آیا میدانید برابرِ دقیق فارسی برای واژه "پروژه" (project) چیست؟
یکی از بایستههای درستنویسی، پرهیز از بیگانهگرایی است. به این منظور، اگر واژه بیگانهای، یک برابرِ فارسی زیبا و مأنوس دارد که معنای آن را بهصورت دقیق در بر دارد، حتماً باید این برابر فارسی را به کار بندیم.
اکنون پرسش این است که برابر فارسی واژه "پروژه" چیست؟ دکتر محمد معین، این واژه را با دو کلمه "طرح" و "نقشه" معنا کرده است، اما آیا دو کلمه بیانگر همه معنای نهفته در پروژه است؟
برابرِ فارسی تصویب شده برای پروژه در فرهنگستان زبان و ادب فارسی را ببینید:
"مجموعۀ فعالیتهای موقت و هدفمند برای تولید محصول یا ارائۀ خدمت یا کسب نتایج مشخص با زمان و هزینه و منابع معین".
حتی دکتر معین هم پس از آوردن دو کلمه "طرح" و "نقشه"، گویا این دو کلمه را برای بیان همه معنای پروژه کافی ندانسته و در ادامه نوشته است: "طرح و نقشه کارهایی که باید انجام شود"؛ عبارتی که شبیه آن در فرهنگ فارسی عمید هم به چشم میخورد.
به نظر میرسد معنای دقیق پروژه همان است که در تعریف فرهنگستان آورده شده است. بنابراین، در هنگام کاربرد واژه "پروژه"، اگر منظورمان "طرح" یا "نقشه" است، این دو واژه را به کار میبریم؛ ولی اگر فراتر از این را در نظر داریم و میخواهیم چیزی نزدیک به تعریف طولانی فرهنگستان را بگوییم، بهتر است همان کلمه پروژه را به کار بندیم.
این سطح از کاربست واژه بیگانه، بیگانهگرایی نیست و اهل ادب هم آن را مجاز شمردهاند. مثلاً این توضیح را بخوانید:
"پارهای از کلمات، وجهه فرامرزی یافتهاند و در حال حاضر نیز معادلی در زبان فارسی برای آنها نیست؛ مانند اینترنت، اتم، رادیو، فیلم، سینما، اسید، ویتامین و موتور". (رضا بابایی، بهتر بنویسیم، ص۶۴)
#بهتر_بنویسیم
#درست_نویسی
#بیگانه_گرایی
🆔️ @benevisim ✍بهتر بنویسیم