روش سنتیِ تحصیل علوم حوزوی
#پرسش_ادبی واژه مجیء و اتیان به چه معناست و چه فرقی میان آنها است؟ پاسخ پرسش تا ساعاتی دیگر ... @
#پاسخ_پرسش_ادبی
فرق میان واژه مجیء و اتیان
✍ یکی از اولین، اصلی ترین و مهم ترین و چه بسا اولین معنای هر دوی این واژه آمدن است. (۱)
بسیاری از اهل لغت میان این دو، فرقی نگذاشته اند. (۲)
ولی برخی از لغت پژوهان در فرق میان آن دو گفته اند:
«مجیء مطلق آمدن است و إتیان آمدن به راحتی و آسانی و به همین جهت به سیلی که بدون هیچ مانعی در جریان است «أتي» گویند». (۳)
برخی دیگر در فرق میان آن دو گفته اند:
««جاء فلانٌ» کلامی است تامّ و برای تمامیّتش نیازمند ضمیمه ای نیست ولی «أتی فلانٌ» نیازمند ضمیمه و مستلزم این است که چیزی را بیاورد؛ از این رو «جاء فلانٌ نفسُهُ» گفته می شود ولی «أتی فلانٌ نفسُه» گفته نمی شود. سپس در پی بسیاری کاربرد دو واژه، هر یک جای دیگری به کار رفت». (۴)
✍ هر دو واژه، گاهی مفعول به بدون واسطه گرفته و به معنای آمدن نزد کسی یا چیزی به کار می روند. مثلا گفته می شود: «جِئتُهُ» یا «أتیتُهُ» به معنای نزدش آمدم. (۵)
به گفتۀ برخی، گاهی نیز در این حالت به معنای انجام دادن کاری به کار می روند، مثل آیۀ شریفۀ «وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ هَذَا إِلَّا إِفْكٌ افْتَرَاهُ وَأَعَانَهُ عَلَيْهِ قَوْمٌ آخَرُونَ فَقَدْ جَاءُوا ظُلْمًا وَزُورًا» فرقان/ ۴ «و كسانى كه كفر ورزيدند گفتند اين [كتاب] جز دروغى كه آن را بربافته [چيزى] نيست و گروهى ديگر او را بر آن يارى كرده اند و قطعا [با چنين نسبتى] ظلم و بهتانى انجام دادند» و آیۀ شریفۀ «وَلُوطًا إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ أَتَأْتُونَ الْفَاحِشَةَ مَا سَبَقَكُمْ بِهَا مِنْ أَحَدٍ مِنَ الْعَالَمِينَ» اعراف/ ۸۰ «و لوط را [فرستاديم] هنگامى كه به قوم خود گفت آيا آن كار زشت را مرتكب مى شويد كه هيچ كس از جهانيان در آن بر شما پيشى نگرفته است». (۶)
نیز بسیار می شود که با «باء» تعدیۀ خاصّه متعدی شوند و به معنای آوردن چیزی یا کسی باشند، مثل آیۀ شریفۀ «أَيْنَما تَكُونُوا يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعاً» بقره/ ۱۴۸ «هر کجا که باشید، خدا همۀ شما را می آورد» و آیۀ شریفۀ «وَلَقَدْ جَاءَتْ رُسُلُنَا إِبْرَاهِيمَ بِالْبُشْرَى قَالُوا سَلَامًا قَالَ سَلَامٌ فَمَا لَبِثَ أَنْ جَاءَ بِعِجْلٍ حَنِيذٍ»هود/ ۶۹ «و به راستى فرستادگان ما براى ابراهيم مژده آوردند، سلام گفتند؛ پاسخ داد: سلام؛ پس ديرى نپاييد كه گوساله اى بريان آورد».
منابع بحث در ادامه خواهد آمد...
@raveshsonnati
روش سنتیِ تحصیل علوم حوزوی
#پرسش_ادبی آیا نفع و ضرر دو معنا از معانی لام و علی هستند؟ شاهد و دلیل؟ پاسخ پرسش تا ساعاتی دیگر
#پاسخ_پرسش_ادبی
قال الله تعالی:
لها ما کسبت وعلیها ما اکتسبت (۲۸۶ بقره)
یعنی: برای (به نفع) او (نفس) است آنچه به دست آورْد و بر ( به ضرر) او (نفس) است آنچه به دست آورْد ( یا با زحمت به دست آورْد)
وقال مجنون لیلی قیس العامری:
على أنّني راضٍ بأنْ أحْمِلَ الهَوى
وأخْلُص منها لا عَلَيَّ و لا لِيا
📚خزانة الأدب وغاية الأرب ج ٣ ص ٣٧
یعنی: با اینکه من به اینکه عشقش را به دوش بکشم راضیم و از آن خلاص شوم در حالیکه نه به ضرر من باشد و نه به سود من.
وقال توبة بن الحُمَيْر من شعراء الإسلاميّين:
وقد زعمتْ لَيلى بأنيَ فاجِرٌ
لِنَفْسِيَ تُقاها أو عليها فُجُورها
(و لیلی گمان کرد که من فاجر و بدکاره ام در حالی که تقوایم برای من و به نفع من و فجورم بر ضررم است)
دلالت لام بر نفع و علی بر ضرر:
اولا فی الجمله قطعی است.
ثانیا همیشگی نیست بلکه گاهی اوقات است.
ثالثا معنای نفع و ضرر موضوع له لام و علی نیست، بلکه نفع لازمه معنای ملکیت یا اختصاص در لام در برخی موارد با توجه به قرائن مقامی و ضرر لازمه معنای استعلا و تفوّق در علی در برخی موارد با لحاظ قرائن معنوی است.
به همین دلیل مشاهیری چون ابن حاجب در الکافیه و حسن بن قاسم مرادی در الجنی الدانی و رضی در شرح کافیه و ابن هشام در مغنی و بیشتر نحات معنای نفع و ضرر را در رده معانی لام و علی ذکر نکرده اند و چه زیبا ملا محسن قزوینی در عوامل خود گفته است:
" وفيها (يعني اللام) معنى النفع كما أنّ في على معنى الضرر نحو: دعا لي و دعا عليه"
@raveshsonnati