◾️درگذشت پژوهشگر فرهیخته و فروتن و عزیز، دکتر محمد خادمی را به خانواده بزرگوار و همه دوستان ایشان تسلیت عرض می‌کنیم ◾️پیام تسلیت استاد محمدتقی سبحانی: بسم الله الرحمن الرحیم و لنبلونکم بشیئ من الخوف و الجوع و نقص من الأموال و الأنفس و الثمرات و بشر الصابرین الذین إذا أصابتهم مصیبة قالوا انا لله و انا الیه راجعون خبر درگذشت ناگهانی برادر عزیزمان جناب آقای محمد خادمی جانمان را سخت گداخت و در بهت و حیرت فروبرد. فاضلی شریف و فروتن که شیفتگی‌اش نسبت به مکتب، شیفتگی‌ها و دلدادگی‌های دیگر را از روح او برده بود و #جهاد در راه راستین اندیشه الهی، او‌ را از هر دلمشغولی دیگر بازداشته بود. بی‌گمان جبهه پاسداری از خط اهل‌بیت (علیهم السلام) یاوری راه‌شناس و مدیری #اندیشمند و‌آینده‌نگر را از دست داد که جای او را به سادگی نمی توان پر کرد. به خانواده مکرمش که داغ سنگین فراق او را همیشه بر دل و جان خواهند کشید و به دوستانش که یاد مهربانی‌ها و مجاهدتهایش را در ذهن و ضمیر آبیاری خواهند کرد، تسلیت و تعزیت می گویم. باران رحمت و رضوان خداوند‌ بر روح پاک او باد و عنایت خاصه صاحب الزمان(عج) که سخت شیفته و دلداده‌ مولایش بود، بدرقه راهش. ◾️روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) @ravesh_ejtehad

✅🎧 مسئله کرامت انسان و اجتهاد 🔹استاد محمدجواد فاضل لنکرانی @ijtihad 🔹در نگاه برخی مجتهدان، کرامت انسان به عنوان یکی از ادله کلان می‌تواند در فرایند استنباط قرار گیرد؛ در این فایل صوتی این نگاه مورد بررسی انتقادی قرار گرفته است 🔸روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad

🔺با علم درست نمی‌شود! ▫️گاهی علم #فقه انسان را به جهنم می‌فرستد ▫️گاهی علم عرفان انسان را به جهنم می‌فرستد ▫️گاهی علم اخلاق انسان را به جهنم می‌فرستد ... 🎙حضرت امام خمینی(ره) @motaleat_eslami 🔸روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad

✅ فایل راهنمای سامانه جدید ثبت‌نام پایان‌نامه‌‌های حوزوی https://amoozesh.ismc.ir/category/me/ 🔹 محورهای مرتبط با روش‌شناسی اجتهاد نیز از موضوعاتی است که می‌توان در پایان‌نامه‌های سطح سه و چهار مورد توجه قرار داد ▫️مرتبط: سامانه پیشخوان برخط خدمات حوزه علمیه 🔸روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad

▪️استاد بزرگوار، حضرت حجت‌الاسلام و المسلمین #واسطی ▪️درگذشت والده گرامی‌تان را تسلیت عرض می‌کنیم و از خدای رحیم برای آن بانو جنات النعیم و برای حضرتعالی و بازماندگان صبر و اجر عظیم را مسئلت داریم ▪️حلقه فقهی روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) @ravesh_ejtehad

✅ مشخصات یک #استدلال_فقهی صحیح از منظر آیت الله هاشمی #شاهرودی (بخش ۱) ▫️ لزوم اشراف و اطلاع دقيق بر #منابع و ادله اجتهادى 🔹یک استدلال فقهیِ متین و به‌روز و مطابق با تکامل‌ها و پیشرفت‌ها و تعمیق‌های انجام‌گرفته در استدلالات فقهیِ امروز کدام است و چه نکاتی در استنباط و اجتهاد در مسائل فقهیِ امروز لازم است که بدون آن‌ها اجتهاد ناقص و سطحی است... امروز یک استدلال فقهی ما با استدلال ساده شیخ طوسی (رحمه الله) خیلی فرق می‌کند؛ چرا که عمیق‌تر، کامل‌تر، دقیق‌تر و وسیع‌تر شده است؛ البته به سبب زحمات خود آن بزرگواران هست که به تدریج این تحولات در فقه شکل گرفته است و این مشخصات و نکات را می‌توان در ده مشخصه و نکته تلخیص کرد. 🔹نکته اول لزوم اشراف و اطلاع دقیق بر منابع و ادله‌ اجتهادیِ فقهی است؛ مانند آیات شریفه و روایات صادره از معصومین (علیهم السلام) - کتاب و سنت - یعنی لزوم جمع آوری آیات‌الاحکام که در آن مسئله فقهی دخیل است که آن‌ها معمولاً در لابه‌لای استدلالات فقهی در کلمات فقها آمده است و همچنین روایاتی که پیرامون آن موضوع وارد شده است‌؛ چون این دو ادله‌ی اصلیِ اجتهادیِ استنباط حکم فقهی را تشکیل می‌دهند که عمدتاً منابع ما یا برگشت می‌کند به کتاب و یا سنت 🔹روایات هم باید از نظر اَسناد و متون بررسی شوند و این مستلزم اشراف بر قواعد رجالی و وثاقت روات و یا مسائلی که جایگزین وثاقت آن‌ها است، می‌باشد‌ و همچنین دسته‌بندی روایات هر مسأله که چند طائفه از روایات در آن مسئله وجود دارد و دلالت آن‌ها و تنافی و عدم تنافی و جمع عرفی میان آن‌ها است 🔹 این نکته مهم‌ترین بخش استدلال فقهی را تشکیل می‌دهد‌؛ زیرا که موجب ایجاد دلیل اجتهادی - که اکمل و اقدم‌الادله است - می‌باشد؛ لذا می‌بینید فقهای ما در مسائل فقهی بیشترین بحث‌ها و متراکم‌ترین تحقیقات‌شان بر روی همین بخش از استدلالات است. 🔹بحمدالله روایات فقه شیعه زیاد بوده و در همه مسائل وجود دارد و منابع روایی ما بسیار غنی و متراکم است. مثلا فقط در کتاب کافی بیش از ۱۶ هزار حدیث در احکام فقهی وجود دارد که بیش از مجموع روایات صحاح سته اهل سنت است که در اعم از فقه و غیر فقه وارد شده است و اساساً گفته می‌شود که مجموع روایات اهل سنت که در مسائل فقهی که از پیامبر (صلی الله علیه و آله) - معصوم (علیه‌السلام) - نقل شده است، بسیار محدود و ناچیز است و سایر روایات‌شان فتاوای صحابه است که برای مجتهدین حجیت ندارد. (درس خارج فقه، ۱۳۹۳/۲/۶) http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/shahroudi/feqh/92/930206/ @Asre_jadid_57 🔸روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad

✅ نقش #اجتهاد در تحول #علوم_انسانی ▫️استاد #علیدوست: 🔹وقتی می‌گوییم «نقش اجتهاد در تحول علوم انسانی» مراد کدام اجتهاد است؟ 🔹دو نوع اجتهاد وجود دارد: ▫️اجتهاد به معنای اخص؛ یعنی اجتهادی که فقط گزاره‌های هنجاری دین مانند واجب، حرام، صحیح، باطل، نجس، پاک و... را کشف می‌کند. ▫️اجتهاد به معنای اعم؛ این نوع از اجتهاد متکفل استنباط گزاره‌های هنجاری نیست. در این نوع اجتهاد ممکن است به یک مسئله‌ای پرداخته شود که ارتباطی با شریعت و فقه ندارد، اما با دین ارتباط دارد؛ مانند خلقت انسان یا اقتصاد. در واقع در این نوع از اجتهاد شخص به دنبال کشف یک «هست» است اما این کشف باید با اجتهاد صورت بگیرد. 🔹بر اساس اجتهاد به معنای اخص، علوم انسانی و فقه با همدیگر ارتباط دارند اما نقش توسعه‌ای ندارند. علوم انسانی مصداق شناسی و موضوع شناسی انجام می‎دهد و اجتهاد به معنای اخص حکم را بیان می‌کند. 🔹 اما بر اساس اجتهاد به معنای اعم از آنجایی که این نوع از اجتهاد از «هست‌ها» خبر می‌دهد و معمولاً علوم انسانی بیان هست‌ها و مناسبات می‌کند، در این صورت موضوعاتی مانند خلقت انسان، تاریخ، مسائل اجتماعی و ... از حوزه‌هایی است که فقه به آن می‌پردازد. ▫️نشست اجتهاد و تحول علوم انسانی، ۲ بهمن ۱۴۰۲ @OlomEnsaniEslami 🔸روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad

✅ مشخصات یک #استدلال_فقهی صحیح از منظر آیت الله هاشمی #شاهرودی (بخش ۲) ▫️لزوم اشراف و اطلاع بر #اقوال فقهاء 🔹نکته دوم: لزوم اشراف و اطلاع بر اقوال فقهاء است؛ خصوصاً آراء قدمای از اصحاب که نزدیک به عصر معصومین علیهم‌السلام بودند. این مسئله نیز از جهاتی مهم است: 🔹اولاً: اقوال فقها مخصوصاً قدما در خیلی جاها کاشفیت از #اجماعات و ارتکازات متلقی از معصومین (علیهم السلام) را مشخص می‌کند که به طور مستقیم سنت و قول معصوم را اثبات می‌کند و فهم این کاشفیت از قول معصوم (علیهم السلام) بدون مراجعه به اقوال دقیق علمای سابق و فهم جوّ فقهی آن مسئله در آن زمانها میسر نیست 🔹 ثانیاً: اقوال فقها دارای فایده غیرمستقیم نیز می‌باشد؛ زیرا که فقها هم این روایات در دست‌شان موجود بوده است و نزدیک به زمان معصوم (علیهم السلام) می‌زیسته‌اند ولذا #استظهارات آن‌ها و نکاتی را که در استظهار ذکر کرده‌اند در فهم آن‌روایات بسیار مفید است و ممکن است قرائنی به دست بدهد که فهم این قرائن برای فقیه متأخر، خیلی کارگشا است. البته تصور نشود که این‌ها تأثیر انحرافی است؛ بلکه برعکس است، تأثیر درست در فهم روایات و استظهار از آن‌ها است و خیلی وقت‌ها که انسان می‌بیند همه فقهای گذشته این استفاده و استظهار را از روایتی مطرح می‌کنند مشخص می‌شود که این دلالت و استفاده صحیح است. 🔹همچنین اطلاع بر اقوال فقهاء گذشته ارتکازات متشرعه را درست می‌کند و به عنوان قرائن معنوی می‌تواند استظهاری را تشکیل دهد، فلذا می‌بینید فقهای ما در این قسمت هم به اقوال قدما و تتبع در آنها خیلی بها می‌دهند. 🌐http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/shahroudi/feqh/92/930206/ @Asre_jadid_57 🔸روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad

✅ امکان‌سنجی به کارگیری #هوش_مصنوعی در #اجتهاد 🔹شنبه ۲۸ بهمن، ساعت ۱۹ 🔹قم، خ شهدا، ک ۲۱، بیت الزهرا (سلام الله علیها)، طبقه اول، سالن جلسات اندیشکده مستعدان 🔹مجازی https://room.gharar.ir/864c1f2a-392c-4680-820b-b02809ecf9e7 @mstdnjthd 🔸روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad

✅ مشخصات یک #استدلال_فقهی صحیح از منظر آیت الله هاشمی #شاهرودی (بخش ۳) ▫️لزوم اشراف و اطلاع كافى از #سيره‌ هاى عقلايى و #عرف 🔹نکته سوم لزوم اشراف و اطلاع کافی از سیره‌های عقلایی و فهم عرف مخصوصاً در باب #معاملات است که در عقود و ایقاعات این سیره‌ها و بناهای عرفی و عقلائی و یا متشرعی موجود است و اساساً فهم عرف و نقش عرف در این ابواب در فقه خیلی مهم است ... 🔹یکی از امتیازات شیخ در #مکاسب همین تحلیل‌های ایشان است و همچنین از امتیازات میرزای #نائینی در مکاسب ایشان این است که خیلی زیبا سیره عقلاء را در مکاسب توضیح می‌دهند و اشراف و ذوق عقلایی دقیق و مطابق با سیره و بناهای عقلایی دارند. 🔹مثلاً تقسیم‌بندی عقود به عقود عهدی و عقود اذنی و یا جواز و لزوم در خیارات به جواز و لزوم حقی و معاملی و جواز و لزوم حکمی که از بهترین تحلیلات ارتکازات عقلایی است، از ابداعات ایشان در فقه مکاسب است که شاید از بهترین مباحث عقود و ایقاعات رایج در دنیای امروز محسوب می‌شود و این دلیل بر آن اشراف و قدرت تحلیل عرفی و عقلائی ایشان است. 🔹همچنین یک فقیه باید در استفاده از سیره و بنای عقلاء #ریشه و تاریخ آن را ببیند که در زمان معصوم (علیه السلام) بوده است یا نه؟ تا از عدم ورود ردع بتواند امضاء و حجیت بفهمد؛ چون حجیت سیره همانگونه که گذشت از باب کاشفیت از سنت است و بایستی این کاشفیت به علم یا اطمینان برسد و حجیت آن نیازمند کشف امضای شارع است. 🔹یکی از اشکالات عمده که مطرح می‌شود این است که شاید این سیره که در حال حاضر وجود دارد، مستحدث باشد و در زمان شارع موجود نبوده است تا از عدم #ردع امضاء و تقریر آن را کشف کنیم. البته در بعضی از موارد روشن است که سیره در زمان معصومان (علیهم السلام) هم بوده است؛ لیکن برخی از سیره‌ها مشخص نیست که در آن زمان هم بوده است یا خیر و این احتمال برای عدم کشف قطعی کافی است؛ زیرا که احتمال می‌رود که سیره‌ای در کار نبوده که ردعی وارد نشده است و وقتی این احتمال آمد استدلال قطعی باطل می‌شود و نتیجه تابع أخسّ مقدمات است. 🔹فقهای محقق این اشکال را #پاسخ داده اند که راه‌هایی می‌توان جست که از این گونه سیره‌ها هم بتوان کشف امضا کرد، مثلاً اگر که سیره به این شکل در زمان معصوم (علیهم السلام) نبوده است ولی #مشابه آن با نکته‌ای که در آن و غیره مشترک است در آن زمان موجود بوده است و از آن نکته ردعی صورت نگرفته است، همین عدم ردع کفایت می‌کند و می‌رساند که آن نکته امضا شده و مقبول شارع است. 🌐http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/shahroudi/feqh/92/930206/ @Asre_jadid_57 🔸روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad

✅ #تحلیل_روشمند_مکاسب (۸) 🔹بخش خیارات، جلسه هشتم 🔹 ارائه: استاد سیدمحمدرضا #واعظی (مدرس سطوح عالی و نویسنده کتاب روش‌شناسی کاربردی اجتهاد) @y_talabegi 🔸 روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad

✅ تحلیل روشمند مکاسب (۸) 🔹فایل #نوشتاری @y_talabegi 🔸روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad