هویت‌یابی یا بحران هویت در رسانه؟! #قسمت_اول وجه تمایزی که هر فرد، بین خود و دیگران قائل می‌شود هویت نام دارد. طرز فکر، عقاید و نحوه ارتباط با دیگران زیر مجموعه این ویژگی انسانی‌ست. خصوصیات جسمی، جنسی، اجتماعی، شناختی، اخلاقی، هیجانی، آرمانی و شغلی در مجموع، هویت فرد را می‌سازند. در واقع می‌توان تعریف هویت را به جوابی منوط کرد که از سؤال "من کیستم؟" برمی‌آید. رشد و شکل‌گیری هویت در دوره نوجوانی اتفاق می‌افتد. اریکسون برای رشد روانی-اجتماعی، 8 مرحله قائل است که بنا به نظریه‌اش مرحله پنجم رشد یعنی 18-12 سالگی، زمان شکل‌گیری هویت می‌باشد. در این مرحله فرد نسبت‌به شخصیت خود آگاهی پیدا می‌کند و یک "من" که وحدتی بزرگ‌تر از گذشته دارد و در ارتباط با یک گروه، شغل، جنس، فرهنگ و مذهب است درجوان شکل می‌گیرد. لازم به ذکر است در 5-3 سالگی ماهیت اولیه شکل می‌گیرد، سنت‌های اجتماعی از طریق والدین به طفل منتقل می‌شود، کودک وابستگی به خانواده و جامعه خود را درمی‌یابد و شخصیت قومی‌وملی خود را به دست می‌آورد؛ ولی مطلب حائز اهمیت این است که در مرحله نوجوانی، فرد به دنبال پاسخ به سؤال "من کیستم؟" و شکل‌گیری شخصیتش می‌گردد و از هر روش‌ووسیله‌ای برای این‌کار استفاده می‌نماید. انسان‌ و خصوصاً نوجوان از روش‌ و ابزاری استقبال می‌کند که در دسترس‌تر است و او را زودتر به پاسخ سؤالاتش می‌رساند. اما دو سؤال در این‌میان مطرح می‌گردد: 1️⃣عوامل شکل‌گیری هویت کدامند؟ 2️⃣هویت‌یابی در بین نوجوانان نسل گذشته با نسل امروز چه تفاوتی کرده است؟ خانواده، مدرسه، محیط اجتماع و رسانه، عوامل اصلی شکل‌گیری هویت افراد هستند که نقشی ویژه در این زمینه ایفا می‌کنند. آنچه نوع هویت‌یابی در نسل گذشته را با نوجوان امروز، متمایز می‌کند؛ نقش برجسته و فراگیر رسانه است. در گذشته فرد در تعامل با افراد خانواده، دوستان، معلم، همکلاسی‌ها و افرادی که در محیط اجتماع با آنها سروکار داشت، پاسخ بسیاری از سؤالات خود در مورد هویتش را به طور مستقیم یا غیرمستقیم دریافت می‌نمود و به ماهیت حقیقی خود می‌رسید.‌ در زمان حاضر، نقش و جایگاه رسانه‌ها در حدی است که زندگی بدون آن، غیرقابل تصور جلوه می‌کند. رسانه‌ها علاوه‌بر این‌که جنبه سرگرمی دارند، دربسیاری ازجنبه‌ها مثل فعالیت‌های اجتماعی و فردی ما نیز نقش به سزایی ایفا می‌نمایند. با وجود این پدیده، انسان‌ها در معرض نهادهای رسانه‌ای متولد می‌شوند، می‌اندیشند، دنیا را از این طریق می‌شناسند و رفتارهای خود را براساس الگویی شکل می‌دهند که از رسانه دریافت می‌کنند. بررسی‌های روان‌شناسی و اجتماعی در زمینه نقش و قدرت رسانه‌ها نشان می‌دهد رسانه‌های گروهی می‌توانند؛ نسلی تازه در تاریخ انسان به وجود آورند. این نژاد نوظهور با نسل‌های پیشین از جهت فرهنگ، ارزش‌ها، هنجارها و آرمان‌ها بسیار متفاوت است. رسانه‌ها برای تأثیرگذاری بر هویت بشر در راستای بهره‌گیری و کنترل روایت‌ها از روش‌های مستقیم و غیرمستقیم استفاده می‌کنند. ارائه اخبار، گزارش‌ها، برنامه‌ها، فیلم‌ها و داستان‌ها همه می‌توانند با بهره‌گیری از فنون و روش‌های حرفه‌ای و از طریق شکل‌دهی به تصور مخاطبان، گزینش، بزرگ‌نمایی، احیای خاطره و عمده کردن امور ابزار، بسیار خوب و قدرتمند محسوب شوند. طرح و تثبیت اسطوره‌ها، نوع فرهنگ ملی، تمایزها، رنج‌ها یا افتخارات، مفهوم همبستگی ملی، سرود، شعار، حماسه، قهرمان‌ها، حتی روایت مراسم ورزشی و... از دیگر ابعاد و ابزارهایی است که دانسته یا ندانسته به کار می‌روند و می‌توانند بر چیستی انسان، بسیار تأثیرگذار باشند. پ.ن: روانشناسی رشد؛ لطف آبادی ✍️🏻شهدادیان 🖊ویراستار: میم.صادقی #تحریریه_مسطور #اختصاصی •┈┈┈••✾••┈┈┈• #سپاه_ناحیه_ایوان #کوشک_۳۷۵ #سرباز_وطن @roshanaeyvan

خورشید بی مثال 🔆سبک زندگی الهی حضرت فاطمه‌زهرا (علیهاالسلام) زندگی اهل بیت عصمت و طهارت (ع) راهنمای بسیار روشنی است برای کسانی که بخواهند به بهترین حیات دنیوی و اخروی دست یابند. از میان معصومین (ع)، آن‌که زندگی پربرکتش، به خصوص برای زنان مسلمان همچون خورشیدی نورافشانی می‌کند، وجود نازنین حضرت فاطمه‌زهرا (س) است که آشنایی با سبک زندگی آن حضرت، بسیار برای ما راه‌گشا خواهد بود. در ذیل به بررسی برخی از گوشه‌های سبک زندگی عبرت آموز زندگی سراسر نور حضرت فاطمه‌زهرا (س) می‌پردازیم: 🍃رفتار با والدین و احترام محبت آمیز حضرت فاطمه (س) هشت سال در مکه پا به پای پدر در اعتلا و پیشرفت اسلام کوشید و در آزار کفار و مشرکان و منافقان یار و مددکار پدر بود. در درّه و شعب ابوطالب، سه سال در کنار پدر تحمل کرد و زمانی که مشرکان پیامبر (ص) را اذیت، زخمی و یا جسارتی می‌کردند، پیامبر (ص) را دلداری می‌داد و زخم‌هایش را مداوا می‌کرد؛ این‌گونه بود که پیامبر (ص) ایشان را «ام ابیها» (مادر پدرش) نامید. 🍃 پیمان عشق و محبت ازدواج، مقدمه‌ای برای تشکیل کانون گرم خانواده است. اگر ملاک زن یا مرد در انتخاب همسر، پاکی، طهارت معنوی و صفات نیک و پسندیده اخلاقی باشد، آن‌ها بنای استواری را تشکیل خواهند داد. ازدواج حضرت فاطمه (س) و امیرالمؤمنین (ع) براساس چنین مبنایی شکل گرفت. 🍃ساده زیستی زهرایی ساده زیستی و پرهیز از تجمل از نکات بارز زندگی حضرت فاطمه‌زهرا (س) است. مهریه کم، جهیزیه مختصر، اکتفا به غذای اندک و معاش کم، استفاده از حداقل امکانات برای زندگی و... از خصوصیات آشکار سیده زنان عالم است. 🍃روح عبادت و نیایش تجلّی عبادت و روح عبادت در سیره حضرت موج می‌زد، به گونه‌ای که عبادت ایشان زبانزد عام و خاص، دوست و دشمن بوده است. حضرت پیامبر (ص) به سلمان می‌فرماید: «ای سلمان! خدای تعالی چنان دل و جان و تمام اعضاء و جوارح دخترم فاطمه را به ایمان پر کرده که یکسره برای عبادت و فرمانبرداری حق تعالی خود را از همه چیز فارغ ساخته است.» 🍃حجب و حیا عفاف و حجاب، بالاترین جایگاه را در سیرۀ حضرت فاطمه‌زهرا (س) دارد. اساساً این موضوع، جایگاه ویژه‌ای در تعالیم دینی دارد؛ زیرا حجاب و عفاف، یکی از ضروریات دین اسلام است و بیش از بیست آیه از قرآن کریم، راجع به آن نازل شده است. حیا و عفّت حضرت زهرا (س) به اندازه‌ای است که وقتی از ایشان پرسیدند: بهترین زنان چه کسانی هستند، فرمودند: «بهترین زنان کسى است که مردى او را نبیند و او مردى را نبیند.» حجاب حضرت فاطمه (س) در عین زاهدانه بودن و سادگی، کامل بود؛ به گونه‌ای که سرتاپای او را می‌پوشاند. ایشان در مواقع حساس مسائل اجتماعی و سیاسی با حجاب کامل و عفاف، به مبارزه و روشن‌گری می‌پرداختند. 🍃حضور مؤثر در عرصه‌های اجتماعی حضور حضرت فاطمه (س) در عرصه‌های اجتماعی در راستای دفاع از حقوق بود. این نحوه رفتار فاطمی، معیار و سرمشق خوبی برای یک زن مسلمان، درباره حضور اجتماعی است و حاکی از آن است که اسلام نه با اصل حضور زنان در جامعه، که با حضور آمیخته با خودنمایی و تبرّج مخالف است. از نمونه‌های شایان ذکر در‌این‌باره، حضور او در جریان مباهله است که آن حضرت به همراه پدر، همسر و دو فرزندش در صحنه مباهله حضور یافت تا سندی بر حقانیت اسلام باشد. 🍃 مشارکت‌ها و مواضع سیاسی حضرت فاطمه (س) مشارکت و موضع‌گیری‌های سیاسی متعددی داشته است. هجرت به مدینه، مداوای پیامبر (ص) در جریان جنگ اُحد، رساندن آذوقه برای پیامبر در جنگ خندق و همراهی‌اش در فتح مکه از جمله فعالیت‌های وی قبل از رحلت پیامبر است؛ اما بیشتر فعالیت‌های سیاسی حضرت فاطمه (س) مربوط به دوران کوتاه زندگی‌اش پس از رحلت پیامبر است. 🔰 از مهم‌ترین موضع‌گیری‌های سیاسی وی این موارد است: 🔺مخالفت با واقعه سقیفه و انتخاب ابوبکر به عنوان خلیفه پس از پیامبر 🔺رفتن به خانه سران مهاجر و انصار برای اقرار گرفتن از آنان در خصوص شایستگی و برتری امام علی (ع) برای خلافت 🔺 تلاش برای بازپس‌گیری مالکیت فدک. 🔺 مهم‌ترین و بارزترین آن‌ها، دفاع ایشان از حریم ولایت امیرمؤمنان علی (ع) و خطبه فدکیه آن حضرت است. که سرانجام آن حضرت در راه دفاع از ولایت مجروح شده، نوزادش محسن (ع) را سقط کرده و به شهادت رسید. در جامعه امروز که نظام سرمایه‌داری غرب با تهاجم فرهنگی خود سعی دارد الگویی مبتذل و غیرانسانی برای زنان و دختران مسلمان ارائه کند، مسلما پرداخت به ابعاد گوناگون شخصیتی آن حضرت می‌تواند الگوی عملی مناسبی برای جامعه شیعی باشد. #اختصاصی #تحریریه_مسطور ✍عاطفه رضازاده 🖋 ویراستار: گلستانی •┈┈┈••✾••┈┈┈• #سپاه_ناحیه_ایوان #کوشک_۳۷۵ #مادر @roshanaeyvan

رسانه تا چه حد می‌تواند در هویت ملی مؤثر باشد؟ #قسمت_دوم اینکه در دنیای امروز رسانه بر هویت ملی انسان‌ها اثرگذار است را نمی‌توان انکار کرد. این مسأله از سه زاویه قابل بررسی است: 1- قابلیت‌های رسانه‌ای 2- انتظارات مخاطبان از رسانه 3- اهداف مدیران رسانه رسانه‌ها با توجه به قابلیت‌هایی که دارند می‌توانند به‌عنوان یکی از عوامل تسهیل‌کننده هویت‌یابی در جوانان و نوجوانان باشند یا زمینه‌ساز بحران هویت و بیگانگی افراد از فرهنگ، ارزش‌ها و باورهای خود. از طرفی انتظار مخاطبان از رسانه‌ها کسب اطلاعات، وحدت، تعامل اجتماعی، تفریح، سرگرمی و هویت‌یابی است که همه این موارد در رسانه رخ می‌دهد. عامل اصلی در کارکرد منفی رسانه‌ها، به‌خصوص ماهواره و اینترنت، اهداف پلیدی است که غالب مدیران این رسانه‌ها در پیش گرفته‌اند. هدف اصلی، استعمارنوین سلطه فرهنگی و تبلیغ ارزش‌های غربی به صورت جامع در کشورهای جهان سوم و در حال توسعه است. استراتژی رسانه‌های غربی در ایجاد بحران هویت: گراهام فولر (معاون سابق شورای اطلاعات امنیت ملی در سازمان سیا) می‌گوید: «اسلام و نهضت‌های اسلامی در زمان ما منبع کلیدی کسب هویت را برای اقوامی فراهم می‌آورند که قصد دارند هم‌بستگی اجتماعی خود را در مقابله با تهاجم فرهنگی غرب تقویت کنند. چندی پیش مؤسسه امور امنیت ملی اردن در واشنگتن در کنفرانسی به‌صراحت اعلام کرد؛ باید هویت دینی مسلمانان را از آنان بگیریم. استراتژی دنیای غرب در واقع قراردادن شخصیت وهویت ملی-فرهنگی جوانان ما در برابر یک چالش و بحران جدی است. از این‌رو نقش رسانه‌ها در اجرای این بحران هویت بسیار حائز اهمیت است. با اتفاقاتی که این روزها در کوچه و خیابان شهرهای مختلف ایران در حال وقوع است عمق این ماجرا بهتر آشکار می‌شود. برای مقابله با این چالش‌ها باید چاره‌ای اساسی اندیشید و برنامه‌ریزی‌های گسترده برای تغییر در مبانی هویت بومی ایران از طریق رسانه‌ها را جدی گرفت. با برنامه‌ریزی دقیق فرهنگی به ویژه از طریق رسانه‌های خودی، نباید اجازه داد تا سونامی مخرب رسانه‌هایی که هر روزه مانند قارچ سربلند می‌کنند، کشور و اصالت ما را به یغما ببرد. اگر کاری نکنیم فرهنگ غربی با برنامه‌های تلویزیونی، فیلم، سریال‌ها و محتوای جذاب خود به تدریج روایت‌گری خانواده‌های ایرانی و مبانی هویتی آنان را در دست می‌گیرد، الگوی زندگی دلخواه خود را از این طریق به خانه‌های ایرانی می‌آورد و بنای فرهنگ بومی را تخریب می‌کند. پ‌ن: .نشریه نصر، سال اول، شماره دوم،‌ ص33 ✍️🏻شهدادیان 🖊ویراستار: میم.صادقی #تحریریه_مسطور #اختصاصی •┈┈┈••✾••┈┈┈• #سپاه_ناحیه_ایوان #کوشک_۳۷۵ @roshanaeyvan