#آشنایی_با_مهارت_های_عمومی_پژوهش
#فصل_اول_کلیات_پژوهش
#ضرورت_پژوهش
🔹هنگامی که حرکت قوامبخش یک نهاد باشد، توقف مرگ آن را رقم خواهد زد و موج، به نیکی نشان دهنده این حقیقت است. این پدیده تا زمانی که در حرکت است دوام دارد و هنگامی که متوقف میشود از بین می رود. از این رو اگر ضرورت تحرّک برای مجموعهای اثبات شد، دیگر مجالی برای تأمل و درنگ در حرکت نیست؛ چرا که زوال و نیستی تهدیدیست که فرصت برای هیچ تأملی به مجموعه نخواهد داد. این مهم انسان را بر آن میدارد تا با نگاهی ویژه به قضیه حرکت بنگرد و آن را به عنوان اصلیترین دغدغه خود برای حفظ این سان از مجموعهها به حساب آورد.
🔹حوزه علمیه نهادیست که پاسخگویی به نیازهای جامعه انسانی را از وظایف خود می داند و پیشینه درخشان او شاهدی بر این مدّعاست. از دیگر سو نیازهای جامعه در ابعاد علمی و عملی، به صورت معمول با تغییر و تحوّل مواجه بوده است.
🔹این موج از تحوّلات به همراه خود مطالبات گوناگونی را نیز به ارمغان خواهد آورد. در نتیجه حوزه علمیه نیز در زمره مجموعههایی قرار می گیرد که حرکت قوام بخش هویت آن است. نگاهی به این وظیفه خطیر و این دگرگونیها، حوزه را نیز بر آن میدارد که توانایی لازم و کافی را در پاسخ به این نیازها به دست آورد. ضعف در مدیریت این عرضه و تقاضا به طور حتم اشکالاتی را متوجه توان حوزه درکارکرد خود خواهد نمود. بنابراین شایسته است که موجبات و اسباب پویایی این نهاد شناسایی شده و اقداماتی متناسب با آن صورت گیرد.
🔹فرمان خداوند متعال مبنی بر تفقّه در دین، یکی از اسباب شکلگیری حوزه های علمیه به حساب میآید. رفتارهای علمی دانشوران بزرگ این نهاد به خوبی بیانگر آن است که تفقّه به عنوان یکی از مولّفههای اصلی این مجموعه قلمداد
میشود. تفقّه بر اساس تبیینهای صورت گرفته همان فهم عمیق از دین به عنوان مجموعهای از دستورات و جهانبینیهاست. ازهمین گذار فقیه به کسی گفته میشود که با فهم عمیق توانسته است هندسه علمی دین را کشف کند.
🔹این کشف او را کمک میکند تاعلاوه بر فهم دقیق گزارههای دینی، بتواند حلقههای مفقوده در گزارههای دینی را نیز تشخیص بدهد. علم اندوزان این مسیر به خوبی میدانند که دین امری بشری نیست و به این دلیل اکتشاف حقایق آن نیز امری صعب و حساب شده است. راهی که افراد بسته به مقدار استعدادها و کوششهایشان در پیمودن آن کسب توفیق نموده و به همین میزان با حقایق مرتبط میشوند.
↩️ ادامه دارد.
👉 @raveshsonnati
#آشنایی_با_مهارت_های_عمومی_پژوهش
#فصل_اول_کلیات_پژوهش
#ضرورت_پژوهش
↪️🔹عالمانی که راهنمایان و روشنگران حوزهها به شمار می روند، طریقه رسیدن به این قلّه عالی را اجتهاد معرفی کردهاند.
🔹به جرأت میتوان گفت قلب تپنده حیات علمی حوزه در پاسخ به جمیع مطالبات علمی جامعه، همین گوهر گران بهای اجتهاد است. اجتهاد به عنوان مقصد نهایی مجموعه حوزه در نظر گرفته شده و برنامههای متناسب با آن از سوی بزرگان تهیه و تدوین گردیده است.
🔹نگاهی به مجموع برنامههای علمی حوزه، بیانگر این جهت گیری اصلی حوزه است. برنامههای گنجانده شده در این مسیر یا به گونهای مقدّمه اجتهاد است و یا خود به صورت مستقیم مربوط به اجتهاد است.
🔹اجتهاد در منظر این بزرگان تلاشی علمی و نظام مند است که از تفکر و تدّبر در ادلّة معتبر آغاز شده و به فهم عمیق از دین منتهی میشود. درست است که اجتهاد یک تلاش است ولی این عملکرد ریشه در تواناییهای فردی مجتهداست.
🔹به دیگر بیان حقیقت اجتهاد یک قدرت بر استنباط است گر چه ظهور و بروز پیدا نکند.
🔺با توجه به مطالب یاد شده تفقّه شاخصه اصلی حوزه و حوزویان است و اجتهاد به عنوان طریقی انحصاری برای تفقّه پیش روی آن ها قرار دارد. البته میزان برخورداری از این توانایی در میان افراد مختلف گوناگون است و نمیتوان تمام مراتب آن را از تمامی طبقات حوزویان انتظار داشت. این توانایی گاهی اوقات در حدّ حوزه خاصی از علوم و گاهی در مقیاسی کوچکتر به برخی گزارههای یک علم خاص محدود میشود. آن چه در این بین مهم و ضروریست کسب این توانایی است هر چند کارایی آن محدود و جزئی باشد. از این گذار طلبهای که در حوزه علمیه شرف حضور دارد، کسب این توانایی را باید به عنوان وظیفهای برای خود تلقی کند. محرومیت از این توانایی سبب میگردد که طلبه وجودی مستقل نباشد و تنها به عنوان یک مقلّد به ترویج بیانات دیگران بپردازد.
🔹دانشمندان در گسترههای علمی دیگر نیز این تکاپو را برای بقاء خود ضروری دانسته و به گونهای اجتهاد را شریان حیاتی خود قلمداد میکنند. در فضای حاکم بر ادبیات حوزویان، اجتهاد واژهایست که در بردارنده این حقیقت به شمار می رود. لکن تفاوتی که بین حوزه و سایر مجموعهها وجود دارد این است که آنها به جای واژه اجتهاد از واژه تحقیق و پژوهش استفاده میکنند.
🔹پژوهش در کاربرد امروزی خود به دنبال دستیابی به همان توانایی یاد شده است. بر همین اساس میتوان پژوهش را مقوّم اصلی حوزهها دانست و ضعف و رکود در این ناحیه را، تهدیدی برای حیات مجموعه حوزه دانست. در نتیجه مثل پژوهش برای حوزه بسان حرکت برای موج است.
↩️ ادامه دارد.
👉 @raveshsonnati