نکته اول: #اسرار_حروف_بسم_الله_الرحمن_الرحیم برخی از بزرگان در برخی اسرار این آیه شریفه یعنی "بسم الله الرّحمن الرّحیم" نوشته اند: "اين آيه مباركه نوزده حرف است و در هر حرف آن بسيار حرف است. يكى از مشايخم روحى له الفداء حكايت مي فرمود كه عبدالكريم جيلى صاحب انسان كامل متوفای ۸۹۹ هجری قمری به عدد حروف اين آيه درباره اين حروف كتاب نوشت، يعنى نوزده جلد كه در هر حرف يك جلد نوشته است، یک كتاب در "ب" و يک كتاب در "س" و هكذا. راقم اين دوره كتاب "جيلى" را نديده است و در جائى سراغ نگرفته است، جز اينكه رساله اى موجز از "جيلى" در اين باب دارد به نام "الكهف والرقيم فى شرح بسم الله الرحمن الرحيم" فى مجمع البيان للطبرسى فى فضل "بسم الله الرحمن الرحيم" من الفاتحة: و روى عن ابن مسعود قال: "من أراد أن يُنجيَه الله من الزّبانية التسعة عشر فليقرأ "بسم الله الرحمن الرحيم" فإنّها تسعة عشر حرفا ليَجعل الله كلّ حرف منها جُنّة من واحد منهم". و في الدرّ المنثور للسيوطي: "وأخرج وكيع والثعلبى عن ابن مسعود قال: "من أراد أن يُنجيَه الله من الزّبانية التسعة عشر فليقرأ "بسم الله الرحمن الرحيم" فإنها تسعة عشر حرفا ليَجعل الله بكلّ حرف منها جُنّة من كل واحد" اسرار احاديث روايات كه بيان بطون آيات اند بسيار است. خداوند وهاب توفيق نيل به آنها را مرحمت بفرمايد. در حديث مبارک فوق "زبانية" را موصوف به نوزده كرده است. در قرآن مجيد زبانيه در آخر علق است: "فليدعُ ناديَه سندعُ الزبانية" و در قرآن همين يك زبانيه است و "تسعة عشر" در سوره مدثر است: سَأُصْلِيهِ سَقَرَ. وَمَا أَدْرَاكَ مَا سَقَرُ. لا تُبْقِي وَلَا تَذَرُ. لَوَّاحَةٌ لِلْبَشَرِ. عَلَيْهَا تِسْعَةَ عَشَرَ. وَمَا جَعَلْنَا أَصْحَابَ النَّارِ إِلَّا مَلَائِكَةً ۙ وَمَا جَعَلْنَا عِدَّتَهُمْ إِلَّا فِتْنَةً لِلَّذِينَ كَفَرُوا لِيَسْتَيْقِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَيَزْدَادَ الَّذِينَ آمَنُوا إِيمَانًا" و در قرآن همين يک تسعه عشر است. ذيل حديث مروى در مجمع البيان اين بود كه "ليجعل الله كل حرف منها جنة من واحد منهم". به ظاهر عبارت بايد بفرمايد: "منها" چه "هُم" در ذوى العقول است و حديث در مجمع البيان از مخطوط مصحح و مطبوع معتمد چنان است كه نقل كرده ايم و همان هم صحيح است؛ زيرا در علق فرموده: "سَنَدْعُ الزبانية" كه زبانيه مدعوّ است. (تا اینجا که گفته است:) از اين همه بگذريم نوزده حرف بسم الرحمن الرحيم را با زبانيه نوزده گانه چه مناسبت است و در عدد نوزده چه سرى است؟ "عليها تسعة عشر" مفادش اين است كه نوزده تن را بر آن گمارديم مثل اينكه بر زندان نگهبانان گمارند. خداوند درجات استاد علامه ميرزا ابوالحسن رفيعى قزوينى را متعالى گرداند كه به تعبير شيرينش مى فرمود: جهنم زندان خدا است، اما بدان كه اين تعبير با همه شيرينى آن رمز است. اين نوزده تن به بيان آيه بعد آن، ملائكه اند و در سوره مباركه تحريم آيه ٨ هم تصريح به ملائكه شده است: "يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَكُمْ وَأَهْلِيكُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ عَلَيْهَا مَلَائِكَةٌ غِلَاظٌ شِدَادٌ لَا يَعْصُونَ اللَّهَ مَا أَمَرَهُمْ وَيَفْعَلُونَ مَا يُؤْمَرُونَ" و در سوره بعد آن كه ملك است تعبير به "خزنة" شده است: "كُلَّمَا أُلْقِيَ فِيهَا فَوْجٌ سَأَلَهُمْ خَزَنَتُهَا أَلَمْ يَأْتِكُمْ نَذِيرٌ" پس زبانيه، ملائكه موكل بر نارند كه به "اصحاب نار" و "خزنة" تعبير شده اند. امير عليه السلام فرمود: "إن الكتاب يصدّق بعضه بعضا" و نيز فرمود: "كتاب الله ينطق بعضه ببعض و يشهد بعضه على بعض" مرحوم نراقى در خزائن آورده است: "البسمله تسعة عشر حرفا؛ وقلما كلمة فى القرآن تخلو من واحدة منها، وربما تحصل النجاة من شرور القوى التسعة عشر التى فى البدن أعني الحواس العشرة الظاهرة والباطنة والقوى الشهوية والغضبية والسبع الطبيعة التى هى منبع الشرور و لهذا جعل الله سبحانه خزنة النار تسعة عشر بازاء تلك القوى فقال: "عليها تسعة عشر". (رساله وحدت از دیدگاه عارف و حکیم اثر علامه #حسن_زاده_آملی، ص ۱۲۷ و ۱۲۸)