هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️اسلام در فعالیت های «اقتصادی» افراد چه محدودیت هایی را قائل شده است؟ (بخش دوم)
🔸 #اقتصاد_اسلامی با پی ریزی اصولی، امکان تمرکز ثروت در دست فرد یا گروه خاصی را به حدّاقل رسانیده است و اگر به عللی مشروع، ثروت در نقطه ای گرد آمد، برای تعدیل آن گام های مؤثری برداشته است که می تواند از تمرکزهای مضر جلوگیری کند. در ادامه به جهاتی که مانع از تمرکز ثروت می گردد اشاره می کنیم.
💠«انفاق»
🔹ماده «انفاق» ۷۲ بار در قرآن در سوره های گوناگون به صورت های مختلفی وارد شده است و این حاکی از آن است که #قرآن_کریم عنایت خاصی نسبت به این موضوع دارد و از افراد پردرآمد خواسته است تا برای رفاه مردم، یک قسمت از اموال خود را #انفاق کنند. خداوند متعال می فرماید: «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِنْ طَیباتِ ما كَسَبْتُمْ؛ [بقره، ۲۶۷] اى کسانى که ایمان آورده اید!از اموال پاکیزه اى که به دست آورده اید، #انفاق کنید». و نیز می فرماید: «وَ أَنْفِقُوا مِمّا رَزَقْناکُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ یأْتِی أَحَدَکُمُ الْمُوْتُ؛ [منافقون، ۱۰] و از آنچه به شما روزى داده ایم #انفاق کنید، پیش از آن که مرگ یکى از شما فرا رسد». گاهی در مسأله انفاق آنچنان تأکید می کند که رسیدن به نیکی ها و خوبی ها را منوط به انفاق می کند و می فرماید: «لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتّی تُنْفِقُوا مِمّا تُحِبُّونَ؛ [آل عمران، ۹۲] هرگز به [حقیقتِ] نیکوکارى نمى رسید مگر اینکه از آنچه دوست مى دارید، [در راه خدا] #انفاق کنید».
🔹در آیه دیگر نیز می فرماید: «لَیسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَکُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَ لکِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللهِ وَالْیوْمِ الْآخِرِ وَالْمَلائِکَهِ وَالْکِتابِ وَالنَّبِیینَ وَآتَی الْمالَ عَلی حُبِّهِ ذَوِی الْقُرْبی وَالْیتامی وَالْمَساکِینَ وَابْنَ السَّبِیلِ وَالسّائِلِینَ وَ فِی الرِّقابِ؛ [بقره، ۱۷۷] نیکى، این نیست که [به هنگام نماز] روى خود را به سوى مشرق یا مغرب کنید؛ [و تمام گفتگوى شما، درباره قبله و تغییر آن باشد] بلکه نیکوکار کسى است که به خدا وروز واپسین و فرشتگان و کتاب خدا و پیامبران، ایمان آورده؛ و مال خود را، با همه علاقه اى که به آن دارد، به خویشاوندان و یتیمان و مستمندان و واماندگان در سفر و سائلان و بردگان، #انفاق مى کند». در آیه دیگر نیز می فرماید: «وَالَّذِینَ إِذا أَنْفَقُوا لَمْ یسْرِفُوا وَ لَمْ یقْتُرُوا وَ کانَ بَینَ ذلِکَ قَواماً؛ [فرقان، ۶۷] و کسانى که هر گاه #انفاق کنند، نه اسراف مى نمایند و نه سختگیرى؛ بلکه در میان این دو، حدّ اعتدالى دارند».
🔹از مجموع آیات و روایاتی که درباره #انفاق وارد شده، دیدگاه اسلام درباره اموال و امکانات اضافی یک مسلمان که از راه حلال به دست آورده است، روشن می گردد که باید پس از تأمین زندگی معتدل و مناسب شأن خود، از اموال در راه رفاه خلق خدا انفاق کند؛ هر چند اینگونه از انفاق پس از ادای مالیات های واجب، مستحب مؤکد است، مادامی که ضرورت اجتماعی و دفاعی در کار نباشد. البته قرآن کریم میانه روی در انفاق را سفارش کرده است. اسلام با دستورالعمل به انفاق، جامعه را از #اسراف و تبذیر که زیاده روی و ولخرجی در زندگی است بازداشته، همچنان که از «کنز» و زر اندوزی که آن نیز مایه انحراف از اقتصاد سالم است، نهی کرده است.
🔹خداوند متعال می فرماید: «وَآتِ ذَا الْقُرْبی حَقَّهُ وَالْمِسْکِینَ وَابْنَ السَّبِیلِ وَلا تُبَذِّرْ تَبْذِیراً * إِنَّ الْمُبَذِّرِینَ کانُوا إِخْوانَ الشَّیاطِینِ وَ کانَ الشَّیطانُ لِرَبِّهِ کَفُوراً؛ [اسراء، ۲۶و۲۷] و حقِّ خویشاوندان را بپرداز، و [همچنین حقِّ] مستمند و وامانده در راه را؛ و هرگز اسراف و تبذیر مکن * چرا که تبذیرکنندگان، برادران شیاطینند؛ و شیطان در برابر پروردگارش، بسیار ناسپاس بود». و درباره کنز و زراندوزی می فرماید: «وَالَّذِینَ یکْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّهَ وَلا ینْفِقُونَها فِی سَبِیلِ اللهِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذابٍ أَلِیمٍ * یوْمَ یحْمی عَلَیها فِی نارِ جَهَنَّمَ فَتُکْوی بِها جِباهُهُمْ وَ جُنُوبُهُمْ وَ ظُهُورُهُمْ هذا ما کَنَزْتُمْ لِأَنْفُسِکُمْ فَذُوقُوا ما کُنْتُمْ تَکْنِزُونَ؛ [توبه، ۳۴و۳۵] و کسانى که طلا و نقره را گنجینه [و ذخیره و پنهان] میسازند، و در راه خدا #انفاق نمى کنند، به #مجازات_دردناکى بشارت ده! * در آن روز که آن [اندوخته ها] را در آتش جهنم، گرم و سوزان کرده، و با آن پیشانى و پهلو و پشت آنان را داغ مى نهند؛ [و به آنها مى گویند] این همان چیزى است که براى خود اندوختید و #گنج ساختید! پس بچشید چیزى را که براى خود مى اندوختید!». #ادامه_دارد...
📕اسلام شناسی و پاسخ به شبهات، رضوانی، علی اصغر، مسجد مقدس جمکران، چ سوم، ص ۴۱۱
منبع: وبسایت آیت الله مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#اقتصاد
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️از ديدگاه قرآن، «اسرافكاران» و «تبذير كنندگان» چگونه مجازات می شوند؟
🔹 #اسراف و #تبذير به معناى وسيع كلمه از «گناهان بزرگ» است كه «قرآن مجيد» با اهمّيّت زياد از آنها ياد كرده و مى فرمايد: «وَ أَنَّ الْمُسْرِفِينَ هُمْ اَصْحَابُ النَّارِ؛ [غافر، ۴۳] #مسرفان، اهل آتش اند». گرچه اين سخن در سوره «غافر» از زبان مؤمن آل فرعون نقل شده؛ ولى قرآن بر آن صحه نهاده است. همچنين «قرآن» در مورد تبذير مى فرمايد: «اِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُوا اِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ؛ [اسراء، ۲۷] تبذيركنندگان هميشه برادران شياطين بوده اند». روشن است سرنوشت شياطين و برادرانشان، چيزی جز گرفتار شدن در كانونِ قهر و غضب الهى يعنى دوزخ نيست. «اسراف» و «سرف» بر وزن «هدف» به گفته بعضى از ارباب لغت به معناى تجاوز از حدّ و مرز در هر كارى است، هرچند اين واژه بيشتر در مورد تجاوز از حدّ در هزينه ها اطلاق مى شود. [۱]
🔹به همين دليل مشركان و گناهكارانى كه از حدّ و مرز الهى تجاوز كرده اند در «آياتِ قرآن»، #مُسرف شمرده شده اند، و حتى كشتار افراد بى گناه نيز نوعى اسراف تلقى شده است. #تبذير از ماده «بذر» در اصل به معناى پراكنده ساختن است، و معمولا در مواردى كه اموال را بدون هدف پراكنده مى سازند و به اصطلاح ريخت و پاش مى كنند كه نتيجه اش اتلاف و تضييع است اطلاق مى شود. [۲] اگر دقيقاً در وضع دنياى امروز و اسراف و تبذيرى كه بر آن حاكم است كه نه تنها در مواد غذايى و امكانات مادّى، بلكه در همه چيز از حدّ و مرز تجاوز مى شود بينديشيم، مى بينيم اين «اسراف» و «تبذيرها»، قبل از آنكه موجب جهنّمِ آخرت شود، جهنّمِ سوزانى را در همين دنيا فراهم ساخته است كه صغير و كبير در آتش آن مى سوزند و فريادشان به جايى نمى رسد، آنگاه تصديق خواهيم كرد كه مجازات اسراف و تبذير بايد آتش دوزخ باشد.
پی نوشتها؛
[۱] مفردات الفاظ القرآن، راغب اصفهانى، ص ۴۰۷
[۲] التحقيق فى كلمات القرآن الكريم، مصطفوى، حسن، ج ۱، ص ۲۳۸
📕پيام قرآن، مكارم شيرازى، ناصر، دارالکتب الاسلامیه، چ ۹، ج ۶، ص ۲۹۷
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم (بخش آئین رحمت)
#اسراف #تبذیر
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
⭕️امام حسن عسکری عليه السلام:
🔸«عَلَيْكَ بِالإقْتِصادِ وَ إيّاكَ وَ الإسْرافَ».
🔹بر تو باد به #ميانه_روى و #اعتدال و پرهيز از #ولخرجى و #اسراف.
📕احقاق الحق ۱۲، ص ۴۶۷
#امام_عسکری
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
⭕️امام رضا عليه السلام:
🔸«اِجْعَلُوا لِأَنْفُسِكُمْ حَظّا مِنَ الدُّنْيا، بِاِعْطائِها ما تَشْتَهى مِنَ الْحَلالِ وَ مالَمْ يَنَلِ المُرُوَّةَ وَ لا سَرَفَ فيهِ، وَاسْتَعينوُا بِذلِكَ عَلى اُمُورِالدّينِ».
🔹براى خودتـان #بهرهاى از #دنيـا قرار دهـيد، به اينكه خواسته هاى دل را از #حلال به آن بدهيد، تا حدّى كه #مروّت را از بين نبرد، و #اسراف در آن نباشد، و بدين وسيله، بر #كارهای_دين، كمك بجوييد.
📕فقه الرضا عليه السلام، ص ۳۳۷
#امام_رضا
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️انتخابات و اَشرافیت
🔹یکی از شاخصه هایی که ممکن است #مردم برای انتخاب یک #کاندیدای #ریاست_جمهوری مورد اهمیت قرار بدهند این است که «افراد منتخب» چه طور با مسئله #اسراف و تبذیر برخورد میکنند؟ مردم به زیبایی هر چه تمامتر نگاه میکنند که فلان مسئول کشور، خودشان و نزدیکانشان و وابستگانشان آیا اهل #اسراف و ریخت و پاش هستند، یا خیر؛
🔹بلکه خود را مردمی و #ساده_زیست و #همدرد_مردم و خادم و خدمتگذار این مردم قرار میدهند و از درد و رنج این مردم احساس درد میکنند و آرام و قرار ندارند؟ آیا سیر و سلوک و سبک زندگی آنان به سبک #اشرافیگری و تجملگرایی تمایل دارد یا چنین نیست؟
🔹فرزندان آنان کدام دانشگاهها را برای تحصیل خود انتخاب میکنند؟ آیا نگاهشان به درون است یا به خارج از مرزهای جغرافیایی این سرزمین سیر میکنند؟ اگر این کاندیدا خودش #اسرافگرا باشد چه طور میتواند جلوی #اسراف و حقوق های نجومی و امثالهم را بگیرد: «أَ تَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَ تَنْسَوْنَ أَنْفُسَكُمْ» [۱] (آيا #مردم را به نيكى فرمان مىدهيد و #خود را فراموش مىكنيد).
🔹کسی که خود #اهل_عمل نباشد، چطور میتواند #ارشادگر باشد؛ «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفْعَلُونَ كَبُرَ مَقْتًا عِنْدَ اللهِ أَنْ تَقُولُوا مَا لَا تَفْعَلُونَ» [۲] (اى كسانى كه ايمان آورده ايد چرا چيزى مىگوييد كه انجام نمىدهيد؛ نزد خدا سخت ناپسند است كه چيزى را بگوييد و انجام ندهيد).
پی نوشت؛
[۱] قرآن کریم، سوره بقره، آيه ۴۴
[۲] همان، سوره صف، آیات ۲ و ۳
نویسنده: فاطمی تبار
منبع: وبسایت راهروان ولایت
#انتخابات
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️منظور خداوند از اين که در قرآن می فرمايد «دروغگويان را هدايت نمی کند» چيست؟
🔹خداوند در آيه ۳ سوره زمر مى فرمايد: «اِنَّ اللهَ لا يَهْدِى مَنْ هُوَ كاذِبٌ كَفّارٌ». (خداوند كسى را كه #دروغگو و كفران كننده است [هرگز] هدايت نمى كند). همچنين در آيه ۲۸ سوره غافر می فرمايد: «اِنَّ اللهَ لا يَهْدِى مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ كَذّابٌ». (خداوند كسى را كه اسرافكار و بسيار #دروغگو است هدايت نمى كند). از سوی دیگر، #هدايت و #ضلالت به دست خدا است؛ حتى #پيامبر_خدا هم اگر بخواهد كسى را هدايت كند، تا خدا اراده نكند نمى تواند هدايت كند؛ «اِنَّكَ لا تَهْدِى مَنْ اَحْبَبْتَ وَ لكِنَّ اللهَ يَهدِى مَنْ يَشاءُ» [۱] (تو هر كس را دوست بدارى نمى توانى هدايت كنى، ولى خداوند هر كس را بخواهد هدايت مى كند).
🔹ولى اين بدان معنى نيست كه خداوند گروهى را به اجبار هدايت و گروهى را به اجبار گمراه می كند، سپس گروه اول را در ميان نعمت هاى بهشتى غوطه ور ساخته و گروه دوم را در آتش دوزخ فرو برد، كه اين نه با #عقل و منطق، و نه با #عدل_الهى سازگار است، بلكه منظور اين است، هنگامى كه زمينه هاى هدايت و ضلالت از طريق #اعمالخودانسان فراهم شود، خداوند هر كس را مطابق #لياقت و شايستگى هايش، #پاداش مى دهد.
🔹دست گروهى را مى گيرد و به سرمنزل مقصود مى رساند، و لطف و عنايتش را از گروهی بر مى دارد، تا سرگردان شوند، و هرگز به سرمنزل سعادت نرسند. #دروغ، #اسراف و #كفران_نعمت، از مهمترين امورى است كه زمينه های #گمراهى را فراهم مى سازد. از تعبيرات دو آيه فوق می توان به خوبى دريافت، کسانی كه هدايت و ضلالت را امرى اجبارى مى دانند، تا چه اندازه در اشتباهند. در حقیقت، #دروغ يكى از مهمترين عوامل #گمراهى و #بدبختى انسان است.
🔹ممكن است مصداق اين دو آيه، دروغ بستن بر خدا، و انحراف از اصل توحيد باشد، لکن هرگز مُخَصِّص نيست، يعنى خصوصيت این موارد، مانع از عموميت حكم كلى كه در اين دو آيه وارد شده، نیست. ممکن است رابطه اى که ميان دروغ و كفران نعمت، در آيه اول آمده، از اين نظر است كه آنها نعمت وجود موسى (عليه السلام) را كه براى هدايتشان آمده، كفران كرده و به تكذيبش پرداختند؛ و رابطه ميان اسراف و دروغ از اين نظر است كه فرعونيان در مخالفت فرمان خداوند و ظلم بر بنى اسرائيل، و كشتن فرزندان آنها، راه اسراف را پيمودند و نبوّت موسى (عليه السلام) را تكذيب كردند.
پی نوشت:
[۱] قرآن کریم، سوره قصص، آيه ۵۶
📕اخلاق در قرآن، مكارم شيرازى، ناصر، مدرسة الامام على بن ابیطالب (ع)، قم، ۱۳۷۷ش، چ اول، ج ۳، ص ۲۲۲
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#دروغ #دروغگو #دروغگویی
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
⭕️امام رضا عليه السلام:
🔸«اِجْعَلُوا لِأَنْفُسِكُمْ حَظّا مِنَ الدُّنْيا، بِاِعْطائِها ما تَشْتَهى مِنَ الْحَلالِ وَ ما لَمْ يَنَلِ المُرُوَّةَ وَ لا سَرَفَ فيهِ، وَاسْتَعينوُا بِذلِكَ عَلى اُمُورِالدّينِ».
🔹براى خودتـان بهرهاى از #دنيـا قرار دهـيد، به اينكه خواسته هاى دل را از #حلال به آن بدهيد، تا حدّى كه #مروّت را از بين نبرد، و #اسراف در آن نباشد، و بدين وسيله، بر #كارهای_دين، كمك بجوييد.
📕فقه الرضا عليه السلام، ص ۳۳۷
#امام_رضا
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکموردرضایتنمیباشد
هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️آثار و پیامدهای اجتماعی «اسراف»
🔸در این نوشتار به بررسی آثار سوء #اسراف در جامعه میپردازیم.
💠«سقوط اخلاقی جامعه»
🔹#ولخرجی و #ریختوپاش، انسان را از مسیر صحیح بیرون آورده و به ورطه هولناک #فساد و تباهی میکشاند. #انسان_اسرافکار برای به گردش درآوردن چرخ های اسرافکاری و ولخرجی خود، گاه به مرحلهای میرسد که به هر پستی تن میدهد، رشوه میگیرد، دروغ میگوید، ربا میخورد، به عناوین مختلف عفت و شخصیت خود را از دست میدهد و سرانجام با اعمال خلاف خود چهره زیبای جامعه اسلامی را تیره و تار کرده، همگان را نسبت به آنها بدبین میکند.
💠«اختلاف طبقاتی»
🔹یکی از علل اساسی ایجاد #طبقه در #جامعه را میتوان ناهماهنگی در #مصرف نام برد؛ زیرا وقتی گروهی به #زیادهروی در مصرف بپردازند و هر روز با امکانات بیشتر و بهتر مشغول زندگی شوند، خود طبقه آفرین شده، روز به روز بر #اختلافات_طبقاتی میافزایند. عدهای در ناز و نعمت و عده ای در رنج و زحمت اند.
💠«وابستگی»
🔹جامعه ای که در خرج کردن ثروت ملی از حد تجاوز کرد و با #ولخرجیها و #افراط_کاری های بی اندازه، باعث کاهش تولید و در نتیجه عدم توازن بین #عرضه و #تقاضا گردید، کم کم مجبور به خارج کردن ارز از کشور و وارد کردن اجناس مورد نیاز از کشورهای بیگانه خواهد شد و بدینگونه وابسته به واردات از کشورهای بیگانه میشود.
💠«ضایع ساختن حقوق»
🔹یکی از آثار #اسراف «تضییع حقوق دیگران» است؛ چون #اسراف باعث #کمبود میشود و در نتیجه دیگران از کالای اسراف شده محروم میگردند. مثلًا اگر فرض کنیم منطقه ای با کمبود آب - این ماده حیاتی - مواجه شود، به گونه ای که جایگزین کردن مقداری که #اسراف میشود، ممکن نباشد، در چنین منطقه ای اسراف در آب موجب ضایع شدن حقوق دیگران و محرومیت ایشان از آب است و در نتیجه #حرمت_اسراف چنانکه گذشت مضاعف میشود، به خصوص اگر به حد ضرر زدن به دیگران برسد.
💠«تباهی دولت ها»
🔹#دولتها اگر به #اسراف دچار شوند، فسادشان بدیهی است؛ چون بودجه را بر اساس مصارفی که #اسراف سنگینشان کرده است، تنظیم میکنند. از این رو در صدد بر میآیند به هر صورت، راهی برای تأمین این بودجه بیابند و این از مهمترین انگیزه های فساد و تباهی است.
💠«فساد»
🔹میدانیم #اسراف همان #تجاوز از حد قانون آفرینش و قانون تشریع است. این نیز روشن است که در یک نظام صحیح، هر گونه تجاوز از حد، موجب #فساد و از هم گسیختگی میشود و به تعبیر دیگر #سرچشمه_فساد، اسراف است. البته باید توجه داشت که #اسراف معنای گستردهای دارد. گاه در مسائل #خوردن و #آشامیدن است [اعراف، ۳۱] و گاه در #انتقام [اسراء، ۳۳] و گاه در #اعتقادات که منتهی به شک و تردید میشود [غافر، ۳۴] و گاه به معنای #گناه [زمر، ۵۳] می آید. [۱]
💠با توجه به آنچه گذشت رابطه #اسراف و #فساد به خوبی آشکار میشود. مرحوم علامه طباطبایی در المیزان میفرماید: «عالم هستی یک پارچه نظم است و برای هر یک از اجزای خود خط سیری تعیین میکند، حال اگر یکی از این اجزاء از مدار خود خارج شود و راه فساد را پیش گیرد، آثار آن در دیگر اجزاء جهان نمود پیدا میکند. انسان که یکی از اجزای این عالم است از این قانون عمومی مستثنی نیست.
🔹اگر بر اساس #فطرت بر مدار خود حرکت کند و هماهنگ با نظام هستی باشد، به #هدف_سعادتبخش خود میرسد؛ اما اگر از حد خود #تجاوز کند و قدم در جاده #فساد بگذارد در کل جهان آثار نامطلوبی از خود به جای میگذارد. [۲] #قرآن میفرماید: «وَ لَا تُطِيعُوا أَمْرَ الْمُسْرِفِينَ - الَّذِينَ يُفْسِدُونَ فِی الْأَرْضِ وَ لَا يُصْلِحُونَ»؛ [شعراء، ۱۵۱ و ۱۵۲] (و فرمان #مسرفان را اطاعت نکنید - همانها که در زمین #فساد میکنند و اصلاح نمیکنند).
پی نوشت ها:
[۱] تفسیر نمونه، ج ۱۵، ص ۳۰۸
[۲] المیزان، ج ۱۵، ص ۳۳۳
منبع: وبسایت راسخون به نقل از حوزه نت
#اسراف
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکموردرضایتنمیباشد