طباطبایی از خلال تجددِ غربی، به دنبال احیای تجددِ ایرانی است محمدرضا قائمی‌نیک، عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی در گفتگو با فرهیختگان: آقای طباطبایی تجدد را لزوما منحصر در غرب نمی‌فهمد. البته افراد دیگری نظیر آقای موسی نجفی، در روایتی کاملا متفاوت با طباطبایی، انواع تجدد را صورت‌بندی کرده‌اند. آقای طباطبایی معتقد است که این تجدد غربی به یک معنا ریشه در تجدد ایرانی دارد. اتفاقی که از نظر آقای طباطبایی افتاده این است که ما یک تجدد ایرانی داریم و سرمنشا و شروع آن و به یک معنا اوج آن در جهان قدیم در دوران هخامنشی بود. این تجدد ایرانی به دلایلی ناکام مانده و نتوانسته استمرار پیدا کند و در تحولات تمدنی به سمت غرب رفته است و ما در دوره مشروطه دوباره به این خودآگاهی رسیده‌ایم. لذا تجددی که در غرب ظهور کرده، روایتی غربی از تجدد ایرانی ما است و ما از دوران مشروطه، همان تجدد ایرانی را البته در شکل جدیدش درک کرده‌ایم. به همین دلیل طباطبایی از خلال تجددِ غربی، به دنبال احیای همان تجددِ ایرانی است. 🔻از نظر طباطبایی مفهوم قانون در معنای مدرنش در اوج مجلس اول و مصوبات و بحث‌های آن مطرح می‌شود و هرچه جلوتر می‌رویم آن مفهوم توسط فهم‌های شریعت‌محور و فقه‌محور به محاق رفته و تاریخ ایران دچار خسران شده است. او می‌گوید هرجا بتوانیم آن مفهوم مشروطه را در معنای قانون سکولارش برجسته کنیم، درواقع تاریخ ایران در مسیر حقیقی خودش قرار گرفته است. به این معنا انقلاب اسلامی محصول جمع دو دسته نیرویی بود (نیرو‌های چپ مارکسیستی و نیروهای دینی-مذهبیِ اسلامی) که یکی از آنها یعنی نیروی دینی و مذهبی، بدون درک درست از مشروطه، از دوره انحطاط تاریخی ماقبل از مشروطه باقی مانده بود. لذا به این معنا انقلاب اسلامی از اساس اشتباه است و مطابق منطق طبیعی تاریخ ایران نیست. منطق طبیعی تاریخ ایران روایتی از مشروطه است که در منورالفکرهای این دوره شکل گرفته و حقیقت تاریخی ایران را -که در دوره هخامنشی به ظهور رسیده بود- در دوره مشروطه در مفاهیمی جدید احیا می‌کند. طباطبایی معتقد است این نیروهایی که انقلاب ایران را در سال 57 به نام انقلاب اسلامی رقم زدند، استمرار نامبارک نیروهای دوره انحطاط تاریخی ایران، قبل از مشروطه هستند که مشروطه را به‌درستی درک نکردند. می‌دانید که در هر فلسفه تاریخی دوره‌هایی از انحطاط و دوره‌های پیشرفت و ترقی داریم. 🔻او می‌گوید این نیروهای مذهبی که انقلاب ایران را رقم زدند، باقیمانده‌های دوره انحطاط ایران هستند که قبل از مشروطه وجود داشتند و انقلاب کردند و تاریخ ایران را مرتبا از تاریخ جهان عقب نگه داشته و به همین جهت این انقلاب از نظر ایشان خلاف مسیر تاریخی رو به پیشرفت ایران است. 📌گفتگو #سید_جواد_نقدی خبرنگار @FarhikhteganOnline