🔻تكثر ها و منظر ها از ميان #تكثرهای مختلفى كه در حوزه های علميه جريان دارد، عمده ترين آنها پنج تكثـر مهـم است كه از درون، منشاء بسياری از تفاوت هـا و مناقشـات در ميـان روحـانيون و طـلاب شـده است: ۱. تكثر هايى كه ريشه در رخداد های علمى و انديشه های اجتماعى پيشين دارند (مانند اقبال آنان در كشف معرفت دينى، تعامل با اهل سنت و ؛...) ۲. تكثر هايى كه برخاسته از مواجهۀ روحانيت با مدرنيته و مسائل دنيای جديد است؛ ۳. تكثر هايى كه برخاسته از توجه به امر سياسى است. ۴. تكثر هايى كه برآمده از ترابط روحانيت با جمهوری اسلامى است. ۵. تكثرهايى كه برآمده از مسائل صنفى روحانيت و حوزه های علميه است. منظر اول: روحانيت و معرفت دينى و مذهبى نخستين منظر شامل تكثر هايى است كه پيشينه و تباری در گذشـتۀ حوزه هـای علميـه دارنـد و اكنون نيز به عنوان نقاط مناقشه خيز، #حوزويان را از درون دچار تكثر مىكنـد، ايـن تكثرهـا از چند جهت قابل بحـث اسـت، امـا در اين جـا تنهـا بـه دو جنبـۀ مهـم آن اشـاره مى شـود؛ يكـى سنخ بندی روحانيت به لحاظ نوع #روششناسى معرفت دينى و منطـق فهـم ديـن و ديگـری در نوع تعامل آنان با اهل سنت.