیاری از طلبه ها، امکان رسیدن به مراتب بالای علمی و نظریه پردازی و تولید علم وجود دارد اما یک مانع ذهنیِ مهم اجازه این کار را نمی دهد. به دلیل عظمت بزرگانِ حوزوی گاهی آنها را چنان دور از دسترس قرار می دهیم که یک طلبه احساس می کند نهایتِ کار علمی او، فهم سخن بزرگان و نهایتاً بسط و مقایسه و شرح نظرات ایشان است. وی با این مانع ذهنی روبه‌روست که نمی ‌توان به مرتبه ایشان رسید و در کنار ایشان به عنوان یک بازیگرِ جدیدِ علم به نقد، تولید علم و ابتکارات نو پرداخت. 🌀گاهی خلط تواضع اخلاقی با ناتوانی علمی از سوی طلبه و ندیدن تواناییهایِ نخبگانی طلاب و شیوه های ناصحیح آموزشی و عواملی از این دست از سوی مدیران و اساتید، حوزه ها را از پژوهش‌های نخبگانی که منجر به تولید علم و مکتب سازی می شوند محروم می سازد. «ما میتوانیم» مختص ساختن سد و موشک و غنی سازی اورانیوم نیست. امروز در حوزه ها نیازمند «ما میتوانیم» در تولید علوم اسلامی هستیم. ✍️مجتبی قربانی همدانی، استاد حوزه و دانشجوی دکتری فلسفه تطبیقی #خودباوری 👉@rahnameh

♨️ آن روزی كه امين‌الإسلام طبرسی، طلبه بود! 🌿آیت الله جوادی آملی: 🔻همه‌ی ما موظّفيم عالمانه و محقّقانه درس بخوانيم، به مقداری كه می‌توانيم. هيچ نبايد نگران باشيم كه چرا استعداد من اين قدر است؟ استعداد من بالا نيست؟ به ما اين مقدار دادند؟ إنَّ الغِنی وَ الفَقرَ بَعْدَ العَرضِ عَلَی اللهِ [نهج البلاغه]. هر كسی هر اندازه استعداد دارد، به همان اندازه مسئول است؛ولی ما نبايد بگوئيم از ما برنمی‌آيد! شايد از ما برآمد! آن روزی كه امين‌الإسلام طبرسی طلبه بود، فكر نمی‌كرد او مجمع‌البيان بنويسد، يا صاحب احتجاج طبرسی، احتجاج بنويسد، يا صاحب مناقب، مناقب شهرآشوب بنويسد. 📚ديدار با حوزويان استان مازندران؛ قم، 6 دی‌ماه 1386 #خودباوری #کلام_بزرگان 👉@rahnameh

♦️تلنگر طلبگی ✅مقام معظم رهبری (حفظه الله): اولین اشکالی که حوزه ما دیروز آن را نداشت و امروز دارد، این است که حوزه دیروز از دنیای زمان خود عقب تر نبود، بلکه جلوتر هم بود ... اما امروز این گونه نیست. امروز حوزه علمیه از زمان خودش خیلی عقب است. حساب یک ذره و دو ذره نیست. در حال حاضر امواج فقه و فلسفه و کلام و حقوق، دنیا را فرا گرفته است. ما وقتی به خودمان نگاه می کنیم می بینیم با زمان خیلی فاصله داریم. حتی در اخلاق هم این گونه است. یکی از أعلام حوزه چند سال قبل از این سفری به انگلستان کرده بودند و در آنجا کتابخانه ای را دیده بودند؛ به من فرمودند: «یک طبقه از این کتابخانه، کتابهای اخلاقی بود که فرنگیها در چند سالِ اخیر نوشته اند!» در این چند سال، حوزه علمیه قم چند کتاب اخلاق بیرون داده است؟ یک هزارم آن؟ یک ده هزارم آن؟ این تازه اخلاق است! ✍️پانوشت: ای «من»! انگار آن گردنه ای که به دستت سپرده اند را فراموش کرده ای؟! فراموش کرده ای که آن گردنۀ اُحد اینجاست، در دستان تو، در حجرۀ تو در مدرسه و درس و بحث تو آیا اندیشه ات را ورز داده ای؟ آیا قلمی فاخر آماده کرده ای؟ #کلام_رهبری 👉@rahnameh

#بحث_چالشی (1) سوال: تحقیق و پژوهش در مقایسه با تبلیغ و ترویج چقدر مهم است؟ آیا با این وضع اسفبار جامعه از لحاظ فرهنگی که تشنۀ همان مطالب نابی است که الان هم در دست داریم، باز رواست که برویم دنبال پژوهش و تولیدات جدید، در حالی که جامعه دارد از دست می رود؟! ✍️پاسخ شما چیست؟ منتظر پاسخ های شما هستیم ... 👉@rahnameh

#پیام_مخاطبان ✅پژوهش‌گر به معنای حرفی و اسمی 💢در تعریف مشهور از اسم و حرف در دانش نحو، معنای اسمی معنای قائم به نفس است اما معنای حرفی قائم به غیر است به‌طوری‌که اگر اطراف حرف کلمه‌ای نباشد معنای حرف مشخص نیست. معنای «فی» در «علیٌّ فی الدار» و «حسنٌ فی المسجد» متفاوت است زیرا فی در جمله اول رابطه ظرفیت بین علی و خانه را بیان می‌کند و در جمله دوم، رابطه ظرفیتی که بین حسن و مسجد وجود دارد. رابطه قائم به طرفین آن است و با عوض شدن طرفین رابطه عوض می‌شود. اگر دو رفیق داشته باشیم رابطه رفاقتی ما با نفر اول غیر از رابطه ما با نفر دوم است. معنای اسمی معنای قائم به نفس است و طرف رابطه است و با ارتباط‌های مختلف تغییر نمی‌کند. 🔹برخی پژوهشگران، به معنای حرفی پژوهشگرند به این صورت که پژوهش‌هایش دائماً فی غیره است. باید محققینی در یک مسئله نظراتی داشته باشند تا کار او شروع شود زیرا تا غیری نباشد فی غیره هم وجود نخواهد داشت. روحیه برخی پژوهشگران این است که دائماً در میان پژوهش‌های دیگران غلت می‌زنند. ایشان یا در حال مقایسه‌اند یا در حال کشف مبانی و نکات ناپیدای بحث، یا در حال بسط دادن‌اند یا در حال تضییق. ♦️در مقابل برخی پژوهشگران روحیه اسمی دارند به این معنا که خودشان با مسئله روبرو می‌شوند. ایشان اگر به پژوهش‌های دیگران هم مراجعه می‌کنند از باب مقدمه‌ای برای فکر خودشان است. به خلاف پژوهشگران به معنای حرفی، اطلاع از اقوال مختلف، متن کار نیست بلکه مقدمه و حاشیه است و اهمیتی درجه‌دو دارد درحالی‌که پژوهشگران به معنای حرفی، متن کارشان، اقوال و نظریات است و پژوهش این‌ها ذیل اقوال دیگران تعریف می‌شود. 📚تفاوت این دو نوع پژوهشگر در این است که اگر در مسئله‌ای، غیری نباشد یعنی مسئله جدیدالتأسیسی باشد که قول و نظریه ای در آن مطرح نشده است گروه اول محو می‌شوند درحالی‌که گروه دوم در این بیابان بی‌نظریه و قول هم می‌توانند زنده بمانند و به نظریه‌پردازی و پاسخ به مسئله‌ها بپردازند. علاقه‌مندی به حل مسئله‌های نوپدید از ویژگی‌های پژوهشگران به معنای اسمی است که امروز سخت بدان‌ها محتاجیم. ✍️مجتبی قربانی همدانی، مدرس حوزه و دانشجوی دکتری فلسفه تطبیقی 👉@rahnameh

🌿لئو تولستوی: 🔻برای کشف اقیانوسهای جدید باید شهامت ترک ساحل آرام خود را داشته باشید. ✍️پانوشت: تنها کسانی به کشف سرزمین های ناشناختۀ دانش نائل می شوند و نامشان در تاریخ اندیشه باقی خواهد ماند که شهامت داشته باشند راحتیِ ساحل نشینی، ریزه خواری از سفره دیگران و تقلید را ترک نمایند. #لوازم_پژوهشگری 👉@rahnameh

🌀🌀🌀 🔰از سرم خواب زمستانی پرید! 🔻شکی نیست باید عده ای از طلاب، مطالبی که حاصل پژوهشهای گذشته است را به جامعه هدف برسانند و مطالب نابِ تولید شدۀ قبلی را با روشهای نو و ابتکاری در اختیار تشنگان معارف دینی قرار دهند و زنجیرۀ تولید، فرآوری و توزیع معارف را کامل کنند. 🔻در عین حال پژوهش به معنای پاسخ به نیازهای معرفتی جدید و حل مسائل مورد نیاز جامعه، امری غیرقابل چشم پوشی است. مگر می توان معضلات و مشکلات جاری اجتماع و مسائل مستحدث را نادیده گرفت؟ مگر می توان نسبت به امواج فکری غرب و شرق که اذهان را درگیر می سازند بی تفاوت بود و موضع دین نسبت به آنها را واگذاشت؟ مگر می توان شبهات نوپدید را بی نیاز از پاسخ دانست؟ مگر می توان نسبت به توسعۀ علم و دانش دینی قانع بود و از رکود علمی دفاع نمود؟ مگر امیر مومنان (علیه السلام) نفرمود: «ما من حرکة الا و انت محتاج فیها الی معرفة» (هیچ حرکتی نیست مگر اینکه تو در آن نیازمند شناخت هستی) یا نفرمود: «العلم سلطان» (علم اقتدار است). آیا علم و شناخت، جز با تحقیق و پژوهش تولید می شود؟! اتفاقا اولویت های فرهنگی را پژوهش معرفی می کند! روشهای موثر تبلیغ، میزان کارآمدی هر یک بر اقشار مختلف جامعه و موانع دین گرایی را پژوهش می شناساند! از سوی دیگر آیا نباید در مبحث علم و دانش آینده نگری کرد و نیاز فردای نظام اسلامی را نیز در نظر گرفت؟ اول انقلاب یک بار شهید مطهری، شهید بهشتی را کناری کشید و گفت: «می ترسم از اینکه بزرگان ما وارد کارهای اجرایی شوند و ما در 20 سال آینده، تئوریسین کم داشته باشیم!» #بحث_چالشی 👉@rahnameh

✅ذهنیت های درست و نادرست در قلمرو پژوهش ⭕️آنها که در این جهان، علم را متحول کرده و گسترش داده اند، کسانی نبوده اند که خیلی می دانسته اند! 🔴آنها خیلی جسور بوده اند، خلاقیت داشته اند. متاسفانه ما دنبال آنیم که پروندۀ علمی خود را بزرگتر کنیم. گمان می بریم اگر خیلی بدانیم، اتفاقهایی می افتد. نه، باید همان چیزی را که می دانیم، طور دیگر بدانیم! 🔹گمان نکنیم که ضریب هوشی ما باید خیلی بالا باشد و بسیار بدانیم تا بتوانیم کاری بکنیم. نه، کتابهای تاریخی علم و فلسفه را که می خوانید به بزرگانی بر می خورید که بیشتر ناخنک می زده اند و جسارت پرسیدن داشته اند. 📚گفتگوی علیرضا امینی با خشت اول، ش5و6، ص 28. 👉@rahnameh

#بحث_چالشی (2) 🔺اگر من به جای سردبیر رهنامه پژوهش بودم چه می نوشتم؟ 🔺چه موضوعاتی را دنبال می کردم؟ 🔺کدام دغدغه را در اولویت قرار می دادم؟ ✍️پاسخ شما چیست؟ منتظر پاسخ های شما هستیم ... 👉@rahnameh

▫️ ✅پیشینۀ تحقیق، جز مکمل ضرورت پژوهش 🔻پیش از شروعِ پژوهش، باید به این سوال پاسخ دهیم که چرا این پژوهش، ضروری است. 🔻هر مساله پژوهشی، از دو حال خارج نیست: یا پیش از ورود محقق به فرایند پاسخ به آن، تلاش هایی برای پاسخ به آن انجام شده یا محقق، اولین تلاش‌گر در این عرصه است. می‌توان قسم اول را «بازپژوهی» نامید و قسم دوم را «پژوهش آغازین». (1) 🔻هر موضوعی فارغ از پژوهش‌های صورت گرفته روی آن، می‌تواند دارای ضرورت باشد. حال اگر مساله بکر باشد طبیعتا ضرورت وجود چنین پژوهشی می تواند به راحتی اثبات شود. اما در بازپژوهی‌ها صرفِ بیان اهمیت موضوع برای اثبات ضرورت، کافی نیست چرا که باید اثبات شود تلاش این پژوهش‌گر در پاسخ به مساله، نتیجه‌ای غیر از نتیجه سایرین یا راه‌حلی غیر از راه‌حل آن‌ها به همراه دارد. پس در بازپژوهی‌ها اولا باید اثبات شود که اصل پاسخ به مساله مهم است و ثانیا باید ثابت شود که این پاسخ، غیر از پاسخ‌های دیگر یا این راه‌حل غیر از راه‌حل‌های دیگر است. به تعبیر دیگر، بیان اهمیت پاسخ به مسالۀ پژوهش، امری است و ضرورت پژوهش دوبارۀ آن امری دیگر. 🔹بنابراین بدون بررسی پیشینه، بیان ضرورت صرف نمی‌توان فایده‌مندی پژوهش را اثبات کند. در مجموع باید گفت چرایی یک پژوهش با دو جزء، پاسخ می‌گیرد: بیان ضرورت و پیشینه. لذا پیشینه جزء مکمل بیان ضرورت در پاسخ به چرایی هر پژوهشی است. (۱). اگرچه اصطلاح بازپژوهی سایقه دارد اما به دلیل عدم خلط اصطلاحاتی مانند پژوهش اصیل، مروری و مروری فراگیر اصطلاح پژوهش آغازین جعل شد. ✍️مجتبی قربانی همدانی، استاد حوزه و دانشجوی دکتری فلسفه تطبیقی 👉@rahnameh

🔷♦️🔸جرقه های ذهنی، سکوهای پرش هستند! ✅در هر فرصت آموزشی و غیرآموزشی، در همه حال و در هر مکانی که هستید، مترصد نکاتی باشید که ممکن است جرقه ای برای یک پیشرفت علمی در آینده باشند. چرا که هر لحظه ممکن است سیبی در مقابل چشمان شما بر زمین بیفتد! 🔻جرقه های ذهنی را جدی بگیرید و از یادداشت و پیگیری آنها با همت تمام، غفلت نکنید! 🔻حضرت موسی در بیابان تاریک و سرد به دنبال سوسوی جرقه ای رفت و با مشعل عالم تاب نبوت بازگشت! 👉@rahnameh